هر سال ۲۴ اکتبر روز جهانی فلج اطفال است. پیش از شناخت واکسن فلج اطفال در اواسط دهه ۱۹۵۰، این بیماری به اندازه جنگ اتمی برای آمریکایی‌ها ترسناک بود. تنها در سال ۱۹۵۲، حدود ۵۸۰۰۰ مورد ابتلا به بیماری فلج اطفال، بیش از ۲۱۰۰۰ مورد فلج به واسطه این بیماری و افزون بر ۳۰۰۰ مرگ ناشی از آن در ایالات متحده گزارش شده بود. هر چند فلج اطفال دیگر مانند گذشته شایع نیست، اما هنوز افرادی در دنیا با مشکلات ناشی از فلج اطفال دست و پنجه نرم می‌کنند. حدود ۵ نفر از هر ۱۰۰۰ مبتلا به فلج اطفال، فلج شده و ۲ نفر از این ۵ نفر، به مشکلات تنفسی مبتلا می‌شوند.
فلج اطفال یک بیماری عفونی است که توسط ویروس فلج اطفال (Poliovirus) ایجاد می‌شود. این بیماری قدمتی چند هزارساله دارد و حتی در مومیایی‌های مصر باستان که در حدود ۴۰۰۰ سال قبل می‌زیستند، آثار بیماری فلج اطفال دیده شده‌است. ویروس فلج اطفال تنها از انسان به انسان و از طریق بزاق (دهانی ـ دهانی) یا مدفوع (مدفوعی ـ دهانی) آلوده منتقل می‌شود. این ویروس دستگاه گوارش را درگیر می‌کند، اما در موارد خاصی با حمله به سیستم عصبی فرد موجب فلج شدن وی می‌شود. معمولا فلج ناشی از بیماری فلج اطفال پاها را درگیر می‌کند، اما در موارد کمی موجب اختلال در تنفس می‌شود.
علائم فلج اطفال رو می‌شناسی؟ با متخصص عفونی مشورت کن
در گذشته، برای مقابله با فلج دیافراگم که منجر به عدم توانایی تنفس می‌شد، از ریه آهنی استفاده می‌کردند. انسان مانند سایر پستانداران با استفاده از جابجایی دیافراگم خود و تغییر فشار در اطراف شش‌ها تنفس می‌کند. ریه‌های آهنی با کاهش فشار هوا در اطراف شش‌ها باعث تنفس می‌شوند. دستگاه‌های جدیدتر با دمیدن هوا به داخل ریه و افزایش فشار هوا در ریه به تنفس کمک می‌کنند. با گذشت زمان دستگاه‌های تنفس مصنوعی جدید جای ریه آهنی را گرفتند، اما به دلیل ریشه کن شدن فلج اطفال و تصویر هولناک این وسایل عظیم الجثه، این دستگاه‌ها به نماد فلج اطفال تبدیل شده‌اند. معمولا بیماران فلج شده حدود دو هفته از این دستگاه استفاده می‌کردند، هر چند افرادی تا پایان عمر برای تنفس به این دستگاه‌ها وابسته مانده‌اند. هم‌اکنون حدود ۱۰ نفر در آمریکا به این وسیله نیازمندند؛ این در حالیست که در سال ۱۹۵۹، حدود ۱۲۰۰ نفر از ریه آهنی برای تنفس استفاده می‌کردند. در دهه ۱۹۳۰ قیمت این دستگاه‌ها به اندازه قیمت یک خانه بود!
در سال ۱۹۲۸ اولین استفاده از ریه آهنی برای مداوای دختری هشت ساله مبتلا به فلج اطفال انجام شد. وضعیت نزدیک به مرگ و بهبود بسیار سریع او، راه را برای تولید انبوه این وسیله هموار کرد. فیلیپ درینکر و دانشگاه هاروارد (که وی استادش بود) در پی ثبت این اختراع برای مقاصد تجاری بودند و در همین راستا جان امرسون (یکی از مخترعین که ریه آهنی را بهبود داده بود و نسخه ارزانتری را روانه بازار کرده‌بود) را با شکایت به دادگاه فراخواندند. در نهایت امرسون با این استدلال که نجات جان انسان‌ها توسط این دستگاه جنبه‌ی عمومی دارد، رای دادگاه را به نفع خود برگرداند. بعدها پدیدآورنده اولین واکسن فلج اطفال، جوناس سالک، استدلال مشابهی را به عنوان دلیل انتشار دستور تولید واکسنش استفاده کرد.
سال‌هاست که دیگر ریه آهنی‌ای تولید نشده است و تعمیر و نگهداری این دستگاه‌های حیاتی برای صاحبانشان بسیار سخت و نیازمند کمک سایرین است. قطعات مهم این دستگاه‌ها دیگر تولید نمی‌شوند و کمتر کسی روش تعمیر آن‌ها را می‌داند.
در حال حاضر به خاطر واکسیناسیون طولانی مدت، فلج اطفال در بیشتر کشورهای دنیا ریشه‌کن شده‌است و تنها موارد ناشی از عفونت بومی در دنیا در افغانستان و پاکستان دیده می‌شوند. مجموع موارد دیده‌شده از فلج اطفال در سال ۲۰۱۸ میلادی در این کشورها کمتر از ۴۰ مورد است. آخرین مورد فلج اطفال در ایران در سال ۱۳۷۹ دیده شده و فلج اطفال به طور کلی از سال ۱۳۸۲ در ایران ریشه‌کن شده‌است.