اگزما نوزاد را چگونه مهار کنیم؟

اگزما نوزاد یک بیماری پوستی شایع است که نوزادان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری موجب خشکی، برآمدگی و خارش پوست کودک می‌شود. روش‌های درمانی متعددی برای کاهش علائم و بهبود وضعیت پوست کودک وجود دارد. اگزما یک بیماری مزمن است که ممکن است در طول زندگی کودک به صورت دوره‌ای ظاهر شده و سپس فروکش کند. برآوردها نشان می‌دهد که این بیماری بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از نوزادان زیر دو سال در ایالات متحده را درگیر می‌کند. در برخی موارد، علائم اگزما می‌تواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. در صورت مشاهده علائم اگزما در نوزاد خود سریعا به یک پزشک متخصص اطفال یا پوست مراجعه کنید. شما می‌توانید نوبت دلخواه خود در هر یک از شهرهای ایران را بدون نیاز به هیچگونه مراجعه حضوری به مراکز درمانی تنها با چند کلیک و از طریق سایت دکترتو دریافت کنید.

اگزما نوزاد چیست؟

اگزمای نوزاد یک بیماری شایع پوستی است که نوزادان و کودکان خردسال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری موجب می‌شود لکه‌هایی روی پوست کودک ظاهر شوند که خارش‌دار، خشک و برآمده‌ هستند. شایع‌ترین ناحیه بروز علائم، صورت نوزاد است. علت دقیق اگزمای پوستی هنوز مشخص نیست، اما پژوهشگران معتقدند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و آلرژن‌های محیطی در بروز آن نقش دارند. اگزما می‌تواند منجر به بثورات پوستی، خارش و التهاب در نواحی آسیب‌دیده شود.

عوامل محیطی متعددی ممکن است در تحریک یا تشدید اگزما در نوزادان نقش داشته باشند. از جمله این عوامل می‌توان به برخی پاک‌کننده‌ها، صابون‌ها، شامپوها، هوای خشک و حتی بعضی از پمادهای پوستی اشاره کرد. شناسایی این محرک‌ها و پرهیز از آن‌ها می‌تواند به کاهش علائم بیماری و بهبود وضعیت پوست نوزاد کمک کند.

عکس اگزما صورت نوزاد

در ادامه تصویری از اگزمای صورت نوزادان را مشاهده می‌کنید. با مشاهده این تصویر با ظاهر این بیماری بیشتر آشنا می‌شوید:

علائم اگزما نوزاد

اگزمای نوزادان، که با عنوان درماتیت آتوپیک نیز شناخته می‌شود، با پوست خشک، خارش‌دار، قرمز و ملتهب شناخته می‌شود. این علائم معمولاً به صورت لکه‌هایی روی صورت، پوست سر و سطوح خارجی اندام‌ها، به ویژه در چند ماه اول زندگی، ظاهر می‌شوند. خاراندن می‌تواند شدت علائم اگزما را افزایش دهد و باعث ضخیم شدن پوست، تغییر رنگ و حتی خونریزی شود.

علل اگزما نوزاد

ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی علت اگزمای پوستی نوزاد هستند. این عوامل می‌توانند به صورت همزمان یا به طور جداگانه بر پوست نوزاد تأثیر بگذارند و باعث بروز علائم مختلف اگزما شوند. از جمله عوامل ژنتیکی، سابقه خانوادگی آلرژی‌ها و بیماری‌های پوستی نظیر اگزما، آسم یا حساسیت‌های پوستی می‌تواند نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشد.

۱. ژنتیک

در هنگام لقاح، سلول‌های تخمک و اسپرم به یکدیگر می‌پیوندند و بلوک‌های سازنده بدن کودک، یعنی ژن‌های او را تشکیل می‌دهند. گاهی اوقات تغییراتی در DNA کودک (جهش ژنتیکی) رخ می‌دهد که بر رشد و عملکرد بدن او تأثیر می‌گذارد. برخی جهش‌ها ممکن است باعث کمبود پروتئین‌هایی شوند که مسئول حفظ سد محافظتی پوست هستند. اگر این سد محافظ به درستی عمل نکند، ممکن است کودک علائم اگزما را تجربه کند.

۲. واکنش سیستم ایمنی

سیستم ایمنی کودک در برابر مهاجمان خارجی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها دفاع می‌کند. در کودکان مبتلا به اگزما، سیستم ایمنی ممکن است بیش از حد واکنش نشان دهد و سلول‌های سالم پوست یا محرک‌های محیطی را به اشتباه به عنوان تهدید شناسایی کند. این پاسخ ایمنی باعث التهاب پوست و بروز علائم اگزما می‌شود.

۳. مصرف برخی مواد غذایی

آلرژی غذایی می‌تواند در هر کودکی رخ دهد و معمولاً بین سنین سه ماهگی تا دو سالگی ظاهر می‌شود. نوزادان مبتلا به اگزما کمی بیشتر در معرض خطر آلرژی غذایی قرار دارند، اما بسیاری از آن‌ها حساسیتی به شیر یا دیگر مواد غذایی ندارند. واکنش‌های آلرژیک ممکن است باعث عود ناگهانی اگزما، خارش شدید یا خس‌خس سینه شود. در واکنش‌های دیرهنگام، علائمی مانند کولیک، رفلاکس، استفراغ یا بی‌میلی به شیر خوردن مشاهده می‌شود. در صورت شک به آلرژی غذایی، توصیه می‌شود واکنش‌های کودک ثبت و به متخصص پوست یا آلرژی ارجاع داده شود.

اکثر آلرژی‌های غذایی به چند گروه محدود می‌شوند: شیر، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، سویا، گندم، آجیل‌های درختی، کنجد و کیوی. تشخیص آلرژی غذایی معمولاً بر اساس سابقه علائم انجام می‌شود و درمان شامل حذف موقت غذا و سپس مصرف تدریجی مجدد آن است.

بعد مصرف بعضی غذاها فرزندت دچار اگزما می‌شه؟

برای درمان نوبت بگیر.

متخصص اطفال

۳. محرک ‌ها و آلرژن ‌های پوستی

بسیاری از عوامل محیطی می‌توانند باعث تحریک پوست کودک شوند. اگر کودک دارای آلرژی باشد، این محرک‌ها می‌توانند علائم اگزما را تشدید کنند. از جمله محرک‌های رایج می‌توان به پارچه‌های خاص، صابون‌ها، برخی مواد شوینده و برخی مواد غذایی اشاره کرد.

راه های تشخیص اگزما نوزاد

تشخیص اگزما در نوزاد معمولاً توسط پزشک متخصص اطفال یا پوست و از طریق معاینه بالینی انجام می‌شود. رایج‌ترین روش‌های تشخیص عبارتند از:

راه های درمان اگزما نوزاد

درمان اگزمای نوزاد بسته به علت تشدید علائم و شدت آن متفاوت است. برخی از گزینه‌های درمان‌ اگزما ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• اجتناب از محرک‌ها: از استفاده صابون‌ها، لوسیون‌ها یا مواد شوینده معطر خودداری کنید؛ زیرا این مواد می‌توانند علائم اگزما را تشدید کنند. پزشک ممکن است پوست کودک شما را بررسی کند تا تشخیص دهد که آیا کودک به موارد خاصی در محیط اطرافش که به طور مرتب با آن‌ها در تماس است حساسیت دارد یا خیر. اگر بتوانید محرک‌های ایجادکننده اگزما را شناسایی کنید، اجتناب از آن‌ها می‌تواند به بهبود پوست کودک کمک کرده و از عود مجدد اگزما جلوگیری کند.
• استفاده از مرطوب‌کننده: مرطوب نگه داشتن پوست کودک می‌تواند علائم اگزما را کاهش دهد، پوست را تسکین دهد، ناراحتی ناشی از خشکی پوست را از بین ببرد و از بروز اگزما جلوگیری کند. انتخاب مرطوب‌کننده‌های مخصوص نوزادان که فاقد عطر هستند، بسیار مهم است. بهترین زمان برای استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، پس از حمام کودک و چند بار در طول روز است، به خصوص زمانی که پوست او خشک به نظر می‌رسد.

پماد اگزما نوزاد

استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی در درمان اگزمای نوزادان موثر است. این پمادهای قوی به کاهش خارش و التهاب کمک می‌کنند و معمولاً مانند لوسیون روی پوست کودک مالیده می‌شوند. برای درمان اگزمای خفیف، استفاده از پماد هیدروکورتیزون ۱% (OTC) دو بار در روز به مدت حداکثر دو هفته توصیه می‌شود. در صورت اگزمای متوسط تا شدید، پزشک ممکن است استفاده از پمادهای استروئیدی قوی‌تری را پیشنهاد کند. توجه داشته باشید که پمادهای استروئیدی نباید بیشتر از دو هفته استفاده شوند، زیرا ممکن است باعث نازک شدن پوست و تغییر رنگ آن شوند.

دنبال پماد مناسب برای اگزمای فرزندت هستی؟ از پزشک کمک بگیر.

دکتر اگزما

انواع اگزما نوزاد

انواع مختلفی از اگزما وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، اگزمای دیسیدروتیک و درماتیت سبورئیک (که به عنوان کلاهک گهواره‌ای نیز شناخته می‌شود). اگزما، به‌ویژه نوع آتوپیک، معمولاً از شش ماهگی تا پنج سالگی ظاهر می‌شود.

این بیماری علاوه بر ایجاد خارش، ممکن است سیستم ایمنی را تضعیف کند، خطر ابتلا به آلرژی‌های شدیدتر را افزایش دهد و باعث آسیب به سدهای محافظتی پوست شود. خوشبختانه، هم علائم خفیف و هم شدید اگزما در نوزادان و کودکان نوپا قابل کنترل و درمان است.

۱. اگزما صورت نوزاد

اگزما در صورت نوزادان معمولاً به صورت لکه‌های خشک، قرمز و خارش‌دار ظاهر می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود. برای درمان، استفاده از مرطوب‌کننده‌های مناسب و اجتناب از محرک‌هایی مانند صابون‌های معطر توصیه می‌شود. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است کرم‌های کورتیکواستروئیدی ملایم تجویز کند. ​

۲. اگزما سر نوزاد

اگزمای پوست سر نوزاد که به آن کلاه گهواره‌ای یا درماتیت سبورئیک نیز گفته می‌شود، با پوسته‌های زرد یا سفید و چرب روی پوست سر نوزاد شناخته می‌شود. این وضعیت معمولاً بدون نیاز به درمان خاصی در عرض چند ماه برطرف می‌شود. برای تسریع در بهبود، می‌توان پوست سر نوزاد را با شامپوی ملایم شستشو داد و به آرامی با برس نرم پوسته‌ها را جدا کرد. ​

۳. اگزما پوست نوزاد

اگزمای پوستی در نوزادان می‌تواند در نواحی مختلفی مانند گونه‌ها، بازوها، پاها و نواحی چین‌دار بدن ظاهر شود. علائم شامل خشکی، قرمزی، خارش و التهاب پوست است. برای مدیریت این وضعیت، استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها، اجتناب از محرک‌ها و در صورت لزوم استفاده از کرم‌های کورتیکواستروئیدی تحت نظر پزشک توصیه می‌شود. ​

عوارض اگزما نوزاد

اگر اگزما به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت‌های پوستی، مشکلات خواب و در موارد شدیدتر، تأثیر بر رشد کودک شود. خارش مداوم هم می‌تواند باعث خراشیدگی پوست و ورود باکتری‌ها شود که نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارد.

راه های پیشگیری از اگزما نوزاد

راه‌های مختلفی برای جلوگیری از اگزما نوزاد وجود دارد. برای کاهش خطر ابتلا به اگزما در نوزادان، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

• تغذیه با شیر مادر: برخی مطالعات نشان داده‌اند که تغذیه با شیر مادر در ۴ ماه اول زندگی می‌تواند خطر ابتلا به اگزما را کاهش دهد.
• استفاده از مرطوب‌کننده‌ها: استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌های مناسب برای نوزادان می‌تواند به حفظ رطوبت پوست و تقویت سد پوستی کمک کند. ​
• اجتناب از محرک‌ها: شناسایی و اجتناب از عواملی مانند صابون‌های معطر، مواد شوینده قوی و لباس‌های زبر می‌تواند به پیشگیری از بروز اگزما کمک کند.
• استفاده از لباس‌های مناسب: لباس‌های نخی و نرم از تحریک پوست نوزاد جلوگیری می‌کنند.
• مراقبت از پوست: استفاده از صابون‌های ملایم و بدون عطر و اجتناب از حمام‌های طولانی با آب داغ می‌تواند به حفظ سلامت پوست نوزاد کمک کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگزما اغلب به صورت لکه‌های خشک و پوسته پوسته روی پوست نوزاد ظاهر می‌شود. ابتلا به این بیماری معمولاً در چند ماه اول تولد رایج‌تر است. این بیماری شایع قابل درمان است. اگر مطمئن نیستید که بثورات نوزاد اگزما است یا خیر، پزشک پس از ویزیت و انجام بررسی‌های لازم ابتلا به این بیماری را تایید می‌کند. اگزما در نوزادان بسته به رنگ پوست آن‌ها متفاوت به نظر می‌رسد؛ ظاهر قرمز در پوست‌های روشن‌تر و قهوه‌ای یا خاکستری در پوست‌های تیره. اگزما نوزاد معمولاً خشک، خارش دار و خشن است و برای راحتی سریع‌تر کودک باید سریعا درمان و کنترل شود.

در صورت مشاهده هرگونه علائم اگزما نوزاد مراجعه به پزشک اطفال یا پوست ضروری است. بنابراین، توصیه می‌کنیم نوبت مشاوره تخصصی خود را از طریق سایت دکترتو دریافت کنید. شما می‌توانید نوبت حضوری و آنلاین خود را از سایت دکترتو بگیرید و تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!