فهرست مطالب
در دوران بارداری بدن دچار تغییرات زیادی می‌شود و عوارضی را به همراه دارد. یکی از این عوارض برای برخی از خانم‌ها درد سیاتیک در بارداری است. عصب سیاتیک بزرگ‌ترین عصب در بدن است که تحریک آن باعث درد در لگن، باسن و ران می‌شود. اگر دچار درد سیاتیک در حاملگی شده‌اید، در این مطلب از دکترتو همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که علت بروز این درد در دوران بارداری چیست؟ چه علائم دیگری ایجاد می‌کند و برای درمان آن باید چه اقداماتی انجام داد؟
درد سیاتیک در بارداری چیست؟
در دوران بارداری کمردرد کاملا طبیعی است. اضافه‌وزن و تحمل وزن نوزاد باعث بروز درد در کمر می‌شود. اما اگر این درد بسیار شدید است و به باسن یا ران منتقل می‌شود، ممکن است علت آن ابتلا به سیاتیک باشد. عصب سیاتیک از طناب نخاعی به سمت لگن و ران‌ها منشعب می‌شود. سیاتیک بزرگ‌ترین عصب بدن است. حس کردن فشار، سرما یا درد در ناحیه پاها به دلیل وجود عصب سیاتیک است.
زمانی که این عصب به هر دلیلی تحریک می‌شود، شخص درد سیاتیک را تجربه می‌کند. درد ناشی از سیاتیک ممکن است مبهم و عمیق باشد یا تیر بکشد. شدت درد از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و از خفیف تا شدید متغیر است.
جدول زیر خلاصه نکات مهم درباره درد سیاتیک در بارداری را نشان می‌دهد.
| نکات مهم | توضیحات |
|---|---|
| علائم | درد تیرکشنده از کمر به باسن و پا، بی‌حسی یا گزگز در مسیر عصب سیاتیک، ضعف عضلانی در پا، تشدید با نشستن یا ایستادن طولانی |
| علت | مشکلات ستون فقرات مانند فتق دیسک و تغییرات بیومکانیکی، شل‌شدن رباط‌ها به دلیل تغییرات هورمونی، تغییر مرکز ثقل و افزایش وزن |
| زمان شروع | معمولا در سه‌ماهه سوم به دلیل رشد جنین اما ممکن است هر زمانی آغاز شود |
| درمان | فیزیوتراپی، ماساژ، ورزش‌های کششی ایمن |
| عوارض | معمولا بی‌خطر اما در موارد نادر ممکن است به سندرم دم اسب یا تشدید فتق دیسک منجر شود |
درد سیاتیک پای راست در بارداری
درد سیاتیک در پای راست در دوران بارداری معمولا ناشی از فشار جنین روی سمت راست عصب سیاتیک است که با تغییر مرکز ثقل و شل‌شدن رباط‌های لگنی بیشتر می‌شود. این وضعیت با علائمی مانند تیرکشیدن از باسن راست به ساق پا همراه است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت utswmed
Sciatica occurs when a large nerve in the lower back becomes compressed and sends intense pain radiating down the leg. Back pain is one of the most common symptoms of pregnancy, particularly in the second and third trimesters. Some discomfort is normal as the belly expands.
ترجمه فارسی:
سیاتیک زمانی رخ می‌دهد که عصب بزرگی در قسمت پایین کمر تحت فشار قرار گیرد و باعث درد شدیدی شود که از کمر به سمت پا انتشار می‌یابد. کمردرد از علائم شایع دوران بارداری (به خصوص در سه‌ماهه دوم و سوم) است. با رشد و بزرگ‌تر شدن شکم، احساس کمی درد یا ناراحتی در ناحیه کمر طبیعی است.
درد سیاتیک پای چپ در بارداری
درگیری عصب سیاتیک سمت چپ در بارداری معمولا به دلیل فشار رحم بر ریشه‌های عصبی سمت چپ رخ می‌دهد که با افزایش حجم جنین و تغییرات مدل ایستادن و نشستن ارتباط دارد. علائم آن شامل گزگز و ضعف در اندام چپ است و معمولا با فعالیت‌های روزانه مانند راه رفتن بیشتر می‌شود. بر خلاف سمت راست، این نوع درد ممکن است با درد لگنی همزمان باشد.
در بارداری، شایع‌ترین علت سیاتیک، مشکلات دیسک و تغییرات ستون فقرات است؛ گاهی وضعیت جنین هم نقش دارد.
علائم درد سیاتیک در بارداری چیست؟
مهمترین علامت درد سیاتیک در حاملگی، دردی تیرکشنده یا سوزشی است که از کمر یا باسن آغاز شده و به سمت ران، ساق پا و حتی کف پا می‌رود و معمولا در حرکات خاصی مانند نشستن یا راه‌رفتن طولانی بیشتر می‌شود. علائم رایج دیگر شامل بی‌حسی، گزگز (مانند سوزن‌سوزن شدن) یا ضعف عضلانی در اندام تحتانی، همراه با اسپاسم‌های گاه‌به‌گاه است که این نشانه‌ها معمولا یک‌طرفه بوده و با پیشرفت بارداری بیشتر می‌شوند.
علاوه بر این نشانه‌های مهم برخی دیگر از علائم درد سیاتیک بارداری عبارتند از:
- درد تیرکشنده و شدید از کمر به باسن و ران
- بی‌حسی یا گزگز در مسیر عصب سیاتیک
- ضعف عضلانی در پا به خصوص هنگام بلند کردن پنجه
- تشدید درد با نشستن طولانی
- احساس سوزش یا تیر در ساق پا
علائم درد سیاتیک بارداری رو داری و نمی‌دونی چیکار کنی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.
زمان شروع درد سیاتیک در بارداری کی است؟
درد سیاتیک در بارداری معمولا از سه‌ماهه دوم آغاز می‌شود اما اوج آن در سه‌ماهه سوم است. زمانی که وزن جنین و حجم رحم فشار بر عصب سیاتیک را افزایش می‌دهد. که البته دلیل شایع‌تر مشکلات ستون فقرات مانند فتق دیسک و تغییرات بیومکانیکی بدن است.
علت درد سیاتیک در بارداری
معمولا درد سیاتیک به دلیل ابتلا به مشکلات ستون فقرات مانند برآمدگی یا فتق دیسک ایجاد می‌شود. گاهی تغییرات استخوانی مانند استئوآرتریت یا بیماری دژنراتیو دیسک روی ستون فقرات تاثیر می‌گذارند. در نتیجه به عصب سیاتیک فشار وارد شده و درد ظاهر می‌شود.
در دوران بارداری فتق دیسک شایع نیست. کمردرد یکی از عوارض بارداری است و یکی از دلایل این عارضه افزایش هورمون‌ها در دوره بارداری است. به عنوان مثال افزایش تولید هورمون ریلکسین باعث شل‌شدن و کشیدگی رباط‌ها به خصوص در ناحیه لگن می‌شود.
گاهی هم ممکن است به دلیل رشد و بزرگ‌شدن کودک روی عصب سیاتیک فشار وارد شود. فشار به عصب سیاتیک باعث تحریک، التهاب و درد می‌شود. به همین دلیل معمولا در اواخر بارداری که جنین به بزرگ‌ترین حالت خود رسیده است، این عارضه بیشتر دیده می‌شود. اگر درد کمر شما شدید است و به ناحیه پاها می‌رسد، احتمالا دچار درد سیاتیک در بارداری هستید. به طور کلی علل شایع درد سیاتیک در حاملگی عبارت است از:
- شل‌شدن رباط‌ها به دلیل هورمون رلاکسین
- تغییر مرکز ثقل
- فتق یا برجستگی دیسک بین‌مهره‌ای
- افزایش وزن و فشار بر ستون فقرات
درمان درد سیاتیک در بارداری
اگر دچار درد سیاتیک در بارداری هستید، نیاز به استراحت خواهید داشت. اگر درد خیلی شدید است، باید با مشورت پزشک از داروهای ضد درد استفاده کنید. دقت داشته‌باشید که استفاده خودسرانه از داروهای مسکن در دوران بارداری می‌تواند به شما و جنین آسیب وارد کند. ممکن است پزشک برای شما یک یا چند دوره فیزیوتراپی در دوران بارداری نیز تجویز کند. موارد زیر از مهمترین روش‌های درمان درد سیاتیک بارداری هستند:
- فیزیوتراپی
- ماساژ درمانی
- کمپرس گرم یا سرد
- ورزش‌های کششی ایمن
همین حالا یک دکتر مطمئن برای درمان درد سیاتیک پیدا کن.
درمان خانگی درد سیاتیک در حاملگی
برخی از درمان‌های خانگی درد سیاتیک می‌توانند در تسکین درد موثر باشند. از جمله این موارد می‌توان به دوش آب گرم، حرکات ورزشی سبک با مشورت متخصص فیزیوتراپی یا ارتوپدی و خوابیدن به پهلو اشاره کرد:
- دوش آب گرم بگیرید و از پد حرارتی استفاده کنید. به دلیل حمل وزن اضافی ممکن است عضلات شما سفت شده باشد. گرما باعث شل‌شدن عضلات شده و درد کاهش پیدا می‌کند.
- تحرک داشته‌باشید. درست است که استراحت برای تسکین درد سیاتیک در بارداری مهم است. اما گاهی باید تحرک داشته‌باشید. گاهی کمی پیاده‌روی کنید. شرکت در کلاس یوگا مخصوص خانم‌های باردار هم می‌تواند مفید باشد. فعالیت‌هایی مانند شنا هم گزینه خوبی است. در هنگام ورزش نباید زیاد خم شوید یا کمر خود را بیش‌ازحد پیچ بدهید.
- به شدت درد، توجه داشته‌باشید. به فعالیت‌های خود دقت کنید تا متوجه شوید چه اقداماتی درد شما را تشدید می‌کنند. بلندکردن اجسام می‌تواند درد را افزایش دهد.
- ماساژ را امتحان کنید. تحقیقات نشان می‌دهند در دوران بارداری ماساژ می‌تواند گردش خون را افزایش دهد.
- به پهلو بخوابید. هنگام خواب سعی کنید به سمتی بخوابید که درد کمتر می‌شود. خوابیدن به پهلو فشار را از روی عصب سیاتیک برمی‌دارد.
ورزش برای درد سیاتیک در بارداری
انجام حرکات کششی در تسکین درد سیاتیک در حاملگی تاثیر خوبی دارد. دقت داشته‌باشید که برای انجام حرکات کششی به پشت نخوابید. زیرا در این صورت رحم به ورید مربوط به قلب فشار وارد کرده و باعث احساس سبکی سر و ضعف می‌شود. برخی از حرکات ورزشی مناسب برای این عارضه که بهتر است با نظارت متخصص فیزیوتراپی باشد عبارت است از:
- کشش نشسته: روی صندلی نشسته و هر دو پا را روی زمین بگذارید. پای چپ را بلند کنید. به‌آرامی مچ پای چپ را روی زانوی پای راست قرار دهید. کمر خود را صاف نگه دارید. کمی به جلو خم شوید. در این شرایط ناحیه کمر و باسن دچار کشش می‌شود. برای ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. سپس با پای راست حرکت را تکرار کنید.
- کشش ژست کودک: این حرکت جز تمرینات یوگا محسوب می‌شود. برای انجام تمرین باید روی یک سطح نرم یا تشک یوگا زانو بزنید. انگشتان شست را به هم چسبانده و زانوها را از هم باز کنید. پیشانی را روی زمین گذاشته و کمر خود را صاف نگه دارید. بازوها را کنار سر قرار دهید و نفس را داخل ریه حبس کنید. سپس روی پا نشسته و بازدم انجام دهید.
- کشش میز: برای کشش عضلات کمر، باسن و ران این حرکت مناسب است. کنار یک میز بایستید و پاهای خود را کمی باز کنید. دستان خود را روی میز قرار دهید و به جلو خم شوید. باسن را از میز دور کنید. در این حالت کششی در پایین کمر و باسن احساس خواهید کرد. اگر باسن را به پهلوها حرکت دهید، کشش بیشتر می‌شود. برای ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه در این وضعیت بمانید.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pbkm
If the pregnant woman is experiencing severe sciatic back pain and labor is near, the doctor may consider a termination by cesarean section. Natural childbirth in this case would be too much strain on the spine.
ترجمه فارسی:
اگر زن باردار دچار درد شدید سیاتیکی در ناحیه کمر باشد و زمان زایمان نزدیک شود، پزشک ممکن است زایمان به روش سزارین را در نظر بگیرد زیرا زایمان طبیعی می‌تواند فشار زیادی بر ستون فقرات وارد کند.
ماساژ سیاتیک در بارداری
ماساژ درمانی برای سیاتیک بارداری بیشتر برای کاهش التهاب عصب انجام می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که ماساژ بافت نرم می‌تواند جریان خون را بهتر کند و تنش عضلانی را تسکین دهد. تکنیک‌های ایمن شامل مالش دایره‌ای و کشش ملایم پاها بدون فشار مستقیم روی شکم هستند که باید توسط متخصص آموزش‌دیده انجام شود.
آیا درد سیاتیک در بارداری خطرناک است؟
درد سیاتیک در بارداری معمولا بی‌خطر است و بعد از زایمان رفع می‌شود اما در موارد شدید ممکن است نشان‌دهنده فتق دیسک یا سندرم دم اسبی باشد که نیاز به بررسی پزشکی فوری دارد. ریسک‌های مهم شامل کاهش تحرک مادر و استرس روانی است هرچند تأثیر مستقیم بر جنین نادر است. نظارت پزشکی منظم برای بررسی علل جدی ضروری است.
پیشگیری از تشدید درد سیاتیک در بارداری
برای پیشگیری از تشدید درد سیاتیک حاملگی می‌توانید در کلاس‌های یوگا مخصوص خانم‌های باردار شرکت کنید. حرکات یوگا به کاهش فشار روی سیاتیک کمک می‌کنند. همچنین ورزش شنا به دلیل عدم تحمل وزن می‌تواند گزینه خوبی باشد.
۴.۵ (۶۷۳ نظر)۳.۷ (۶۶۸ نظر)۴.۸ (۲۵۹ نظر)۴.۹ (۲۲۱ نظر)۴.۸ (۱۵۹ نظر)۴.۵ (۱۷۵ نظر)نتیجه گیری
درد سیاتیک در بارداری یکی از عوارضی است که برخی خانم‌های باردار با آن روبرو می‌شوند. کمردرد در بارداری طبیعی است اما اگر درد آن شدید است و شبیه به تیر کشیدن است یا درد به پاها منتقل می‌شود، احتمال بروز درد سیاتیک در حاملگی وجود دارد. برای تسکین این درد استراحت لازم است. همچنین باید گاهی در روز پیاده‌روی داشته‌باشید. برخی حرکات کششی و ورزش‌هایی مانند شنا نیز مفید هستند. در برخی مواقع ممکن است درد بعد از زایمان هم ادامه داشته‌باشد. در صورت بروز چنین دردی باید به متخصص ارتوپد یا فیزیوتراپی مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!