التهاب مری چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

مری لوله عضلانی مهم مرتبط با دستگاه گوارش است که خوردنی و نوشیدنی‌ها را از دهان به معده منتقل می‌کند. هر گونه آسیب‌ دیدگی مری می‌تواند چرخه گوارشی در بدن انسان را مختل کرده یا از کار بیندازد. یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که مری با آن سروکار دارد التهاب مری یا ازوفاژیت است. بیماری که اسید معده یا محتویات اثنی عشر را به اسفنکتر بین مری و معده (یعنی ناحیه LES) برمی‌گرداند. این بیماری با سوزش سر دل، بلع دردناک و اختلال در بلع همراه است. در ادامه با ما همراه شوید تا با این بیماری، انواع ازوفاژیت، و علائم این بیماری بیشتر آشنا شوید.

به خاطر داشته باشید که برای درمان التهاب مری خود می‌توانید از پزشکان متخصص گوارش دکترتو کمک بگیرید و با مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری، بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

التهاب مری چیست؟

این بیماری که در انگلیسی به آن «esophagitis» (ازوفاژیت) می‌گویند، یکی از انواع شایع بیماری های گوارشی است که باعث تحریک و ورم جداره‌های مری می‌شود. این التهاب ممکن است به بافت مری آسیب برساند. آسیب‌دیدگی مری با درد شدید و احساس فشار در قفسه سینه، و بلع دردناک شروع می‌شود. و اگر درمان مناسب و به‌ موقع انجام نشود به بیماری‌های معده، اختلال در بلع، زخم مری و اسکار مری تبدیل می‌شود.

---

انواع التهاب مری

بیماری ازوفاژیت یا ورم مری را می‌توان بر حسب شدت التهاب و میزان پیشروی بیماری به ۴ گرید تقسیم نمود:

• التهاب مری گرید a: در این نوع التهاب، قسمت‌های مختلف و کوچک مری دچار التهاب می‌شوند و طول هر التهاب کمتر از ۵ میلی‌متر است.
• التهاب مری گرید b: با چند التهاب بزرگ‌تر از ۵ میلی‌متری سروکار داریم که چین‌های مخاطی را به‌صورت ناپیوسته درگیر می‌کند.
• التهاب مری گرید c: التهاب در بیشتر از ۲ چین مشاهده شده و کمتر از ۷۵% مری را درگیر می‌کند.
• التهاب مری گرید d: بیش از ۷۵ درصد مری درگیر التهاب مخاطی می‌شود.

التهاب مری یکی از انواع بیماری‌های گوارشی است که باعث التهاب و ورم دیواره مری می‌شود و با درد شدید و احساس فشار در قفسه سینه، و بلع دردناک همراه است.

علائم التهاب مری چیست؟

بیمارانی که از این بیماری رنج می‌برند به ‌خاطر اختلال در بسته شدن دریچه انتهای مری دچار رفلاکس می‌شوند. غذا و مایعات بعد از هر وعده غذایی به سمت دهان بالا می‌آیند به خصوص شب‌ها موقع خواب این مشکل شدت پیدا می‌کند و باعث سرفه و احساس خفگی می‌شود.

یکی دیگر از علائم ازوفاژیت این است که حین غذا خوردن حس می‌کنید چیزی در لوله مری گیر کرده است و با قورت دادن یا نوشیدن آب هم پایین نمی‌رود. این بیماری مثل هر بیماری دیگری علائم و نشانه دارد که اگر نشانه‌های شایع این بیماری را بدانیم بهتر می‌توانیم آن را کنترل و درمان کنیم، البته توجه داشته باشید که علائم در همه یکسان نیست و بسته به شرایط بدنی افراد، علائم به شکل متفاوتی بروز پیدا می‌کنند.

• بلع دردناک
• دیسفاژی
• درد در گلو
• تغییر تن صدا و خشن شدن صدا
• حالت تهوع و استفراغ
• سوزش سر دل
• درد در قفسه سینه به‌ خصوص بعد از غذا
• دردهای مزمن شکمی
• سرفه و تنگی نفس
• سر درد و تب
• درد عضلانی
• زخم دهانی
• کاهش اشتها.

هنگام بلع غذا درد داری؟ سرفه و سوزش سر دل امانتو بریده؟

همین حالا با متخصص گوارش مشورت کن.

مشاوره آنلاین بیماری گوارشیپزشک متخصص گوارش

التهاب مری و تنگی نفس

علاوه بر علائم شایع التهاب مری که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم احساس تنگی نفس یکی از نشانه‌های کمتر شناخته شده و در عین حال نگران‌کننده التهاب مری است که معمولاً جدای از سایر نشانه‌های شایع روی می‌دهد. تنگی نفس که در انگلیسی dyspnea نامیده می‌شود زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده که به مری برگشته وارد ریه شده و مسیر عبور هوا را مسدود می‌کند.

علل التهاب مری

این بیماری بنا به دلایل و شرایط مختلفی ایجاد می‌شود، اما به طور کلی علل التهاب مری را می‌توان در موارد زیر جستجو نمود:

۱. التهاب مری ائوزینوفیلی یا التهاب آلرژی

برخی آلرژی‌ها را می‌توان عامل ابتلا به ازوفاژیت ائوزینوفیل دانست. زمانی که واکنش آلرژیک یا عفونتی در بدن روی می‌دهد، تعداد ائوزینوفیل‌ها که گلبول سفید عامل ایجاد تحریک آلرژیک هستند در خون بالا رفته و باعث ایجاد این بیماری می‌شود. مصرف خوراکی‌های حساسیت‌زایی مثل تخم‌مرغ، گندم، شیر، بادام زمینی، لوبیا، سویا و گوشت گندم احتمال واکنش آلرژیک را چند برابر می‌کند. آلرژن‌های استنشاقی هم دیگر عامل آلرژی و التهاب مری هستند. 

۲. رفلاکس معده

شایع‌ترین علت بروز این بیماری همین رفلاکس معده و بازگشت غذا و اسید معده به مری است. تکرار رفلاکس معده و برخورد اسید معده به دیواره مری باعث ورم و التهاب مری می‌شود. 

۳. بیماری‌های عفونی

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض التهاب مری قرار دارند، چراکه سیستم ایمنی ضعیف نمی‌تواند به ‌خوبی از بدن در مقابل ورود عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و قارچی محافظت کند.

۴. التهاب مری ناشی از دارو

عدم مصرف آب کافی حین خوردن قرص به خصوص قرص‌های بزرگ باعث می‌شود که بخشی از قرص روی مری بماند و به ‌مرور زمان باعث رسوب دارو و التهاب مری می‌شود. داروهایی که باعث ازوفاژیت و ورم مری می‌شوند عبارتند از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای مسکن، کلرید پتاسیم برای کمبود پتاسیم، کوینیدین که برای بیماری‌های قلبی تجویز می‌شود.

۵. التهاب لنفوسیتی

ریفلاوی لنفوسیتی باعث افزایش تعداد لنفوسیت‌ها در مری شده که به ‌تدریج به التهاب مری منجر می‌گردد.

۶. رفلکس ازوفاژیت

اگر دریچه تحتانی مری درست باز و بسته نشود، محتویات معده و اسید معده به مری برمی‌گردند و مشکلی به ‌نام رفلاکس معده دستگاه گوارش (GRED) به‌ وجود می‌آید. در این حالت اسید معده مدام وارد مری می‌شود. در نتیجه با التهاب مزمن و آسیب بافتی جداره داخلی مری روبه‌رو می‌شویم. این همان رفلکس ازوفاژیت ناشی از رفلاکس معده است.

تشخیص التهاب مری

پس از مشاهده علائم اولیه باید به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات و معاینات پزشک بتواند این بیماری را تشخیص دهد. روش‌های تشخیص این بیماری شامل این موارد می‌شوند:

• آندوسکوپی
• بیوپسی (نمونه‌برداری)
• عکس‌برداری با اشعه ایکس
• بلع باریوم
• آزمایش خون
• مانومتری مری
• تست پچ غذا
• تست خراش پوست.

---

عوارض التهاب مری

این بیماری روی کیفیت غذا خوردن تأثیر می‌گذارد و معمولاً فرد به ‌خاطر ترس از رفلاکس معده یا حس گیر کردن غذا در گلو کمتر غذا می‌خورد. سوزش سر دل، حالت تهوع، و درد بلع باعث ناتوانی در خوردن شده که نتیجه‌اش سوءتغذیه و سوراخ شدن مری خواهد بود.

یکی دیگر از عوارض نادر التهاب مری، درد پشت است که نشانه شایع سرطان مری محسوب می‌شود. زمانی که تومور یا غده‌های سرطانی، ناحیه بین ریه یا بین غشاهای قلب را درگیر می‌کنند فرد دچار درد شدید در قفسه سینه و قسمت پشت می‌شود. سایر عوارض التهاب مری در صورتی که درمان آن جدی گرفته نشود عبارتند از:

• باریک شدن و انسداد مری یا همان اسپاسم مری که باعث مشکل در بلع می‌شود
• زخم شدن و خونریزی مری
• مری بارت ناشی از رفلاکس
• تشکیل بافت سرطانی در مری و سرطان مری
• فیستول تراکئواسافوژیل (Tracheoesophageal Fistula)
• فیستول آئورتواسافوژیل (Aortoesophageal Fistula)
• سینه پهلوی آسپیراسیون.

مشکل در بلع، زخم و خونریزی مری، سرطان مری و بیماری مری بارت از جمله عوارض اصلی التهاب مری هستند.

التهاب مری چگونه درمان می‌شود؟

التهاب مری به خودی خود بیماری خطرناکی نیست، اما اگر در بلندمدت جدی گرفته نشود یا عدم درمان به‌موقع آن باعث پیشروی بیماری شود ریسک ابتلا به سرطان مری افزایش پیدا می‌کند. نوع روش درمان بسته به علت بروز التهاب مری متفاوت خواهد بود.

معمولاً متداول‌ترین روش درمان این بیماری استفاده از داروهای آنتی رفلاکس معده هستند. این آنتی اسیدها در واقع قرص یا شربت‌های آلکالینی هستند که برای کاهش اسید معده تجویز می‌شوند. قرص برای التهاب مری ناشی از عفونت هم، آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. گاهی پزشک برای اینکه غذا سریع‌تر از معده افرادی که علائم نفخ و آروغ دارند عبور کند، داروهای محرک مثل متوکلروپرآمید تجویز می‌کند. یکی دیگر از روش‌های درمان ازوفاژیت عمل جراحی است که معمولاً در موارد مزمن و در صورتی استفاده می‌شود که دارو درمانی جواب ندهد. در عمل مری، گیره نگهدارنده‌ای در بخش انتهایی مری کار گذاشته شده تا دریچه مری را باز و بسته و از رفلاکس اسید معده جلوگیری کند.

به خاطر داشته باشید که برای درمان التهاب مری خود می‌توانید از دکتر گوارش دکترتو کمک بگیرید و با مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری، بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

بهترین داروی التهاب مری چیست؟ همین حالا از پزشک بپرس.

دکتر رفلاکس معده

درمان التهاب مری در طب سنتی

طب سنتی برای درمان بیماری‌ها به طبیعت و گیاهان دارویی طبیعی متوسل می‌شود که در ادامه با برخی از توصیه‌های طب سنتی برای درمان این بیماری آشنا می‌شویم:

• یکی از توصیه‌های طب سنتی برای درمان ازوفاژیت مصرف نعنا است. یک قاشق چای‌خوری نعنا پودر شده را با یک استکان آب جوشیده گرم ترکیب و بعد از ده دقیقه میل کنید.
• طب سنتی تأکید زیادی بر مصرف انار برای درمان التهاب مری دارد. به خصوص مصرف انار همراه با پوسته سفیدرنگ داخلی نقش به سزایی در کاهش التهابات ازوفاژیت دارد. طب سنتی به افرادی که یبوست دارند هم مصرف آب انار را توصیه می‌کند.
• روزی یک عدد سیب یا آب سیب طبیعی شیرین یکی از روش‌های درمان التهاب مری در طب سنتی است.
• حداقل ۱۰ دقیقه پیاده‌روی پس از غذا خوردن (حتی در خانه).
• طب سنتی توصیه می‌کند که پیش از خواب حتماً دفع مدفوع انجام شود تا معده خالی باشد.
• سیب‌زمینی آب‌پز بعد از غذا یکی از راهکارهای درمان گیاهی ازوفاژیت است. اگر یبوست دارید در مصرف سیب‌زمینی زیاده‌روی نکنید.
• روزی یک عدد گلابی شیرین بدون پوست بعد از غذا برای درمان ازوفاژیت در طب سنتی توصیه می‌شود.
• پرهیز از غذاهای پرچرب و مصرف بیشتر غذاهایی که چربی کمتر و پروتئین بالاتری دارند تا فشار بیشتری به اسفنکتر تحتانی مری وارد کند و رفلاکس کمتر شود.
• یکی از راهکارهای طب سنتی برای درمان ازوفاژیت بالاتر قرار دادن بالش است تا سر و گردن بالاتر از بدن قرار بگیرند، به این ترتیب احتمال رفلاکس پایین می‌آید.

مصرف نعنا، انار، سیب، سیب‌زمینی آب‌پز، گلابی، پرهیز از غذاهای پرچرب، پیاده‌روی بعد از غذاخوردن و استفاده از بالشت بلندتر از توصیه‌های طب سنتی برای درمان التهاب مری است.

درمان خانگی زخم مری

در مواردی که علائم تازه در بیمار ظاهر شده یا هنوز بیماری شدت نگرفته است، می‌توان سراغ درمان خانگی زخم مری رفت. بسیاری از مشکلات ازوفاژیت از التهاب معده و زخم معده به ‌وجود می‌آیند بنابراین روش‌های درمان خانگی زخم معده هم کمک می‌کنند تا راهی برای درمان ازوفاژیت بیابید یا حداقل از پیشروی بیماری جلوگیری کنید. برخی از روش‌های درمان خانگی زخم مری و معده عبارتند از:

• پرهیز از غذاهای آلرژی‌زا مثل گوجه فرنگی
• پرهیز از مصرف غذاهای تند و پرادویه
• پرهیز از مصرف غذاهایی که اسید معده را تشدید می‌کنند
• پرهیز از مصرف آب میو‌ه‌های مصنوعی، آب میوه‌های اسیدی که ویتامین C بالایی دارند
• پرهیز از نوشیدن آب حین صرف غذا
• پرهیز از مصرف کافئین و الکل
• افزایش مصرف غذاهای حاوی پروتئین و غلات پخته
• بلافاصله پس از غذا خوردن دراز نکشید.

مصرف سیگار باعث شل شدن ماهیچه‌های اسفنکتری شده و رفلاکس معده هم بیشتر می‌شود. به‌ همین دلیل یکی از روش‌های درمان خانگی زخم مری و معده، ترک سیگار و دخانیات است. وزن زیاد و چاقی فشار زیادی به معده وارد می‌کند و احتمال برگشت اسید به مری چند برابر می‌شود. به ‌همین دلیل، یکی از توصیه‌های جدی درمان خانگی زخم مری و معده کاهش وزن است. یکی از راهکارهای درمان خانگی زخم مری و معده، خوابیدن با معده خشک و خالی است. طب سنتی توصیه می‌کند که بهتر است حداقل ۳ ساعت پیش از خوابیدن چیزی نخورید.

درمان گیاهی التهاب مری

داروهای طبیعی که برای درمان خانگی زخم مری و معده و ازوفاژیت توصیه می‌شوند این موارد را تشکیل می‌دهند:

۱. درمان ازوفاژیت با سرکه سیب

اسید استیک موجود در سرکه سیب، اسید معده را خنثی می‌کند. یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب را با یک لیوان آب مخلوط کرده و با یک قاشق چای‌خوری عسل نیم ساعت پیش از غذا میل کنید. یا اینکه سرکه سیب را همراه با سالاد مصرف نمایید.

---

۲. درمان ورم مری با جوش شیرین

جوش شیرین، ماده بازی طبیعی است که اسیدیته معده را برطرف می‌کند. نصف قاشق چای‌خوری جوشی شیرین را در یک لیوان آب مخلوط کنید و میل نمایید، البته مصرف زیاد این ترکیب نه تنها راهکار خوبی برای درمان خانگی زخم مری و معده نیست، بلکه به‌ خاطر سدیم زیادی که دارد رفلاکس را بدتر هم می‌کند.

---

۳. آب آلوئه ورا

خاصیت ضد التهابی آلوئه ورا در طب سنتی تائید شده است و وجود گلیکوپروتئین‌ها در آن باعث شده که جایگاه ویژه‌ای در روش‌های خانگی زخم‌های مری و معده جهت کاهش التهاب مری پیدا کند. پلی ساکارید موجود در آلوئه ورا هم کمک می‌کند که بافت دیواره مری پس از ابتلا به ازوفاژیت زودتر ترمیم شود. نیم ساعت پیش از غذا و با معده خالی می‌توانید آب آلوئه ورا را بنوشید.

---

۴. چای زنجبیل با عسل

خاصیت ضد التهابی زنجبیل باعث محبوبیت این گیاه برای رفع علائم رفلاکس معده و ازوفاژیت شده است. برای اینکه تندی طعم زنجبیل اذیتتان نکند می‌توانید چای زنجبیلی را همراه با عسل میل کنید که علاوه بر رفع طعم زننده زنجبیل، خاصیت محافظت از مری را دارد. طب سنتی تأکید زیادی بر درمان التهاب مری با عسل دارد، چراکه خاصیت ترمیم‌کنندگی و ضدالتهابی عسل باعث ترمیم جداره داخلی معده و مری ملتهب شده می‌شود.

۵. شیرین بیان

یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی زخم مری و معده مصرف ریشه شیرین بیان است که با بهبود جریان خون در دستگاه گوارش و افزایش ترشح مخاطی جداره معده از معده محافظت می‌کند و مانع از رفلاکس می‌شود.

بیشتر گیاهان دارویی که برای درمان خانگی زخم معده و رفلاکس معده تجویز می‌شوند را می‌توان برای درمان خانگی زخم‌ مری و ازوفاژیت هم به کار برد مانند بادرنجبویه، خار مریم، زردچوبه، مامیران کبیر، گل بابونه، گل ختمی و زیره سیاه.

---

۶. میوه‌های مفید برای ورم مری

یکی از روش‌های درمان خانگی ورم مری استفاده از میوه و سبزیجات است. در طب سنتی به مصرف میوه‌های تازه، سبزیجات نرم خام و پخته برای درمان ورم مری توصیه می‌شود. به ‌جای خود میوه، می‌توان آب میوه طبیعی، آب سبزیجات و سیب‌زمینی پخته و پوره سیب‌زمینی را هم در رژیم غذایی گنجاند. بهتر است مصرف مرکبات و میوه‌های اسیدی در بیماران ازوفاژیت به حداقل برسد و میوه‌هایی که اسید کمتری دارند در رژیم غذایی مبتلایان به ازوفاژیت گنجانده شود. از جمله میوه‌های مفید برای ورم مری عبارتند از:

• هلو به ‌صورت تازه یا کمپوت هلو
• موز تازه
• آووکادو
• خربزه
• سیب
• گلابی
• سبزیجاتی مثل کدو و اسفناج، کلم بروکلی، مارچوبه، خیار، سبزیجات برگی، گل کلم.

پیشگیری از التهاب مری

برای پیشگیری از ابتلا به ازوفاژیت باید تا حد امکان از تمام عوامل تحریک‌کننده معده و مری دوری کنید. هر عاملی که باعث تشدید اسید معده شود مثل غذاهای تند و پر ادویه، فلفل‌ سیاه و قرمز و چای پررنگ باید از رژیم غذایی فرد مبتلا به ازوفاژیت حذف شوند. بیمارانی که از رفلاکس معده رنج می‌برند برای رفع این مشکل و پیشگیری از التهاب مری بهتر است که تعداد وعده‌های غذایی را بیشتر و حجم آن را کمتر کنند.

فاصله حداقل سه ساعته بین وعده غذایی و خواب، تحرک و فعالیت بدنی بعد از غذا خوردن دست کم ده دقیقه بعد هر وعده، و پرهیز از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مثل قهوه، مصرف شیر پرچرب، خوراکی‌های حاوی نعنا، آب مرکبات، گوجه فرنگی و آناناس از جمله توصیه‌های مفید برای پیشگیری از التهاب مری هستند. حتی آن دسته از افرادی که تازه علائم ازوفاژیت را در خود مشاهده کرده‌اند هم می‌توانند با رعایت این نکات، حذف سیگار و نوشیدنی‌های الکلی و تغییر عادات زندگی از ابتلا به التهاب مری حاد پیشگیری کنند.

---

آیا التهاب مری خطرناک است؟

به ‌طور کلی بیماری ازوفاژیت خطرناک نیست اما بی‌توجهی به هر بیماری حتی سرماخوردگی معمولی و عدم پیگیری درمان مناسب می‌تواند باعث پیشروی بیماری و حادتر شدن آن شود. بنابراین در صورت مشاهده علائم ازوفاژیت بلافاصله آن‌ها را جدی بگیرید و به پزشک متخصص مراجعه و برای درمان به ‌موقع التهاب مری اقدام کنید.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

التهاب و ورم مری باعث تنگی و انسداد لوله عضلانی مری شده و به بافت داخلی مری آسیب می‌رساند. در صورتی که ورم مری در بلندمدت درمان نشود، این التهاب به زخم تبدیل خواهد شد و احتمال ابتلا به سرطان مری افزایش پیدا می‌کند. برای پیشگیری از ابتلا به ازوفاژیت بهتر است از مواردی دوری کنید که باعث تحریک مری و معده می‌شوند. ازوفاژیت به‌ خودی خود بیماری خطرناکی نیست و معمولاً هم بدون هیچ اقدامی طی ۵ تا ۷ روز درمان می‌شوند.

اما سیستم ایمنی بدن افراد و علت التهاب روی دوره درمان تأثیر می‌گذارد. بنابراین توصیه می‌کنیم اگر علائم اولیه ورم مری پس از چند روز بهتر نشدند حتماً به متخصص گوارش مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که برای درمان التهاب مری خود می‌توانید از متخصصان گوارش دکترتو کمک بگیرید و با مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری، بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!