بهترین راهکار درمان اسهال چیست؟

اسهال یک بیماری بسیار شایع است و تمام افراد را در هر سن و شرایطی تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بیشتر موارد نیازی به درمان اسهال نیست و اکثر آنها به خودی خود، ظرف چند روز برطرف می‌شوند. با این حال زمانی که مراقبت‌های معمول و درمان‌های خانگی نتواند اسهال را درمان کند، قطعا به گزینه‌های تخصصی‌تری نیاز است. در بیشتر مواقع درمان کردن اسهال بر اساس علت آن انجام می‌شود. در این مقاله از دکترتو با ما همراه باشید تا به بررسی تمامی گزینه‌های درمانی، خصوصا معجزه درمان اسهال بپردازیم. شما می‌توانید از سامانه نوبت دهی دکترتو نسبت به دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین با بهترین متخصصین داخلی اقدام کنید.

درمان اسهال چیست؟

درمان اسهال بر اساس علت، شدت و مدت زمان اسهال بودن و همچنین سن و شرایط سلامتی هر فرد متفاوت است. از مراقبت های خانگی و تغییر سبک زندگی گرفته تا درمان‌های خانگی و درمان‌های پزشکی، همگی بسته به شرایط می‌توانند به رفع اسهال کمک کنند. گاهی اوقات اسهال به تنهایی با تغییر رژیم غذایی و نهایتا مصرف برخی داروهای بدون نسخه ضداسهال برطرف می‌شود. اما زمانی که علت اسهال یک مشکل زمینه‌ای و جدی‌تر است، مانند اسهال عفونی، به درمان دارویی نیاز است. معمولا در اکثر مواقع، مصرف بیشتر مایعات و جبران الکترولیت‌های از دست رفته بدن، معجزه درمان اسهال است و به تنهایی برای درمان کافی است.

۱. درمان اسهال بزرگسالان

برای اکثر بزرگسالان تنها با تغییر رژیم غذایی و مصرف آب و مایعات بدون قند می‌توان اسهال را درمان کرد. زمانی که اسهال با این شیوه‌های خودمراقبتی بهبود نیافت، باید با در نظر گرفتن سایر علائم و نشانه‌ها به فکر درمان‌های تخصصی‌تر بود. انواع قرص‌های ضداسهال یا داروهای درمان کننده اسهال عفونی، از دیگر گزینه‌های درمان اسهال در بزرگسالان هستند.

۲. درمان اسهال کودکان

زمانی که اسهال کودکان یک تا دو روز طول کشید، معمولا تنها با تامین کافی مایعات بدن و مصرف غذاهای ملایم می‌توان آن را کنترل کرد. اما اگر اسهال در کودکان برای بیش از دو روز ادامه داشت و تعداد دفعات اجابت مزاج کودک زیاد شد، حتما باید برای درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. خصوصا زمانی که علائم دیگری همچون درد شکم، حالت تهوع و استفراغ یا تب هم به همراه اسهال وجود داشته باشد. توجه کنید که به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک، از داروهای ضداسهال برای رفع اسهال کودکان استفاده نکنید.

۳. درمان اسهال نوزاد

نوزادان به دلایل مختلفی از جمله حساسیت به شیر یا عفونت‌های گوارشی ممکن است اسهال شوند. درمان اسهال نوزادان اهمیت زیادی دارد. برای جبران مایعات از دست رفته بدن نوزاد نباید به آنها آب معمولی داد. آب از دست رفته بدن نوزادان باید با تغذیه شیر مادر یا شیرخشک تامین شود. در صورت ادامه داشتن اسهال نوزاد، درمان باید زیر نظر متخصص اطفال انجام شود و نباید بدون نظر پزشک از درمان دارویی برای رفع اسهال نوزادان استفاده کنید. در درمان اسهال نوزادان باید به رنگ اسهال هم توجه کرد.

۴. درمان اسهال سالمندان

سالمندان به علت حساسیت غذایی، مشکلات گوارشی و مصرف برخی از داروها به شدت در معرض اسهال‌شدن هستند. در مورد این گروه هم درمان ابتدا به روش های خانگی محدود می‌شود. در ادامه می‌توان از برخی داروهای بدون نسخه ضداسهال مانند بیسموت ساب سالیسیلات یا داروهای گیاهی ضداسهال مانند قرص دینه، نیز برای رفع سریع‌تر اسهال کمک گرفت. در نهایت اگر اسهال سالمندان ادامه‌دار بود و علائم ناراحت‌کننده دیگری هم وجود داشت، ممکن است به مصرف برخی از داروها از جمله داروهای ضدالتهابی یا آنتی‌بیوتیک‌ها نیاز باشد.

۵. درمان اسهال در بارداری

اسهال در بارداری شایع است و عمدتا به دلیل تغییرات هورمونی بدن ایجاد می‌شود. اگر اسهال بارداری به‌خودی‌خود برطرف نشد یا اگر اسهال مزمن و شدید بود، باید حتما برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد. خصوصا اگر علت اسهال عوامل غیرمرتبط به بارداری باشد، درمان سریع اسهال بارداری بسیار مهم است.

در بارداری دچار اسهال شدی و دنبال درمانی؟

از متخصص راهنمایی بگیر.

دکتر متخصص داخلی

۶. درمان اسهال سیاه رنگ

اسهال سیاه رنگ می‌تواند به دلایل مختلفی باشد. از تغییرات رژیم غذایی و مصرف برخی از داروها گرفته تا برخی مشکلات و بیماری های سیستم گوارشی، همگی می‌توانند باعث اسهال سیاه شوند. زمانی که مدفوع سیاه نشانه‌ای از خونریزی دستگاه گوارش باشد، معجزه درمان اسهال سیاه، مصرف برخی داروها مانند آنتی‌اسیدها یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی است.

۷. درمان اسهال بعد از شیمی درمانی

اسهال یک عارضه شایع ناشی از شیمی درمانی است که می‌تواند باعث کم آبی بدن و از دست دادن مواد معدنی و مواد مغذی شود. گاهی اوقات اسهال بعد از شیمی درمانی شدید است و می‌تواند سلامت بیماران را به خطر بیندازد یا حتی باعث آسیب به برخی از ارگان‌های بدن بیمار شود. برای درمان اسهال بعد از شیمی درمانی، پزشک شرایط و علائم را ارزیابی می‌کند تا بر اساس علت و شرایط، بهترین گزینه‌های درمانی را توصیه کند. لوپرامید یک داروی ضداسهال ایمن است که در بیشتر مواقع می‌تواند اسهال ناشی از شیمی درمانی را متوقف کند.

۸. درمان اسهال بعد از خوردن روغن کرچک

روغن‌کرچک یک داروی ملین است که گاهی برای درمان یبوست یا برای برخی تست‌های پزشکی، تجویز می‌شود. معمولا اسهال بعد از مصرف روغن‌کرچک به تدریج با کاهش حرکات روده از بین می‌رود و به درمان خاصی نیاز ندارد. افزایش مصرف آب و الکترولیت‌ها کمک می‌کند تا بدن دچار کم آبی شدید نشود.

۹. درمان اسهال مسافرتی

اسهال مسافرتی در اثر مصرف آب و غذای آلوده به ویروس یا باکتری ایجاد می‌شود و به همین دلیل باید حتما آن را درمان کرد. افزایش مصرف مایعات برای تامین آب از دست رفته و مصرف داروهای ضداسهال مانند لوپرامید، اولین خط درمان اسهال مسافرتی است. با این حال در صورت وجود سایر علائم اسهال عفونی، ممکن است به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها هم نیاز باشد. لوپرامید یک داروی موثر برای درمان کردن اسهال مسافرتی است و می‌تواند علاوه بر توقف اسهال، باعث افزایش جذب آب و الکترولیت‌ها هم شود.

درمان اسهال آبکی

اسهال آبکی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. از تغییر رژیم غذایی یا عوامل عفونی گرفته تا مصرف برخی داروها یا حتی جراحی معده و روده، همگی ممکن است علت اسهال آبکی باشند. درمان اسهال آبکی باید بر اساس شدت، مدت زمان اسهال و علت آن انجام شود. گزینه‌های مختلف درمان برای اسهال آبکی عبارتند از:

• استراحت کردن در خانه
• مصرف مایعات و نوشیدنی‌هایی که به متعادل کردن الکترولیت‌های بدن کمک می‌کند.
• مصرف غذاهای ملایم و خودداری از مصرف غذاهای ادویه‌ای یا فست‌فودها
• درمان دارویی با آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضداسهال
• تغییر رژیم دارویی
• درمان بیماری‌ها و اختلالات گوارشی

افرادی که به دلیل اسهال آبکی شدید و مزمن دچار کم آبی شدید می‌شوند، احتمالا به تزریق مایعات از طریق سرم نیاز دارند.

۱. درمان اسهال آبکی زرد

عوامل متعددی می‌توانند باعث اسهال آبکی زرد شوند، از استرس بیش از حد گرفته تا عفونت‌های روده، مشکلات کیسه صفرا یا مشکلات پانکراس، همگی ممکن است علت اسهال آبکی زرد باشند. درمان اسهال در این شرایط باید بر اساس علت زمینه‌ای آن انجام شود. گزینه‌های درمان اسهال آبکی زرد بسته به علت آن عبارتند از:

• کاهش مصرف غذاهایی که باعث تحریک روده می‌شوند.
• مصرف داروهای ضداسهال
• درمان بیماری های صفرا از جمله سنگ کیسه صفرا
• درمان بیماری های پانکراس و مصرف مسکن‌ها یا داروهای ضدالتهابی
• استراحت کردن و افزایش مصرف آب و مایعات
• درمان بیماری های کبدی و تغییر رژیم غذایی

داروی درمان اسهال

دارودرمانی بخشی از برنامه درمان اسهال، خصوصا در موارد شدید و مزمن است. این داروها شامل داروهای بدون نسخه ضداسهال و داروهای تجویزی توسط پزشک می‌شوند. داروهای ضداسهال با کاهش حرکات روده، نیاز به دفع را کاهش می‌دهند تا به تدریج اسهال متوقف شود. اثر دیگر این داروها، افزایش جذب آب و الکترولیت‌ها برای کاهش کم آبی بدن است. داروهای درمان اسهال به صورت قرص، شربت و همچنین پودرهای محلول در آب موجودند. برخی از این داروها هم به صورت تزریقی و از طریق سرم به کنترل و رفع اسهال کمک می‌کنند.

۱. قرص درمان اسهال

انواع قرص برای اسهال شامل داروهای بدون نسخه و داروهایی که به نسخه پزشک نیاز دارند، می‌شود. داروهای رایج بدون نسخه شامل بیسموت ساب سالیسیلات (پپتو – بیسمول و کائوپکتات)، دیفنوکسیلات و لوپرامید (ایمودیوم) هستند. این داروها نمی‌توانند علت اصلی را درمان کنند، اما علائم اسهال را تسکین می‌دهند. در مواردی که اسهال خفیف است و علائم شدیدی ایجاد نکرده، می‌توان با کمک این داروها به عنوان معجزه درمان اسهال، علائم را تسکین داد. اما اگر اسهال مزمن دارید، نباید بدون اجازه پزشک از این داروها استفاده کنید.

۲. پودر درمان اسهال

برای درمان اسهال یک سری داروها به صورت پودرهای محلول در آب هم وجود دارند. برخی از این پودرها، گیاهی هستند؛ مانند پودر پلانتاژل که یک داروی گیاهی ضداسهال است. پودر او آر اس، یکی دیگر از داروهای درمان کننده اسهال است که علاوه بر تسکین علائم، به تامین آب و الکترولیت‌های از دست رفته بدن هم کمک می‌کند.

درمان اسهال بر اساس علت

زمانی که اسهال به دلیل یک علت زمینه‌ای ایجاد می‌شود، داروهای ضداسهال و درمان‌های خانگی به تنهایی نمی‌توانند برای درمان کافی باشند. در این شرایط باید بر اساس علت ایجاد اسهال، در کنار تسکین علائم و توقف اسهال، علت زمینه‌ای را هم درمان کرد. اسهال ممکن است به دلیل یک پاتوژن مانند انگل یا باکتری یا یک عامل گوارشی ایجاد شود.

۱. درمان اسهال ویروسی

اگر علت اسهال، عفونت ویروسی باشد، اولین قدم درمان اسهال ویروسی استراحت کردن و افزایش مصرف آب و الکترولیت‌ها است. تغییر رژیم غذایی و مصرف داروهای ضداسهال هم می‌تواند به تسکین سریع‌تر علائم کمک کند. معمولا درمان دارویی خاصی برای عفونت‌های گوارشی ویروسی وجود ندارد.

۲. درمان اسهال عفونی

 درمان اسهال عفونی بستگی به عامل بیماری‌زا دارد و شامل جبران آب و الکترولیت‌های از دست‌رفته، رعایت بهداشت غذایی و در برخی موارد، مصرف داروهای مناسب است. در عفونت‌های ویروسی، معمولا اسهال خودمحدودشونده بوده و تنها درمان حمایتی نیاز است، اما در موارد باکتریایی شدید، ممکن است آنتی‌بیوتیک تحت نظر پزشک تجویز شود. همچنین، پروبیوتیک‌ها می‌توانند به بازگرداندن تعادل فلور روده و کاهش مدت اسهال کمک کنند.

۳. درمان اسهال میکروبی

گاهی انگل‌ها و پارازیت‌ها هم موجب بروز اسهال‌های عفونی می‌شوند. این نوع از اسهال معمولا با دل‌پیچه و استفراغ شدید همراه است و گاهی هم بیماران تب می‌کنند. در این شرایط برای درمان اسهال میکروبی، پزشک داروهای ضداسهال را به همراه آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد انگل تجویز می‌کند.

۴. درمان اسهال باکتریایی

اگر اسهال به دلیل یک عفونت باکتریایی ایجاد شود، باید در کنار داروهای ضداسهال از درمان آنتی‌بیوتیکی هم کمک گرفت. در این شرایط پزشک با تجویز آنتی‌بیوتیک‌های مناسب، عفونت را درمان می‌کند. آنتی‌بیوتیک ها تنها برای درمان اسهال‌های باکتریایی تجویز می‌شوند. Rifaximin یکی از داروهایی است که برای درمان اسهال ناشی از عفونت باکتریایی تجویز می‌شود.

درمان اسهال در خانه (درمان اسهال خانگی)

برای اکثر افراد، درمان‌های خانگی و روش های خودمراقبتی برای رفع اسهال موثر و کافی است. درمان خانگی اسهال شامل موارد زیر می‌شود:

• استراحت در خانه
• افزایش مصرف آب و الکترولیت‌ها
• تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی
• مصرف داروها و دم‌نوش‌های گیاهی برای تسکین علائم اسهال
• افزایش مصرف پروبیوتیک‌ها

دنبال درمان خانگی عالی برای اسهالی؟ کلیک کن و مشاوره بگیر.

دکتر اسهال

برای درمان اسهال چه بخوریم؟

تغییر رژیم غذایی و مصرف برخی غذاها کمک می‌کند تا علائم اسهال سریع‌تر بهبود یابند و عوارض کمتری را به دلیل اسهال‌شدن تجربه کنید. غذاهایی که به رفع اسهال کمک می‌کنند عبارتند از:

• رژیم ملایم BRAT که شامل موز، برنج، سس سیب و نان تست است می‌تواند به تسکین علائم اسهال کمک کند. در زمان اسهال باید غذاهای نشاسته‌ای و کم فیبر بیشتری مصرف کرد.
• آبگوشت برای تامین آب و مواد معدنی از دست رفته بدن
• پوره سیب‌زمینی برای حجیم‌تر شدن مدفوع
• افزایش مصرف پروبیوتیک‌ها برای بازیابی تعادل میکروبی دستگاه گوارش
• مصرف دم‌نوش‌های گیاهی مانند دم‌نوش زنجبیل، دم‌نوش بابونه یا خاکشیر

درمان اسهال خونی

اسهال خونی نشان دهنده شرایط مختلفی است و ممکن است در اثر عوامل متعددی ایجاد شود. گاهی اوقات مشکلات زمینه‌ای دستگاه گوارش، باعث اسهال خونی می‌شوند و گاهی هم یک بیماری عفونی مانند عفونت باکتریایی علت اسهال خونی است. درمان بسته به علت متفاوت است. افزایش مصرف آب و مایعات و غذاهایی که هضم آسان‌تری دارند، کمک می‌کند تا دوره بیماری سریع‌تر طی شود. اگر مشخص شد علت اسهال خونی عفونی است، بسته به نوع میکروارگانیسم عامل عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. برخی از داروهایی که عموما برای درمان اسهال خونی تجویز می‌شوند، شامل سیپروفلوکساسین، آزیترومایسین و قرص زینک هستند.

درمان اسهال شدید

اسهال شدید و حاد، اسهال شل و آبکی است که بیش از دو روز طول می‌کشد. برای درمان اسهال شدید و مداوم، خصوصا زمانی که دو تا چهار هفته طول می‌کشد، به درمان تخصصی نیاز است و نباید صرفاً به درمان‌های خانگی اکتفا کرد. باز هم گزینه‌های درمان اسهال شدید، به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. اگر اسهال مداوم دارید، پزشک ممکن است درمان‌های زیر را توصیه کند:

اسهال شدید خصوصا در کودکان و نوزادان یا افراد سالمند، حتما به بررسی‌های بیشتر و درمان فوری نیاز دارد، چرا که عدم درمان به موقع می‌تواند عوارضی جدی را به دنبال داشته باشد و سلامت بیمار را به خطر بیندازد.

درمان اسهال مزمن

گاهی اوقات بیماران دچار اسهال مزمن می‌شوند که در آن اسهال بیش از چهار هفته طول می‌کشد یا این که فرد در یک دوره طولانی، مدام اسهال است. زمانی که اسهال مزمن است و برای مدتی طولانی ادامه دارد، ممکن است نشان دهنده وضعیت جدی‌تری باشد. در نتیجه حتما باید برای ارزیابی تخصصی به پزشک مراجعه کرد. بیماری‌ها و مشکلات زمینه‌ای متعددی می‌تواند علت بروز اسهال مزمن باشد. در نتیجه قطعا درمان اسهال مزمن هم کمی پیچیده‌تر و تخصصی‌تر است. برای مثال، بسیاری از داروها می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث اسهال مزمن شوند. به صورت کلی گزینه‌های درمان شامل موارد زیر است:

• تغییر رژیم غذایی و بررسی حساسیت‌های غذایی زیر نظر پزشک؛ برای مثال ممکن است به حذف برخی غذاها مانند غذاهای لبنی یا الکل نیاز باشد.
• تغییر برخی از داروها
• مصرف داروهای ضداسهال مانند لوپرامید به عنوان معجزه درمان اسهال
• کلونیدین برای اسهال مرتبط با دیابت
• الوکسادولین برای اسهال مرتبط با IBS
• آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضد انگل‌ها برای عفونت‌های دستگاه گوارش
• مکمل‌های فیبر، مانند پسیلیوم، برای افزایش حجم مدفوع و کاهش سرعت انتقال آن

درمان اسهال فوری

زمانی که به صورت ناگهانی و بدون هیچ علت مشخصی اسهال می‌شوید، اولین اقدام مهم افزایش مصرف مایعات است. برای درمان اسهال فوری می‌توانید یک شربت اسهال خانگی از ترکیب آب و شکر و نمک تهیه کنید. همچنین مصرف کفیر یا سایر پروبیوتیک‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر عملکرد دستگاه گوارش شما نرمال شود. در نهایت یکی از موثرترین درمان‌ها برای درمان فوری اسهال، قرص‌های ضداسهال مانند لوپرامید یا دیفنوکسیلات است.

بهترین درمان اسهال

بهترین درمان برای اسهال باید بر اساس علت و نوع آن مشخص شود. برای برخی از افراد، تنها درمان‌های خانگی و گزینه‌های خودمراقبتی می‌تواند بهترین درمان باشد. اما گاهی مشکل جدی‌تری باعث اسهال شده و در نتیجه انتخاب بهترین معجزه درمان اسهال تنها به عهده پزشک است. برای مثال زمانی که عفونت‌های گوارشی باعث اسهال شده‌اند، بدون شک بهترین درمان، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کنار افزایش مصرف آب و الکترولیت‌هاست.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در اکثر مواقع به درمان اسهال نیاز نیست و علائم خود به خود بعد از چند روز از بین می‌رود. اما زمانی که اسهال شدید و مزمن است یا این که علل زمینه‌ای دیگری باعث اسهال شده، باید حتما برای درمان مناسب به دکتر داخلی مراجعه کنید. چنانچه به پزشک دسترسی ندارید می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!