ماده مخدر کراک؛ علائم مصرف و عوارض کراک

امروزه مخدر کراک در خیابان‌ها چند برابر بیشتر از کوکائین خرید و فروش می‌شود. کوکائین  یک ماده مخدر گران‌قیمت بوده، در حالی که کراک انقدر ارزان است که حتی نوجوانان نیز از عهده خرید آن برمی‌آیند. اما فردی که کراک مصرف می‌کند، به سرعت به این ماده معتاد می‌شود. از سوی دیگر روز به روز میزان مصرف او افزایش می‌یابد. بنابراین در نهایت با اعتیاد به مخدر کراک مجبور به پرداخت هزینه گزاف ترک اعتیاد و عوارض بی‌شمار اعتیاد به این مخدر می‌شود.

کراک چیست؟

مخدر کراک (به انگلیسی Crack) از جمله مشتقات کوکائین یکی از انواع مواد مخدر است. این دارو در رده داروهای سایکواکتیو و محرک طبقه‌بندی می‌شود. تاثیر اصلی آن بر سیستم اعصاب مرکزی است و با بالا بردن خلق، باعث ایجاد سرخوشی شدیدی در فرد مصرف‌کننده می‌گردد. مکانیسم عمل آن تقریباً مشابه کوکائین بوده و از لحاظ ترکیبات نیز بسیار به آن شبیه است. کوکایین، آلکالوئید اصلی برگ کوکا است که از برگ‌های بوته‌ای به نام (Erythroxylum coca) بدست می‌آید که مرکز اصلی رویش آن آمریکای جنوبی است.

از هزاران سال پیش بومیان آمریکای جنوبی برگ‌های گیاه کوکا که منبع مواد مخدر کوکائین و کراک است را به‌منظور افزایش انرژی و مقابله با گرسنگی مصرف می‌کرده‌اند. کوکائین خالص اولین بار در دهه ۱۸۶۰ از این گیاه تهیه شد. سپس از آن به‌عنوان دارویی موثر در بی‌حسی‌های موضعی و جراحی‌های مربوط به چشم، بینی و گلو به جامعه پزشکی استفاده شد.

می‌خوای کراک رو ترک کنی؟

برای درمان راحت با متخصص صحبت کن!

دکتر روانشناس

شکل کراک چگونه است؟

کراک ماده جامد و قالب‌پذیری است که به اشکال مختلف از تکه‌ها یا تراشه‌های کوچک تا تکه‌های بزرگ و زبر مانند سنگ دیده می‌شود. بسته به نحوه تهیه و میزان خلوص آن ممکن است به رنگ‌های کرم روشن، کرم مایل به خاکستری و قهوه‌ای روشن یا تیره وجود داشته باشد. در برخی موارد، تکه‌های کراک مشابه خرده صابون یا سنگ نمک به‌نظر می‌رسد.

نام‌های رایج ماده مخدر کراک

علت نام‌گذاری کراک صدایی است که هنگام گرم کردن بلورها در اثر تبخیر آب ایجاد می‌شود. تفاوت کراک با کوکائین از نظر شیمیایی در آن است.برای تزریق، بازِ کوکائین را با اسید هیدروکلریک به نمکِ هیدروکلراید (محلول در آب) تبدیل می‌کنند. کراک شکلِ فری‌بیس (freebase) کوکائین است که از نمک هیدروکلراید جدا می‌شود و برای دود کردن به‌کار می‌رود. انواع نام‌های رایج ماده کراک عبارت است از:

• ۲۴-۷ (۲۴/۷)
• اپل جک (Apple Jack)
• بد راک (Bad Rock)
• بال (Ball)
• بیس (Base)
• بیت (beat)
• کندی (Candy)
• کلاد (Cloud)
• کرامبز (crumbs)
• کرانچ و مانچ (Crunch & munch)
• فت بگز (Fat bags)
• هارد بال (Hard Ball)
• گلو (Glow)
• گراول (Gravel)
• داروی شیطان (Devil Drug)
• برف سفید (Snow clouds).

مواد تشکیل دهنده کراک چیست و چه تفاوتی با کوکائین دارد؟

کرک محصولی است که از کوکائین به‌دست می‌آید. بنابراین منبع تهیه این ماده نیز مانند کوکائین، برگ‌های بوته گیاهی مانند اریتروکسیلون کوکا است. کوکائین دو نوع دارد:

• فرم نمک پودری یا نمک هیدروکلراید
• فرم آزاد که معمولا دود می‌شود.

ماده خام فرم آزاد کوکایین، کراک نام دارد. از آنجایی که هنوز فرآیند شیمیایی کامل برای تهیه فرم آزاد کوکایین روی آن صورت نگرفته، هزینه مخدر کراک ارزان‌تر از کوکایین است. برای تهیه فرم آزاد کوکائین، طی فرآیند شیمیایی، کوکائین خالص از نمک هیدروکلراید جدا می‌شود. در این فرآیند با استفاده از مواد فرار و قابل اشتعال مانند اتر پودر کوکائین را پخته و به فرم آزاد تبدیل می‌کنند.

اما در تهیه کراک از هیچ‌گونه ماده فرار یا قابل اشتعال استفاده نمی‌شود. بلکه پودر کوکائین به سادگی در محلول آمونیاک یا بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) و آب حل شده تحت حرارت قرار می‌گیرد تا به جوش آید. بدین ترتیب هیدروکلراید آن آزاد شده و ماده جامدی از آن استخراج می‌شود که کراک نام دارد. این ماده پس از خشک شدن شکسته شده و به تکه‌هایی مثل تکه سنگ تبدیل می‌شود که معمولاً وزن آن‌ها بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ گرم می‌باشد. یک گرم پودر خالص تقریباً به ۰/۸۹ گرم کرک تبدیل می‌شود.

علائم مصرف کراک چیست؟

افراد پس از مصرف کراک دچار افزایش خون می‌شوند و ضربان قلبشان شدیدتر می‌شود. همچنین ممکن است کنترل خود را از دست بدهند و یا احساس خشم و پارانویا کنند. مهم‌ترین علائم کراک بر روی مغز است. مغز ما به‌نوعی برای شادی طراحی شده است. این طراحی در مدار پاداش یا مسیر لذت مغز قرار دارد.

این بخش از مغز توانایی ما برای احساس لذت را کنترل می‌کند. وقتی چیزی را تجربه می‌کنیم که ما را خوشحال یا لذت‌بخش می‌کند، مغز دوپامین آزاد می‌کند. دوپامین باعث می‌شود احساس خوبی داشته باشیم، بنابراین به دنبال تکرار آن فعالیت‌ها می‌رویم. مقدار نرمال دوپامین می‌تواند ما را شاد، هوشیار و متمرکز کند.اما اگر بیشتر شود ممکن است احساس قدرت، سرخوشی و پر از انرژی کنیم.

وقتی افراد کوکائین مصرف می‌کنند، مغز آن‌ها مقدار زیادی دوپامین آزاد می‌کند. اما این آزادسازی دوپامین ناشی از کوکائین یا حس سرخوشی به‌سرعت محو می‌شود و باعث می‌شود فرد به دنبال تکرار آن احساسات و مصرف دوباره ماده باشد. با ادامه مصرف کوکائین، مغز به این تحریک بیش‌ازحد عادت می‌کند و فرد به دوزهای قوی‌تر و مکررتر نیاز پیدا می‌کند.

مخدر کراک چطور بر بدن تاثیر می‌ گذارد؟

این ماده مخدر پس از ورود به بدن بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد. آن را به شدت تحریک کرده که باعث می‌شود ارگان‌هایی مانند قلب و ریه سریع‌تر از همیشه کار کنند. بنابراین بدن به‌صورت ناگهانی دچار فشار زیادی می‌شود. مدت و شدت اثرات کراک بر بدن به عواملی از جمله موارد زیر بستگی دارد:

• میزان مصرف
• سابقه مصرف فرد
• فردی که در آن مخدر را مصرف می‌کند
• شرایط روحی و جسمی فرد
• ویژگی‌های شخصیتی فرد
• جنسیت.

اگر کراک به همراه مشروبات الکلی مصرف شود، این دو ماده در بدن فرد مصرف‌کننده ایجاد ترکیبات شیمیایی خطرناکی خواهد کرد. در این حالت سلامتی فرد در معرض خطر بوده و باید سریعا به اورژانس مراجعه کرد. مصرف همزمان کراک با الکل در بدن باعث ایجاد ماده‌ای به‌نام «کوکا اتیلن» می‌شود. این ماده اثر مخدر کراک را چندین برابر کرده و باعث «اوردوز» و مرگ فرد می‌شود.

مصرف کراک عوارض بسیار وخیم و ناخوشایندی دارد. به عبارت دیگر، هروئین و مخصوصاً کراک بیش از سایر مواد افیونی سوء مصرف دارد و بیش از همه اعتیادآور است. مخدر کراک ۶۰ تا ۷۰ درصد هروئین خالص دارد. متأسفانه، فردی که یک بار کراک مصرف کند، همیشه به دنبال حسی است که در اولین مصرف خود تجربه کرده است. حسی که دیگر تکرار نخواهد شد و فرد را وادار می کند در تلاش بیهوده هر بار دوزهای مصرفی خود را افزایش دهد.

نحوه مصرف کراک 

کراک را معمولا با پایپ که از جنس شیشه بوده و چند منفذ برای دم گرفتن دارد، استفاده می‌کنند. دود کراک معمولاً بوی مشخصی دارد. دود حاصل از مصرف وارد ریه‌ها شده و از این طریق جذب گردش خون می‌شود. سرعت تاثیر مواد بالا بوده و کمتر از ۱۰ ثانیه طول می‌کشد تا فرد مصرف‌کننده، اثرات آن را تجربه کند. اثر سرخوشیِ کراک بعد از دود کردن ظرف چند ثانیه شروع و معمولاً ۵–۱۰ دقیقه دوام دارد؛ برخی اثرات پس‌ماند می‌تواند طولانی‌تر احساس شود.

اگرچه شایع‌ترین روش مصرف مخدر کراک، تدخین و کشیدن آن است. اما برخی برای لذت بیشتر و تاثیر سریع‌تر آن را تزریق می‌کنند. در روش تزریق، کراک را به‌صورت محلول درآورده و با استفاده از سرنگ آن را به داخل سیاه‌رگ‌ها تزریق می‌کنند. در روش استنشاقی نیز کراک را به‌صورت پودر درآورده و از راه بینی، آن را بالا می‌کشند.

متن انگلیسی:
While cocaine and crack cocaine highs are brief, the drug may stay in your system for up to three days.
ترجمه فارسی:
در حالی‌که اثرات و علائم کوکائین و کراک کوتاه‌مدت است، این دارو ممکن است تا سه روز در بدن شما باقی بماند.

به نقل از my.clevelandclinic

عوارض مصرف کراک چیست؟

کراک بسیار شدید و سریع وارد جریان خون شده و به مغز می‌رسد. این ماده محرک با دارا بودن مواد شیمیایی بسیار باعث تاثیر بر عملکرد مغز و بروز حالات سرخوشی و نشئگی در وی می‌شود. اما پس از از بین رفتن اثر مصرف ماده مخدر فرد دچار افسردگی، میل شدید به مصرف دوباره، انزوا، پرخاشگری و هذیان و توهم می‌شود. در مواردی فرد برای رهایی از دیدن یا شنیدن این توهمات ممکن است به دیگران یا خود آسیب رسانده و دست به جنایت یا خودکشی بزند.

در دسترس بودن این ماده مخدر و میزان اعتیاد سریع آن در کنار قیمت پایینش نسبت به مواد مخدری مانند کوکائین، باعث شده امروزه میزان مصرف کراک به‌شدت افزایش یابد. برخی از عوارض مخرب کراک در بدن مانند عوارض آمفتامین‌ها هستند. در ادامه لیستی از عوارض کشیدن کراک در فرد مصرف کننده آمده است:

• تغییرات در فضار خون، ضربان قلب و تنفس
• تشنج
• اضطراب
• بیخوابی
• حالت تهوع
• یبوست
• بی خوابی
• ضعف جنسی
• مشکل ادرار
• کم خونی
• رنگ پریدگی
• تعرق شدید
• اختلالات هضم و دستگاه گوارش
• هپاتیت
• ایجاد زخم کراک و جوش‌های پوستی
• افسردگی
• زخم مخاط بینی
• حمله قلبی
• پرخاشگری.

عوارض روانی مصرف کراک

همانطور که اشاره شد با کاهش مصرف کراک فرد وارد مرحله خماری می‌شود که با علائم متعدد و خطرناکی همراه است. به‌دلیل تاثیرات شدید کراک روی مغز، این آسیب‌های روانی در مواردی جبران ناپذیر هستند. پس از مصرف مخدر کراک فرد در مدت زمان کمی حالات مختلف روانی را تجربه می کند و برخی افراد بعد از مصرف دست به خودکشی یا جنایت می زنند. از دیگر عوارض روانی اعتیاد به کرک می‌توان موارد زیر را نیز نام برد:

• افسردگی و غمگین بودن
• تکانشی بودن
• فعالیت‌های جنسی بیش از حد
• پرش فکری
• بدبینی
• رفتارهای وسواسی جبری
• آشفتگی و سراسیمگی روانی حرکتی
• اضطراب و بی‌قراری
• حملات هراس و وحشت‌زدگی
• پارانویا
• ترس از مرگ قریب‌الوقوع
• هذیان و قطع ارتباط با واقعیت.

عوارض جسمی مصرف کراک 

مصرف کراک، به دلیل تأثیرات شدید و سریع آن بر بدن، می‌تواند عوارض جسمی مختلفی داشته باشد. این ماده باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن می‌شود که می‌تواند به مشکلات قلبی-عروقی مانند حمله قلبی یا سکته منجر شود. همچنین، تنفس سریع و سطحی، آسیب به ریه‌ها، کاهش اشتها و سوءتغذیه و مشکلات گوارشی از دیگر عوارض جسمی شایع هستند.

• گلودرد مزمن
• گرفتگی صدا
• تنگی نفس
• برونشیت
• درشت شدن چشم‌ها
• ضربان قلب چند برابر
• منقبض شدن سریع رگ‌ها
• فشارخون بالا ( تشنج سکته مغزی وقلبی)
• کاهش وزن شدید
• سوءتغذیه.

زخم کراک

فرد پس از یک ماه اعتیاد به کراک یا نئشه و در حال چرت زدن و خماری بوده و یا در حال درد كشیدن است . بطور کلی در فرد معتاد تمام اجزائی که تحت تاثیر مستقیم کراک هستند ذره ذره نابود شده و می پوسند. مصرف مزمن می‌تواند به خارش شدید، احساس حشرات روی/زیر پوست» (فرمیکیشن)، کَند‌و‌کاو پوستی و عفونت ثانویه منجر شود؛ به این مورد «زخم کراک» نیز گفته می‌شود.

مصرف طولانی‌مدت کراک می‌تواند منجر به زخم‌های پوستی، به‌ویژه در نواحی صورت و بدن، و همچنین کرم زدن و احساس خارش شدید پوست شود. این عوارض نه‌تنها سلامت جسمی را به خطر می‌اندازند، بلکه می‌توانند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهند. در این شرایط به درمان فوری نیاز است. این زخم‌ها بیشتر در گردن، صورت و پا خود را نشان می‌دهند.

اوردوز با مصرف کراک

استغاده زیاد از کراک می‌تواند باعث اوردوز شود. اوردوز با مصرف کراک زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دوز بالایی همزمان مصرف کند یا مخدر کراک را با سایر روان‌گردان‌ها و مخدرها استفاده کند. مرگ ناگهانی زمانی رخ می‌دهد که تعادل شیمیایی بدن به‌هم خورده و ترکیبات سمی در آن ایجاد شوند. این مواد سمی باعث شکل‌گیری واکنش‌هایی در بدن می‌شود که به حمله قلبی منجر شده و مرگ ناگهانی رخ می‌دهد. از جمله علائم اوردوز با کراک می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ضربان قلب و تنفس بسیار شدید
• تشنج و لرزش شدید بدن
• از دست دادن هوشیاری
• بی‌هوشی و کما
• حمله قلبی و مرگ.

در صورت مشاهده چنین مواردی سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

می‌دونی بهترین روش ترک کراک چیه؟ از دکتر کمک بگیر!

دکتر مشاوره اعتیاد

آزمایش تشخیص اعتیاد به کراک

با مشاهده علائم فیزیکی، برای تشخیص قطعی به پزشک عمومی مراجعه کنید. پس از معاینه جسمی و حالات روحی فرد، معمولا برای تشخیص قطعی از آزمایش‌ اعتیاد  زیر استفاده می‌کنند:

• آزمایش ادرار
• آزمایش خون
• آزمایش بزاق
• آزمایش مو.

آزمایش ادرار رایج‌ترین شیوه آزمایش تشخیص اعتیاد به کراک است. در این آزمایش مانده‌های کرک در ادرار فرد بررسی شده و نتیجه مشخص می‌شود. کیت‌های خانگی تشخیص اعتیاد که شامل نوار ادرار هم می‌شوند وجود دارد. اما انجام آزمایش ادرار در آزمایشگاه مخصوص و استفاده از «کروماتوگرافی» دقیق‌ترین راه تشخیص اعتیاد به کراک است.

آزمایش خون نیز به‌عنوان آزمایش تکمیلی و اطمینان از اعتیاد فرد تجویز می‌شود. با بررسی ترکیبات شیمیایی اثرات کراک در خون، نتیجه آزمایش مشخص خواهد شد. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که این دو آزمایش دارند، محدودیت زمانی در بررسی و ارزیابی است. این دو آزمایش تا زمان کمی می‌توانند وجود کرک را تشخیص دهند. مانند سایر آزمایش‌های اعتیاد، آزمایش مو بهترین روش تشخیص است. اما به‌دلیل هزینه بالای آن معمولا انجام آن تنها در مراکز خاصی انجام می‌شود.

چطور تشخیص دهیم کسی کراک مصرف کرده است؟

وقتی فردی برای اولین بار کراک مصرف کند، بیشترین حس لذت را تجربه می‌کند. اما به‌مرور زمان برای تجربه بهتر و سرخوشی بیشتر دفعات و میزان دوز مصرفی خود را افزایش می‌دهد. جالب است بدانید اغلب مصرف‌کنندگان مخدر کراک می‌گویند هرگز حس اولین بار را دیگر تجربه نکرده‌اند. در فردی که کراک مصرف کرده باشد این علائم قابل مشاهده هستند:

• پر حرفی و بیراهه گویی
• پرش فکری و بیانی
• عدم نیاز به خواب و انرژی زیاد
• افزایش روابط اجتماعی فرد در صورتی که همواره گوشه‌گیر و منزوی بوده است.
• گشاد شدن مردمک چشم
• قرمز چشم‌ها
• لرزیش دست‌ها
• فعالیت جنسی و کارهای هیجانی کنترل نشده
• هوشیاری بیش از حد
• احساس سرخوشی و لذت فراوان
• کاهش اشتها
• افزایش اعتماد به‌نفس.

این علائم در صورتی می‌تواند نشانه مصرف مخدر کراک باشد که ناشی از مصرف داروهای درمانی، عوارض بیماری‌ها و غیره نبوده و با رفتار معمول فرد بسیار متفاوت باشد.

پزشکان پیشنهادی

۴.۸ (۱۳۰۶ نظر)

دکتر امیر کشاورز

تخصص روانشناس

نوبت بگیرید

۴.۹ (۹۵۶ نظر)

حامد محمدزاده

تخصص روانشناس

نوبت بگیرید

۴.۹ (۶۰۹ نظر)

جلیل مهربان

تخصص روانشناس

نوبت بگیرید

۴.۱ (۶۲۸ نظر)

سارا کمال دار

تخصص روانشناس

نوبت بگیرید

۴.۳ (۵۴۶ نظر)

منصوره رفیعی

تخصص روانشناس

نوبت بگیرید

۴.۹ (۴۴۰ نظر)

سودابه غیری

تخصص روانشناس

نوبت بگیرید

بهترین راه درمان و روش ترک اعتیاد به کراک

با تشخیص اعتیاد به کراک، روند درمان فرد آغاز می‌شود. همراهی و میل شخصی فرد معتاد و خانواده او نقش مهمی در تسریع و کاهش زمان ترک اعتیاد دارد. بهتر است بدانید ترک کراک کار آسانی نیست. فرد دچار حالات خماری شدید ناشی از عفونت‌های داخلی شده و گاهی حتی مجبور است برای درمان دندان‌های از دست رفته خود، دوباره اقدام کنند.

با آگاهی از نشانه‌های مصرف مخدر کراک می‌توانید به‌راحتی در همان ابتدا نسبت به درمان اقدام کرده و با مراجعه به پزشک و روان‌درمانگر مانع از پیشرفت اعتیاد شوید. بهترین راه درمان معتادان به مخدر کراک، بستری شدن در کلینیک ترک اعتیاد و قرار گرفتن تحت‌نظر مجموعه‌ای از روان‌پزشکان، متخصصان و تراپییست‌ها است. همچنین درمان‌های رفتاری که شامل موارد زیر است کمک‌کننده است:

• مدیریت شرایط (CM): پاداش‌هایی برای افرادی که به اهداف درمانی خود دست می‌یابند، ارائه می‌دهد.
• درمان شناختی-رفتاری (CBT): افراد را تشویق می‌کند تا افکار، رفتارها و احساسات منفی و غیرمفیدی که با مصرف کراک مرتبط است را بررسی کنند و به آنها کمک می‌کند مهارت‌های لازم برای ترک مواد را توسعه دهند.
• مصاحبه انگیزشی (MI): به افراد کمک می‌کند تا تردیدهای خود را در مورد بهبودی کنار بگذارند، انگیزه خود را تقویت کنند و اهداف و برنامه‌ای برای تغییر ایجاد کنند.

راه‌ های جلوگیری از ابتلا به اعتیاد کراک

شما به‌راحتی و با افزایش آگاهی شناخت انواع مخدر و صحبت‌ آگاهانه با اعضای خانواده از آن‌ها می‌توانید نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به کرک داشته باشید. همچنین بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:

• از دوستی با افرادی که چنین مخدری مصرف می‌کنند، دوری کنید.
• از شرکت در پارتی‌های شبانه با وسوسه خوش‌گذرانی خودداری کنید.
• عزت نفس خود را افزایش دهید.
• سرگرمی و شغلی داشته و کارهای کوچک مانند کتاب‌ خواندن و ورزش کردن را به روتین زندگی خود اضافه کنید.
• رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
• آگاهی خود را در زمینه چنین مواردی همواره به‌روز نگه دارید.
• عزت نفس و اعتمادبه‌نفس‌تان را افزایش دهید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

کراک، ماده‌ای مخدر است که حتی با یک مرتبه مصرف هم می‌تواند فرد را دچار اعتیاد کند. امید به زندگی معتادین به مخدر کراک بین ۱ تا ۳ سال است. این افراد در صورت عدم درمان و ترک اعتیاد دچار عفونت‌های شدید و بیماری‌ها و زخم‌ کراک می‌شوند. بنابراین اگر تشخیص دادید که فردی در نزدیکان‌تان دچار این مخدر خانمان‌سوز شده است بدون جبهه‌گیری و با ملایمت او را برای درمان و تشخیص قطعی راضی کنید. ممکن است فرد در ابتدا از خود مقاومت نشان داده یا حتی موضوع اعتیاد به کراک را حاشا کند. در این حالت بهتر است با افزایش آگاهی نسبت به عوارض طولانی‌مدت اعتیاد، فرد را به شروع درمان و تشخیص ترغیب کنید. شما می‌توانید در این راه از متخصصین ترک اعتیاد و روانشناسان و روانپزشک‌ها کمک بگیرید.