فهرست مطالب
شیمی درمانی یکی از روش‌های رایج درمان سرطان روده است که برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در روده بزرگ یا کوچک استفاده می‌شود. با این حال، شیمی درمانی به عنوان یک درمان قدرتمند، ممکن است عوارض جانبی زیادی برای بیماران داشته باشد. عوارض شیمی درمانی سرطان روده به دو دسته کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می‌شود که تأثیرات مختلفی بر سلامتی فرد دارد. اگر برای شما یا خویشاوندانتان انجام این روش درمانی توصیه شده بهتر است به منظور آشنایی و کنترل عوارض آن با یک متخصص گوارش مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
عوارض شیمی درمانی سرطان روده چیست؟
شیمی درمانی سرطان روده به‌طور عمده به هدف از بین بردن سلول‌های سرطانی در بدن انجام می‌شود. این روش درمانی به‌طور مستقیم بر سلول‌های سرطانی تاثیر می‌گذارد، اما به علت تأثیرات سیستمیک آن، سلول‌های سالم نیز ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند. عوارض شیمی درمانی سرطان روده شامل طیف وسیعی از مشکلات جسمی و روانی است که از جمله آنها می‌توان به تهوع، ریزش مو، خستگی و ضعف عمومی و اختلالات گوارشی اشاره کرد.
متن انگلیسی:
cancer
Chemotherapy is usually a systemic therapy. This means that the drugs travel through the bloodstream to reach and destroy cancer cells all over the body, including those that may have broken away from the primary tumour in the colon or rectum. Chemotherapy may also be a regional therapy, which means that it is given to a specific area of the body.
ترجمه متن:
شیمی درمانی معمولاً یک درمان سیستمیک است. این بدین معنی است که داروها از طریق خون به سراسر بدن می‌روند تا سلول‌های سرطانی را در همه جا از جمله سلول‌هایی که ممکن است از تومور اصلی در روده بزرگ یا راست روده جدا شده باشند، از بین ببرند. شیمی درمانی همچنین ممکن است یک درمان منطقه‌ای باشد، به این معنی که داروها به ناحیه خاصی از بدن داده می‌شوند.
۱. عوارض شیمی درمانی سرطان روده بزرگ
شیمی درمانی برای درمان سرطان روده بزرگ به دلیل تاثیرات شدیدتر آن در مقایسه با سرطان روده کوچک، اغلب منجر به عوارض مختلفی می‌شود. یکی از عوارض شایع در این مورد، اختلالات گوارشی است که شامل اسهال، یبوست و دردهای شکمی می‌شود. همچنین، بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند ممکن است دچار مشکلاتی همچون خونریزی از روده یا تحریکات معده شوند.
ریزش مو از دیگر عوارض قابل توجه است که به‌ویژه در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مشاهده می‌شود. این عارضه به دلیل تأثیر داروهای شیمی درمانی بر سلول‌های مو است. بیمار ممکن است علاوه بر ریزش مو، احساس ضعف و خستگی زیاد نیز داشته باشد که کیفیت زندگی وی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از دیگر مشکلات می‌توان به تهوع و استفراغ اشاره کرد که از عوارض شایع درمان‌های شیمیایی است. تهوع و استفراغ می‌تواند منجر به کاهش اشتها و از دست دادن وزن گردد.
۲. عوارض شیمی درمانی سرطان روده کوچک
عوارض شیمی درمانی سرطان روده کوچک ممکن است کمی متفاوت از سرطان روده بزرگ باشد. این نوع سرطان اغلب با مشکلات گوارشی و سیستم ایمنی بدن ارتباط مستقیم دارد. یکی از عوارض شایع، کاهش قدرت ایمنی بدن است که می‌تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های مختلف شود.
تهوع و استفراغ نیز در این دسته از بیماران مشاهده می‌شود، اما به دلیل محدودیت فیزیکی روده کوچک، ممکن است مشکلات گوارشی دیگری نیز ایجاد شود. همچنین، این بیماران به‌طور ویژه ممکن است به دلیل اختلالات متابولیک با مشکلاتی در جذب مواد مغذی و ویتامین‌ها مواجه شوند. ریزش مو و خستگی شدید نیز به‌عنوان عوارض جانبی دیگر در درمان سرطان روده کوچک مشاهده می‌شود که می‌تواند به شدت تاثیرگذار بر زندگی روزمره بیمار باشد.
عوارض کوتاه مدت شیمی درمانی سرطان روده
عوارض کوتاه مدت شیمی درمانی سرطان روده به‌طور عمده در طول مدت درمان یا بلافاصله بعد از آن بروز می‌کند. این عوارض می‌توانند بر کیفیت زندگی بیمار تاثیر زیادی بگذارند و نیاز به مدیریت فوری دارند.
۱. تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ از عوارض رایج شیمی درمانی هستند که اغلب به‌طور فوری بعد از درمان به‌وجود می‌آیند. این وضعیت به‌ویژه در بیمارانی که تحت درمان شیمیایی برای سرطان روده قرار دارند، به‌طور مکرر مشاهده می‌شود. تهوع و استفراغ ممکن است به‌طور موقت کاهش اشتها را به همراه داشته باشد و منجر به کاهش وزن گردد. در بسیاری از موارد، پزشکان از داروهای ضد تهوع برای کاهش این علائم استفاده می‌کنند. با این حال، برخی بیماران ممکن است به این داروها پاسخ ندهند و نیاز به تنظیم دوز دارو داشته باشند.
۲. ریزش مو
ریزش مو یکی از عوارض شایع شیمی درمانی است که معمولاً بلافاصله پس از شروع درمان رخ می‌دهد. این پدیده بیشتر در درمان‌های شیمیایی برای سرطان روده بزرگ دیده می‌شود و می‌تواند تاثیر روانی منفی بر بیماران بگذارد. برخی بیماران ممکن است با استفاده از کلاه یا روش‌های دیگر سعی در پنهان کردن این عارضه داشته باشند.
ریزش مو در شیمی درمانی معمولاً موقتی است و پس از پایان درمان، رشد موها دوباره آغاز می‌شود، اما در برخی موارد، مدت زمان طولانی‌تری برای بازگشت موها لازم است.
متن انگلیسی:
cancercenter
Chemotherapy drugs may cause side effects, but they aren’t as severe as they used to be, and certain medications and strategies are available to help manage them. The most common side effects of chemotherapy drugs include: Changes to your skin. Diarrhea.
ترجمه متن:
داروهای شیمی درمانی ممکن است عوارضی ایجاد کنند، اما این عوارض دیگر به شدت گذشته نیستند و داروها و راهکارهای خاصی برای مدیریت آنها در دسترس هستند. شایع‌ترین عوارض داروهای شیمی درمانی شامل تغییرات پوستی و اسهال است.
۳. خستگی و ضعف عمومی
یکی دیگر از عوارض شیمی درمانی سرطان روده، خستگی و ضعف عمومی است که معمولاً بلافاصله پس از شروع درمان آغاز می‌شود. این خستگی ممکن است آن‌قدر شدید باشد که بیمار نتواند کارهای روزمره خود را به‌درستی انجام دهد. خستگی ناشی از شیمی درمانی به‌طور کلی نتیجه‌ی اثرات داروهای شیمیایی بر سیستم بدن است و ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی بیمار شود. این عارضه ممکن است برای چند هفته یا چند ماه پس از اتمام درمان ادامه یابد و نیاز به مراقبت و استراحت بیشتر داشته باشد.
می‌خوای بدونی خستگی شیمی درمانی چطور از بین ببری؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
۴. کاهش اشتها
کاهش اشتها یکی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به سرطان روده است که تحت شیمی درمانی قرار دارند. این کاهش اشتها می‌تواند ناشی از تهوع، استفراغ و یا تغییرات مزه و بوی غذاها باشد. کاهش اشتها منجر به کاهش دریافت مواد مغذی و در نتیجه کاهش وزن می‌شود که می‌تواند به شدت بر وضعیت عمومی بیمار تأثیر بگذارد. در بسیاری از موارد، پزشکان توصیه‌هایی برای بهبود اشتها و تنظیم رژیم غذایی بیماران ارائه می‌دهند تا از سوءتغذیه جلوگیری شود.
۵. اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی از جمله اسهال، یبوست و دردهای شکمی از دیگر عوارض شیمی درمانی هستند که معمولاً در طول درمان بروز می‌کنند. این مشکلات ممکن است به دلیل اثرات داروهای شیمی درمانی بر سیستم گوارش و روده‌ها ایجاد شوند.
این اختلالات گوارشی ممکن است برای بیمار بسیار آزاردهنده باشد و نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشد. در برخی موارد، نیاز به داروهای خاصی برای مدیریت این مشکلات گوارشی احساس می‌شود.
عوارض بلند مدت شیمی درمانی سرطان روده
عوارض بلند مدت شیمی درمانی سرطان روده ممکن است سال‌ها پس از پایان درمان همچنان بیمار را تحت تاثیر قرار دهند. این عوارض می‌توانند اثرات جدی‌تری بر سلامتی بیمار داشته باشند.
۱. آسیب به سلول های عصبی
آسیب به سلول‌های عصبی یکی از عوارض بلند مدت شیمی درمانی سرطان روده است که می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند دردهای عصبی، بی‌حسی و احساس سوزش در بدن شود. این عارضه ممکن است به‌ویژه در دست‌ها و پاها مشاهده شود.
این آسیب‌های عصبی ممکن است به صورت تدریجی پیشرفت کنند و به نوعی بر حرکت و عملکرد عضلات تأثیر بگذارند. درمان‌های مختلفی برای کاهش این عوارض وجود دارد، اما در برخی موارد ممکن است دائمی شوند.
| نوع عوارض | عوارض شیمی درمانی سرطان روده | توضیحات |
|---|---|---|
| عوارض گوارشی | تهوع و استفراغ | شیمی‌درمانی می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شدید شود. |
| اسهال و یبوست | تغییرات در عملکرد روده می‌تواند به اسهال یا یبوست منجر شود. | |
| کاهش اشتها | کاهش اشتها به دلیل تاثیر داروهای شیمی‌درمانی بر معده و روده | |
| عوارض خونی | کاهش تعداد گلبول‌های سفید (نوتروپنی) | کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها |
| کاهش تعداد گلبول‌های قرمز (آنمی) | احساس ضعف، خستگی و کم‌خونی به علت کاهش گلبول‌های قرمز | |
| کاهش پلاکت‌ها (ترومبوسیتوپنی) | افزایش خطر خونریزی و کبودی | |
| عوارض پوستی | خشکی، التهاب یا قرمزی پوست | شیمی‌درمانی می‌تواند باعث خشکی یا التهاب پوست شود. |
| ریزش مو | بیشتر افراد در طول شیمی‌درمانی موهای خود را از دست می‌دهند. | |
| عوارض عصبی | درد یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها (neuropathy) | برخی داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند به اعصاب آسیب بزنند. |
| سرگیجه و سردرد | شیمی‌درمانی می‌تواند باعث سرگیجه یا سردرد شود. | |
| عوارض قلبی و عروقی | مشکلات قلبی، مانند افزایش فشار خون و اختلال در ضربان قلب | بعضی داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند بر قلب تاثیر بگذارند. |
| عوارض کبدی | آسیب به کبد و افزایش آنزیم‌های کبدی | برخی داروها می‌توانند باعث آسیب به کبد شوند. |
| عوارض روانی و عاطفی | اضطراب و افسردگی | تغییرات در وضعیت جسمی و شیمی‌درمانی می‌تواند باعث اضطراب و افسردگی شود. |
| عوارض کلیوی | آسیب به کلیه‌ها | برخی داروهای شیمی‌درمانی ممکن است به کلیه‌ها آسیب برسانند. |
| عوارض عمومی | خستگی و ضعف شدید | اکثر بیماران احساس خستگی شدید و ضعف دارند. |
۲. مشکلات قلبی یا کلیوی
بیماران مبتلا به سرطان روده که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، ممکن است دچار مشکلات قلبی یا کلیوی شوند. داروهای شیمی درمانی ممکن است به صورت مستقیم بر عملکرد قلب و کلیه‌ها تاثیر گذاشته و مشکلاتی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی و کاهش عملکرد کلیه‌ها را به دنبال داشته باشند. این مشکلات نیاز به پایش دقیق توسط پزشک دارند تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.
۳. اختلال در حافظه و تمرکز
یکی دیگر از عوارض بلند مدت شیمی درمانی، اختلالات حافظه و تمرکز است که به‌طور شایع در بیماران مبتلا به سرطان روده مشاهده می‌شود. این اختلالات معمولاً به‌صورت کم‌حافظه یا فراموشی‌های موقت بروز می‌کنند و ممکن است باعث کاهش توانایی فرد در انجام کارهای روزمره شود. این مشکل ممکن است در طول زمان کاهش یابد، اما در برخی بیماران ممکن است به‌عنوان یک مشکل دائمی باقی بماند.
نگران مشکلات حافظه بعد از شیمی درمانی هستی؟ مشاوره بگیر.
کاهش قدرت باروری
کاهش قدرت باروری یکی دیگر از عوارض بلند مدت شیمی درمانی است که به‌ویژه در بیماران جوان مبتلا به سرطان روده ممکن است مشاهده شود. شیمی درمانی می‌تواند تأثیرات منفی بر تخمدان‌ها و بیضه‌ها داشته باشد و منجر به مشکلاتی در بارداری شود. این عارضه ممکن است برای برخی افراد مشکل‌ساز باشد و نیاز به مشاوره پزشکی در این زمینه وجود دارد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
عوارض شیمی درمانی سرطان روده می‌توانند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی بیمار داشته باشند. از مشکلات کوتاه مدت مانند تهوع، استفراغ و ریزش مو تا عوارض بلند مدت نظیر آسیب به سلول‌های عصبی و مشکلات قلبی، این عوارض می‌توانند به شدت بر وضعیت جسمی و روانی بیمار تأثیر بگذارند. این عوارض ممکن است برای برخی از بیماران موقتی و برای برخی دیگر دائمی شوند. بنابراین، مدیریت صحیح و مداوم این مشکلات بسیار اهمیت دارد و باید به‌طور منظم تحت نظارت پزشک قرار بگیرند.
بنا بر همه این توضیحات مراجعه به پزشک گوارش برای مدیریت عوارض شیمی درمانی ضروری است. پزشکان با تجویز داروهای مناسب و راهکارهای درمانی می‌توانند به کاهش عوارض شیمی درمانی کمک کرده و از بروز مشکلات جدی‌تری جلوگیری کنند. همچنین، مراجعه به پزشک باعث می‌شود بیمار بتواند به‌طور بهتری با مشکلات گوارشی، عصبی و سایر عوارض برخورد کرده و راهکارهای بهبود وضعیت عمومی و روانی خود را بیابد. خوشبختانه شما می‌توانید حتی بدون حضور در مطب نیز از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!