فهرست مطالب
زخم معده یکی از بیماری‌های گوارشی شایع است که تغذیه مناسب نقش کلیدی در کاهش علائم آن دارد. بسیاری از افراد مبتلا به زخم معده با انتخاب‌های نادرست غذایی در وعده صبحانه، مشکلاتی مانند درد معده، تهوع یا سوزش معده را تجربه می‌کنند. بنابراین، انتخاب یک صبحانه برای زخم معده نه‌تنها باعث شروع بهتر روز می‌شود، بلکه به روند بهبود بیماری نیز کمک می‌کند. اگر شما نیز علاقه‌مند به مصرف مواد غذایی مفید در وعده صبحانه هستید از طریق سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو با بهترین متخصصان داخلی و تغذیه در ارتباط باشید.
صبحانه برای زخم معده چه بخوریم؟
انتخاب مواد غذایی مناسب برای صبحانه می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش علائم زخم معده داشته باشد. غذاهای سبک، کم‌چرب و حاوی فیبر بالا مثل بلغور جو دوسر، موز و ماست کم‌چرب گزینه‌های خوبی هستند. بهتر است از خوردن خوراکی‌های تند، چرب و پرکافئین پرهیز شود تا به معده فشار وارد نشود. رعایت این نکات به بهبود زخم معده و افزایش آرامش دستگاه گوارش کمک می‌کند.
متن انگلیسی:
verywellhealth
An ulcer diet includes foods like berries, eggs, lean meats, and whole grains, which may help limit your symptoms. It also helps to exclude certain foods like fried foods, citrus fruits, and alcohol, which can irritate ulcer sores in the lining of the stomach, esophagus, or small intestine.
ترجمه متن:
رژیم غذایی مناسب برای زخم شامل موادی مانند توت‌ها، تخم‌مرغ، گوشت‌های کم‌چرب و غلات کامل است که به کاهش علائم کمک می‌کند. بهتر است از مصرف غذاهای سرخ‌کرده، میوه‌های مرکباتی و الکل خودداری کنید، چون این خوراکی‌ها ممکن است زخم‌های معده، مری یا روده کوچک را تحریک کنند.
۱. بلغور جو دوسر (اوتمیل)
بلغور جو دوسر، که به عنوان اوتمیل نیز شناخته می‌شود، یکی از بهترین گزینه‌ها برای شروع روز در افراد مبتلا به زخم معده است. این ماده غذایی حاوی فیبر محلول است که به آرامی در معده حرکت می‌کند و به کاهش تحریک اسید معده کمک می‌کند. همچنین، اوتمیل دارای بافت نرم و هضم آسانی است که می‌تواند پوششی محافظ برای دیواره معده ایجاد کند. جو دوسر می‌تواند مفید باشد ولی بیماران باید مصرف آن را کم‌کم شروع کرده و در صورت بروز علائم گوارشی آن را محدود کنند.
برای تهیه صبحانه‌ای مفید، می‌توان جو دوسر را با شیر بادام یا شیر کم‌چرب پخت و با مقدار کمی عسل یا موز شیرین کرد. بهتر است از افزودن مغزهای شور یا میوه‌های خشک پر قند خودداری شود. همچنین، مصرف جو دوسر فوری که حاوی افزودنی و شکر زیاد است، توصیه نمی‌شود.
۲. تخم مرغ برای زخم معده
تخم مرغ یکی از منابع پروتئینی مناسب برای بیماران مبتلا به زخم معده است. این ماده غذایی، اگر به شکل آب‌پز یا نیم‌پز تهیه شود، به راحتی هضم می‌شود و تحریک کمی برای معده دارد. سفیده تخم‌مرغ به‌ویژه انتخاب مناسبی است زیرا چربی پایینی دارد و احتمال ایجاد رفلاکس را کاهش می‌دهد.
در مقابل، تخم مرغ سرخ شده یا املت‌هایی که با کره یا روغن زیاد تهیه می‌شوند، می‌توانند باعث تشدید علائم شوند. افرادی که به زرده حساس هستند یا چربی زرده موجب ناراحتی‌شان می‌شود، بهتر است از مصرف آن اجتناب یا استفاده از آن را محدود کنند. در کل، تخم‌مرغ آب‌پز یک گزینه ایمن برای صبحانه بیماران گوارشی است.
متن انگلیسی:
healthline
There’s no evidence that eggs make stomach ulcers worse. Eat your eggs along with other easy-to-digest, nontriggering foods. Consider making egg dishes without adding high fat content such as cooking scrambled eggs in bacon grease or with lots of butter, as the fat may worsen symptoms.
ترجمه متن:
تخم‌مرغ باعث بدتر شدن زخم معده نمی‌شود. بهتر است تخم‌مرغ را همراه با غذاهای سبک و راحت‌هضم مصرف کنید که معده را اذیت نکند. هنگام درست کردن تخم‌مرغ، از چربی زیاد مثل روغن بیکن یا کره زیاد استفاده نکنید، چون چربی زیاد ممکن است علائم زخم را بدتر کند.
۳. بهترین نان برای زخم معده
انتخاب نان مناسب در وعده صبحانه برای افراد مبتلا به زخم معده بسیار مهم است. نان‌های سبوس‌دار سبک یا نان‌های سفید با بافت نرم مانند نان تست سفید، گزینه‌های قابل قبولی هستند زیرا هضم راحت‌تری دارند و باعث تحریک کمتر اسید معده می‌شوند. بهتر است مصرف از نان‌های سفت، پر سبوس یا نان‌هایی که بوی ترش دارند (مانند نان‌های خمیرترش) پرهیز شود، چون ممکن است باعث نفخ یا افزایش اسید معده شوند. نان‌هایی که در خانه با آرد سفید پخته شده و فاقد مواد نگهدارنده هستند، انتخاب بهتری برای بیماران زخم معده به حساب می‌آیند.
زخم معده داری و نمی‌دونی برای صبحونه چه غذاهایی رو نباید بخوری؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
۴. ماست کم چرب
ماست کم‌چرب می‌تواند به عنوان بخش سالمی از صبحانه برای زخم معده در نظر گرفته شود، زیرا حاوی پروبیوتیک‌های مفیدی است که به تعادل فلور روده کمک می‌کنند اما بیماران باید آن را در مقدار کم و با نظر پزشک یا متخصص تغذیه امتحان کنند. این باکتری‌های مفید ممکن است در کاهش التهاب و تقویت سد دفاعی معده نقش داشته باشند.
با این حال، برخی بیماران ممکن است نسبت به ماست حساس باشند و مصرف آن باعث سوزش معده یا نفخ شود. در چنین شرایطی، توصیه می‌شود ماست ساده، بدون شکر و کاملاً کم‌چرب مصرف شود و پیش از مصرف، مقدار کمی تست گردد. در صورت تشدید علائم، حذف آن از رژیم غذایی ضروری است.
۵. موز
موز یکی از میوه‌های ملایم و مفید برای زخم معده است. این میوه حاوی ترکیباتی مانند فلاونوئیدها و پتاسیم است که می‌توانند به ترمیم لایه مخاطی معده کمک کنند. همچنین، موز نارس باعث کاهش تحریک معده می‌شود، اما موز رسیده در برخی افراد می‌تواند علائم را تشدید کند.می‌توان آن را با بلغور جو دوسر یا ماست کم‌چرب ترکیب کرد. البته افراد مبتلا به زخم معده بهتر است برای مصرف موز حتما با پزشک مشورت کنند.
۶. شیر کم چرب یا شیر بادام
شیر کم‌چرب یکی از گزینه‌های سنتی برای مصرف در صبحانه است که برای بسیاری از بیماران مبتلا به زخم معده ممکن است مفید واقع می‌شود. چربی کمتر آن، احتمال تحریک اسید معده را کاهش می‌دهد و پروتئین موجود در آن به تغذیه بدن کمک می‌کند اما مصرف آن حتما باید تحت نظر و با توصیه پزشک متخصص باشد. برای کسانی که به لاکتوز حساس هستند یا مصرف لبنیات باعث ناراحتی‌شان می‌شود، شیر بادام بدون شکر یک جایگزین مناسب است. شیر بادام خاصیت ضدالتهابی دارد و بدون تحریک اسید معده هضم می‌شود. شیرهای گیاهی طعم‌دار یا شیرین‌شده نباید استفاده شوند.
۷. عسل
عسل به عنوان یک ماده طبیعی با خاصیت ضدباکتریایی و ترمیم‌کنندگی، یکی از انتخاب‌های مناسب برای صبحانه افراد دارای زخم معده است. مصرف مقدار کمی عسل می‌تواند به کاهش التهاب مخاط معده کمک کرده و سطح اسید را متعادل کند. می‌توان عسل را به بلغور جو دوسر، چای کم‌کافئین یا نان نرم اضافه کرد. با این حال، زیاده‌روی در مصرف آن به دلیل قند بالا توصیه نمی‌شود. بیماران دیابتی نیز باید در مصرف عسل احتیاط بیشتری به خرج دهند و با پزشک مشورت کنند.
| مواد غذایی مناسب برای صبحانه زخم معده | توضیحات | مواد غذایی نامناسب یا باید پرهیز شود |
|---|---|---|
| بلغور جو دوسر (اوتمیل) | دارای فیبر محلول، بافت نرم، هضم آسان، پوشش محافظ معده. همراه با شیر بادام یا شیر کم‌چرب و موز یا عسل | جو دوسر فوری با افزودنی و شکر زیاد، مغزهای شور و میوه‌های خشک پرقند |
| تخم مرغ (آب‌پز یا نیم‌پز، سفیده ترجیحا) | پروتئین مناسب، هضم آسان، چربی کم، کم تحریک‌کننده معده | تخم مرغ سرخ‌شده یا املت با کره/روغن زیاد، زرده در صورت حساسیت |
| نان سبوس‌دار سبک یا نان سفید نرم (مانند نان تست سفید) | هضم راحت، تحریک کمتر اسید معده، نان خانگی بدون نگهدارنده | نان‌های سفت، پر سبوس، نان خمیرترش یا دارای بوی ترش |
| ماست کم‌چرب ساده و بدون شکر | دارای پروبیوتیک مفید، کمک به تعادل فلور روده، کاهش التهاب | ماست پرچرب، ماست با شکر یا اضافه، مصرف در صورت بروز سوزش یا نفخ |
| موز رسیده و نرم | ملایم برای معده، کمک به ترمیم مخاط، ترکیبات ضد التهاب | موز سبز یا نارس (سنگین و نفخ‌آور) |
| شیر کم‌چرب یا شیر بادام بدون شکر و طعم‌دهنده | چربی کم، هضم آسان، تغذیه‌ای، شیر بادام ضد التهاب و مناسب حساسیت لاکتوز | شیرهای شیرین شده یا طعم‌دار، شیر پرچرب |
| عسل (مقدار کم) | خاصیت ضدباکتری و ترمیم‌کننده، کمک به کاهش التهاب و تعادل اسید معده | مصرف زیاد به دلیل قند بالا، بیماران دیابتی باید احتیاط کنند |
| پنیر کم‌چرب (مثل پنیر سفید یا پنیر کاتیج) | پروتئین کافی، چربی کم، کاهش رفلاکس و سوزش معده | پنیرهای شور، کهنه، پرچرب |
۸. پنیر کم چرب
پنیر کم‌چرب، مخصوصاً پنیرهای تازه مانند پنیر سفید یا پنیر کاتیج (دلمه‌ای)، برای بیماران مبتلا به زخم معده مناسب‌تر هستند. این نوع پنیرها پروتئین کافی دارند و چربی پایین آن‌ها باعث کاهش احتمال رفلاکس و سوزش معده می‌شود. باید از پنیرهای شور، کهنه یا پرچرب دوری کرد زیرا این نوع پنیرها با تحریک اسید معده و ایجاد گاز، علائم بیماری را بدتر می‌کنند. مصرف پنیر باید در حد متعادل باشد و همراه با نان نرم یا تخم‌مرغ ساده مصرف شود تا ترکیب صبحانه سبک‌تر و ایمن‌تر باشد.
صبحانه مضر برای زخم معده
برخی مواد غذایی در صبحانه می‌توانند تحریک‌کننده زخم معده باشند و علائم آن را تشدید کنند. نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه و چای غلیظ، غذاهای پرچرب و سرخ‌شده و همچنین خوراکی‌های تند و ادویه‌دار باید از رژیم غذایی حذف یا به‌شدت محدود شوند. مصرف پنیرهای شور و پرچرب نیز می‌تواند باعث افزایش ترشحات اسیدی معده شود و زخم را بدتر کند. آگاهی از این موارد کمک می‌کند صبحانه‌ای مناسب برای زخم معده انتخاب کنیم و درد و التهاب معده را کاهش دهیم.
دنبال یک صبحانه مقوی برای زخم معده‌ات هستی؟ از متخصص سوال کن.
۱. نوشیدنی های کافئین دار
نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای پررنگ و نوشابه‌های انرژی‌زا ممکن است برای افراد مبتلا به زخم معده مضر باشد. این نوشیدنی‌ها باعث افزایش ترشح اسید معده می‌شوند و احتمال تحریک زخم را بالا می‌برند. علاوه بر این کافئین می‌تواند عضله‌ی اسفنکتر پایینی مری را شل کند و موجب رفلاکس اسید شود. در صورت تمایل به نوشیدنی گرم، چای کم‌رنگ یا دمنوش‌های ملایم مانند بابونه یا نعناع بهترین گزینه‌ها هستند.
۲. پنیر شور و پر چرب
پنیرهای کهنه، شور یا پرچرب مانند پنیر چدار، پارمزان یا گودا می‌توانند تحریک‌کننده جدی برای معده‌های زخم‌دار باشند. این نوع پنیرها معمولاً فرآوری شده‌اند و ترکیباتی مانند نمک زیاد یا افزودنی دارند که به دیواره معده آسیب می‌زنند. چربی بالا در این پنیرها می‌تواند باعث احساس سنگینی و تحریک رفلاکس شود. توصیه می‌شود که در وعده صبحانه فقط از پنیرهای تازه و کم‌چرب استفاده شود و حتی آن‌ها را هم با احتیاط مصرف کرد.
۳. غذاهای پرچرب و سرخ شده
غذاهای سرخ‌شده مانند نیمرو، سیب‌زمینی سرخ‌شده یا سوسیس، برای معده بسیار سنگین هستند. این نوع خوراکی‌ها روند هضم را کند می‌کنند و باعث تحریک بیشتر زخم معده می‌شوند. علاوه بر این چربی زیاد منجر به افزایش تولید اسید معده می‌شود که خود موجب تشدید التهاب و درد می‌گردد. بهتر است روش‌های پخت سالم مانند بخارپز، آب‌پز یا استفاده از تابه‌های بدون روغن جایگزین سرخ کردن شوند.
۴. مواد غذایی تند و ادویه دار
ادویه‌هایی مانند فلفل سیاه، فلفل قرمز، زنجبیل و کاری می‌توانند زخم معده را تحریک کنند. مصرف این مواد در وعده صبحانه، به‌ویژه در معده خالی، احتمال تشدید سوزش، نفخ و درد را افزایش می‌دهد. برخی افراد به تصور بالا رفتن متابولیسم، در وعده صبح از مواد تند استفاده می‌کنند، اما در افراد زخم‌معده‌ای این کار کاملاً مضر است. بهتر است از چاشنی‌های ملایم و طبیعی استفاده شود و به‌تدریج وضعیت بدن بررسی شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
انتخاب صبحانه برای زخم معده اهمیت زیادی در کنترل علائم این بیماری دارد. مصرف غذاهای نرم، کم‌چرب، بدون کافئین و کم‌ادویه می‌تواند به تسکین التهاب و شروع بهتر روز کمک کند. بلغور جو دوسر، تخم مرغ آب‌پز، شیر بادام و موز نمونه‌هایی از گزینه‌های مفید هستند که هضم آسانی دارند و معده را تحریک نمی‌کنند. در صورتی که با رعایت رژیم غذایی مناسب همچنان علائمی مانند درد، سوزش معده یا حالت تهوع ادامه داشت، باید به پزشک داخلی مراجعه شود. برخی زخم‌ها ممکن است نیاز به درمان دارویی یا بررسی‌های بیشتر مانند آندوسکوپی داشته باشند. مصرف خودسرانه دارو یا حذف کامل برخی گروه‌های غذایی بدون نظر پزشک توصیه نمی‌شود. شما می‌توانید از طریق سامانه مشاوره آنلاین دکترتو برای دریافت یک رژیم غذایی مناسب از متخصص تغذیه اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!