تمامی اطلاعاتی که باید درباره سرطان روده بدانید

سرطان روده یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌های دستگاه گوارش است که سالانه جان هزاران نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. این بیماری اغلب بدون علائم اولیه شروع می‌شود و ممکن است در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود. با اینکه درمان‌های مؤثری برای سرطان روده وجود دارد، اما شناسایی به‌موقع و آگاهی از علائم آن نقش حیاتی در پیشگیری از پیشرفت بیماری دارد. در این مقاله از دکترتو می‌خواهیم سرطان روده را به طور کامل بررسی کنیم. اگر علائم گوارشی غیرعادی مشاهده کردید، برای بررسی از طریق دکترتو با متخصص گوارش در ارتباط باشید.

سرطان روده چیست؟

سرطان روده به رشد غیرطبیعی سلول‌ها در بافت روده اشاره دارد که ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشد. در اغلب موارد، این سرطان در روده بزرگ یا راست‌روده (رکتوم) شکل می‌گیرد و به آن سرطان کولورکتال گفته می‌شود. سلول‌های سرطانی با تکثیر بی‌رویه می‌توانند به سایر بافت‌ها و اندام‌های بدن سرایت کنند. هرچند برخی موارد محدود به یک ناحیه باقی می‌مانند، اما در صورت عدم درمان به‌موقع، خطر گسترش متاستاز وجود دارد. بیشتر مبتلایان در ابتدا نشانه‌های خفیفی را تجربه می‌کنند که ممکن است با مشکلات گوارشی ساده اشتباه گرفته شود.

سرطان روده معمولاً از پولیپ‌های غیرسرطانی آغاز می‌شود که با گذشت زمان ممکن است سرطانی شوند. غربالگری منظم برای کشف این پولیپ‌ها به‌عنوان یک راه مؤثر برای پیشگیری شناخته شده است. سبک زندگی، سابقه خانوادگی، رژیم غذایی و سن از عوامل تأثیرگذار بر بروز این بیماری هستند. طبق آمار، افراد بالای ۵۰ سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند. درمان‌ها بنا به نوع و مرحله سرطان شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی می‌شوند.

فرق بواسیر با سرطان روده

بواسیر و سرطان روده علائم مشابهی مانند خونریزی از مقعد دارند، اما منشأ و شدت آن‌ها کاملاً متفاوت است. بواسیر معمولاً به دلیل تورم عروق در ناحیه مقعد ایجاد می‌شود و اغلب با درد، خارش و خونریزی سطحی همراه است. این خونریزی معمولاً روشن و پس از دفع مدفوع رخ می‌دهد. اما در سرطان روده، خونریزی می‌تواند تیره‌تر و همراه با تغییر در عادات روده باشد.

برخلاف بواسیر که اغلب با نشستن طولانی، یبوست یا بارداری ارتباط دارد، سرطان روده ناشی از تغییرات سلولی و عوامل ژنتیکی است. در نتیجه، درمان این دو بیماری نیز متفاوت خواهد بود. بواسیر معمولاً با درمان‌های خانگی یا دارویی بهبود می‌یابد، اما سرطان نیاز به درمان‌های تخصصی مانند جراحی یا شیمی‌درمانی دارد.

عکس سرطان روده

سرطان روده ممکن است در نواحی مختلفی از روده کوچک یا روده بزرگ ایجاد شود و ویژگی‌های متفاوتی داشته باشد. درک بهتر از این بیماری، شناخت عوامل خطر و بهره‌گیری از روش‌های نوین درمان می‌تواند زندگی بیماران را نجات دهد.

علائم سرطان روده

از مهم‌ترین علائم سرطان روده می‌توان به تغییر در الگوی اجابت مزاج اشاره کرد. بیمار ممکن است یبوست یا اسهال مزمن را تجربه کند که بدون دلیل مشخصی ایجاد شده و مدت زیادی ادامه دارد. یکی دیگر از نشانه‌های شایع، وجود خون در مدفوع است. خون ممکن است روشن یا تیره باشد و در مواردی با چشم قابل مشاهده نباشد.

احساس عدم تخلیه کامل روده نیز یکی دیگر از نشانه‌های هشداردهنده است. افراد مبتلا ممکن است حتی پس از دفع، حس کنند که هنوز مدفوعی در روده باقی مانده است. درد یا ناراحتی شکمی، نفخ و کاهش اشتها نیز از علائمی هستند که باید جدی گرفته شوند. کاهش وزن بی‌دلیل، احساس ضعف مداوم و کم‌خونی بدون علت مشخص هم می‌توانند از علائم پیشرفته‌تر بیماری باشند. در صورت مشاهده این موارد، انجام آزمایش‌های تخصصی الزامی است. باید توجه داشت که وجود این نشانه‌ها الزاماً به معنای ابتلا به سرطان روده نیست، اما نباید از آن‌ها غافل شد.

علت سرطان روده

سرطان روده دلایل متعددی دارد که برخی از آن‌ها قابل کنترل و برخی دیگر غیرقابل کنترل هستند. سن بالا یکی از عوامل خطر اصلی است؛ بیش از ۹۰٪ موارد در افراد بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود. سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولورکتال نیز نقش مهمی دارد. اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا بوده باشد، احتمال ابتلای سایر اعضا افزایش می‌یابد.

رژیم غذایی نیز می‌تواند در بروز سرطان روده مؤثر باشد. مصرف زیاد گوشت قرمز و غذاهای فرآوری‌شده، همراه با مصرف کم میوه و سبزیجات، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. چاقی، کم‌تحرکی، و مصرف دخانیات نیز از عوامل مهم دیگر محسوب می‌شوند.

برخی بیماری‌های التهابی مزمن روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون نیز زمینه‌ساز سرطان روده هستند. همچنین، افرادی که سابقه پولیپ‌های آدنوماتوز دارند، در معرض خطر بالاتری قرار دارند. تغییرات ژنتیکی و جهش‌های خاص نیز ممکن است در ایجاد این بیماری دخیل باشند.

سابقه خانوادگی سرطان روده باعث نگرانیت شده؟

برای ارزیابی نوبت بگیر.

نوبت دکتر گوارش و کبد

روش های تشخیص سرطان روده

کولونوسکوپی اصلی‌ترین روش تشخیص سرطان روده است. در این روش، پزشک با استفاده از لوله‌ای باریک و انعطاف‌پذیر که دوربین دارد، داخل روده بزرگ را بررسی می‌کند. اگر پولیپ یا توموری دیده شود، نمونه‌برداری انجام می‌شود. کولونوسکوپی یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای کشف سرطان در مراحل اولیه است. آزمایش خون مخفی در مدفوع نیز روش غیرتهاجمی‌تری برای بررسی وجود خون غیرطبیعی در مدفوع است. این تست به‌ویژه برای غربالگری افراد بدون علائم مفید است. در صورت مثبت بودن نتیجه، معمولاً کولونوسکوپی توصیه می‌شود.

روش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن و MRI نیز در تشخیص و بررسی گسترش سرطان کاربرد دارند. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا متاستاز به سایر اندام‌ها را بررسی کند. همچنین آندوسونوگرافی و بیوپسی بافتی برای تشخیص دقیق‌تر ممکن است انجام شود.

راه های درمان سرطان روده

درمان سرطان روده بر اساس نوع، مرحله و شرایط کلی بیمار متفاوت است. هدف اصلی، حذف تومور و جلوگیری از گسترش آن به سایر اندام‌هاست. اولین گزینه درمانی معمولاً جراحی برای برداشتن تومور است. پس از آن، ممکن است از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های باقی‌مانده استفاده شود.

۱. جراحی تومور روده

جراحی معمولاً اولین انتخاب در مراحل اولیه سرطان روده است. بسته به محل تومور، بخش درگیر روده به همراه غدد لنفاوی اطراف آن برداشته می‌شود. در برخی موارد، نیاز به ایجاد استومی یا تغییر مسیر دفع موقت یا دائمی وجود دارد. جراحی لاپاراسکوپی نیز در برخی بیماران گزینه مناسبی است.

می‌خوای بدونی خطرات جراحی سرطان روده چقدره؟ مشاوره بگیر.

دکتر سرطان روده

۲. رادیوتراپی

پرتودرمانی یا رادیوتراپی معمولاً برای درمان سرطان‌های رکتوم کاربرد دارد. این روش از اشعه برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. گاهی اوقات، قبل از جراحی برای کاهش اندازه تومور و تسهیل برداشتن آن، رادیوتراپی انجام می‌شود.

۳. شیمی درمانی

شیمی درمانی سرطان روده از داروهایی استفاده می‌کند که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند یا رشد آن‌ها را متوقف می‌کنند. این درمان ممکن است بعد از جراحی برای جلوگیری از بازگشت بیماری یا در مراحل پیشرفته برای کنترل علائم تجویز شود. گاهی نیز در ترکیب با پرتودرمانی انجام می‌شود.

انواع سرطان روده

سرطان روده به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: سرطان روده کوچک و سرطان روده بزرگ. سرطان روده کوچک نادر است و معمولاً در بخش‌های خاصی از روده مانند دئودنوم رخ می‌دهد. سرطان روده بزرگ شایع‌ترین نوع است که بیشتر در کولون یا رکتوم ایجاد می‌شود. علاوه بر این، سرطان روده می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد. نوع خوش‌خیم معمولاً توده‌های غیرسرطانی است که ممکن است در صورت عدم درمان سرطانی شوند، در حالی که سرطان بدخیم قادر به گسترش به بافت‌های دیگر بدن است.

۱. سرطان روده کوچک

سرطان روده کوچک به طور کلی نادر است و بیشتر در بخش‌های دئودنوم و ایلئوم روده کوچک رخ می‌دهد. علائم آن مانند درد شکم، کاهش وزن و خونریزی ممکن است مبهم و غیرقابل تشخیص در مراحل اولیه باشد. این نوع سرطان معمولاً با استفاده از آزمایش‌های خاص مانند کولونوسکوپی یا تصویربرداری شناسایی می‌شود. به دلیل رشد آهسته و علائم مبهم، تشخیص آن اغلب دشوار است. درمان آن معمولاً شامل جراحی برای برداشتن تومور است.

۲. سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ شایع‌ترین نوع سرطان روده است و بیشتر در کولون یا رکتوم مشاهده می‌شود. این نوع سرطان در مراحل اولیه اغلب علائم خاصی ندارد، اما می‌توان آن را با غربالگری‌های منظم مانند کولونوسکوپی شناسایی کرد. شناسایی زودهنگام این نوع سرطان از طریق غربالگری می‌تواند به جلوگیری از گسترش آن و افزایش نرخ بهبودی کمک کند. علائم معمول شامل خونریزی، تغییر در عادات روده‌ای و درد شکم است. درمان شامل جراحی و در برخی موارد شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی است.

۳. سرطان روده خوش خیم

سرطان روده خوش‌خیم به توده‌های غیرسرطانی گفته می‌شود که معمولاً رشد آهسته دارند و به ندرت باعث مشکلات جدی می‌شوند. این توده‌ها معمولاً با کولونوسکوپی شناسایی می‌شوند و در صورت نیاز برداشته می‌شوند. اگرچه خوش‌خیم هستند، اما در صورت بی‌توجهی یا عدم درمان، امکان تبدیل شدن به سرطان بدخیم وجود دارد. این نوع توده‌ها اغلب هیچ علامت خاصی ندارند و فقط در جریان بررسی‌های منظم تشخیص داده می‌شوند. درمان آن معمولاً برداشتن توده از طریق جراحی است.

۴. سرطان روده بدخیم

سرطان روده بدخیم نوعی سرطان است که می‌تواند به بافت‌های اطراف و سایر اندام‌های بدن گسترش یابد. این نوع سرطان به دلیل قابلیت گسترش، نیاز به درمان‌های تهاجمی مانند جراحی، شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی دارد. علائم شامل خونریزی، درد شکم و تغییرات در عادات روده‌ای است. در صورت تشخیص دیرهنگام، ممکن است سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، بنابراین درمان فوری و پیگیری منظم ضروری است. پیش‌آگهی این نوع سرطان به شدت وابسته به مرحله تشخیص آن است.

عوارض سرطان روده

عوارض سرطان روده می‌تواند شامل خونریزی در روده‌ها، انسداد روده و کاهش عملکرد روده باشد که ممکن است باعث درد و ناراحتی شدید شود. در مراحل پیشرفته، این سرطان می‌تواند به سایر اعضای بدن مانند کبد یا ریه‌ها گسترش یابد. همچنین، درمان‌های سرطان مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، از جمله ضعف عمومی، کاهش سیستم ایمنی بدن و اختلالات گوارشی. در برخی موارد، به ویژه در صورت عدم تشخیص زودهنگام، سرطان روده می‌تواند به مشکلات جدی و تهدیدکننده زندگی منجر شود. درمان‌های تهاجمی می‌توانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند.

زمان مرگ سرطان روده

اما ایا سرطان روده کشنده است؟ زمان مرگ سرطان روده بستگی به مرحله تشخیص و درمان دارد. در صورت عدم درمان یا تشخیص دیرهنگام، سرطان ممکن است به مراحل پیشرفته برسد و متوسط زمان بقا در این مراحل معمولاً کمتر از دو سال است. با این حال، تشخیص زودهنگام و شروع درمان می‌تواند به طور قابل توجهی شانس بقا را افزایش دهد. درمان‌های مؤثر می‌توانند به کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کنند. بنابراین، تشخیص به موقع و درمان مناسب برای افزایش زمان بقا حیاتی است.

پیشگیری از سرطان روده

پیشگیری از سرطان روده شامل تغییرات در سبک زندگی است که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. اصلاح رژیم غذایی با مصرف بیشتر فیبر و کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده از جمله روش‌های مؤثر است. فعالیت بدنی منظم و ترک دخانیات نیز به کاهش خطر ابتلا به این نوع سرطان کمک می‌کنند. انجام کولونوسکوپی منظم پس از ۵۰ سالگی به شناسایی زودهنگام تومورها و جلوگیری از پیشرفت سرطان کمک می‌کند. حفظ وزن سالم و کاهش استرس از دیگر عواملی هستند که به پیشگیری کمک می‌کنند. به طور کلی، یک سبک زندگی سالم و غربالگری‌های منظم برای پیشگیری از سرطان روده ضروری است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرطان روده یکی از بیماری‌های جدی اما قابل کنترل است. با شناخت علائم و مراجعه سریع به پزشک، می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. در صورت مشاهده علائم مشکوک یا سابقه خانوادگی، باید آزمایش‌های غربالگری انجام داد. مشورت با پزشک گوارش در مراحل اولیه بهترین مسیر برای تشخیص و درمان مؤثر است. خوشبختانه شما می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو برای دریافت نظرات مشاوره‌ای بیشتر کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!