تمامی اطلاعاتی که باید درباره سرطان روده بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

سرطان روده به عنوان یکی از مهم‌ترین سرطان‌های گوارشی، معمولا بی‌سر و صدا و طی سال‌ها از دل پولیپ‌های کوچک در روده بزرگ شکل می‌گیرد. بسیاری از افراد تا زمانی که دچار خونریزی گوارشی، تغییر اجابت مزاج یا کاهش وزن نشوند، متوجه وجود مشکل نمی‌شوند و همین موضوع می‌تواند تشخیص را به مراحل پیشرفته موکول کند. سن بالاتر، سابقه خانوادگی، التهاب مزمن روده و عادات تغذیه‌ای ناسالم از عواملی هستند که زمینه بروز سرطان روده را فراهم می‌کنند. از طرفی، شباهت علائم این بیماری با مشکلات شایعی مثل بواسیر یا سندروم روده تحریک‌پذیر، گاهی باعث تأخیر در مراجعه به پزشک می‌شود. در این مطلب از دکترتو، با ماهیت این بیماری، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و رویکردهای کلی درمان آن آشنا می‌شوید.

سرطان روده چیست؟

سرطان روده یکی از شایع‌ترین انواع سرطان دستگاه گوارش است که معمولاً از پولیپ‌های کوچک و خوش‌خیم در کولون یا رکتوم شروع می‌شود و به‌مرور زمان می‌تواند به بافت‌های اطراف گسترش یابد. این بیماری بیشتر در سنین بالاتر دیده می‌شود و ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و تغذیه در بروز آن نقش دارند. شناخت علائم اولیه و انجام غربالگری منظم می‌تواند شانس تشخیص زودهنگام و درمان موفق را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد.

علائم سرطان روده

علائم سرطان روده معمولاً به‌تدریج ظاهر می‌شوند و می‌توانند در ابتدا خفیف یا مشابه مشکلات رایج گوارشی باشند. شایع‌ترین نشانه‌ها شامل تغییرات پایدار در اجابت مزاج مانند اسهال یا یبوست طولانی‌مدت، باریک شدن قطر مدفوع، احساس تخلیه ناکامل و وجود خون تیره یا مخلوط با مدفوع است. درد یا کرامپ مداوم شکمی، نفخ غیرعادی، خستگی شدید ناشی از کم‌خونی و کاهش وزن بدون دلیل نیز از علائم مهم این بیماری محسوب می‌شوند. در برخی افراد تنها علامت قابل‌مشاهده خون‌ریزی خفیف و مکرر است که ممکن است نادیده گرفته شود.

علت سرطان روده چیست؟

علت سرطان روده نتیجه تعامل عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی است و معمولاً یک دلیل مشخص برای آن وجود ندارد. ایجاد تغییرات غیرطبیعی در DNA سلول‌های روده باعث رشد کنترل‌نشده سلولی و تشکیل تومور می‌شود. عواملی مانند سن بالا، سابقه خانوادگی، التهاب مزمن روده و الگوهای تغذیه‌ای ناسالم می‌توانند این تغییرات را تشدید کنند و خطر ابتلا را افزایش دهند. علت سرطان روده عبارت‌اند از:

• سن سرطان روده: افزایش احتمال بروز سرطان روده پس از ۵۰ سالگی
• سابقه خانوادگی: وجود سرطان روده یا پولیپ‌های پیش‌سرطانی در بستگان درجه یک
• بیماری‌های التهابی روده: مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون
• عادات غذایی: مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده، چربی بالا و دریافت کم فیبر
• سبک زندگی: چاقی، کم‌تحرکی، مصرف الکل و سیگار
• عوامل ژنتیکی: سندرم‌های ارثی مانند HNPCC و FAP

فرق بواسیر با سرطان روده را بشناسیم

سابقه خانوادگی سرطان روده باعث نگرانیت شده؟

برای ارزیابی نوبت بگیر.

نوبت دکتر گوارش و کبد

روش های تشخیص سرطان روده چگونه است؟

تشخیص سرطان روده با ترکیبی از روش‌های غربالگری، تصویربرداری و بررسی بافت انجام می‌شود تا وجود تومور، محل آن و میزان گسترش بیماری با دقت مشخص شود. مهم‌ترین ابزارها شامل کولونوسکوپی به‌عنوان دقیق‌ترین روش برای مشاهده روده و نمونه‌برداری، تست‌های مدفوع مانند FIT یا FOBT برای تشخیص خون مخفی و غربالگری اولیه، سی‌تی کولونوگرافی برای بررسی غیرتهاجمی ساختار روده، سیگموئیدوسکوپی جهت ارزیابی بخش انتهایی روده، بیوپسی برای تأیید قطعی تشخیص و آزمایش‌های خون از جمله بررسی کم‌خونی و مارکرهای توموری مانند CEA است که به ارزیابی بهتر وضعیت بیمار کمک می‌کنند.

آیا پولیپ روده همان سرطان است؟

راه های درمان سرطان روده چیست؟

روش درمان سرطان روده بر اساس مرحله بیماری، محل تومور و وضعیت عمومی بیمار انتخاب می‌شود و معمولاً ترکیبی از روش‌های جراحی، درمان دارویی و پرتودرمانی است تا بهترین نتیجه درمانی حاصل شود. جراحی اصلی‌ترین روش در مراحل اولیه و قابل برداشت است و شامل برداشتن بخش درگیر روده و غدد لنفاوی مجاور می‌شود. شیمی‌درمانی برای کاهش خطر عود یا کوچک کردن تومورهای پیشرفته به‌کار می‌رود و بسته به مرحله می‌تواند قبل یا بعد از جراحی انجام شود. پرتودرمانی بیشتر در سرطان راست‌روده استفاده می‌شود و به کوچک‌کردن تومور و کاهش احتمال بازگشت کمک می‌کند. درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی نیز در مواردی که تومور دارای تغییرات ژنتیکی خاص باشد یا به درمان‌های معمول پاسخ کافی ندهد، به‌عنوان گزینه‌های مؤثر به کار می‌روند.

می‌خوای بدونی خطرات جراحی سرطان روده چقدره؟ مشاوره بگیر.

دکتر سرطان روده

انواع سرطان روده کدامند؟

سرطان روده در اشکال گوناگونی ظاهر می‌شود و هر نوع آن بر اساس منشأ سلولی، سرعت رشد، الگوی گسترش و پاسخ به درمان تفاوت دارد. این تنوع موجب می‌شود که تشخیص دقیق نوع تومور برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری باشد. انواع اصلی سرطان روده شامل موارد زیر است:

• کارسینوم سلول سنگفرشی: بسیار نادر و معمولاً در راست‌روده دیده می‌شود، با منشأ سلول‌های پوششی کف‌مانند
• کارسینوم آدنومی: شایع‌ترین نوع که از سلول‌های غده‌ای پوشاننده روده بزرگ ایجاد می‌شود و بیشترین نقش را در سرطان کولورکتال دارد
• تومورهای نورواندوکرین روده: تومورهایی با منشأ سلول‌های هورمون‌ساز که ممکن است کم‌تهاجمی یا بسیار تهاجمی باشند
• لنفوم روده: سرطانی مرتبط با بافت لنفاوی روده که برخلاف انواع شایع‌تر از سیستم ایمنی منشأ می‌گیرد
• سارکوم روده: نوعی نادر که از بافت‌های همبند مانند عضله صاف روده ایجاد می‌شود

تفاوت شقاق و سرطان روده

۱. سرطان روده کوچک

سرطان روده کوچک به طور کلی نادر است و بیشتر در بخش‌های دئودنوم و ایلئوم روده کوچک رخ می‌دهد. علائم آن مانند درد شکم، کاهش وزن و خونریزی ممکن است مبهم و غیرقابل تشخیص در مراحل اولیه باشد. این نوع سرطان معمولاً با استفاده از آزمایش‌های خاص مانند کولونوسکوپی یا تصویربرداری شناسایی می‌شود. به دلیل رشد آهسته و علائم مبهم، تشخیص آن اغلب دشوار است. درمان آن معمولاً شامل جراحی برای برداشتن تومور است.

۲. سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ شایع‌ترین نوع سرطان روده است و بیشتر در کولون یا رکتوم مشاهده می‌شود. این نوع سرطان در مراحل اولیه اغلب علائم خاصی ندارد، اما می‌توان آن را با غربالگری‌های منظم مانند کولونوسکوپی شناسایی کرد. شناسایی زودهنگام این نوع سرطان از طریق غربالگری می‌تواند به جلوگیری از گسترش آن و افزایش نرخ بهبودی کمک کند. علائم معمول شامل خونریزی، تغییر در عادات روده‌ای و درد شکم است. درمان شامل جراحی و در برخی موارد شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی است.

۳. سرطان روده خوش خیم

سرطان روده خوش‌خیم به توده‌های غیرسرطانی گفته می‌شود که معمولاً رشد آهسته دارند و به ندرت باعث مشکلات جدی می‌شوند. این توده‌ها معمولاً با کولونوسکوپی شناسایی می‌شوند و در صورت نیاز برداشته می‌شوند. اگرچه خوش‌خیم هستند، اما در صورت بی‌توجهی یا عدم درمان، امکان تبدیل شدن به سرطان بدخیم وجود دارد. این نوع توده‌ها اغلب هیچ علامت خاصی ندارند و فقط در جریان بررسی‌های منظم تشخیص داده می‌شوند. درمان آن معمولاً برداشتن توده از طریق جراحی است.

۴. سرطان روده بدخیم

سرطان روده بدخیم نوعی سرطان است که می‌تواند به بافت‌های اطراف و سایر اندام‌های بدن گسترش یابد. این نوع سرطان به دلیل قابلیت گسترش، نیاز به درمان‌های تهاجمی مانند جراحی، شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی دارد. علائم شامل خونریزی، درد شکم و تغییرات در عادات روده‌ای است. در صورت تشخیص دیرهنگام، ممکن است سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، بنابراین درمان فوری و پیگیری منظم ضروری است. پیش‌آگهی این نوع سرطان به شدت وابسته به مرحله تشخیص آن است.

عوارض سرطان روده

عوارض سرطان روده می‌تواند شامل خونریزی در روده‌ها، انسداد روده و کاهش عملکرد روده باشد که ممکن است باعث درد و ناراحتی شدید شود. در مراحل پیشرفته، این سرطان می‌تواند به سایر اعضای بدن مانند کبد یا ریه‌ها گسترش یابد. همچنین، درمان‌های سرطان مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، از جمله ضعف عمومی، کاهش سیستم ایمنی بدن و اختلالات گوارشی. در برخی موارد، به ویژه در صورت عدم تشخیص زودهنگام، سرطان روده می‌تواند به مشکلات جدی و تهدیدکننده زندگی منجر شود. درمان‌های تهاجمی می‌توانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند.

آیا انسداد روده سرطان است؟

زمان مرگ سرطان روده

اما ایا سرطان روده کشنده است؟ زمان مرگ سرطان روده بستگی به مرحله تشخیص و درمان دارد. در صورت عدم درمان یا تشخیص دیرهنگام، سرطان ممکن است به مراحل پیشرفته برسد و متوسط زمان بقا در این مراحل معمولاً کمتر از دو سال است. با این حال، تشخیص زودهنگام و شروع درمان می‌تواند به طور قابل توجهی شانس بقا را افزایش دهد. درمان‌های مؤثر می‌توانند به کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کنند. بنابراین، تشخیص به موقع و درمان مناسب برای افزایش زمان بقا حیاتی است.

پیشگیری از سرطان روده

پیشگیری از سرطان روده شامل تغییرات در سبک زندگی است که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. اصلاح رژیم غذایی با مصرف بیشتر فیبر و کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده از جمله روش‌های مؤثر است. فعالیت بدنی منظم و ترک دخانیات نیز به کاهش خطر ابتلا به این نوع سرطان کمک می‌کنند. انجام کولونوسکوپی منظم پس از ۵۰ سالگی به شناسایی زودهنگام تومورها و جلوگیری از پیشرفت سرطان کمک می‌کند. حفظ وزن سالم و کاهش استرس از دیگر عواملی هستند که به پیشگیری کمک می‌کنند. به طور کلی، یک سبک زندگی سالم و غربالگری‌های منظم برای پیشگیری از سرطان روده ضروری است.

آیا زخم روده سرطان است؟

نتیجه گیری

سرطان روده در اصل رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده سلول‌ها در روده بزرگ یا رکتوم است که اغلب از پولیپ‌های کوچک و ابتدا خوش‌خیم آغاز می‌شود و در صورت باقی‌ماندن، می‌تواند به تومور بدخیم و تهاجمی تبدیل شود. ترکیب عوامل ژنتیکی، سن بالا، بیماری‌های التهابی روده و سبک زندگی ناسالم، زمینه بروز این سرطان را تقویت می‌کند، اما تشخیص زودهنگام با غربالگری منظم امکان شناسایی پولیپ‌ها و مراحل اولیه را فراهم می‌کند. آگاهی از تفاوت این بیماری با مشکلات شایعی مثل بواسیر، و شناخت علائمی مانند خون‌ریزی گوارشی پایدار، تغییرات مداوم در اجابت مزاج و کاهش وزن ناخواسته، به درک واقع‌بینانه از ماهیت سرطان روده و نقش آن در سلامت عمومی کمک می‌کند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!شقا