خارش بدن در بارداری، علل و راه های درمان آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

خارش بدن در بارداری یکی از مشکلات شایع میان زنان باردار است که معمولا به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی بدن در این دوران رخ می‌دهد. این خارش می‌تواند خفیف و موقتی یا شدید و آزاردهنده باشد و معمولا در نواحی شکم، سینه‌ها، ران‌ها یا حتی دست‌ها و پاها احساس می‌شود. در حالی که در بیشتر موارد خارش بی‌خطر است و ناشی از تغییرات طبیعی بارداری مانند کشیدگی پوست یا خشکی آن است، در مواردی می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند کلستاز بارداری مرتبط باشد که نیاز به بررسی و درمان فوری دارد. در این مقاله از دکترتو به بررسی علل خارش پوست بدن در بارداری و راه‌های موثر برای کاهش یا درمان آن می‌پردازیم.

خارش بدن در بارداری چگونه است؟

خارش بدن یکی از عوارض بارداری است که بعضی از زنان در طول این دوران آن را تجربه می‌کنند. این خارش معمولا به دلیل کشیدگی سطح پوست و تغییرات هورمونی بدن ایجاد می‌شود. خارش خفیف معمولا بی‌خطر است و آسیبی به مادر یا جنین وارد نمی‌کند. با استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، پوشیدن لباس‌های نخی و اجتناب از مواد تحریک‌کننده، می‌توان این نوع خارش را کنترل کرد.

اما اگر خارش شدید باشد یا به نواحی دیگری مانند کف دست‌ها و پاها گسترش یابد، ممکن است نشانه یک مشکل جدی‌تر مانند کلستاز بارداری باشد که به دلیل اختلال در عملکرد کبد ایجاد می‌شود و نیاز به بررسی دقیق پزشکی دارد.

جدول زیر، نشانه‌ها و دلایل خارش پوستی در بارداری را نشان می‌دهد.

علائم	علل
خارش با برآمدگی‌های پوستی	پلاک‌های بارداری (PUPPP)
خارش پوست شکم و بدن	کشش و خشکی پوست ناشی از رشد جنین
خارش متمرکز در نواحی حساس با تشدید شبانه	تغییرات هورمونی (افزایش استروژن و پروژسترون)
	انباشتگی اسیدهای صفراوی در خون (کلستازی)

علائم همراه با خارش پوست در بارداری

بسیاری از خانم‌ها تنها علامتی که دارند، خارش بدن است. معمولا این عارضه بدون جوش بوده اما ممکن است جوش هم داشته‌باشید. در بیشتر مواقع خارش در دست و پا ظاهر می‌شود اما ممکن است کل بدن را در بر بگیرد. خانم‌های باردار بیشتر از خارش در شب شکایت می‌کنند.

علائم دیگر خارش بدن زن باردار می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• قرمزی موضعی
• پوسته‌ریزی روی پاها، بازوها یا شکم
• تشدید شبانه

خارش بدن داری و نمی‌دونی چیکار کنی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.

پزشک متخصص پوست

علت خارش بدن در بارداری چیست؟

خارش بدن زن باردار معمولا از تغییرات طبیعی بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند آزاردهنده باشد اما معمولا بی‌ضرر است. اصلی‌ترین علت آن، افزایش هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون است که پوست را حساس‌تر کرده و التهاب خفیف ایجاد می‌کند. اگر خارش شدید بود، ممکن است دلیل آن اختلال در کبد (مانند کلستازی) باشد. در موارد نادر، عفونت‌های پوستی یا آلرژی‌ها هم نقش دارند:

• تغییرات هورمونی
• کشیدگی پوست
• خشکی پوست
• کلستازی بارداری
• التهاب یا عفونت پوستی

متن انگلیسی:
Itching is common in pregnancy. Usually it’s thought to be caused by raised levels of certain chemicals in the blood, such as hormones.
ترجمه فارسی:
خارش در دوران بارداری شایع است. معمولا تصور می‌شود که این عارضه ناشی از افزایش سطح برخی مواد شیمیایی در خون، مانند هورمون‌ها، باشد.

به نقل از سایت nhs

علت خارش بدن در اوایل بارداری

برخی خانم‌ها در هفته‌های اول بارداری (معمولا هفته هشتم بارداری) دچار خارش در بارداری می‌شوند. در این دوره هنوز جنین کوچک بوده و خارش ارتباطی با کشیدگی پوست ندارد. اما تغییرات مواد شیمیایی در خون از جمله تغییرات هورمونی می‌تواند دلیل اصلی خارش پوست در هفته‌های اول بارداری باشد.

خارش بدن در اوایل بارداری و جنسیت جنین ارتباط دقیقی با هم ندارند. خارش بدن در اوایل بارداری معمولا ناشی از تغییرات هورمونی است که پوست را خشک و حساس‌تر می‌کند.

دانه های قرمز روی پوست همراه با خارش در بارداری

دانه های قرمز روی پوست همراه با خارش ممکن است به دلایلی مانند پاپول‌ها و پلاک‌های کهیری بارداری (PUPPP)، حساسیت‌های پوستی، عرق‌سوزی یا در موارد جدی‌تر، کلستاز بارداری ایجاد شوند.

حساسیت به مواد شوینده یا گرمای زیاد نیز می‌تواند باعث ایجاد دانه‌های قرمز شود. برای کاهش خارش می‌توان از مرطوب‌کننده‌ها و لباس‌های نخی استفاده کرد اما در صورت خارش شدید یا همراه با علائم دیگری مانند زردی یا خارش کف دست و پا، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

علت خارش بدن در بارداری در شب

خارش بدن در بارداری در شب می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی، خشکی پوست یا مشکلاتی مانند کلستاز بارداری تشدید شود. در شب، تمرکز بیشتر روی علائم و کاهش حواس‌پرتی روزانه می‌تواند خارش را آزاردهنده‌تر کند.

علت خارش بدن در ماه آخر بارداری چیست؟

خارش بدن در ماه آخر بارداری معمولا به دلایل زیر رخ می‌دهد. در صورت خارش شدید یا همراه با علائم دیگر، مراجعه به پزشک برای بررسی شرایطی مانند کلستاز بارداری ضروری است:

• تغییرات هورمونی: افزایش سطح هورمون‌ها می‌تواند باعث خشکی و تحریک‌پذیری پوست شود.
• کشیدگی پوست: با بزرگ شدن شکم و کشیدگی پوست، خارش در ناحیه شکم و پهلوها شایع است.
• کلستاز بارداری: یک مشکل نادر اما جدی که به دلیل اختلال در جریان صفرا در کبد ایجاد می‌شود و معمولا با خارش شدید کف دست‌ها و پاها همراه است.
• خشکی پوست: کاهش رطوبت پوست در بارداری می‌تواند باعث خارش شود.
• حساسیت پوستی: استفاده از مواد شوینده یا لباس‌های نامناسب ممکن است حساسیت ایجاد کند.

علت خارش شدید کل بدن در بارداری

خارش شدید منتشر در بدن می‌تواند نشانه کلستاز بارداری باشد و باید ارزیابی شود اما خارش در بارداری علل شایع‌تری هم دارد و این مورد نادر است. این وضعیت از تغییرات هورمونی ناشی می‌شود که کبد را تحت فشار قرار می‌دهد. در این حالت، خارش بدون راش پوستی معمولا از کف دست‌ها و پاها آغاز شده و به سراسر بدن گسترش پیدا می‌کند. این عارضه نیاز به نظارت پزشکی دارد.

علت خارش و جوش زدن بدن در بارداری

دانه‌های قرمز خارش‌دار در بارداری، معمولا به دلیل التهاب پوستی به نام PUPPP (پاپول و پلاک‌های کهیرمانند بارداری) ایجاد می‌شود که با کشش شدید پوست شکم و تغییرات هورمونی مشخص شده و معمولا در سه‌ماهه سوم بارداری ظاهر می‌شود. این دانه‌ها، کوچک و قرمز با حاشیه برجسته، از شکم شروع شده و به ران‌ها و بازوها گسترش می‌یابند.

علت خارش دست و پا در بارداری چیست؟

خارش دست و پا در بارداری می‌تواند مربوط به بیماری پوستی یا خشکی پوست باشد. در این شرایط باید به متخصص پوست مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود. اما اگر خارش در این نواحی شدید است و به‌خصوص کف پا و کف دست دچار خارش شده است، احتمال کلستاز بارداری وجود دارد. ازآنجایی‌که کلستاز بارداری هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک است، باید سریعا بررسی شود.

خارش بدن در بارداری و جنسیت جنین چه ارتباطی دارند؟

از نظر علمی، خارش بدن در بارداری به‌طور مستقیم با جنسیت جنین ارتباطی ندارد و بیشتر به تغییرات هورمونی و کشیدگی پوست در دوران بارداری مرتبط است. با این حال، برخی باورهای قدیمی و فرهنگ‌های عامیانه معتقدند که شدت یا نوع خارش ممکن است با جنسیت جنین در ارتباط باشد اما این ادعاها پایه علمی ندارند.

خارش شدید در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه سوم، ممکن است به مشکلاتی مانند کلستاز بارداری اشاره داشته‌باشد که نیاز به بررسی و درمان پزشکی دارد. بنابراین، برای اطمینان از سلامت مادر و جنین، مشورت با پزشک ضروری است.

تشخیص علت خارش بدن در بارداری

معمولا پزشک برای تشخیص علت خارش پوست در بارداری معاینات فیزیکی انجام می‌دهد. با بررسی پوست و مشاهده علائمی مانند قرمزی، بثورات پوستی یا خشکی پوست می‌توان علت آن را مشخص کرد. همچنین پزشک در مورد سوابق پزشکی، داروهای مصرفی و سابقه خانوادگی شما سوالاتی می‌پرسد.

درمان خارش بدن در بارداری

درمان خارش پوست بدن در بارداری شامل روش‌های ساده و موثری است که می‌توانند علائم را کاهش دهند:

• مرطوب‌کننده‌ها: استفاده از کرم‌ها یا لوسیون‌های مرطوب‌کننده حاوی آلوئه‌ورا یا روغن نارگیل می‌تواند خشکی و خارش پوست را کاهش دهد.
• حمام با آب ولرم: از حمام آب داغ خودداری کنید.
• لباس‌های نخی و گشاد: لباس‌های سبک و قابل‌تنفس به جلوگیری از تحریک پوست کمک می‌کنند.
• نوشیدن آب کافی: مصرف مایعات فراوان به حفظ رطوبت پوست از داخل کمک می‌کند.
• پرهیز از مواد تحریک‌کننده: استفاده از صابون‌ها یا شوینده‌های معطر و قوی را کنار بگذارید.
• مشاوره پزشکی: در صورت خارش شدید یا مداوم، پزشک ممکن است کرم‌های ضدخارش ایمن یا داروهای خاصی را برای کنترل علائم تجویز کند.

اگر خارش شدید باشد و همراه با علائمی مانند زردی یا خارش کف دست‌ها و پاها باشد، ممکن است نشانه‌ای از کلستاز بارداری باشد و نیاز به بررسی فوری توسط پزشک دارد.

همین حالا یک دکتر مطمئن برای درمان خارش در بارداری پیدا کن.

دکتر خارش پوست

درمان خانگی خارش بدن در بارداری

معمولا برای درمان خارش بدن در بارداری روش‌های خانگی وجود دارد. رعایت برخی نکات به تسکین خارش خفیف تا متوسط کمک می‌کند. از جمله:

• عطر یا محصولات شوینده را تغییر دهید. ممکن است به مواد شیمیایی خاصی حساسیت داشته‌باشید.
• سعی کنید لباس‌های گشاد با جنس نخی یا الیاف طبیعی بپوشید.
• برای درمان خشکی پوست می‌توانید از مرطوب‌کننده، روغن زیتون یا روغن نارگیل استفاده کنید.
• مصرف آب و مایعات سالم را افزایش دهید. مطمئن شوید که بدن شما هیدراته است.
• ژل آلوئه‌ورا خاصیت مرطوب‌کننده داشته و به طور موقت خارش را از بین می‌برد. از ژل طبیعی استفاده کنید.

آیا خارش بدن در بارداری خطرناک است؟

خارش بدن در بارداری معمولا بی‌ضرر و ناشی از تغییرات طبیعی مانند خشکی پوست یا کشش پوست است اما در مواردی که شدید است و در بیشتر قسمت‌های بدن گسترش یافته، می‌تواند خطرناک باشد. اگر کلستازی بارداری باشد امکان افزایش ریسک زایمان زودرس را هم افزایش می‌دهد. برای اطمینان، خارش مداوم پوستی را ارزیابی کنید.

خارش شکم در بارداری برای جنین ضرر دارد؟

خارش شکم در بارداری، معمولا به دلیل کشش پوست و خشکی پوست است و در بیشتر موارد برای جنین ضرری ندارد، زیرا بخشی طبیعی از رشد رحم است. با این حال، اگر خارش شدید و بدون راش باشد، ممکن است نشانه کلستازی باشد که اسیدهای صفراوی را افزایش داده و روی جفت و رشد جنین تاثیر می‌گذارد.

راهی برای پیشگیری از خارش بدن در بارداری وجود دارد؟

خارش پوست در بارداری طبیعی بوده و نمی‌توان به طور کامل از آن پیشگیری کرد. اما برخی اقدامات ممکن است موثر باشند و احتمال خارش بدن را کمتر کنند. از جمله:

• هنگام حمام‌کردن از صابون‌های بدون عطر و ملایم استفاده کنید.
• با آب خیلی داغ حمام نکنید. آب داغ خشکی پوست را بدتر می‌کند.
• لباس‌های نخی و گشاد بپوشید.
• بعد از حمام از مرطوب‌کننده استفاده کنید.

پزشکان پیشنهادی

۴.۵ (۸۶۷ نظر)

دکتر عبدالرضا عرفانی

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۵ (۸۷۵ نظر)

دکتر سعیده فرج زاده

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۳.۸ (۸۴۰ نظر)

دکتر محمدرضا شهسواری

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۲ (۶۹۴ نظر)

دکتر پردیس ساسانی

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۴ (۵۴۴ نظر)

دکتر امیر حیدریان

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۳ (۴۶۳ نظر)

دکتر سید منیرالدین ناظم السادات

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

خارش بدن در بارداری از مشکلات شایع بوده و بیشتر در ماه‌های آخر بارداری ظاهر می‌شود. در ماه‌های آخر بارداری به دلیل رشد جنین پوست در ناحیه شکم کشیده شده و باعث خارش می‌شود. همچنین تغییرات هورمونی و خشکی پوست می‌توانند این عارضه را ایجاد کنند. احتمال بروز بیماری‌های پوستی مانند اگزما هم در بارداری وجود دارد.

در بیشتر مواقع خارش بدن در بارداری طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد. اما اگر خارش شما خیلی شدید است و بیشتر در شکم، بازو و پاها ایجاد شده است، باید برای بررسی احتمال کلستاز بارداری به پزشک مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!