علت تلخی دهان چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

علت تلخی دهان عموما بهداشت ضعیف دهان یا رفلاکس معده است اما برای تشخیص علت زمینه‌ای این مشکل باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 14 دقیقه
علت تلخی دهان چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟
کاور پادکست دکترتو

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید

لب

آیا متوجه مزه تلخی دهان شده‌اید که بین وعده‌های غذایی یا در صبح اذیتتان می‌کند؟ آیا می‌دانستید که کم‌شدن اشتها می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی و سایر مشکلات شود؟ این وضعیت بیشتر از آن چیزی که فکر می‌کنید رایج است و هرکسی ممکن است هر از گاهی احساس تلخی در دهان را تجربه کند. معمولا بعد از شستشوی دهان یا مسواک زدن، این احساس تلخی از بین می‌رود. تغییرات در مزه دهان می‌توانند ناشی از اتفاقاتی باشند که در داخل بدنتان رخ می‌دهند یا این که به علت سبک زندگیتان باشند. برای درمان تلخی دهان به متخصص مراجعه کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصصان وجود دارد.

تلخی دهان چیست؟

تلخی در دهان احساس طعم تلخ یا ناخوشایند مداوم است. این اتفاق می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند مصرف دارو، عفونت‌های دهانی، رفلاکس اسید معده، اختلالات کبدی یا کیسه صفرا و بهداشت نامناسب دهان باشد.

متن انگلیسی:
Gastroesophageal reflux disease (GERD) or acid reflux may be the cause of a bitter taste in the mouth. These conditions occur when stomach contents come back up into the esophagus.
ترجمه فارسی:
بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) یا ریفلاکس اسید ممکن است علت طعم تلخ در دهان باشد. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که محتویات معده به مری برمی‌گردد.

به نقل از سایت medicalnewstoday

علائم همراه با تلخی دهان (تلخ شدن دهان نشانه چیست)

تلخ شدن دهان معمولا با علائم زیر همراه است:

  • ازدست‌دادن حس بویایی
  • سندرم سوزش سقف دهان یا خارش دهان (خصوصا زبان) که گاهی به لب‌ها و سایر قسمت‌های دهان منتشر می‌شود.
  • احتقان بینی (گرفتگی بینی)
  • سایر تغییرات در حس چشایی، همچون طعم فلزی در دهان
  • خشکی دهان
  • بوی بد دهان
  • خونریزی لثه
  • ترشح بیش از حد بزاق
  • تغییر در حرکات صورت به‌دلیل اختلال در عملکرد عصب‌های صورت
  • التهاب یا ورم لوزه‌ها
  • علائم مشابه آنفولانزا (خستگی مفرط، تب، گلودرد، سردرد، سرفه، درد).

در برخی موارد، ممکن است طعم بد دهان نشان‌دهنده‌ی یک وضعیت جدی یا مهلک باشد که باید فورا ارزیابی و برطرف شود (همچون بلعیدن یک گیاه سمی یا ماده شیمیایی).

اگر شما یا یکی از اطرافیانتان هر یک از این علائم را داشتید، فورا به اورژانس مراجعه کنید:

  • تغییر در هوشیاری یا گیجی
  • مشکل در تنفس، خس‌خس سینه یا تنگی نفس
  • ناتوانی در بلع
  • فلج یا افتادگی صورت
  • لکنت زبان
  • ورم ناگهانی دهان، لب‌ها یا زبان.

آب تلخ دهان نشانه چیست؟

برای تشخیص علت تلخی دهان با متخصص مشورت کن.

علت تلخی دهان چیست؟

چرا دهان تلخ میشود؟ تلخی دهان می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. در قسمت زیر به برخی از دلایل تلخی دهان اشاره کرده‌ایم:

دلایل تلخی دهانتوضیحات
عفونت‌های دهانعلت تلخ شدن دهان در صبح، عفونت‌های دهان مانند بیماری لثه یا برفک دهان و بیماریهای دستگاه گوارش است.
داروهابرخی داروها مانند آنتی بیوتیک، آنتی‌هیستامین یا داروهای شیمی درمانی
رفلاکس اسیدهنگامی که اسید معده به مری برمی‌گردد و به دهان می‌رسد، می‌تواند طعم تلخ یا ترش به جای بگذارد و علت ترشی و تلخی دهان باشد.
خشکی دهانتولید ناکافی بزاق می‌تواند منجر به طعم تلخ شود، زیرا بزاق به پاکسازی دهان و خنثی کردن اسیدها کمک می‌کند.
بهداشت نامناسب دهانمسواک زدن ناکافی، نخ دندان نکشیدن، یا تمیز نکردن زبان می‌تواند محیط را برای رشد باکتری‌ها آماده کند.
علت تلخ شدن دهان چیست؟

۱. علت تلخی و خشکی دهان

خشکی دهان که گاهی زروستومیا هم نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که غدد بزاقی، بزاق کافی تولید نمی‌کنند. این امر ممکن است منجر به ایجاد احساس خشکی و چسبندگی درون دهان شود.

بزاق، رشد باکتری‌ها در دهان را کاهش می‌دهد و به حذف تکه‌های باقیمانده غذا در دهان کمک می‌کند. زمانی که بزاق کافی ندارید، ممکن است طعم تلخی را در دهان تجربه کنید که علت آن باکتری‌های اضافی و مواد غذایی باقی‌مانده است.

برخی از عوامل متعددی که ممکن است باعث خشکی دهان شوند عبارتند از:

  • داروهای بدون نسخه (OTC) و تجویزی
  • پیری
  • گرفتگی بینی که باعث تنفس از دهان می‌شود.
  • آسیب عصبی
  • مصرف تنباکو
  • اختلالات خودایمنی
  • دیابت.

اکثر افراد مبتلا به خشکی دهان، از طریق تغییر در سبک زندگی، تنظیم داروها و استفاده از دهان‌شویه‌های بدون نسخه یا تجویزی بهبود پیدا می‌کنند.

۲. کبد و تلخی دهان (مشکلات گوارشی و تلخی دهان)

آیا تلخی دهان نشانه مشکل کبدی است؟ باید بگوییم که بله، ممکن است. یک دلیل احساس تلخ در دهان، مشکلات کبدی است. زمانی که کبد عملکرد درستی ندارد، بدن شروع به جمع‌کردن مقادیر زیادی از آمونیاک می‌کند.

آمونیاک یک ماده سمی است که معمولا توسط کبد به اوره تبدیل می‌شود و از طریق ادرار دفع می‌شود. افزایش سطح آمونیاک در بدن منجر به ایجاد مزه بدی مشابه مزه پیاز یا ماهی و تلخی دهان می‌شود. برای درمان کبد چرب و تلخی دهان حتما به متخصص گوارش یا داخلی مراجعه کنید.

مشکلات گوارشی و تلخی دهان به هم مربوط هستند؟
یک دلیل احساس تلخ در دهان، مشکلات کبدی است.

۳. عفونت‌ های تنفسی و علت تلخ شدن دهان

عفونت‌های سیستم تنفسی (خصوصا عفونت‌های ویروسی) می‌توانند بر مزه‌ی دهان تأثیر بگذارند. ورم لوزه، سینوزیت، سرماخوردگی و عفونت گوش میانی اغلب بر حس چشایی و بویایی تأثیر می‌گذارند.

برخی از علائم عفونت سیستم تنفسی عبارتند از:

  • احتقان
  • گوش درد
  • گلودرد

عفونت‌های ویروسی اغلب طی یک الی دو هفته به‌صورت خودبه‌خود از بین می‌روند. پس از برطرف‌شدن عفونت، مزه بد دهان هم باید از بین برود.

۴. بهداشت ضعیف دهان (علت تلخی دهان بعد از خواب)

نمی‌دانید تلخی دهان به همراه بوی بد دهان نشانه چیست؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که بهداشت ضعیف دهان، علت تلخی دهان در صبح است. تجمع بزاق و باکتری روی زبان، دندان‌ها و لثه‌ها می‌تواند منجر به بوی بد دهان و تغییر در درک چشایی شود. برای اینکه این وضعیت را تجربه نکنید، حداقل دو بار در روز دندان‌هایتان را مسواک بزنید (یکبار بعد از این که از خواب بیدار شدید و یکبار قبل از این که به رختخواب بروید).

همچنین بهتر است زبانتان را هم مسواک بزنید تا از تجمع باکتری‌ها و سلول‌های مرده که منجر به بوی بد دهان و ایجاد حس تلخ در دهان می‌شوند جلوگیری کنید.

۵. هپاتیت B، علت تلخی ته گلو

هپاتیت B نوعی عفونت ویروسی کبد است. یکی از علائم اولیه هپاتیت B شامل احساس مزه‌ی تلخ در دهان است. سایر علائم هپاتیت B عبارتند از:

  • بوی بد دهان
  • ازدست‌دادن اشتها
  • تب پایین
  • حالت تهوع، استفراغ و اسهال.

هپاتیت B یک عفونت جدی است. اگر علائم مرتبط با هپاتیت را دارید یا اگر فکر می‌کنید که ممکن است در معرض این ویروس قرار گرفته باشید، حتما با پزشکتان تماس بگیرید و در صورت لزوم به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

هپاتیت B، علت تلخی ته گلو چیست؟
یکی از علائم اولیه هپاتیت B شامل احساس مزه‌ی تلخ در دهان است.

۶. علت تلخی دهان و درد معده چیست؟ (علت سفیدی زبان و تلخی دهان)

نمی‌دانید تلخی دهان همراه با سوزش سر دل نشانه چیست؟ ممکن است دلیل تلخی مستمر در دهان، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) یا ریفلاکس اسید باشد. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که عضله یا اسفنکتر بالای معده ضعیف می‌شود و به اسید یا مایع صفرا اجازه می‌دهد که وارد مری شود.

اختلال GERD معمولا مری را تحریک می‌کند و منجر به سوزش سر دل می‌شود. همچنین می‌تواند منجر به ایجاد طعم بد دهان و معده شود که این وضعیت ممکن است به اندازه سایر علائم ادامه داشته باشد. سوزش معده و احساس طعم تلخ در دهان از علائم رفلاکس معده به مری هستند. برای رفلاکس معده چی بخوریم؟

۷. تلخی دهان و صفرا (علت تلخی دهان و سبز شدن زبان)

آیا تلخی دهان نشانه مشکل صفراست؟ باز هم باید بگوییم که بله؛ ممکن است. رفلاکس صفرا و اسید، علائم مشابهی دارند و می‌توانند هم‌زمان اتفاق بیفتند. این دو نوع رفلاکس توسط صفرا (مایع ساخته شده در کبد که به هضم غذا کمک می‌کند) یا اسید معده (که از طریق مری به‌طرف بالا حرکت می‌کند) ایجاد می‌شوند.

هر دوی این اختلالات ممکن است باعث ایجاد طعم بد دهان نشوند. اگر متوجه شدید که احساس تلخی در دهان نشانه صفرا است حتما برای درمان تلخی دهان و صفرا به پزشک متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

۸. تلخی دهان در اثر مصرف زیاد گوشت و احساس طعم فلز در دهان

پس از دودی‌کردن گوشت، ماده‌ای به نام کرئوزوت تولید می‌شود که باعث تلخ‌شدن گوشت می‌شود. کرئوزوت یک‌لایه ضخیم و روغنی است که وقتی دود برای مدت طولانی روی گوشت قرار می‌گیرد ایجاد می‌شود. این ماده نه‌تنها گوشت دودی را تلخ می‌کند، بلکه طعم ناخوشایندی را باقی می‌گذارد و باعث ایجاد احساس سوزن‌سوزن شدن در دهان می‌شود.

بدیهی است که در فرایند دودی‌کردن گوشت باید از دود استفاده کرد، اما میزان دود را باید به‌درستی با گرما و زمان متعادل کنید تا بتوانید غذای خوشمزه‌ای را درست کنید.

تلخی دهان در اثر مصرف زیاد گوشت و احساس طعم فلز در دهان است؟
پس از دودی‌کردن گوشت، ماده‌ای به نام کرئوزوت تولید می‌شود که باعث تلخ‌شدن گوشت می‌شود.

۹. استرس و اضطراب، دلیل تلخی دهان در صبح

سطوح بالای استرس و اضطراب ممکن است منجر به تحریک پاسخ استرس در بدن شوند که این پاسخ اغلب حس چشایی فرد را تغییر می‌دهد. اضطراب ممکن است باعث خشکی دهان شود که خود دلیل دیگری برای این مشکل است.

۱۰. آسیب عصبی، علت تلخی دهان در مردان و زنان

همچون سایر حواس، جوانه‌های چشایی (پرزهای چشایی) به طور مستقیم با اعصاب مغز در ارتباط هستند. آسیب به اعصاب مغز می‌تواند منجر به تغییر در نحوه درک مزه‌ها شود. آسیب عصبی جوانه‌های چشایی یا مسیر چشایی می‌تواند به علت صدمه به سر یا اختلالاتی نظیر این موارد رخ دهد:

  • صرع
  • مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS)
  • تومورهای مغزی
  • فلج بل
  • زوال عقل.

۱۱. سایر علل تلخی دهان و علت زردی روی زبان و تلخی دهان

گاهی این مشکل می‌تواند ناشی از یک بیماری یا اختلال خاص باشد، همچون:

  • آلرژی
  • گلوسیت (التهاب زبان)
  • پولیپ بینی (توده کیسه مانند و ملتهب بافت)
  • عفونت غدد بزاقی
  • سندرم شوگرن (اختلال خودایمنی که باعث خشکی دهان و چشم می‌شود)
  • کمبود ویتامین B12 یا زینک
  • دیابت.

متن انگلیسی:
The greatest sensitivity to sweet tasting compounds is on the tip of the tongue, while the greatest sensitivity to bitter-tasting compounds is on the back of the tongue.
ترجمه فارسی:
بیشترین حساسیت به ترکیبات طعم شیرین در نوک زبان است، در حالی که بیشترین حساسیت به ترکیبات تلخ مزه در پشت زبان است.

به نقل از سایت ncbi

۱۲. علت تلخی دهان و زبان در سرماخوردگی

تلخی دهان برای چیست؟ عفونت‌های باکتریایی در دستگاه تنفسی فوقانی (مانند سرماخوردگی، رینیت، سینوزیت یا لوزه‌ها) به دلیل محصولات جانبی تولید شده توسط باکتری‌ها می‌توانند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان و تلخی زبان شوند.

۱۳. تلخی دهان از چه بیماری‌ هایی خبر می‌ دهد؟

به‌ندرت این مشکل از علائم یک اختلال جدی و مهلک است. گاهی این وضعیت ناشی از مصرف دارو یا برخی از مواد غذایی خاص است. در این صورت ممکن است با قطع مصرف دارو، این مشکل هم بهبود پیدا می‌کند. البته اگر تلخی دهان با علائمی نظیر تب و لرز همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده‌ی وجود کرونا باشد. همچنین امکان تلخی دهان و سرطان معده و تیروئید و تلخی دهان هم وجود دارد.

 تلخی دهان از چه بیماری‌ هایی خبر می‌ دهد؟
اگر تلخی دهان با علائمی نظیر تب و لرز همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده‌ی وجود کرونا باشد.

دلیل تلخی مداوم و مستمر دهان چیست؟

تغییر مزه دائمی و تلخی در دهان دیسژئوزی نامیده می‌شود. تلخی دائمی دهان ممکن است طعم مواد غذایی دیگر را در هنگام نوشیدن و آشامیدن تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از دلایل تلخی دهان مشکل‌زا نیستند. اما به‌طورکلی شرایط زیر می‌توانند باعث تلخی مستمر در دهان شوند.

۱. خشکی دهان و احساس تلخی در دهان

چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشود؟ رفلاکس معده به مری و کم آبی از دلایل اصلی ایجاد این عارضه هستند. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که دهان بزاق کافی تولید نمی‌کند. بزاق به مبارزه با باکتری‌ها کمک می‌کند. در نتیجه تولید بزاق کمتر به معنای بقای بیشتر باکتری‌ها در دهان است. این مشکل منجر به ایجاد طعم تلخ در دهان می‌شود.

۲. مشکلات دندان‌ ها، نشانه اصلی تلخی دهان

بهداشت نامناسب دندان نیز می‌تواند باعث ایجاد تلخی دائمی در دهان شود. کشیدن نخ دندان و مسواک روی زبان را قراموش نکنید.

۳. علت تلخی دهان در بارداری

احساس طعم تلخ یا فلز مانند در دهان در سه‌ماهه ابتدایی بارداری رایج است و علت تلخی دهان در سه ماهه دوم بارداری می‌تواند تغییرات هورمونی در بدن که حواس چشایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد باشد. تلخی دهان در اواخر بارداری و یا پس از زایمان از بین می‌رود.

۴. یائسگی و احساس تلخی در دهان

زنان در دوران یائسگی نیز ممکن است طعم تلخی را در دهان تجربه کنند. این شرایط می‌تواند به دلیل سطح پایین استروژن اتفاق بیفتد.

آیا علت تلخی دهان بعد از خوردن غذا رفلاکس معده است؟

چه داروهایی باعث تلخی دهان می‌ شوند؟

حداقل ۲۵۰ داروی مختلف وجود دارند که می‌توانند طعم تلخی را در دهان ایجاد کنند. طبق فرضیه‌های موجود، این موضوع به علل زیر رخ می‌دهد:

  • نحوه تأثیر داروها بر گیرنده‌های چشایی در مغز
  • طعم داروها هنگام مخلوط‌شدن با بزاق
  • پدیده‌ای که در آن، مولکول یک دارو که در رگ‌های خونی در جریان است و گیرنده‌های جوانه‌های چشایی، بر یکدیگر اثر می‌گذارند.

برخی از داروهایی که باعث ایجاد این عارضه می‌شوند عبارتند از:

  • آنتی‌بیوتیک: گاهی تلخی در دهان به‌خاطر آنتی‌بیوتیک رخ می‌دهد از جمله آمپی‌سیلین، ماکرولیدها، کینولون‌ها، سولفامتوکسازول، تری متوپریم، تتراسایکلین
  • داروهای قلب: از جمله بسیاری از داروهای فشارخون بالا، دیورتیک‌ها (ادرارآور)، استاتین‌ها، و داروهای ضد بی‌نظمی و آریتمی قلبی
  • داروهای شیمی‌درمانی: از جمله سیس پلاتین، سیکلوفسفامید و اتوپوساید
  • برخی داروهای نورولوژیک: انواع داروهای ضد پارکینسون، داروهای میگرن و شل‌کننده‌های عضلات
  • داروهای روان‌گردان: شامل اکثر ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، برخی از داروهای ضد روان‌پریشی، داروهای ضداضطراب، تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو، و خواب‌آورها
  • سایر داروهای تجویزی و بدون نسخه (OTC): از جمله داروهای تیروئید، آنتی‌هیستامین‌ها، متسع‌کننده‌ها برونش، داروهای ضدالتهاب، داروهای کمکی ترک سیگار، ضد قارچ‌ها و ضدویروس‌ها.

سایر داروهایی که ممکن است باعث ایجاد این مشکل شوند عبارتند از:

  • مهارکننده‌های استیل کولین استراز برای بیماری آلزایمر
  • برونکودیلاتورها برای آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
  • کاپتوپریل (کاپوتن) برای فشارخون بالا و نارسایی قلبی
  • لیتیوم (اسکالیت)
  • قرص کلاریسین و تلخی دهان
  • پنی سیلامین برای آرتریت روماتوئید شدید و بیماری ویلسون
  • ریفامپین برای سل یا پیشگیری از مننژیت باکتریایی.

احساس تلخی در دهان به دلیل مصرف امپرازول

داروهای کاهش‌دهنده اسید معده همچون امپرازول (پریلوسک) و پریواسید (لانزوپرازول)، بیشتر از این که درمان رگورژیتاسیون مؤثر باشند در درمان سوزش سر دل اثرگذار هستند. رگورژیتاسیون اختلالی است که در آن مایع موجود در معده به سمت بالا و پشت دهان حرکت می‌کند. این اتفاق خصوصا زمانی رخ می‌دهد که فرد خم می‌شود یا لباس‌های تنگ می‌پوشد. این مایع اغلب حاوی اسید معده است که منجر به ایجاد طعم بد در دهان می‌شود.

کلاریترومایسین و تلخی دهان

برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است بر جذب زینک تأثیر بگذارند. کمبود زینک ممکن است منجر به ایجاد طعم فلزی در دهان شود. کلاریترومایسین (بیاکسین)، مترونیدازول (فلاژیل) و تتراسایکلین سایر آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که ممکن است منجر به ایجاد طعم فلزی در دهان شوند، البته علت دقیق بروز این اتفاق هنوز مشخص نیست.

چه داروهایی باعث تلخی دهان می‌ شوند؟
حداقل ۲۵۰ داروی مختلف وجود دارند که می‌توانند طعم تلخی را در دهان ایجاد کنند.

بهترین روش تشخیص علت تلخی دهان چیست؟

تشخیص علت دقیق این مشکل یک فرایند چندمرحله‌ای است که شامل این موارد است:

  • تهیه سابقه پزشکی بیمار
  • بررسی داروهای مصرفی
  • بررسی سر، گردن و حفره دهان.

همچنین ممکن است پزشک چندین آزمایش دیگر را هم تجویز کند:

  • در این شرایط ممکن است پزشک انواع مختلفی از آزمایش‌های چشایی را انجام دهد. پزشک از بیمار می‌خواهد تا محلول‌های شیرین، شور، ترش و تلخی را بچشد تا کیفیت و شدت این محلول‌ها را تشخیص دهد. سپس پزشک از نتایج حاصل برای ارزیابی حس چشایی استفاده می‌کند.
  • اگر پزشک به عفونت‌های باکتریایی یا قارچی مشکوک باشد، تست سواب انجام می‌دهد.
  • در برخی موارد ممکن است آسیب یا صدمه به سر، روی اعصابی که جوانه‌های چشایی را تامین می‌کنند تأثیر بگذارد و باعث تغییر یا ازدست‌دادن حس چشایی شود. در این شرایط ممکن است به سی‌تی‌اسکن یا MRI نیاز باشد.
  • همچنین ممکن است از آزمایش خون و یا آزمایش ادرار برای تشخیص هرگونه بیماری زمینه‌ای استفاده شود.

درمان تلخی دهان (چگونه تلخی دهان را از بین ببریم؟)

اگر می‌خواهید بدانید که برای برطرف‌کردن این مشکل چه باید کرد بهتر است برای تشخیص درست به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. درمان تغییر حس چشایی، به علت اصلی آن بستگی دارد:

  • اگر این مشکل یا هرگونه تغییر در حس چشایی ناشی از مصرف دارو باشد، بررسی سابقه پزشکی بیمار و ارزیابی تغییر در دارو توصیه می‌شود.
  • اگر این مسئله ناشی از یک بیماری مزمن یا بیماری زمینه‌ای باشد، ارزیابی و درمان آن اختلال توصیه می‌شود.
  • گاهی کمبود زینک علت اصلی این مشکل چشایی است. در این شرایط به بیمارانی که دچار کمبود زینک هستند مکمل زینک داده می‌شود. طبق برخی از مطالعات، حتی برای برخی از بیمارانی که تلخی دهان با دلایل نامشخص دارند هم مکمل زینک تجویز می‌شود. تغییر در حس چشایی ناشی از پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی چند ماه پس از قطع درمان به‌تدریج کاهش پیدا می‌کند. مصرف مکمل زینک ممکن است در این بیماران هم مفید باشد.
  • طعم بد دهان پس از مسواک زدن یا انجام هر یک از درمان‌های دندانپزشکی یک حالت موقت است و در عرض چند ساعت به‌خودی‌خود برطرف می‌شود.
چگونه تلخی دهان را از بین ببریم؟
برای رفع تلخی دهان، مسواک و نخ دندان را فراموش نکنید.

۱. قرص برای رفع تلخی دهان

برای درمان با دارو، پزشک ابتدا علائمتان را می‌پرسد، سابقه پزشکی و داروهایی که مصرف می‌کنید را بررسی می‌کند و سپس یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال اگر پزشک متوجه شود که ریفلاکس اسید باعث ایجاد این طعم شده‌است، داروهای آنتی‌اسید بدون نسخه یا تجویزی، مسدودکننده‌های گیرنده H2 یا باکلوفن (لیورسال) را توصیه می‌کند. اگر دلیل بیماری‌تان دیابت شیرین نوع ۲ باشد، ممکن است پزشک دارویی همچون متفورمین (گلوکوفاژ) را تجویز کند. متفورمین میزان قندی (گلوکز) که کبد تولید می‌کند را کاهش می‌دهد.

۲. درمان تلخی دهان با طب سنتی

درمان‌های طب سنتی زیر به رفع تلخی دهان کمک می‌کنند:

  • آب آلوئه‌ورا (رفع علت تلخی دهان در طب سنتی): آب آلوئه‌ورا دارای خاصیت آنتی میکروبیال و ضدالتهابی است که عفونت‌های دهان را التیام می‌بخشد و طعم و بوی بدی که ممکن است با چنین مشکلات دهانی همراه باشد را از بین می‌برد. یک قاشق چایخوری آب آلوئه‌ورای تازه را بردارید و آن را به مدت ۵ دقیقه در دهانتان غرغره کنید و آن را تف کنید. این کار را دو بار در روز انجام دهید.
  • زردچوبه: زردچوبه حاوی کورکومین است. کورکومین یک عامل آنتی‌باکتریال قوی است که تمام باکتری‌های بد دهان را از بین می‌برد. چند قطره آب‌لیمو را به نصف قاشق چایخوری پودر زردچوبه اضافه کنید. این خمیر غلیظ را روی زبان و داخل دهانتان استعمال کنید و دهانتان را با آب ولرم بشویید. این کار را به مدت ۲ هفته، یکبار در روز انجام دهید تا اثرات مطلوب آن را مشاهده کنید.
  • چای سبز: یک درمان عالی برای عفونت‌های دهانی است. این درمان علاوه بر بهبود سلامت دهان و دندان، می‌تواند به ازبین‌بردن طعم بد و بوی بد دهان هم کمک کند. یک قاشق چایخوری چای سبز را به یک فنجان آب اضافه کنید. آن را به مدت ۵ دقیقه در یک ماهیتابه بجوشانید. این ترکیب را از صافی رد کنید و اجازه دهید که چای برای مدتی خنک شود. کمی عسل به چای اضافه کنید و فورا آن را مصرف کنید. باید حداقل دو بار در روز چای سبز بنوشید.

۳. تلخی دهان کرونا از چیست؟ (درمان تلخی دهان در کرونا)

همان‌طور که گفته شد عفونت‌های تنفسی می‌توانند بر مزه دهان تأثیر بگذارند. اگر در دهانتان طعم فلزی یا تلخی را احساس می‌کنید، این وضعیت ممکن است از علائم کرونا باشد. خشکی و تلخی دهان در دوران کرونا از علائم رایجی هستند که برخی از بیماران تجربه می‌کنند.

البته برخی از افراد پس از دریافت واکسن کووید ۱۹، تلخی دهان را تجربه می‌کنند. ممکن است در این شرایط تلخی دهان تا حدی شدید باشد که حتی استفاده از دهان‌شویه و شستشوی دهان هم نتوانند آن را تسکین دهند:

  • تغییر در سبک زندگی: بهتر است در این دوران مصرف غذاهایی که طعم فلزی یا تلخی دارند (همچون قهوه یا گوشت قرمز) را کاهش دهید. بلکه غذاهایی با پروتئین بالا یا طعم ملایم را انتخاب کنید.
  • مصرف مواد غذایی سرد: مصرف غذاهای سرد در این دوره ممکن است به بهبود تلخی دهان کمک کند.
تلخی دهان کرونا از چیست؟
اگر در دهانتان طعم فلزی یا تلخی را احساس می‌کنید، این وضعیت ممکن است از علائم کرونا باشد.

درمان خانگی مؤثر برای رفع تلخی دهان (برای تلخی دهان چی بخوریم؟)

علاوه بر دارودرمانی یا روش‌های درمانی طب سنتی از روش‌های خانگی هم برای رفع این مشکل می‌توانید بهره ببرید.

  • ترب سیاه (درمان خانگی تلخی دهان در سرماخوردگی): ترب سیاه یکی از مؤثرترین درمان‌های طبیعی برای تلخی دهان ناشی از صفرا است. برای ۱۰ روز درمان به ۱۰ ترب سیاه بزرگ نیاز دارید. اگر ترب سیاه ارگانیک پیدا کنید که خیلی بهتر است. هر روز صبح یک عدد ترب را پوست بگیرید و رنده کنید. از یک‌پارچه تمیز برای گرفتن آب ترب رنده‌شده استفاده کنید. آب ترب سیاه مزه تلخی خواهد داشت. این آب‌میوه را هر روز صبح با معده خالی بنوشید. بلافاصله بعد از آن، به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه به پهلوی راست روی تخت دراز بکشید.
  • مرکبات: آب‌میوه‌ها، اسموتی‌ها یا شربت‌ها می‌توانند به فعال‌شدن جوانه‌های چشایی و ازبین‌بردن تلخی در دهان کمک کنند. علاوه بر این، افزودن آب پرتقال، لیمو یا لیموترش به غذاها می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند و غذاها را خوش‌طعم‌تر کند.
  • لیمو: آب یک لیمو را در یک لیوان آب گرم بریزید. سپس به‌خوبی مخلوط کنید و از این محلول برای شستشوی دهان استفاده کنید. این کار را یک‌بار در روز به مدت حداقل یک هفته انجام دهید تا نتایج حاصل را مشاهده کنید. علت مؤثربودن این درمان این است که ویتامین C موجود در لیمو، PH از‌دست‌رفته دهان را بازیابی می‌کند. همچنین، خاصیت ضدباکتری لیمو می‌تواند عوامل بیماری‌زای دهان را از بین ببرد و در نتیجه از بروز مشکلات بیشتر برای دهان جلوگیری کند.

جویدن سقز یا آدامس می‌ تواند تلخی دهان را رفع کند؟

بله، سقز از گذشته تا کنون به عنوان خوشبو کننده دهان استفاده می‌شود. این گیاه محرک تولید بزاق است و به رفع خشکی و تلخی دهان کمک می‌کند.

پیشگیری از ایجاد تلخی دهان چگونه است؟

اگر دنبال جواب این سوال هستید که چگونه تلخی و خشکی دهان را از بین ببریم روش‌های مقابله می‌توانند به شما در این راه کمک کنند. این مشکل ناشی از هر علتی که باشد، می‌توانید کارهایی را برای کاهش علائم و رفع تلخی مزه دهان انجام دهید. برخی از راه‌های مقابله با تلخی در دهان عبارتند از:

  • یک روتین مناسب برای مراقبت از سلامت دهان و دندان داشته باشید. این روتین باید شامل مسواک زدن مرتب دندان‌ها و زبان باشد (اطمینان حاصل کنید که به‌آرامی زبانتان را مسواک می‌زنید). همچنین برای جلوگیری از عفونت‌های دهانی (همچون بیماری لثه)، یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید و دهان خود را با یک دهان‌شویه آنتی‌باکتریال بشویید.
  • با نوشیدن آب در طول روز دهانتان را مرطوب نگه دارید. علاوه بر این، جویدن آدامس بدون قند هم به فعال‌شدن بزاق کمک می‌کند.
  • سیگار را ترک کنید و از مصرف برخی از غذاهای تند بپرهیزید تا مانع از بروز اختلال در جوانه‌های چشایی شوید.
  • سعی کنید از ظروف غیرفلزی استفاده کنید.
پیشگیری از ایجاد تلخی دهان چگونه است؟
یک روتین مناسب برای مراقبت از سلامت دهان و دندان داشته باشید.

نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

تلخی دهان یک اختلال رایج است که معمولا قابل‌درمان است. این شکل دلایل زیادی دارد و می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات متنوعی باشد. یکی از دلایل تلخی مداوم و مستمر دهان مشکل رفلاکس معده است که با مراجعه به متخصص گوارش و درمان آن می‌تواند مشکل تلخی را هم حل کنید. تلخی دهان در صبح رایج‌تر است و علت اصلی آن هم تجمع باکتری‌ها در دهان است و عموما با مسواک‌زدن از بین می‌رود.

رعایت بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی مغذی و نوشیدن آب زیاد، از رایج‌ترین راه‌حل‌های توصیه‌شده هستند. این طعم بد دهان یکی از علائم کرونا هم هست. باتوجه‌به شیوع کووید ۱۹ توصیه می‌شود که در صورت مشاهده هرگونه تغییری در حس چشایی، فورا به پزشک مراجعه کنید.

همان‌طور که گفتیم این مشکل علل مختلفی دارد و برای درمان آن عموما باید مشکل زمینه‌ای خود را برطرف کنید. برای پیداکردن بهترین دکتر گوش و حلق و بینی و پزشک عمومی می‌توانید به پنل پزشکان دکترتو مراجعه کنید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاور با دکتر گوش و حلق و بینی آنلاین و دکتر عمومی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

طبق برخی از مطالعات صورت‌گرفته، بالا بودن غلظت چربی خون، با تشدید اختلالات بویایی و چشایی همراه است. افرادی که سطح کلسترول بالا دارند نسبت به افرادی که کلسترول پایین‌تری دارند، بیشتر در معرض تلخی دهان قرار دارند.

تلخی در دهان اغلب یک اختلال جدی در نظر گرفته نمی‌شود اما ممکن است با زندگی روزمره فرد تداخل داشته باشد و روی رژیم غذایی او تأثیر بگذارد.

کمبود بزاق باعث خشک شدن دهان شما در طول شب می‌شود و در نتیجه مزه تلخی را که هر روز صبح تجربه می‌کنید، ایجاد می‌کند.

هنگامی که روزه می‌گیرید، بدن شما ذخایر گلیکوژن خود را که شکل ذخیره شده کربوهیدرات‌ها هستند، تخلیه می‌کند که طعم تلخ یا گاهی شیرین دارد.

طعم تلخ در دهان می‌تواند به دلایل مشکلات حاد (مانند بهداشت نامناسب دهان) تا مشکلات جدی‌تر (مانند هپاتیت یا رفلاکس اسید) باشد. کشیدن سیگار هم می‌تواند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان و بوی بد شود که چند دقیقه تا چند ساعت باقی می‌ماند.

خیر، تلخی در دهان معمولاً علامت شایع بارداری در نظر گرفته نمی‌شود. علائم و نشانه های اولیه بارداری پریود نشدن، حساس شدن سینه‌ها، خستگی، افزایش ادرار و حالت تهوع هستند.

تلخی دهان در طول روز می‌تواند به دلیل خشکی دهان، عفونت یا بهداشت نامناسب دهان و مصرف برخی غذاها یا نوشیدنی‌ها باشد.

تلخی ته حلق نشانه چیست؟ تلخی گلو می‌تواند ناشی از شرایطی مانند رفلاکس اسید یا عفونت باشد و علائم آن شامل طعم تلخ در پشت گلو، احساس سوزش، مشکل در بلع، سرفه و طعم تلخ در زبان است.

ممکن است به دلیل مصرف سیگار یا املاح آب و کم آبی بدن و ایجاد طعم تلخ در دهان باشد.

تلخی دهان از چیست؟ اگر تلخی دهان همراه با حالت تهوع یا استفراغ دارید، هر دوی این علائم می‌توانند نشان‌دهنده بیماری ریفلاکس معده به مری باشند. این وضعیت ممکن است در اختلالاتی همچون یبوست شدید، انسداد خروجی معده یا گاستروپارزی (فلج معده) دیده شود که پریستالسی (حرکات لوله گوارش) طبیعی را مسدود می‌کنند.

فردی که تحت درمان سرطان است ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن، در دهان خود مزه تلخی را احساس کند. شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ممکن است جوانه‌های چشایی را در برخی از افراد تحریک کنند. تحریک جوانه‌های چشایی ممکن است باعث شود که حتی چیزهایی همچون نان تست یا آب هم طعم تلخ یا نامطبوعی داشته باشند.

گاهی تلخی دهان نشانه بارداری است. تلخی در دهان یا طعم فلزی در دهان، از علائم رایج در سه ماه اول بارداری هستند. هورمون‌های بدن در دوران بارداری دچار نوسان می‌شوند. این نوسانات هورمونی می‌توانند بر حواس هم تأثیر بگذارند و در نتیجه ممکن است باعث ویار شوند. همچنین ممکن است در این دوره برخی از غذاها یا بوها برای فرد غیرقابل‌تحمل باشند.

بیماری برفک دهان عفونتی قارچی در دهان است که اغلب باعث ایجاد لکه‌های سفید بر روی زبان و زخم‌های دهانی می‌شود. در مواقعی، بروز این بیماری باعث احساس طعم تلخ یا ناخوشایندی در دهان می‌شود که ممکن است تا زمان درمان عفونت باقی بماند.

بسیاری از افراد پس از خوردن شیرینی طعم تلخی را در دهان خود تجربه می‌کنند. دو دلیل رایج برای این وضعیت وجود دارد:
دلیل اول این است که هنگامی که ماده غذایی شیرینی می‌خورید، جوانه‌های چشایی به این طعم عادت می‌کنند و هرگاه پس از خوردن شیرینی چیز دیگری بخورید، در دهانتان مزه‌ای تلخ و یا بی‌مزه احساس می‌کنید. این اثر فقط برای چند دقیقه باقی‌مانده و خودبه‌خود از بین می‌رود.
دلیل دوم این است که بعد از خوردن مواد غذایی شیرین، مقداری شکر و یا نشاسته در دهان و روی دندان باقی می‌ماند. در نتیجه سیستم گوارش تصمیم می‌گیرد که از طریق بزاق، آنزیم‌هایی را در دهان آزاد کند. این کار قندها را تجزیه کرده و به باکتری‌ها اجازه می‌دهد که اسید مالیک آزاد کنند. آزادسازی اسید مالیک باعث احساس طعمی تلخ در دهان می‌شود.

اگر دندان‌های خود را مرتب و به طور کامل مسواک نزنید، سلول‌های مرده پوست و باکتری‌ها می‌توانند روی برجستگی‌های سطح زبان جمع شده و سبب ایجاد طعم تلخی در دهان شوند. در این شرایط باکتری‌ها رنگ‌دانه‌هایی تولید می‌کنند که می‌توانند باعث زردی زبان نیز بشوند. همچنین گاهی برجستگی‌های روی سطح زبان بزرگ می‌شوند و این وضعیت مانند حالت قبل باعث به دام افتادن باکتری‌ها و در نتیجه تلخی دهان و تغییر رنگ زبان می‌شود.

گاهی بیماری‌های تنفسی و یا عفونت‌های سینوسی مانند برونشیت یا کووید-19 باعث ایجاد چرک زیاد در گلو و مجاری تنفسی می‌شوند. در مواقعی نیز گسترش بیماری، ریه و مجاری تنفسی را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروز علائمی مانند تنگی نفس و سرفه‌های چرکی می‌شود. علائم اختلالات دیافراگم نیز بسته به نوع اختلال متفاوت است، اما از علائم رایج آن می‌توان به تنگی نفس و در مواقعی احساس تلخی و بوی بد در دهان (علت تلخی صبحگاهی دهان) اشاره کرد.

امتیاز شما به مقاله:
(4.2از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فرزانه هستم، 30 ساله و عاشق دنیای سئو و محتوانویسی که با کنجکاوی دنبال آموختن چیزهای جدیدم؛ فارغ از هرگونه قرارداد و قانون و سبک خاصی. دنیای مجازی و اینترنت، فرصتی برای بودن با بهترین تیم‌ها رو برام فراهم کرده که می‌تونم بدون دغدغه و نگرانی هر روز احساس بهتر شدن و ارتقاء‌شغلی را با تمام وجودم لمس کنم. افتخار می‌کنم که با تیم خوب دکترتو، به این احساس ناب دست پیدا می‌کنم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره تلخی دهان

  1. خشنان گفت:

    سلام خسته نباشین
    من چندساله ورم لوزه و گلو دارم نفس تنگی شدید و سرفه مزمن ۲۶سالمه پیش متخصص گوش حلق بینی رفتم دارو های که داد رو مصرف میکنم اما هچ تاثیری مطلوبی نداشته الان چندروزه دهنم تلخه خیلی اذیتم میکنه درصورتی دارو براش ناشتا استفاده میکنم اما تاثیری نداره بنظرتون چکارکنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم رفلاکس معده دارید
      و از نظر عفونت هلیکوباکتر هم باید چک شوید
      جدی بگیرید
      توصیه ما این است زیر نظر متخصص گوارش باشید

      متخصص گوارش

  2. ناشناس گفت:

    عاااااالی ممنون تمام و کمال

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام و سپاس از همراهی تان
      تندرست باشید

  3. محمدی گفت:

    سلام من ۴۲سالمه زیر قفسه سینه مایل به راست درد دارم میزنه به پشت قفسه ام .طوری که میگم بایه چیزی فشار بدم .دهنم تلخه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با توجه به علایمی که فرمودید
      علایم رفلاکس معده دارید
      و بهتر است در اسرع وقت به متخصص گوارش مراجعه کنید

      متخصص گوارش و کبد

  4. احمد گفت:

    سلام
    من هرموقعی که از خواب بیدار میشم ازدهنم آب زرد رنگ میاد ودهنم تلخ میشه دهانم بوی بد میده وبعضی موقع دهنم خشک وزبان آفت میزنه لطف کنید راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم مشهود ریفلاکس معده دارید
      حتمن به پزشک مراجعه کنید
      در اولین فرصت

      متخصص گوارش و کبد