فهرست مطالب
احتمالا حداقل یک‌بار سوء هاضمه را تجربه کرده باشید. آیا تابه‌حال شده بلافاصله بعد از شروع غذا خوردن احساس سیری کنید و ناراحتی در بالای شکم خود احساس کنید؟ این نوع علائم نشانه این عارضه است. اگر سو هاضمه روی دستگاه گوارش شما تاثیر گذاشته است یا سابقه این عارضه در خانواده شما بالا است، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که سوء هاضمه چیست؟ چه علائمی ایجاد می‌کند؟ چرا برخی افراد دچار این مشکل می‌شوند؟ این عارضه می‌تواند چه عوارضی در پی داشته باشد؟ چگونه پزشک آن را تشخیص می‌دهد؟ آیا راهی برای درمان آن وجود دارد؟ با وجود سابقه خانوادگی چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
درصورتی‌که دچار ناراحتی معده هستید یا علائمی مانند تهوع و درد معده دارید، باید برای تشخیص بیماری به دکتر گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کنید. برای ارتباط با پزشک می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
سوء هاضمه چیست؟
سوء هاضمه یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این عارضه گاهی می‌تواند نشانه بیماری مانند زخم معده، رفلاکس معده به مری یا بیماری کیسه صفرا باشد. اگر به طور مکرر درد یا ناراحتی در بالای شکم خود احساس می‌کنید، احتمال دارد دچار سو هاضمه شده باشید.
طبق آماری که در آمریکا به دست آمده است، حدود ۲۵٪ از مردم هرساله این عارضه را تجربه می‌کنند. این مشکل می‌تواند هر چند وقت یک بار تکرار شده یا اغلب باعث ناراحتی معده شود. برخی افراد این عارضه را با سوزش سر دل اشتباه می‌گیرند. اما آنها متفاوت بوده و سوزش سردل در بالای قفسه سینه به وجود می‌آید.
علائم سوء هاضمه
زمانی که دچار سوء هاضمه می‌شوید، ممکن است هر یک از علائم زیر را تجربه کنید.
- سیری زودهنگام در طول غذا خوردن: بلافاصله بعد از شروع غذا احساس سیری می‌کنید؛ درحالی‌که بیشتر غذای خود را نخورده‌اید و نمی‌توانید آن را تمام کنید.
- احساس پری بعد از غذا: بعد از خوردن غذا احساس سیری ناراحت‌کننده بوده و بیشتر از حد معمول طول می‌کشد.
- احساس ناراحتی در قسمت بالای شکم: درد معده یا درد خفیف تا شدیدی که معمولا از پایین سینه تا ناف احساس می‌شود.
- سوزش در قسمت بالای شکم: در قسمت پایین سینه تا ناف احساس سوزش یا گرما می‌کنید.
- احساس نفخ: در قسمت بالای شکم احساس سفتی یا ناراحتی می‌کنید.
- حالت تهوع: احساس می‌کنید که می‌خواهید استفراغ کنید.
از علائم دیگر می‌توان به طعم اسیدی در دهان و غرغر شکم اشاره کرد. استفراغ و آروغ زدن از علائم کمتر شایع است. اما ممکن است برخی افراد چنین علائمی داشته باشند.
اگر بلافاصله بعد از شروع غذا احساس سیری می‌کنید؛ درحالی‌که بیشتر غذای خود را نخورده‌اید، احتمالا دچار سوء هاضمه شده‌اید.
در صورت بروز علائم سوء هاضمه به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر دچار علائمی مانند حالت تهوع، ناراحتی بالای شکم، احساس سیری زودهنگام یا احساس پری ناراحت‌کننده می‌شوید، حتما به متخصص گوارش و کبد یا دکتر داخلی مراجعه کنید. به‌ویژه اگر علائم شما بیش از دو هفته ادامه داشته یا به قدری شدید است که نمی‌توانید به راحتی غذا بخورید.
برای ارتباط با بهترین متخصصان گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دچار ناراحتی معده هستی و این مشکلات کلافه‌ت کرده؟
برای بررسی علائم با پزشک مشاوره داشته باش.
علت سوء هاضمه یا ناراحتی معده چیست؟
علل مختلفی باعث سو هاضمه می‌شوند. گاهی سبک زندگی باعث این عارضه شده و گاهی دارو یا بیماری خاصی این عارضه را ایجاد می‌کند. این علل عبارتند از:
۱. سبک زندگی نادرست
- پرخوری یا سریع غذا خوردن
- خوردن غذاهای چرب یا تند
- مصرف زیاد کافئین، الکل، شکلات یا نوشیدنی‌های گازدار
- سیگارکشیدن
- اضطراب
۲. برخی بیماری های گوارشی یا دیگر بیماری ها
- زخم معده
- رفلاکس معده به مری
- سرطان معده (در این شرایط نادر است.)
- گاستروپارزی (در این شرایط معده به‌درستی تخلیه نمی‌شود. بیشتر در افراد مبتلا به دیابت اتفاق میفتد.)
- عفونت معده
- سندروم روده تحریک پذیر
- پانکراتیت مزمن
- بیماری تیروئید
- ورم معده
- بیماری سلیاک
- سنگ کیسه صفرا
- یبوست
- التهاب پانکراس (پانکراتیت)
- انسداد روده
- بارداری.
۳. مصرف برخی داروها
- آسپرین و مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- استروژن و داروهای ضدبارداری خوراکی
- داروهای استروئیدی
- آنتی‌بیوتیک‌های خاص
- داروهای تیروئید
به نقل از webmd در رابطه با سو هاضمه مزمن:
گاهی اوقات افراد دچار سوء هاضمه مزمن و مداوم می‌شوند که به هیچ یک از این عوامل مربوط نیست. به این نوع عارضه، سوء هاضمه عملکردی یا غیر زخمی می‌گویند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
معمولا علائم سوء هاضمه خفیف بوده و جای نگرانی ندارد. اما اگر بیش از دوهفته ناراحتی ادامه داشت، باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. در صورت بروز درد شدید همراه با علائم زیر مراجعه به پزشک ضروری است.
- کاهش وزن ناخواسته یا کاهش اشتها
- استفراغ مکرر یا استفراغ همراه با خون
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
- مشکل در بلع غذا که به‌تدریج بدتر می‌شود.
- خستگی یا ضعف که باعث کم‌خونی شود.
تشخیص سوء هاضمه
برای تشخیص سوء هاضمه پزشک یک معاینه کلی انجام داده و در مورد سوابق پزشکی و علائم از شما سوالاتی می‌کند. اگر این عارضه خفیف باشد، این ارزیابی برای تشخیص کافی است. اما اگر علائم شدیدی مانند کاهش وزن یا استفراغ مکرر را تجربه کنید یا بالای ۵۵ سال باشید، آزمایش‌های زیر انجام می‌شوند.
- آزمایش خون: برای بررسی کم‌خونی و سایر اختلالات متابولیک آزمایش خون انجام می‌شود. ممکن است پزشک برای بررسی عملکرد کلیه، کبد یا تیروئید آزمایش را تجویز کند.
- تست تنفس و آزمایش مدفوع: برای تشخیص هلیکوباکترپیلوری این دو آزمایش انجام می‌شود. این باکتری با زخم معده مرتبط است.
- آندوسکوپی: برای افرادی که علائم پایدار داشته یا سن بالایی دارند، برای بررسی ناهنجاری‌ها در دستگاه گوارش فوقانی آندوسکوپی انجام شده و نمونه‌ای از بافت برداشته می‌شود.
- تست تصویربرداری: برای بررسی مشکلاتی مانند انسداد روده باید تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی‌تی‌اسکن انجام شود.
درمان ناراحتی معده
درمان سوء هاضمه به علت ایجاد آن بستگی دارد. گاهی تغییرات سبک زندگی می‌تواند در درمان موثر باشد. اما گاهی لازم است داروهایی تجویز شود. اگر علت ایجاد آن بیماری زمینه‌ای خاصی باشد، باید آن بیماری درمان شود. در ادامه درمان خانگی و دارویی سو هاضمه را توضیح می‌دهیم.
درمان خانگی سوء هاضمه
تغییرات سبک زندگی در کاهش علائم سوء هاضمه تاثیر بسیار زیادی دارد. با رعایت نکات زیر می‌توانید این عارضه را بهبود دهید.
- پرهیز از غذاهایی که باعث سوء هاضمه می‌شوند. (مانند غذاهای چرب و تند)
- خوردن پنج یا شش وعده غذایی کوچک در روز به‌جای خوردن سه وعده غذایی بزرگ
- کاهش مصرف یا حذف الکل و کافئین
- اجتناب از مصرف مسکن‌هایی مانند آسپرین، ناپروکسن یا ایبوپروفن
- مشاوره با پزشک برای جایگزین‌کردن داروهایی که باعث سو هاضمه می‌شوند.
- کنترل استرس و اضطراب
غذاهای چرب و تند و نوشیدنی‌های حاوی الکل یا کافئین در ایجاد علائم سوء هاضمه تاثیر زیادی دارند و باید مصرف آنها را کاهش داد.
درمان سوء هاضمه با دارو
اگر سوء هاضمه با تغییر سبک زندگی بهبود پیدا نکند، پزشک داروهایی را تجویز می‌کند. در اولین مرحله داروهای آنتی‌اسید بدون نسخه تجویز شده و در مراحل بعدی ممکن است داروهای زیر تجویز شوند.
- مهارکننده‌های پمپ پروتئین: این داروها اسید معده را کاهش می‌دهند. اگر همراه با سو هاضمه دچار سوزش سر دل شوید، این گزینه برای درمان مناسب است.
- مسدودکننده‌های گیرنده H-2: این داروها اسید معده را کاهش می‌دهند. به درمان زخم معده نیز کمک می‌کنند.
- داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب: این داروها استرس را کاهش داده و درد و ناراحتی ناشی از سوء هاضمه را تسکین می‌دهند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت‌های باکتریایی مانند هلیکوباکترپیلوری این داروها تجویز می‌شوند.
برای درمان سوء هاضمه به کدام پزشکان می توان مراجعه کرد؟
اگر دچار سوء هاضمه هستید و علائم آن با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نکرده است، باید برای بررسی علت آن و اقدامات درمانی به فوق‌تخصص گوارش و کبد یا متخصص داخلی مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
کدام داروی سوء هاضمه برای تو مناسب‌تره؟ همین حالا از متخصص بپرس.
عوارض سوء هاضمه
معمولا سو هاضمه باعث بروز عوارض جدی نمی‌شود. اما اگر علائم آن شدید باشد، می‌تواند غذا خوردن را با مشکل مواجه کرده و رو تعادل غذایی و میزان دریافت کالری تاثیر منفی بگذارد. گاهی ممکن است در کنار سوء هاضمه علائم دیگری داشته باشید که عوارضی ایجاد کنند. به‌عنوان‌مثال اگر دچار رفلاکس معده به مری شوید، در معرض مشکلات زیر قرار می‌گیرید.
- تنگی مری
- تنگی پیلور
- مری بارت
پیشگیری از سوء هاضمه
بهترین راه پیشگیری از سوء هاضمه تغییر سبک زندگی است. سعی کنید لیستی از غذاهایی که می‌خورید، تهیه کنید. با این کار به‌مرور می‌توانید غذاهایی که باعث سو هاضمه شما می‌شود، شناسایی کنید. اقدامات موثر دیگر عبارتند از:
- وعده‌های غذایی خود را کوچک کرده و در چند وعده بخورید تا هضم آنها راحت‌تر باشد.
- آهسته غذا بخورید.
- از خوردن غذاهایی که اسید زیادی دارند، مانند گوجه‌فرنگی و مرکبات دوری کنید.
- مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین را تا حد ممکن کاهش دهید.
- اگر به دلیل استرس دچار سو هاضمه می‌شوید، روش‌های مدیریت استرس را یاد بگیرید.
- سیگار را ترک کنید. زیرا سیگار پوشش داخلی معده را تحریک می‌کند.
- الکل پوشش معده را تحریک می‌کند. باید از مصرف آن دوری کنید.
- لباس‌های تنگ نپوشید. این نوع لباس‌ها به معده فشار وارد کرده و باعث ورود محتویات معده به مری می‌شود.
- با شکم پر ورزش نکنید. حداقل یک ساعت بعد از غذا فعالیت بدنی داشته باشید.
- بعد از خوردن غذا دراز نکشید.
- حداقل سه ساعت قبل از خواب غذا نخورید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
سوء هاضمه یکی از بیماری‌های گوارشی است که علل مختلفی باعث بروز آن می‌شوند. این بیماری باعث سیری زودهنگام، احساس پری ناراحت‌کننده بعد از غذا، درد و سوزش در قسمت بالای شکم و حالت تهوع می‌شود. گاهی سبک زندگی اشتباه مانند پرخوری، خوردن غذاهای چرب، مصرف زیاد الکل و کافئین و اضطراب مداوم باعث سو هاضمه می‌شوند. در برخی مواقع نیز مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، استروژن و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به ناراحتی معده می‌شوند.
اگر سوء هاضمه با درمان‌های ساده برطرف نشود، احتمالا علت آن بیماری زمینه‌ای خاص است. برخی بیماری‌ها مانند زخم معده، عفونت معده، سندروم روده تحریک‌پذیر، التهاب معده و انسداد روده منجر به این عارضه می‌شوند. برای تشخیص این بیماری‌ها علائم بررسی شده و آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، ادرار یا تست‌های تصویربرداری انجام می‌شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این بیماری و علائم آن باید با دکتر گوارش و کبد یا متخصص داخلی مشاوره داشته باشید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو به صورت آنلاین، تلفنی یا حضوری از پزشک مشاوره دریافت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من کلیه سنگ ساز دارم هروقت سنگ ها در حالب گیر میکن دقیقا درد بالای معده و حالت تهوع و ریفلاکس پیدا می کنم ، ایا این علائم بخاطر اين هست یا مربوط به سوء هاضمه هست
سلام، علائمی که شما ذکر کردید، مانند درد بالای معده، تهوع و ریفلاکس، می‌تواند به علت انسداد یا حرکت سنگ‌ها در حالب باشد. زمانی که سنگ‌ها در حالب گیر می‌کنند، ممکن است باعث فشار و تحریک بر روی اندام‌های مجاور مانند معده و مری شوند که این می‌تواند منجر به احساس درد و تهوع شود. همچنین، ممکن است که این علائم به علت ریفلاکس اسید معده یا سوء هاضمه نیز ایجاد شود. با توجه به سابقه سنگ کلیه شما، احتمالاً این علائم مرتبط با مشکل کلیه هستند، اما بهتر است برای تشخیص دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید درمان مناسبی دریافت کنید.
متخصص نفرولوژی
عرض سلام و تشکر از زحمات شما
بنده ۴۸ سال سن دارم و مدت یکسال است که دچار هرنی سمت راست شده ام ، اما در این یکسال نفخ و برامدگی و سفتی و درد شکم شدید دارم که زندگی ام مختل شده ، گاهی بسیار شدید است و اما درد خفیف همیشه وجود دارد ، گاهی حتی از پله نمیتوانم بالا و پائین بروم .. البته سابقه کولیت روده دارم ، اسید معده دارم و ۱۵ سال پیش هرنی طرف چپم جراحی شده / آیا دلیل شکم درد می تواند هرنی باشد ؟ درد در جاهای مختلف شکم گردش دارد و ۴ روزه غذام نصف شده ، در حالت دراز کش دردی ندارم … ( ممنون از لطف شما )
سلام، ممنون از سوال شما.
درد و نفخ شکم همراه با برآمدگی و سفتی می‌تواند به دلیل هرنی باشد، به ویژه اگر هرنی از نوع فتق باشد که باعث فشار به قسمت‌های مختلف شکم می‌شود. با توجه به سابقه کولیت روده و اسید معده، مشکلات گوارشی نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد و باعث شدت یافتن درد و نفخ شود. در حالی که درد در حالت درازکش کاهش می‌یابد، این احتمال وجود دارد که فشار ناشی از هرنی به سیستم گوارشی شما تأثیر گذاشته باشد. توصیه می‌شود که به پزشک متخصص گوارش یا جراح مراجعه کنید تا ارزیابی دقیق‌تری انجام داده و درمان مناسب را تجویز کنند.
متخصص گوارش
خیلی به من کمک کردید و سپاسگزارم از لطف و محبت شما استاد گرامی ، آرزو دارم همیشه شاد و سلامت و سربلند باشید 🌺🙏🙏
خواهش میکنم بهنام عزیز
سوال دیگری بود در خدمتیم
سلام من دوهفته هست که وقتی یکم غذا می خورم سریع احساس سیری می کنم بعد آروغ می زنم و احساس تنگی نفس می کنم دو هفته هست که از امپرازول استفاده می کنم و بهتر شدم ولی هنوز شبا وقتی غذا می خورم احساس تنگی نفس می کنم چیکار کنم ؟؟
سلام. با توجه به علائمی که ذکر کردید، ممکن است دچار ریفلاکس معده (GERD) یا مشکلات گوارشی دیگر باشید که باعث احساس سیری زودهنگام، آروغ زدن و تنگی نفس می‌شود. اگرچه امپرازول می‌تواند در کاهش ترشح اسید معده کمک کند، اما ممکن است نیاز به تنظیم دوز دارو یا تغییر درمان باشد. همچنین توصیه می‌شود که غذاهای چرب، تند و سنگین را محدود کرده و وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر در طول روز داشته باشید. اگر علائم شب‌ها ادامه داشت، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا وضعیت دقیق‌تر ارزیابی شده و درمان بهینه تجویز گردد.
متخصص گوارش
سلام اقای دکتر لطفا کمکم کنید. بنده ۳ ساله تحوع دارم. تو این ۳ سال دکتری نبوده که نرفته باشم. ۲ بار اندسکپی شدم. ۶ بار ازمایشات کامل خون و مدفوع دادم. عکس شکمی دادم. رادیولوژی برای مشکل رفلاکس. رادیولوژی روده بزرگ و کوچک. صفرا . کلیه . کبد . ام ار آی سر. و از لحاظ مشکل قلبی چک کردم و هیچ مشکلی ندارم. تشخیص دکترا معده عصبی هست. و واقعا من زندگی خوب و ارومی دارم. مدیتیشن کار میکنم. و استرسی ندارم. با این حال داروهای اعصاب بمن دادن و استفاده کردم و نتیجه نگرفتم. من مشکل رفلاکس ندارم فقط غذا میخورم حالت تحوع میگیرم. قرص دایجستیو میخورم بهترم میکنه ولی از بین نمیره. من باید چکار کنم. امید به زندگیمو از دست دادم. و ۳۰ سالم هست
سلام، متوجه نگرانی شما هستم. با توجه به آزمایش‌ها و معاینات متعددی که انجام داده‌اید و تشخیص “معده عصبی” یا همان اختلال گوارشی عملکردی که در آن علت فیزیکی خاصی برای علائم پیدا نمی‌شود، می‌توان گفت که مشکل شما ممکن است ناشی از تنش‌های فیزیکی یا روانی در بدن باشد، حتی اگر شما احساس استرس نداشته باشید. در این وضعیت، ممکن است که مدیتیشن و داروهای اعصاب به تنهایی کافی نباشند و درمان‌های مکمل مانند تغییرات در رژیم غذایی، مشاوره روانشناختی و روش‌های مختلف درمانی مانند CBT (درمان شناختی رفتاری) برای کنترل علائم مفید باشد. در کنار استفاده از دایجستیو، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و در صورت نیاز، روش‌های درمانی دیگر را امتحان کنید.
متخصص روانپزشک
سلام پدرم عمل تعویض مفصل کرد بعد از عمل خیلی خوب بود بعد چند وقت که گذشت هرچی غذا میخوره بلا فاصله غذا را میار بالا و دلش هیچی نمیخوا اشتهای به غذا نداره آندوسکوپ کردیم میکه مری تنگ شده وکلنسکوپی کرده میگه داخل روده کیست هست حالا من برام سوال هست که چرا قبلش هیچ مشکلی برای خودن نداشته ولی حالا 😔 نمیتونه غذا بخوره
سلام دوست عزیز،
بعد از عمل جراحی و بیهوشی، برخی افراد دچار مشکلات گوارشی می‌شوند که می‌تواند به دلیل عوارض داروهای بیهوشی، کاهش حرکت دستگاه گوارش، استرس، یا تغییرات التهابی باشد. تنگی مری می‌تواند باعث برگشت غذا و کاهش اشتها شود، و وجود کیست در روده نیز ممکن است در هضم و جذب غذا اختلال ایجاد کند. اگر قبلاً چنین مشکلی نداشته، احتمالاً این شرایط به مرور و تحت تأثیر عمل و داروها ایجاد شده است. پیگیری با متخصص گوارش برای بررسی دقیق‌تر و دریافت درمان مناسب، مثل گشاد کردن مری یا رژیم غذایی مخصوص، بسیار مهم است. امیدوارم حال پدرتان زودتر بهتر شود.