فهرست مطالب
- ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT چیست؟
- نشانه ها و علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی
- عوارض ترومبوز سیاهرگی عمقی DVT
- علت های بیماری ترومبوز سیاهرگی عمقی DVT
- تشخیص بیماری ترومبوز سیاهرگ عمقی
- درمان بیماری ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT)
- انواع ترومبوز سیاهرگی عمقی
- پیشگیری از لخته شدن خون در پا یا DVT
- سخن پایانی دکترتو درباره ترومبوز سیاهرگی عمقی
ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT یکی از اختلالات خطرناک عروقی است که به‌دلیل تشکیل لخته خون در رگ‌های عمقی، به‌ویژه در پاها و ران ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند جریان طبیعی خون را مختل کرده و در صورت بی‌توجهی منجر به عوارضی جدی مانند آمبولی ریه شود که حتی تهدیدکننده حیات است. شناخت علائم اولیه مانند تورم، درد، قرمزی و سنگینی پا و مراجعه سریع به پزشک، نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و جلوگیری از عوارض خطرناک آن دارد. در ادامه مقاله از دکترتو با نشانه‌ها، علل، روش‌های تشخیص، درمان و راهکارهای پیشگیری از DVT آشنا خواهید شد.
ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT چیست؟
ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT نوعی اختلال عروقی است که به دلیل تشکیل لخته خون در سیاهرگ‌های عمقی، به‌ویژه در پاها و ران ایجاد می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که جریان خون کند یا متوقف شود و لخته در رگ شکل بگیرد. در صورت جدا شدن لخته و حرکت آن به سمت ریه، احتمال آمبولی ریه و خطر مرگ وجود دارد. علائمی مانند ورم، درد، قرمزی و سنگینی پا می‌توانند نشانه‌های اولیه باشند. به‌دلیل ماهیت جدی این بیماری، تشخیص و درمان سریع توسط پزشک اهمیت زیادی دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از clevelandclinic
Deep vein thrombosis is a blood clot in a vein located deep within your body, usually in your leg. Get treatment right away so you can prevent serious complications. Treatments include medicines, compression stockings and surgery. Be patient. You may need to take medicine for a few months and wear compression stockings for two years.
ترجمه فارسی:
Deep vein thrombosis is a blood clot in a vein located deep within your body, usually in your leg. Get treatment right away so you can prevent serious complications. Treatments include medicines, compression stockings and surgery. Be patient. You may need to take medicine for a few months and wear compression stockings for two years.
نشانه ها و علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی
ترومبوز وریدی زمانی رخ می‌دهد که لخته خون در رگ‌های عمقی بدن، به‌ویژه در پاها یا ران، تشکیل شود و مانع جریان طبیعی خون گردد. این بیماری می‌تواند باعث التهاب، درد و تورم شود و در صورت بی‌توجهی حتی منجر به عوارض خطرناکی مانند آمبولی ریه شود. شناخت به‌موقع علائم آن اهمیت زیادی دارد، زیرا در بسیاری از موارد نشانه‌ها به‌تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است با مشکلات دیگر اشتباه گرفته شوند. مهم‌ترین علائم ترومبوز وریدی عبارت‌اند از:
- سنگینی یا حساسیت غیرعادی در پا
- تورم ناگهانی یا تدریجی در پا یا ران
- درد یا گرفتگی که هنگام حرکت یا ایستادن بیشتر می‌شود
- تغییر رنگ پوست به قرمز یا کبود
- احساس گرما و داغی در محل لخته
علائم ترومبوز پا
علائم ترومبوز پا معمولاً به‌صورت تدریجی ظاهر می‌شوند و به دلیل تشکیل لخته خون در رگ‌های عمقی پا ایجاد می‌گردند. این علائم می‌توانند شدت‌های مختلفی داشته باشند و گاهی به‌سادگی با مشکلات دیگر اشتباه گرفته می‌شوند. شایع‌ترین نشانه‌های ترومبوز پا عبارت‌اند از:
- تورم یک‌طرفه پا (معمولاً در ساق یا ران)
- درد یا سنگینی پا که هنگام ایستادن یا راه رفتن بدتر می‌شود
- تغییر رنگ پوست (قرمزی یا کبودی) در ناحیه درگیر
- احساس گرما در پوست پا نسبت به سمت مقابل
- حساسیت و درد هنگام لمس ناحیه مبتلا
دچار علائم ترومبوز سیاهرگ عمقی شدی؟
برای بررسی علائم با متخصص مشورت کن.
عوارض ترومبوز سیاهرگی عمقی DVT
ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) در صورتی که به‌موقع تشخیص داده و درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی و حتی تهدیدکننده حیات ایجاد کند. این بیماری باعث اختلال در جریان طبیعی خون می‌شود و ممکن است مشکلاتی در کوتاه‌مدت و بلندمدت به دنبال داشته باشد. مهم‌ترین عوارض ترومبوز سیاهرگی عمقی عبارت‌اند از:
- آمبولی ریه: جدا شدن لخته خون و حرکت آن به سمت ریه که می‌تواند خطر مرگ به همراه داشته باشد
- سندرم پس از ترومبوز: بروز درد مزمن، ورم و تغییر رنگ پوست در پا به دلیل آسیب به رگ‌ها
- تورم و زخم‌های پوستی مزمن در ناحیه پا
- اختلال در عملکرد عروق و افزایش خطر ایجاد لخته‌های جدید
- نارسایی مزمن وریدی که باعث احساس سنگینی و ناراحتی دائمی در پا می‌شود
کدام روش درمان بیماری ترومبوز سیاهرگ عمقی برای تو مناسبه؟
علت های بیماری ترومبوز سیاهرگی عمقی DVT
ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) زمانی ایجاد می‌شود که گردش خون در رگ‌های عمقی کند شده یا لخته خون شکل بگیرد. برخی عوامل می‌توانند احتمال بروز این بیماری را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند و آگاهی از آن‌ها نقش مهمی در پیشگیری دارد. عوامل مؤثر در ابتلا به ترومبوز سیاهرگی عمقی عبارت‌اند از:
- بی‌تحرکی طولانی‌مدت مانند نشستن در سفرهای طولانی یا بستری بودن در بیمارستان
- جراحی‌های بزرگ به‌ویژه جراحی لگن، پا یا شکم
- آسیب به رگ‌های خونی بر اثر ضربه یا شکستگی
- افزایش سن، به‌خصوص بالای ۶۰ سال
- سابقه خانوادگی یا فردی لخته خون
- بارداری و دوره پس از زایمان
- استفاده از قرص‌های ضدبارداری یا هورمون‌درمانی
- چاقی و اضافه‌وزن
- ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن مانند سرطان، نارسایی قلبی یا بیماری‌های التهابی
- مصرف دخانیات که باعث اختلال در جریان خون می‌شود
در این ویدئو دکتر هاله حسینی فروتن متخصص قلب و عروق و واریس در مورد بیماری واریس با شما صبحت می‌کند.
تشخیص بیماری ترومبوز سیاهرگ عمقی
تشخیص ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) یکی از مراحل حیاتی برای جلوگیری از عوارض خطرناک آن مثل آمبولی ریه است. پزشک ابتدا با گرفتن شرح‌حال دقیق، بررسی عوامل خطر و معاینه فیزیکی (مانند تورم، درد و تغییر رنگ پا) احتمال وجود لخته را ارزیابی می‌کند. سپس از آزمایش‌ها و روش‌های تصویربرداری برای تأیید تشخیص استفاده می‌شود. مهم‌ترین روش‌ها عبارت‌اند از:
- سونوگرافی داپلر: رایج‌ترین و دقیق‌ترین روش که جریان خون در رگ‌ها و وجود لخته را نشان می‌دهد.
- آزمایش خون D-dimer: سطح بالای این ماده می‌تواند نشانه وجود لخته باشد، اما به‌تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نیست.
- ونوگرافی (Venography): تزریق ماده حاجب در رگ و تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده مستقیم لخته.
- MRI یا CT اسکن: در موارد خاص یا برای بررسی رگ‌های لگن و شکم استفاده می‌شود.
درمان بیماری ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT)
درمان بیماری ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) با هدف جلوگیری از بزرگ‌تر شدن لخته، پیشگیری از حرکت آن به سمت ریه و کاهش احتمال بروز مجدد انجام می‌شود. انتخاب روش درمان به شرایط بیمار، شدت علائم و محل لخته بستگی دارد. اصلی‌ترین روش‌ها شامل:
- داروهای ضدانعقاد (رقیق‌کننده خون) مانند وارفارین، هپارین یا داروهای جدید خوراکی (NOACs) که از رشد لخته جلوگیری می‌کنند.
- ترومبولیتیک‌ها (داروهای حل‌کننده لخته) در موارد شدید یا تهدیدکننده حیات.
- جراحی یا استفاده از کاتتر برای خارج کردن لخته در شرایط اورژانسی.
- کارگذاری فیلتر در ورید اجوف تحتانی (IVC filter) برای بیمارانی که نمی‌توانند داروهای ضدانعقاد مصرف کنند.
- استفاده از جوراب‌های واریس فشاری برای کاهش تورم و پیشگیری از سندرم پس از ترومبوز.
انواع ترومبوز سیاهرگی عمقی
ترومبوز سیاهرگ عمقی (DVT) بر اساس محل و شرایط ایجاد لخته به چند نوع تقسیم می‌شود. شناخت این انواع به تشخیص و انتخاب درمان مناسب کمک می‌کند:
- ترومبوز سیاهرگ عمقی ساق پا: شایع‌ترین نوع که معمولاً با درد، تورم و سنگینی در ساق همراه است.
- ترومبوز سیاهرگ عمقی ران: خطرناک‌تر از نوع ساق، زیرا احتمال جدا شدن لخته و حرکت آن به سمت ریه بیشتر است.
- ترومبوز سیاهرگ لگن: کمتر شایع اما شدیدتر بوده و معمولاً با درد شدید، ورم و گاهی عوارض جدی همراه است.
- ترومبوز ناشی از عوامل خاص: مانند بعد از جراحی، بی‌تحرکی طولانی‌مدت، بارداری یا مصرف داروهای هورمونی.
| نوع ترومبوز | محل درگیری | توضیحات اصلی |
|---|---|---|
| ترومبوز سیاهرگ عمقی ساق پا | سیاهرگ‌های ساق | شایع‌ترین نوع؛ علائمی مثل درد، ورم و سنگینی پا دارد. |
| ترومبوز سیاهرگ عمقی ران | سیاهرگ‌های ران | خطرناک‌تر از ساق؛ احتمال بالای جدا شدن لخته و آمبولی ریه. |
| ترومبوز سیاهرگ لگن | سیاهرگ‌های لگن | کمتر شایع؛ با درد شدید و ورم گسترده همراه است. |
| ترومبوز ناشی از عوامل خاص | نواحی مختلف بدن | ایجادشده به‌دلیل جراحی، بی‌تحرکی طولانی، بارداری یا مصرف داروهای هورمونی. |
پیشگیری از لخته شدن خون در پا یا DVT
پیشگیری از لخته شدن خون در پا اهمیت زیادی دارد، به‌ویژه برای افرادی که سبک زندگی کم‌تحرک دارند یا در معرض خطر ابتلا به ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) هستند. رعایت چند نکته ساده می‌تواند به بهبود جریان خون و کاهش احتمال ایجاد لخته کمک کند:
- انجام فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی روزانه یا حرکات کششی در طول روز
- پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت و تغییر وضعیت بدن هر یک تا دو ساعت
- نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از غلیظ شدن خون
- استفاده از جوراب‌های واریس برای بهبود گردش خون در پاها در صورت توصیه پزشک
- اجتناب از مصرف دخانیات که خطر لخته‌شدن خون را افزایش می‌دهد
- کنترل وزن و تغذیه سالم برای حفظ سلامت عروق
- در سفرهای طولانی، حرکت دادن مچ پا و پاها و ایستادن در فواصل زمانی منظم
۴.۸ (۱۵۷۲ نظر)۴.۷ (۱۱۱۷ نظر)۵ (۹۰۲ نظر)۵ (۷۰۷ نظر)۴.۷ (۶۰۲ نظر)۵ (۵۴۸ نظر)سخن پایانی دکترتو درباره ترومبوز سیاهرگی عمقی
ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) نه‌تنها یک مشکل عروقی جدی، بلکه عاملی پنهان برای بروز بیماری‌های خطرناک‌تری مانند آمبولی ریه و نارسایی مزمن گردش خون است. این بیماری اغلب به‌دلیل بی‌تحرکی طولانی‌مدت، جراحی‌های بزرگ، مصرف دخانیات یا بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود و در صورت بی‌توجهی می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به‌شدت کاهش دهد. تشخیص زودهنگام با استفاده از سونوگرافی داپلر یا آزمایش خون و شروع سریع درمان دارویی یا جراحی، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد. علاوه‌بر درمان، توجه به پیشگیری با رعایت سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن و اجتناب از دخانیات می‌تواند ریسک ایجاد لخته را کاهش دهد. در نهایت، آگاهی از علائم هشداردهنده و مراجعه به‌موقع به پزشک بهترین راه برای جلوگیری از عوارض جدی DVT و حفظ سلامت عروق است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام ، مادرم خانمی ۵۴ ساله از یک هفته پیش دچار ورم قوزک پا و درد در قوزک پا شدن بعد چند روز رگ های روی ساق پاشون مقداری ورم کرده و خود ساق پای راست ۳ سانتی متر اختلاف داره اندازش با پای چپ ، البته ورم قوزک پاشون دائمی نبود و با استراحت برطرف شد ، بنظرتون علت چیه .
درود
ورم یک‌طرفه پا به همراه درد و تفاوت اندازه با پای دیگر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله لخته خون در رگ‌های عمقی پا (ترومبوز ورید عمقی)، مشکلات قلبی یا کلیوی، یا آسیب به عضلات و رگ‌ها. با توجه به اینکه ورم پای مادرتان یک‌طرفه است و رگ‌ها هم متورم شده‌اند، این موضوع جدی است و نیاز به بررسی فوری توسط پزشک یا مراجعه به اورژانس دارد تا لخته یا مشکل جدی دیگر رد شود و درمان مناسب آغاز شود.
متخصص قلب و عروق
گرفتگی پای چپ
سلام، گرفتگی پای چپ ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کم‌آبی بدن، کمبود الکترولیت‌ها مثل منیزیم و پتاسیم، خستگی عضلانی، یا مشکلات گردش خون ایجاد شود. توصیه می‌شود مایعات کافی بنوشید، عضلات را با ملایمت کشش دهید و از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. در صورت تکرار مکرر یا شدت درد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق بررسی و درمان مناسب ارائه شود.
متخصص مغزواعصاب
بسیار عالی ومفید همیشه موفق و پیروز باشید
سپاس از شما
تندرست باشید همراه عزیز
تشکر فراوان بابت اطلاعات پزشکی مفید
سپاس و تشکر از مهر شما
تندرست باشید دوست عزیز
تشکر بی نهایت
سپاس از شما