داروی پراواستاتین چیست و چه کاربردی دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

داروی پراواستاتین در چه مواردی تجویز می‌شود؟ داروهای مختلفی برای کنترل چربی خون تجویز می‌شود که هر یک کارایی‌های خود را دارد و با مزیت‌ها و معایب مشخصی شناخته می‌شود. داروهای مختلف با مکانسیم‌های متفاوت می‌توانند با توجه به شرایطی که بیمار دارد، به کاهش چربی خون و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی کمک کنند و تجویز آنها باید با نظر پزشک باشد. یکی از این داروها، داروی پراواستاتین است.

برای تنظیم کلسترول خون باید زیر نظر متخصص داخلی یا متخصص قلب باشید تا بهترین دارو را برای شما تجویز کند. در پنل دکترتو به راحتی از بهترین متخصصان و پزشکان سراسر کشور نوبت حضوری یا تلفنی بگیرید. در ادامه با نحوه اثر این دارو و عوارض جانبی آن بیشتر آشنا می‌شویم.

داروی پراواستاتین چیست؟

پراواستاتین (PRAvastatin) دارویی است که برای درمان کلسترول بالا تجویز می‌شود و خطر حمله قلبی و سکته را کاهش می‌دهد. داروی پراواستاتین با کاهش کلسترول بد و چربی‌ها (مانند LDL، تری گلیسیرید) و افزایش کلسترول خوب HDL در خون شما عمل می‌کند. این دارو به گروهی از داروها به نام استاتین‌ها تعلق دارد. تغییر در رژیم غذایی و ورزش اغلب با این دارو ترکیب می‌شود. از طرفی این دارو در دسته مهارکننده‌های رقابتی هیدروکسی متیل گلوتاریل کوآنزیم -A (HMG Co-A) ردوکتاز قرار می‌گیرد.

اسامی تجاری پراواستاتین:

• پراواکول

نحوه مصرف داروی پراواستاتین

پراواستاتین به‌صورت قرص خوراکی در دسترس است و یک بار در روز با معده خالی تجویز می‌شود. این دارو در قرص‌های ۱۰ میلی‌گرم، ۲۰ میلی‌گرم، ۴۰ میلی‌گرم و ۸۰ میلی‌گرم قوی موجود است. دارو باید به طور کامل با آب بلعیده شود و له نشود. پزشک می‌تواند دوز را در فواصل ۴ هفته‌ای بر اساس پاسخ‌های فردی بیمار به دارو تنظیم کند.

پراواستاتین زمانی سودمندتر است که به‌عنوان درمان کمکی همراه با رژیم غذایی کم‌چرب (یعنی یک رژیم غذایی سخت‌گیرانه کاهش‌دهنده کلسترول شامل غذاهایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، لوبیا و آجیل) و ورزش منظم تجویز شود. این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. به یاد داشته باشید که هر روز آن را در ساعت مشخصی مصرف کنید. حتی اگر احساس خوبی دارید به مصرف این دارو ادامه داده و بدون نظر پزشک مصرف دارو را قطع نکنید. پراواستاتین باید در جای خشک و خنک و دور از نور نگهداری شود.

نحوه مصرف پراواستاتین رو نمی‌دونی؟

برای جلوگیری از عوارض مشاوره بگیر.

مشاوره داروییمتخصص قلب و عروق

بهترین زمان مصرف قرص پراواستاتین

با وجودی که مصرف این دارو روزانه است و می‌توان آن را در هر تایمی از شبانه‌روز چه با غذا و چه بدون غذا مصرف کرد، بااین‌حال مهارکننده‌های HMG Co-A به دلیل تأثیرشان بر سنتز کلسترول کبدی، زمانی که هنگام خواب مصرف می‌شوند، مؤثرتر هستند.

اگر از داروهای دیگری نیز برای کاهش کلسترول خون استفاده می‌کنید (رزین‌های متصل به اسید صفراوی مانند کلستیرامین یا کلسترول)، حداقل ۱ ساعت قبل یا حداقل ۴ ساعت پس از مصرف این داروها، پراواستاتین را مصرف کنید. این محصولات می‌توانند با پراواستاتین واکنش نشان دهند و از جذب کامل آن جلوگیری کنند.

موارد مصرف داروی پراواستاتین

پراواستاتین یک مهارکننده HMG Co-A ردوکتاز تایید شده توسط FDA است که برای درمان هیپرکلسترولمی اولیه، هیپرلیپیدمی و دیس لیپیدمی مختلط مصرف آن تایید شده است. موارد دیگر مصرف همچنین شامل پیشگیری از حوادث قلبی عروقی در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر است. این دارو علائم چربی خون بالا را برطرف می‌کند. پراواستاتین می‌تواند مرگ‌ومیر کلی را با کاهش خطر مرگ عروق کرونر انفارکتوس میوکارد و کند کردن پیشرفت آترواسکلروز عروق کرونر بهبود بخشد. برای درمان چربی خون ممکن است پزشک آن را تجویز کند.

دوز مصرفی داروی پراواستاتین

این دارو در دوزهای ۱۰، ۴۰ و ۸۰ میلی گرمی وجود دارند و دوز تجویزی توسط پزشک بر اساس سن بیمار، مشکلی که دارد، میزان پاسخ‌دهی به روند درمان و مواردی از این دست تعیین می‌شود. به‌صورت کلی برای درمان بیماری‌ها معمولا پزشک در بازه‌های زمانی ۴ هفته‌ای دوز مناسب را برای بیماران تنظیم می‌کند. دوزها برای درمان هیپرلیپدمی، هیپرکلسترولمی و دیس لیپیدمی مختلط به‌صورت زیر تجویز می‌شود:

• در بزرگسالان و جمعیت سالمندان: پراواستاتین ۴۰ میلی گرم خوراکی یک‌بار در روز (از ۸۰ میلی‌گرم در روز تجاوز نکنید.)
• در کودکان هشت تا سیزده‌ساله: پراواستاتین ۱۰ میلی گرم خوراکی دو بار در روز (از ۶۰ میلی‌گرم در روز تجاوز نکنید.)
• در نوجوانان چهارده تا هجده‌ساله: پراواستاتین ۴۰ میلی گرم خوراکی یک‌بار در روز (دوزهای بالاتر از ۴۰ میلی‌گرم در این جمعیت مطالعه نشده است)

اگر هدف تجویز داروی پرواستاتین درمان یا پیشگیری از سکته مغزی یا انفارکتوس میوکارد و پیشگیری ثانویه از مرگ‌ومیر قلبی عروقی و حوادث حاد کرونری باشد دوز تجویزی در بزرگسالان ۴۰ میلی‌گرم خوراکی یک‌بار در روز (از ۸۰ میلی‌گرم در روز تجاوز نکنید) است.

در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی نیز دوز اولیه ۱۰ میلی‌گرم یک‌بار در روز است. علاوه بر این پزشک باید در هر ویزیت خود فشارخون و عملکرد قلب بیمار را بررسی کرده و بر این اساس دوز مناسب را تنظیم کند.

عوارض جانبی داروی پراواستاتین

در کل عوارض جانبی جدی در خصوص این دارو گزارش نشده است. تعداد بسیار کمی از افرادی که پراواستاتین مصرف می‌کنند ممکن است مشکلات خفیف حافظه یا گیجی داشته باشند. اگر این عوارض نادر رخ داد، با پزشک خود صحبت کنید. به‌ندرت، استاتین‌ها ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن دیابت شوند.

در مواردی نادر این دارو ممکن است باعث مشکلات عضلانی شود (که به‌ندرت می‌تواند منجر به شرایط بسیار جدی به نام رابدومیولیز و میوپاتی خودایمنی شود). درد، حساسیت، ضعف عضلانی به‌ویژه با تب یا خستگی غیرعادی، مشکلات کلیوی مانند تغییر در مقدار ادرار، مشکلات کبدی مانند تهوع و استفراغی که متوقف نمی‌شود، زردی چشم و پوست، ادرار تیره، درد معده و واکنش‌های آلرژیک به دارو به‌صورت نادر ممکن است در برخی از بیماران اتفاق بیفتد. این علائم باید حتما با پزشک در میان گذاشته شود و احتمالا باید مصرف دارو را متوقف کرد.

نگران عوارض پراواستاتین هستی؟ همین حالا از متخصص مشاوره بگیر.

دکتر هیپرکلسترولمی

موارد احتیاط و منع مصرف داروی پراواستاتین

برخی از شرایط می‌تواند مصرف داروی پراواستاتین را با محدودیت‌هایی مواجه کند. شرایطی مانند دیابت، مصرف بالای الکل، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، گرفتگی عضلات یا دردهای عضلانی، سکته، بیماری تیروئید، یک واکنش غیرعادی آلرژیک به پراواستاتین یا سایر داروهای مشابه، غذاها و رنگ‌ها، بارداری یا تلاش برای بارداری و شیردهی از جمله مواردی است که در خصوص مصرف داروی پراواستاتین به احتیاط و مشورت با پزشک نیاز است.

پراواستاتین و بارداری

بارداری از جمله شرایطی است که تجویز داروی پراواستاتین در آن توصیه نمی‌شود. البته این دارو قبلاً کاملاً ممنوع بود؛ اما در حال حاضر FDA در ممنوعیت مصرف این دارو برای زنان باردار بازنگری‌هایی را انجام داده تا اگر مزیت‌های مصرف این دارو بیشتر از خطرات آن باشد، در صورت صلاحدید پزشک دارو برای زنان باردار تجویز شود.

بااین‌حال بیمارانی که استاتین مصرف می‌کنند، در صورت بارداری یا مشکوک بودن به بارداری، باید به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی خود اطلاع دهند. متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند راهنمایی کند که آیا باید مصرف دارو را در دوران بارداری قطع کنید یا می‌توانید به مصرف آن ادامه دهید.

مصرف پراواستاتین در شیردهی

شیردهی جزء مواردی است که مصرف داروی پراواستاتین در آن ممنوع است و بیماران باید در دوره شیردهی مصرف دارو را موقتاً قطع کنند. بیمارانی که در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی هستند و پس از زایمان به استاتین نیاز دارند، نباید از شیر مادر تغذیه کنند و باید از جایگزین‌هایی مانند شیرخشک برای نوزاد استفاده کنند. پراواستاتین از طریق شیر مادر دفع می‌شود و هنوز تاثیرات آن روی نوزادان به‌صورت کامل بررسی نشده است.

تداخلات دارویی پراواستاتین

این دارو ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد. برای مثال احتمالا داروی پراواستاتین با داروهای کلشی سین، سیکلوسپورین، داروهای دیگر کنترل کلسترول بالا، برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند آزیترومایسین، کلاریترومایسین، اریترومایسین و تلیترومایسین و غیره تداخل داشته باشد.

علاوه بر این ازآنجایی‌که احتمال واکنش‌های دارویی شناخته نشده نیز وجود دارد بهتر است قبل از مصرف پزشک را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، داروهای گیاهی و داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی نیز مطلع کنید.

فیبرات‌ها دسته دیگری از داروهایی هستند که ممکن است مصرف هم‌زمان آن با پراواستاتین ها تداخل ایجاد کرده و خطر ابتلا به میوپاتی را افزایش دهد. نیاسین مورد بعدی است. هنگامی که نیاسین همراه با پراواستاتین استفاده می‌شود، خطر عوارض جانبی عضله اسکلتی افزایش می‌یابد.

اطلاعات دارویی پراواستاتین

اطلاعات دارویی پراواستاتین را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

مکانیسم اثر داروی پراواستاتین

پراواستاتین در دسته مهارکننده‌های رقابتی هیدروکسی متیل گلوتاریل کوآنزیم -A (HMG Co-A) ردوکتاز قرار می‌گیرد. در مقایسه با آتورواستاتین و روزوواستاتین به‌آسانی جذب می‌شود و از قدرت کمتری برخوردار است. این دارو به طور انتخابی با مهار HMG Co-A ردوکتاز روی مرحله محدودکننده سرعت در بیوسنتز کلسترول عمل می‌کند. این منجر به تنظیم مثبت گیرنده‌های LDL کبدی (لیپوپروتئین با چگالی کم) می‌شود که متابولیسم و پاک‌سازی LDL را افزایش داده که متعاقباً کلسترول کل پلاسما را در گردش خون کاهش می‌دهد. همچنین باعث کاهش VLDL، تری گلیسیرید و آپولیپوپروتئین B می‌شود و سطح کلسترول HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا) را افزایش می‌دهد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

پراواستاتین که در دسته داروهایی با عنوان استاتین‌ها قرار دارد، جزء داروهای موثری است که از آن در درمان و کنترل چربی بالای خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی استفاده می‌شود. این دارو در کل عوارض محدودی دارد، اما به دلیل این که هیچ دارویی بی عارضه نیست و خصوصا احتمال بروز تداخلات دارویی وجود دارد، بهتر است قبل از مصرف داروی پراواستاتین در خصوص شرایط مختلف، سابقه بارداری یا بیماری‌های کبدی یا هر گونه واکنش آلرژیک به استاتین‌ها با پزشک مشورت کرد. شیردهی یکی از شرایطی است که در آن مصرف استاتین‌ها از جمله پراواستاتین ممنوع است و می‌تواند مشکل‌ساز شود.

اگر قصد مصرف قرص پراواستاتین را دارید، حتما با متخصص قلب و عروق یا دکتر داخلی مشورت کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی استفاده کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر قلب و عروق وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!