فهرست مطالب
سرماخوردگی در بارداری یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از مادران در طول این دوران حساس با آن مواجه می‌شوند. با توجه به تغییرات هورمونی و ضعیف شدن سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی در دوران بارداری افزایش می‌یابد. شناخت راه‌های پیشگیری، علائم و روش‌های درمان بی‌خطر، برای حفظ سلامت مادر و جنین اهمیت زیادی دارد. اما متخصص زنان و زایمان و یا دکتر مامایی می‌توانند در این‌باره راهنمایی دقیق‌تری ارائه کنند.
سرماخوردگی در بارداری چیست؟
سرماخوردگی در بارداری یک عفونت ویروسی شایع است که معمولاً دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کند و اغلب توسط ویروس‌هایی مانند راینوویروس ایجاد می‌شود. در دوران بارداری، به دلیل تضعیف طبیعی سیستم ایمنی، بدن مادر در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر است و ممکن است حساسیت به برخی عفونت‌ها افزایش یابد. گرچه این بیماری معمولاً خطر مستقیمی برای جنین ندارد، اما علائمی مثل خستگی، بی‌خوابی و کاهش اشتها می‌توانند بر سلامت عمومی مادر و جنین تأثیر بگذارند؛ به همین دلیل توجه به مراقبت و درمان مناسب ضروری است.
متن انگلیسی:
medicinesinpregnancy
Colds are common during pregnancy, are usually mild and get better after a few days, and will not harm the baby. Flu is less common than colds, but pregnant women are slightly more prone to developing flu complications such as pneumonia and are more likely to need to go into hospital.
ترجمه متن:
سرماخوردگی در دوران بارداری موضوعی رایج است، معمولاً شدت زیادی ندارد، در مدت چند روز بهبود پیدا می‌کند و خطری هم برای جنین ندارد. اما آنفلوآنزا کمتر از سرماخوردگی دیده می‌شود و در عین حال، ممکن است زنان باردار بیشتر در معرض عوارضی مثل ذات‌الریه قرار بگیرند یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا کنند. (اما مواردی مانند تب بالا یا عفونت‌های شدید باید جدی گرفته شوند.)
علائم سرماخوردگی در بارداری
علائم سرماخوردگی در بارداری اغلب مشابه سایر افراد است، اما ممکن است شدت یا مدت آن کمی بیشتر باشد. آبریزش بینی، گرفتگی بینی، عطسه، گلودرد، سرفه خشک و گاهی تب خفیف از جمله نشانه‌های شایع هستند که معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند.
در برخی مادران باردار، علائمی مانند سردرد، بدن‌درد، بی‌حالی و حساسیت در ناحیه سینوس‌ها نیز دیده می‌شود که می‌تواند منجر به خستگی شدید و اختلال در فعالیت‌های روزمره شود. به همین دلیل، استراحت کافی و مصرف مایعات فراوان توصیه می‌شود. با این حال، اگر علائمی مثل تب بالا، سرفه‌های شدید و مداوم یا تنگی نفس ظاهر شد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد؛ زیرا ممکن است نشانه‌ای از عفونت شدیدتر یا آنفلوآنزا باشد که در دوران بارداری خطرناک است.
علل سرماخوردگی در بارداری
مهم‌ترین علت سرماخوردگی در دوران بارداری، کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن است که به‌طور طبیعی در این دوره رخ می‌دهد. این تغییر ایمنی باعث می‌شود بدن در برابر ویروس‌های محیطی مانند راینوویروس‌ها، کروناویروس‌های خفیف، یا آدنوویروس‌ها آسیب‌پذیرتر شود.
تماس با افراد بیمار و حضور در مکان‌های شلوغ یا بدون تهویه مناسب، مهم‌ترین عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرماخوردگی را در دوران بارداری را افزایش می‌دهند. البته استرس، تغذیه نامناسب، کم‌خوابی و قرار گرفتن در معرض هوای سرد و خشک، می‌توانند زمینه را برای ضعف بیشتر بدن و ابتلا به این بیماری فراهم کنند. تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب و خواب کافی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری داشته باشد.
راه های تشخیص سرماخوردگی در بارداری
تشخیص سرماخوردگی در بارداری معمولاً بر اساس علائم بالینی مانند گلودرد، آبریزش بینی و سرفه انجام می‌شود و در بیشتر موارد نیازی به آزمایش نیست. در صورت بروز علائم شدید مانند تب بالا یا درد قفسه سینه، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند تست خون یا بررسی‌های دیگر را درخواست کند تا علت دقیق‌تر تشخیص داده شود. همچنین گاهی علائم با آلرژی یا عفونت‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شوند، بنابراین مراجعه به پزشک برای تشخیص درست و درمان ایمن بسیار مهم است.
راه های درمان سرماخوردگی در بارداری
درمان سرماخوردگی در بارداری به شدت علائم و شرایط عمومی مادر بستگی دارد. در موارد خفیف، اقدامات خانگی مانند استراحت، نوشیدن مایعات گرم و استفاده از بخور، می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. علاوه بر این استفاده از سوپ‌های گرم و محیطی آرام برای خواب شبانه، تأثیر مثبتی دارد.
در برخی موارد نیاز به استفاده از داروهای مجاز در بارداری وجود دارد. این داروها باید حتماً زیر نظر پزشک مصرف شوند، چون بسیاری از داروهای رایج برای سرماخوردگی در دوران بارداری ممنوع هستند یا باید با احتیاط استفاده شوند. خوددرمانی و مصرف داروهای گیاهی یا شیمیایی بدون تجویز، ممکن است به جنین آسیب برساند. توصیه اصلی این است که در صورت تداوم علائم بیش از ۳ روز، یا بروز تب، حتماً به پزشک مراجعه شود. درمان زودهنگام و کنترل‌شده نه‌تنها از عوارض احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه باعث آرامش خاطر مادر نیز می‌شود.
متن انگلیسی:
medicalnewstoday
Having a cold during pregnancy is unlikely to harm the parent or the fetus. Treatment involves rest and staying hydrated. It may be safe to use certain over-the-counter medications, but some may have risks.
ترجمه متن:
سرماخوردگی در دوران بارداری به‌طور معمول خطری برای مادر یا جنین ایجاد نمی‌کند. درمان آن شامل استراحت و نوشیدن مایعات کافی است. استفاده از بعضی داروهای بدون نسخه ممکن است بی‌خطر باشد، اما برخی از آن‌ها می‌توانند خطراتی داشته باشند.
نگرانی سرماخوردگی به جنینت آسیب بزنه؟
برای درمان فوری نوبت بگیر.
۱. داروی سرماخوردگی در بارداری (دارو های مجاز سرماخوردگی در بارداری)
برخی داروها مانند استامینوفن و قطره سالین بینی در دوران بارداری بی‌خطر هستند و می‌توانند علائم سرماخوردگی را کاهش دهند. شربت‌هایی مثل دیفن‌هیدرامین یا دکسترومتورفان هم با تجویز پزشک قابل استفاده‌اند، اما مصرف خودسرانه حتی داروهای گیاهی ممنوع است. آنتی‌بیوتیک‌ها فقط در موارد عفونت باکتریایی و با نظر پزشک تجویز می‌شوند و مصرف نادرست آن‌ها برای مادر و جنین خطرناک است.
سرم سرماخوردگی در بارداری
در صورت افت فشار، بی‌اشتهایی شدید یا کم‌آبی بدن، پزشک ممکن است سرم تجویز کند. این سرم‌ها معمولاً شامل الکترولیت‌ها و ویتامین‌هایی هستند که به تقویت بدن کمک می‌کنند. سرم تراپی باید تحت نظر پزشک و در محیط ایمن انجام شود.
قرص سرماخوردگی در بارداری
بسیاری از قرص‌های سرماخوردگی ترکیبی بوده و حاوی مواد ضداحتقان یا آنتی‌هیستامین هستند که در بارداری مجاز نیستند. تنها برخی قرص‌ها مانند استامینوفن به صورت محدود و با تجویز پزشک قابل مصرف هستند.
۲. درمان سرماخوردگی در بارداری در خانه
روش‌های خانگی برای درمان سرماخوردگی در بارداری معمولاً ایمن هستند و به کاهش علائم کمک می‌کنند. نوشیدن مایعات گرم مانند دمنوش‌ها، استراحت کافی، استفاده از بخور گرم و مصرف غذاهای مقوی توصیه می‌شود. همچنین رعایت بهداشت فردی برای جلوگیری از انتشار ویروس ضروری است.
جوشانده سرماخوردگی در بارداری
برخی جوشانده‌های گیاهی مانند زنجبیل با لیمو، نعنا، یا بابونه به کاهش گلودرد و بهبود وضعیت عمومی کمک می‌کنند. با این حال، باید از مصرف گیاهانی که اثرات قوی روی رحم دارند (مثل گل‌گاوزبان یا آویشن زیاد) پرهیز کرد. به عنوان یک قانون کلی بهتر است مصرف دمنوش‌ها با مشورت پزشک انجام گیرد.
دنبال جوشونده طبیعی برای سرماخوردگی بارداریت هستی؟ مشاوره بگیر.
عوارض بیماری سرماخوردگی در بارداری
در اکثر موارد، سرماخوردگی در بارداری بدون عارضه است، اما اگر درمان نشود یا شدت یابد، می‌تواند باعث کم‌آبی بدن، کاهش اشتها، تب بالا و در موارد نادر عفونت‌های ثانویه مانند سینوزیت یا برونشیت شود. این وضعیت‌ها ممکن است سلامت جنین را تحت تأثیر قرار دهند.
در سه ماهه اول، تب بالا یا کم‌خوابی شدید ناشی از علائم ممکن است روی رشد جنین اثر بگذارد. در سه‌ماهه سوم، فشار به بدن مادر می‌تواند منجر به انقباضات زودرس یا خستگی مفرط شود. بنابراین حتی یک سرماخوردگی ساده نیز نباید نادیده گرفته شود. فراموش نکنید که استفاده خودسرانه از دارو، به‌ویژه در هفته‌های ابتدایی بارداری، می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های مادرزادی شود. به همین دلیل مدیریت دقیق علائم با راهنمایی پزشک اهمیت زیادی دارد.
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| داروهای مجاز | استامینوفن و قطره سالین بینی بی‌خطرند. شربت دیفن‌هیدرامین و دکسترومتورفان با تجویز پزشک آنتی‌بیوتیک فقط در عفونت باکتریایی و تحت نظر پزشک قرص‌های ترکیبی ضداحتقان یا آنتی‌هیستامین معمولاً ممنوع هستند. |
| سرم درمانی | در صورت افت فشار، بی‌اشتهایی شدید یا کم‌آبی، پزشک ممکن است سرم با الکترولیت و ویتامین تجویز کند. باید تحت نظر پزشک و در محیط ایمن انجام شود. |
| درمان خانگی | نوشیدن مایعات گرم (دمنوش‌ها)، استراحت، بخور گرم، مصرف غذاهای مقوی و رعایت بهداشت فردی توصیه می‌شود. |
| جوشانده‌های گیاهی | زنجبیل با لیمو، نعناع، بابونه می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. از مصرف گیاهان با اثرات قوی روی رحم (مثلاً گل‌گاوزبان، آویشن زیاد) باید پرهیز شود. دمنوش‌ها با مشورت پزشک مصرف شوند. |
پیشگیری سرماخوردگی در بارداری
شستن مرتب دست‌ها، پرهیز از تماس با افراد بیمار و استفاده از ماسک در فصول سرد، مهم‌ترین راه‌های پیشگیری هستند. همچنین تهویه مناسب در محیط خانه و محل کار می‌تواند از انتشار ویروس‌ها جلوگیری کند. تغذیه مناسب، مصرف ویتامین C طبیعی از میوه‌هایی مثل پرتقال و کیوی، نوشیدن آب کافی و خواب منظم نیز در تقویت سیستم ایمنی نقش دارند. ورزش سبک مانند پیاده‌روی نیز به افزایش مقاومت بدن کمک می‌کند. تزریق واکسن آنفلوآنزا در دوران بارداری توصیه می‌شود چرا که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های ویروسی را کاهش دهد. این واکسن برای جنین نیز بی‌خطر است و با مشورت پزشک قابل تزریق است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سرماخوردگی در بارداری یکی از بیماری‌های رایج اما نسبتاً بی‌خطر است که در صورت مراقبت صحیح، مشکلی برای مادر یا جنین ایجاد نمی‌کند. شناخت علائم و استفاده از روش‌های درمانی ایمن، از جمله داروهای مجاز و روش‌های خانگی، به مدیریت بهتر این بیماری کمک می‌کند. در صورت مشاهده تب بالا، تنگی نفس یا علائم شدیدتر، مراجعه به پزشک زنان ضروری است. همچنین برای استفاده از هر نوع دارو یا دمنوش، حتی اگر گیاهی باشد، باید نظر دکتر مامایی را جویا شد. احتیاط و آگاهی، کلید حفظ سلامت در دوران بارداری است. با مراقبت مناسب و تقویت بدن، می‌توان از بسیاری از بیماری‌های فصلی از جمله سرماخوردگی در دوران بارداری پیشگیری کرد و این دوره حساس را با آرامش و سلامت بیشتری طی کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!