فهرست مطالب
قرص پردنیزولون یکی از داروهای پرکاربرد در درمان بیماری‌های مختلف است که به گروه کورتیکواستروئیدها تعلق دارد. این دارو به دلیل خواص ضدالتهابی و سرکوب سیستم ایمنی، در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها تجویز می‌شود. در ادامه این مقاله از دکترتو، به بررسی کاربردها، دوز مصرفی و نکات مهم در مورد این دارو می‌پردازیم. اما اگر به طور مداوم از این دارو مصرف می‌کنید بهتر است با یک متخصص داخلی یا روماتولوژی درباره عوارض آن صحبت کنید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو نسبت به نوبت دهی حضوری و یا مشاوره آنلاین متنی و تلفنی اقدام کنید.
قرص پردنیزولون چیست؟
قرص پردنیزولون یک داروی کورتیکواستروئیدی (گلوکوکورتیکوئید) است که برای کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن و در درمان بیماری‌های مختلفی از جمله آلرژی‌های شدید، آرتریت روماتوئید، آسم، اختلالات پوستی، التهاب چشمی و بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس کاربرد دارد. پردنیزولون با مهار واکنش‌های التهابی بدن، علائم ناشی از این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
| شناسنامه دارویی | توضیحات |
|---|---|
| قرص پردنیزولون چیست؟ | قرص پردنیزولون یک داروی استروئیدی است که معمولاً برای کاهش التهاب و درمان برخی بیماری‌های خودایمنی و آلرژیک تجویز می‌شود. |
| نام عمومی دارو | پردنیزولون (Prednisolone) |
| نام تجاری | برخی از برندهای رایج این دارو عبارتند از: Prednisone, Prednisol, Orasone. |
| نوع دارو | استروئید (کورتیکواستروئید) |
| فرمول شیمیایی | C21H28O5 |
| دسته بندی بارداری | این دارو در دوران بارداری جزء دسته C قرار دارد، یعنی ممکن است تاثیرات نامطلوبی بر روی جنین داشته باشد و باید تنها در صورت لزوم و تحت نظر پزشک مصرف شود. |
| نیمه عمر | نیمه عمر این دارو حدود ۲ تا ۳ ساعت است. |
| دفع دارو | عمدتاً از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود. |
| مکانیسم اثر | پردنیزولون با کاهش التهاب و سرکوب پاسخ ایمنی بدن عمل می‌کند. این دارو به گیرنده‌های گلوکوکورتیکوئیدی متصل شده و فعالیت آن‌ها را تنظیم می‌کند که باعث کاهش تولید مواد شیمیایی التهابی و کاهش پاسخ ایمنی می‌شود. |
| بهترین شرایط نگهداری | این دارو باید در دمای اتاق (حدود ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. |
| نحوه مصرف | پردنیزولون به صورت قرص و یا شربت مصرف می‌شود و معمولاً باید طبق دستور پزشک و با توجه به نوع بیماری و شرایط فرد مصرف شود. معمولاً دوز شروع به تدریج کاهش می‌یابد. |
| اشکال دارویی | قرص، شربت |
| داروهای هم گروه | داروهای مشابه شامل سایر کورتیکواستروئیدها هستند که ممکن است در درمان بیماری‌های مشابه تجویز شوند. برخی از داروهای هم گروه عبارتند از: پردنیزون (Prednisone) دگزامتازون (Dexamethasone) هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) متیل پردنیزولون (Methylprednisolone) |
نحوه مصرف قرص پردنیزولون
نحوه مصرف به نوع بیماری، شدت آن و دستور پزشک بستگی دارد. این دارو معمولا به صورت خوراکی همراه با غذا یا بعد از غذا مصرف شده تا از عوارض گوارشی جلوگیری گردد. دوز و مدت مصرف باید دقیقا طبق دستور پزشک باشد و ممکن است به صورت یک دوز واحد در روز یا تقسیم شده در چند نوبت تجویز شود.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Swallow the disintegrating tablet whole. Do not break or use half.
ترجمه متن:
قرص پردنیزولون را به طور کامل ببلعید. آن را نشکنید و نصف نکنید.
بهترین زمان برای خوردن کپسول پردنیزولون (قرص پردنیزولون چه موقع مصرف شود؟)
بهترین زمان مصرف دارو صبح همراه با وعده غذایی است زیرا کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزولون با ریتم طبیعی بدن (که کورتیزول صبح‌ها بیشتر ترشح می‌شود) هماهنگ‌تر باشند و احتمال عوارضی مانند اختلال در خواب کاهش یابد. همچنین، مصرف همراه غذا به جلوگیری از عوارض گوارشی مانند تحریک معده کمک می‌کند.
موارد مصرف قرص پردنیزولون (قرص پردنیزولون برای چیه؟)
همانطور که گفته شد این دارو در بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید، آلرژی‌های شدید، آسم و بیماری‌های ریوی، اختلالات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس، التهابات چشمی مانند یووئیت و حتی برخی سرطان‌ها مانند لوسمی و لنفوم کاربرد دارد. همچنین، در درمان اختلالات غدد فوق کلیوی مانند کمبود هورمون کورتیزول نیز تجویز می‌شود.
۱. قرص پردنیزولون ورم بینی
قرص پردنیزولون ممکن است برای کاهش ورم بینی ناشی از التهاب، آلرژی یا شرایطی مانند رینیت آلرژیک و سینوزیت تجویز شود. این دارو با اثر ضدالتهابی قوی خود می‌تواند تورم و گرفتگی بینی را کاهش داده و علائمی مانند احتقان و دشواری در تنفس را بهبود بخشد.
۲. قرص پردنیزولون برای سرفه
این دارو ممکن است برای درمان سرفه‌های شدید ناشی از التهاب مجاری تنفسی، مانند موارد آسم، برونشیت آلرژیک یا COPD (بیماری مزمن انسدادی ریه)، تجویز شود. با خاصیت ضدالتهابی قوی خود می‌تواند تورم و التهاب راه‌های هوایی را کاهش دهد و به بهبود تنفس کمک کند. پردنیزولون معمولا برای سرفه‌های معمولی یا ناشی از سرماخوردگی توصیه نمی‌شود.
برای درمان سرفه مزمن بهت پردنیزولون تجویز شده؟
ار متخصص اطلاعات بیشتر بگیر.
۳. قرص پردنیزولون و چاقی صورت
پردنیزولون می‌تواند باعث افزایش وزن و ورم صورت (که به آن ماه شکل گفته می‌شود) شود. این اثرات به دلیل خاصیت نگهداری آب در بدن و تغییرات هورمونی ناشی از مصرف دارو است. اگر این عوارض برای شما نگران‌کننده است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
۴. قرص پردنیزولون برای کرونا
قرص در برخی موارد خاص برای بیماران مبتلا به کرونا تجویز می‌شوند. این دارو معمولا برای بیمارانی که دچار علائم شدید مانند التهاب گسترده یا سندروم دیسترس تنفسی حاد هستند و به اکسیژن اضافی یا دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارند، توصیه می‌شوند. پردنیزولون با کاهش التهاب شدید و جلوگیری از واکنش‌های بیش از حد سیستم ایمنی می‌تواند به بهبود شرایط بیماران کمک کند. برای موارد خفیف یا در مراحل اولیه کرونا، استفاده از پردنیزولون توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است سیستم ایمنی را ضعیف کرده و روند مقابله با ویروس را مختل کند.
۵. قرص پردنیزولون و موفقیت بارداری
این قرص در برخی موارد در دوران بارداری تجویز می‌شود، به‌ویژه برای زنانی که دچار مشکلات خودایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید هستند، زیرا می‌تواند به کنترل التهاب و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کند. با این حال، استفاده از پردنیزولون در بارداری ممکن است با برخی خطرات از جمله افزایش خطر فشار خون بالا و دیابت بارداری همراه باشد.
۶. قرص پردنیزولون برای روماتیسم
قرص پردنیزولون یکی از داروهای رایج برای درمان روماتیسم و بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید است. این دارو به دلیل خاصیت ضدالتهابی و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی خود، می‌تواند در کاهش التهاب مفاصل و تسکین درد و ورم ناشی از این بیماری موثر باشد. پردنیزولون معمولا برای کنترل حملات حاد یا شدید روماتیسم و پیشگیری از آسیب مفاصل در موارد پیشرفته تجویز می‌شود.
۷. قرص پردنیزولون برای تنگی نفس
دارو ممکن است برای درمان تنگی نفس ناشی از التهاب مجاری تنفسی، مانند آسم، برونشیت مزمن یا بیماری مزمن انسدادی ریه تجویز شود. این دارو با خواص ضدالتهابی خود به کاهش تورم و التهاب در مجاری تنفسی کمک کرده و می‌تواند علائم تنگی نفس را تسکین دهد.
۸. قرص پردنیزولون برای گوش
این قرص برای درمان مشکلات گوش که به دلیل التهاب یا واکنش‌های آلرژیک ایجاد می‌شوند، تجویز میگردد. به عنوان مثال، در درمان عفونت‌های گوش داخلی یا التهاب گوش میانی که به دلیل التهاب شدید یا حساسیت ایجاد شده، ممکن است از پردنیزولون برای کاهش تورم و التهاب استفاده شود. این دارو به ویژه در شرایطی که التهاب شدید باعث مشکلات شنوایی یا درد در گوش شده، می‌تواند موثر باشد.
۹. قرص پردنیزولون ۵ برای جوش صورت
قرص پردنیزولون ۵ در موارد خاص برای درمان جوش های صورت ناشی از التهاب‌های شدید یا بیماری‌های خودایمنی مانند روزاسه یا آکنه التهابی کاربرد دارد. این دارو با خاصیت ضدالتهابی خود می‌تواند به کاهش تورم و قرمزی جوش‌ها کمک کند.
۱۰. قرص پردنیزولون ۵۰ برای کودکان
تجویز این دارو برای کودکان معمولا در موارد خاص و تحت نظر پزشک انجام می‌شود، مانند بیماری‌های خودایمنی، التهاب‌های شدید یا واکنش‌های آلرژیک که نیاز به درمان سریع دارند. برای کودکان، معمولا از دوزهای پایین‌تر استفاده می‌شود و پزشک به دقت دوز و مدت درمان را کنترل می‌کند تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کند.
۱۱. قرص پردنیزولون برای سرطان
قرص پردنیزولون در برخی از انواع سرطان‌ها به عنوان بخشی از درمان استفاده می‌شود، به‌ویژه در درمان سرطان‌های خون مانند لوسمی و لنفوم. این دارو می‌تواند به کاهش التهاب، کنترل علائم بیماری و حتی بهبود عملکرد سیستم ایمنی در مواجهه با درمان‌های دیگر (مانند شیمی‌درمانی) کمک کند. پردنیزولون همچنین می‌تواند به تسکین علائمی مانند درد و تورم ناشی از تومورها کمک کند.
۱۲. قرص پردنیزولون برای ام اس
این دارو ممکن است برای درمان بیماری ام اس، به‌ویژه در مواقع بروز حملات حاد تجویز شود. در حملات حاد ام اس که با التهاب و آسیب به اعصاب همراه است، پردنیزولون به دلیل خاصیت ضدالتهابی و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی خود می‌تواند به کاهش التهاب و تسریع بهبودی علائم کمک کند.
بیماری خودایمن داری و نگران مصرف پردنیزولون هستی؟ مشاوره بگیر.
۱۳. قرص پردنیزولون برای مشکلات گوارشی
قرص پردنیزولون ممکن است برای درمان برخی از مشکلات گوارشی که به دلیل التهاب ایجاد شده‌اند، مانند بیماری التهابی روده (کولیت اولسراتیو و بیماری کرون) تجویز شود. این دارو با خاصیت ضدالتهابی خود می‌تواند به کاهش التهاب در دیواره روده و تسکین علائم مانند درد، اسهال و خونریزی کمک کند.
۱۴. قرص پردنیزولون برای سرماخوردگی
این قرص معمولا برای درمان سرماخوردگی تجویز نمی‌شود، زیرا سرماخوردگی معمولا یک عفونت ویروسی است و پردنیزولون به طور خاص در درمان علائم آن موثر نیست.
دوز مصرفی قرص پردنیزولون
دوز مصرفی ستگی به بیماری و شدت آن دارد. برای بزرگسالان، دوز معمولی بین ۵ تا ۶۰ میلی‌گرم در روز است و ممکن است بسته به شرایط کاهش یابد. در موارد حاد مانند بیماری‌های ریوی یا حملات ام‌اس، دوز می‌تواند بالاتر باشد.
متن انگلیسی:
nhs
In children, the dose may be lower than for an adult with the same problem because it is calculated based on their height and weight.
ترجمه متن:
در کودکان، دوز دارو ممکن است نسبت به بزرگسالان با مشکل مشابه پایین‌تر باشد، زیرا دوز بر اساس قد و وزن کودک محاسبه می‌شود.
شروع اثر پردنیزولون
شروع اثر معمولا در عرض یک تا دو روز پس از مصرف مشاهده می‌شود، اما بسته به نوع بیماری و شدت آن، ممکن است زمان بیشتری برای تاثیر کامل نیاز باشد. در موارد التهابی حاد، مانند حملات آسم یا بیماری‌های خودایمنی، اثرات دارو ممکن است سریع‌تر نمایان شود.
چگونه قرص پردنیزولون را قطع کنیم؟
قطع قرص باید به‌طور تدریجی و تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز عوارضی مانند سندروم قطع ناگهانی کورتیکواستروئید جلوگیری شود. معمولا پزشک دوز دارو را به تدریج کاهش می‌دهد تا بدن فرصت داشته باشد به تدریج به تولید هورمون‌های طبیعی خود بازگردد.
عوارض قرص پردنیزولون
عوارض قرص پردنیزولون بیشتر در مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالا مشاهده می‌شود و باید تحت نظر پزشک مصرف شود، این موراد عبارتند از:
- ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر عفونت‌ها
- افزایش وزن و احتباس آب
- افزایش قند خون و خطر دیابت
- افزایش فشار خون
- زخم معده و مشکلات گوارشی
- پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگ
- تغییرات خلقی، اضطراب یا افسردگی
عوارض قطع ناگهانی قرص پردنیزولون
قطع ناگهانی قرص می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، زیرا بدن نیاز به زمان دارد تا به‌طور طبیعی هورمون‌های کورتیکواستروئید خود را تولید کند. از جمله عوارض آن می‌توان به ضعف شدید، خستگی، کاهش فشار خون، درد مفاصل و عضلات اشاره کرد. همچنین، ممکن است افت قند خون، حالت تهوع، استفراغ، کاهش اشتها و کاهش وزن ایجاد شود.
قرص پردنیزولون خواب آور است؟
قرص پردنیزولون معمولا اثرات خواب‌آور ندارد. ولی ممکن است باعث بی‌خوابی یا اختلالات خواب در برخی افراد شود، به‌ویژه اگر در دوزهای بالا و به مدت طولانی مصرف گردد. از آنجایی که پردنیزولون می‌تواند سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد و سطح انرژی را افزایش دهد، برخی افراد ممکن است با مشکلات خواب مواجه شوند.
تاثیر قرص پردنیزولون بر قاعدگی
استفاده از این دارو ممکن است باعث اختلالات قاعدگی و تاثیر بر هورمون‌ها شود، مانند عدم منظم شدن دوره‌های قاعدگی، قطع قاعدگی (آمنوره) یا دوره‌های قاعدگی طولانی‌تر یا سبک‌تر.
موارد احتیاط و منع مصرف قرص پردنیزولون
قرص پردنیزولون باید در افرادی که دارای بیماری‌های عفونی فعال هستند، با احتیاط مصرف شود، زیرا می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و خطر عفونت‌ها را افزایش دهد. همچنین، افراد مبتلا به زخم معده یا بیماری‌های گوارشی باید از این دارو با احتیاط استفاده کنند. فشار خون بالا و دیابت از دیگر شرایطی است که در مصرف پردنیزولون باید دقت شود، زیرا این دارو ممکن است فشار خون را افزایش دهد و قند خون را بالا ببرد. مصرف طولانی‌مدت پردنیزولون می‌تواند موجب پوکی استخوان شود.
قرص پردنیزولون در بارداری
در دوران بارداری مصرف دارو باید با احتیاط باشد و تنها در موارد ضروری و تحت نظر پزشک تجویز گردد. این دارو ممکن است به جنین به ویژه در سه‌ماهه اول بارداری؛ آسیب بزند. ولی در مواردی که فواید درمانی آن برای مادر از خطرات احتمالی برای جنین بیشتر باشد، پزشک ممکن است پردنیزولون را تجویز کند.
مصرف قرص پردنیزولون در شیردهی
این دارو به مقدار کم در شیر مادر ترشح می‌شود، اما معمولا به نظر نمی‌رسد که برای نوزاد مشکلی ایجاد کند. با این حال، در صورتی که مصرف آن ضروری باشد، بهتر است تحت نظر پزشک باشد تا خطرات احتمالی به حداقل برسد.
اختلالات دارویی قرص پردنیزولون
قبل از مصرف پردنیزولون، باید تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید تا از بروز تداخلات دارویی جلوگیری شود. برخی از این اختلالات عبارتند از:
- داروهای ضدانعقاد خون (مانند وارفارین) با تقویت اثرات داروهای ضدانعقاد و افزایش خطر خونریزی
- داروهای ضد دیابت با افزایش افزایش قند خون
- داروهای فشار خون بالا با کاهش اثرات دارو
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی با افزایش خطر عوارض گوارشی مانند زخم معده
- داروهای کورتیکواستروئیدی دیگر با تشدید عوارض جانبی
اطلاعات دارویی قرص پردنیزولون
اطلاعات دارویی قرص پردنیزولون شامل اشکال دارویی، عوارض جانبی و تداخلات دارویی را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| اسامی تجاری | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
|---|---|---|
| دلتازون (Deltason) | افزایش قند و فشار خون | داروهای ضد دیابت |
| پریدنی (Predni) | احتباس مایعات و ورم صورت | داروهای ضد انعقاد خون (مثل وارفارین) |
| پریدنار (Prednar) | زخم معده و مشکلات گوارشی | داروهای فشار خون |
| نولودکس (Nolodex) | تغییرات خلقی | داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، داروهای دیگر کورتیکواستروئید |
| پردنیسول (Prednisol) | افزایش وزن و اشتها، | |
| پوکی استخوان (در مصرف طولانی‌مدت) | ||
| ضعف سیستم ایمنی (افزایش خطر عفونت) | ||
| کاهش رشد در کودکان | ||
| تغییرات پوستی (نازک شدن پوست، کبودی آسان) |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
قرص پردنیزولون یک داروی موثر در درمان بیماری‌های التهابی و خودایمنی است، اما مصرف طولانی‌مدت یا نادرست آن می‌تواند منجر به عوارض جانبی متعددی شود. بنابراین، استفاده از این دارو باید تحت نظر پزشک و با دقت انجام شود. اگر در حال مصرف داروهای دیگر هستید یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات گوارشی دارید، قبل از مصرف پردنیزولون با متخصص روماتولوژی یا دکتر داخلی مشورت نمایید تا از تداخلات دارویی جلوگیری شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!