بیرون زدگی دیسک کمر چیست و چگونه درمان می شود؟

بیرون زدگی دیسک کمر یکی از مشکلات رایج ستون فقرات است که می‌تواند باعث بروز درد و مشکلات جدی در حرکت بدن شود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌های کمر از جای خود جابجا شده و به اعصاب فشار وارد کند. اما اگر به تازگی دردهای مزمنی را در ناحیه کمر خود تجربه می‌کنید بهتر است در این باره با متخصص ارتوپد مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو به منظور تعیین وقت ویزیت حضوری و یا مشاوره آنلاین کمک بگیرید.

بیرون زدگی دیسک کمر چیست؟

بیرون زدگی دیسک کمر یا فتق دیسک یکی از مشکلات شایع ستون فقرات است که در آن، قسمت نرم و ژلاتینی داخل دیسک بین مهره‌ای به بیرون از جای خود می‌زند و به عصب‌های اطراف فشار وارد می‌کند. این وضعیت معمولاً در ناحیه پایین کمر رخ می‌دهد و باعث درد، بی‌حسی و گزگز در پاها می‌شود. بیرون زدگی دیسک کمر به وضعیتی گفته می‌شود که یکی از دیسک‌های بین مهره‌های کمر از جای خود بیرون زده و فشار به اعصاب وارد می‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید، بی‌حسی و ضعف در اندام‌های مختلف بدن شود.

اما دیسک کمر چیست؟ برای درک بهتر بیرون زدگی دیسک، ابتدا باید با دیسک بین مهره‌ای آشنا شویم. دیسک‌های بین مهره‌ای مانند بالشتک‌هایی عمل می‌کنند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند. این دیسک‌ها به ستون فقرات اجازه می‌دهند تا خم شود و بچرخد و همچنین به عنوان کمک فنر عمل می‌کنند تا از ستون فقرات در برابر فشار محافظت کنند.

فرق بیرون زدگی دیسک کمر، فتق دیسک کمر و پارگی دیسک کمر

بیرون زدگی دیسک کمر، فتق دیسک کمر و پارگی دیسک کمر، اصطلاحاتی هستند که برای توصیف آسیب به دیسک‌های بین مهره‌ای استفاده می‌شوند. اگرچه این اصطلاحات اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های ظریفی بین آن‌ها وجود دارد. در جدول زیر نگاهی به تفاوت‌های بیرون زدگی دیسک کمر، فتق دیسک کمر و پارگی دیسک کمر می‌اندازیم:

اصطلاح	توضیح
بیرون زدگی دیسک کمر	زمانی که دیسک از جای خود حرکت کرده و به اعصاب فشار وارد می‌کند.
فتق دیسک کمر	هنگامی که دیسک به طور جزئی یا کامل از جایش خارج می‌شود.
پارگی دیسک کمر	دیسک کاملاً پاره شده و مواد داخل آن به خارج از دیسک نفوذ می‌کند.

آیا بیرون زدگی دیسک کمر خطرناک است؟

اگر برامدگی دیسک کمر در محلی که عصب‌ها از آن عبور می‌کنند، رخ داده باشد، علائم شدیدتر خواهد بود. بیرون زدگی دیسک کمر ممکن است خطرناک باشد، زیرا می‌تواند باعث فشار بر اعصاب و آسیب به سیستم عصبی شود. این وضعیت می‌تواند به درد مزمن، بی‌حسی و حتی فلج منجر شود.

انواع بیرون زدگی دیسک کمر

انواع بیرون زدگی دیسک کمر بر اساس شدت و محل آسیب شامل بیرون زدگی خفیف، شدید، مایع، و مرکزی هستند. بیرون زدگی خفیف معمولاً کمترین فشار را به اعصاب وارد می‌کند، در حالی که بیرون زدگی شدید می‌تواند موجب درد و اختلالات حرکتی شود. محل بیرون زدگی نیز اهمیت دارد؛ برای مثال، دیسک پایین کمر (معمولا مهره‌های ۴ و ۵) بیشتر درگیر می‌شود، زیرا فشار بیشتری را تحمل می‌کند.

۱. بیرون زدگی دیسک کمر ۴ و ۵

بیرون زدگی دیسک کمر در مهره‌های ۴ و ۵ (L4-L5) یکی از شایع‌ترین انواع این عارضه است، زیرا این بخش از ستون فقرات بیشترین وزن و فشار بدن را تحمل می‌کند. این نوع بیرون زدگی معمولا باعث درد در ناحیه پایین کمر و انتشار آن به باسن، ران و حتی ساق پا می‌شود. علاوه بر درد، ممکن است علائمی مانند بی‌حسی، ضعف عضلانی یا اختلال در حرکات پاها نیز ظاهر شود. درمان آن بسته به شدت آسیب می‌تواند شامل فیزیوتراپی، درمان دارویی یا جراحی باشد.

۲. بیرون زدگی شدید دیسک کمر

بیرون زدگی شدید دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که هسته ژلاتینی دیسک به شدت از جای خود خارج شده و به اعصاب اطراف فشار زیادی وارد کند. این حالت می‌تواند منجر به کمر درد شدید، بی‌حسی، ضعف عضلانی یا حتی اختلالات حرکتی در پاها شود. در موارد حاد، ممکن است کنترل ادرار یا مدفوع نیز تحت تأثیر قرار گیرد که نیاز به درمان فوری دارد. درمان بیرون زدگی شدید معمولاً شامل جراحی، فیزیوتراپی تخصصی و مراقبت‌های پس از عمل است.

۳. بیرون زدگی خفیف دیسک کمر

بیرون زدگی خفیف دیسک کمر مرحله‌ای اولیه از این عارضه است که در آن دیسک کمی از جای خود جابه‌جا شده اما هنوز به طور جدی به اعصاب فشار وارد نمی‌کند. این وضعیت معمولا با درد ملایم در ناحیه کمر، گاهی همراه با خستگی یا ضعف جزئی در پاها همراه است. در بسیاری از موارد، با درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، تمرینات اصلاحی و رعایت اصول نشستن و ایستادن، بهبودی حاصل می‌شود. اگرچه خفیف است، اما نیاز به مراقبت دارد تا از پیشرفت آن به مراحل شدیدتر جلوگیری شود.

درد خفیف کمر داری و نمی‌دونی علتش چیه؟

از متخصص مشاوره بگیر.

فوق تخصص ارتوپدی

۴. بیرون زدگی مایع دیسک کمر

بیرون زدگی مایع دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که مایع درون دیسک به بیرون نشت کرده و به اعصاب فشار وارد می‌کند. این نوع بیرون زدگی ناشی از تورم دیسک کمر ممکن است باعث درد شدید و التهاب در ناحیه کمر و پاها شود. درمان آن معمولا شامل داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر جراحی است.

۵. بیرون زدگی دیسک مرکزی کمر

بیرون زدگی دیسک مرکزی کمر زمانی رخ می‌دهد که دیسک کمر به سمت مرکز ستون فقرات فشار می‌آورد. این نوع بیرون زدگی ممکن است موجب فشار بر اعصاب مرکزی و درد در ناحیه کمر و حتی اختلال در حرکت پاها شود. درمان آن اغلب شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد التهابی و در موارد شدید جراحی است.

۶. بیرون زدگی دیسک پایین کمر

بیرون زدگی دیسک پایین کمر معمولا در نواحی L4 و L5 رخ می‌دهد و یکی از شایع‌ترین انواع این عارضه است. این مشکل می‌تواند باعث درد شدید در ناحیه کمر، باسن و پاها شود و اغلب با بی‌حسی یا ضعف در پاها همراه است. درمان‌های آن شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد درد و در موارد جدی‌تر جراحی است.

علائم بیرون زدگی دیسک کمر

علائم بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و بسته به شدت و محل بیرون‌زدگی دیسک، علائم متنوعی از خفیف تا شدید بروز پیدا می‌کنند. برخی افراد ممکن است تنها با درد خفیف و گذرا مواجه شوند، در حالی که دیگران ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند. این علائم می‌توانند در یک ناحیه خاص از کمر، پاها یا حتی تا انگشتان پا گسترش یابند. در ادامه به برخی از اصلی‌ترین و شایع‌ترین علائم بیرون‌زدگی دیسک کمر اشاره خواهیم کرد:

• درد شدید یا تیر کشیدن در ناحیه کمر که ممکن است به پاها نیز منتقل شود.
• احساس بی‌حسی، سوزش یا گزگز در اندام‌ها، به‌ویژه در پاها و انگشتان
• ضعف عضلانی و مشکل در حرکت پاها
• اختلالات عملکرد ادراری یا مدفوعی، مانند عدم کنترل ادرار یا مدفوع که نشان‌دهنده فشار شدید بر اعصاب است.

علت بیرون زدگی دیسک کمر

بیرون زدگی دیسک کمر معمولا به دلیل فشار مداوم یا آسیب به دیسک‌ها ایجاد می‌شود. عواملی مانند بلند کردن نادرست اجسام سنگین، ضعف عضلات کمر و سن بالا می‌توانند باعث کاهش انعطاف‌پذیری دیسک‌ها و در نتیجه بیرون زدگی آن‌ها شوند. همچنین، آسیب‌های ناگهانی یا حرکات ناگهانی نیز می‌توانند فشار زیادی به دیسک وارد کنند.

تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر

تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر معمولا با بررسی تاریخچه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی آغاز می‌شود. پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص و تعیین شدت آسیب، آزمایش‌هایی مانند تصویربرداری با ام‌آرآی (MRI) یا سی‌تی‌اسکن را تجویز کند. این آزمایش‌ها می‌توانند موقعیت دقیق دیسک بیرون زده و فشار وارد شده بر اعصاب را نشان دهند. همچنین، آزمایش‌های عصبی برای ارزیابی ضعف عضلانی یا بی‌حسی در اندام‌ها انجام می‌شود.

عکس ام آر ای بیرون زدگی دیسک کمر

عکس ام آر آی (MRI) برای تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر یک ابزار کلیدی است که تصویری دقیق از وضعیت دیسک‌ها و ساختارهای اطراف آن فراهم می‌کند. این تصویر می‌تواند نشان دهد که دیسک به بیرون فشار آورده و بر اعصاب یا نخاع فشار وارد کرده است. ام آر آی به پزشک کمک می‌کند تا شدت و محل دقیق آسیب را شناسایی کرده و برنامه درمانی مناسبی را تعیین کند.

متن انگلیسی:
MRI . Radio waves and a strong magnetic field are used to create images of the body’s inner structures. This test can be used to confirm the location of the herniated disk and to see which nerves are affected
ترجمه متن:
در ام‌آر‌آی از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویر از ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند برای تأیید محل بیرون زدگی دیسک و مشاهده این که کدام اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، استفاده شود.

mayoclinic

درمان بیرون زدگی دیسک کمر

درمان بیرون زدگی دیسک کمر به طور کلی شامل روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد درد و ضد التهاب است که به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند. در موارد شدیدتر، جراحی برای برداشتن بخش بیرون زده دیسک یا کاهش فشار بر اعصاب ممکن است لازم باشد. همچنین، تغییرات در سبک زندگی مانند تقویت عضلات کمر و انجام تمرینات ورزشی می‌تواند به پیشگیری از عود مشکل کمک کند.

۱. درمان قطعی بیرون زدگی دیسک کمر

درمان قطعی بیرون زدگی دیسک کمر معمولا شامل جراحی است که برای برداشتن بخش بیرون زده دیسک و کاهش فشار بر اعصاب انجام می‌شود. این روش زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و داروها مؤثر نباشند یا علائم به شدت ناتوان‌کننده باشند. پس از جراحی، درمان‌های تکمیلی مانند فیزیوتراپی برای بازگشت به عملکرد طبیعی بدن ضروری است.

متن انگلیسی:
Herniated disks get better on their own over time or with nonsurgical treatment for 9 out of 10 people. If
other treatments don’t relieve your symptoms, your healthcare provider may recommend surgery.
ترجمه متن:
بیرون زدگی دیسک‌ها در بیشتر افراد (۹ نفر از ۱۰ نفر) به‌ طور خود به خودی یا با درمان‌های غیرجراحی بهبود می‌یابد. اگر درمان‌های دیگر علائم شما را تسکین ندهند، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند.

my.clevelandclinic

۲. عمل بیرون زدگی دیسک کمر

عمل جراحی برای بیرون زدگی دیسک کمر معمولا زمانی انجام می‌شود که دیگر روش‌های درمانی مؤثر نبوده و درد یا اختلالات عصبی شدید باشد. در این عمل، بخش بیرون زده دیسک برداشته می‌شود تا فشار از روی اعصاب برداشته شود. جراحی می‌تواند به صورت میکروسکوپی یا با استفاده از تکنیک‌های کم تهاجمی انجام گیرد و معمولاً با بهبودی سریع‌تر و عوارض کمتر همراه است.

۳. درمان دارویی بیرون زدگی دیسک کمر

در درمان دارویی بیرون زدگی دیسک کمر، پزشکان معمولا مسکن‌های ضد درد مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) تجویز می‌کنند. در موارد شدیدتر، ممکن است داروهای شل‌کننده عضلات یا کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و درد تجویز شوند.

دنبال درمان دارویی برای لغزش دیسک هستی؟ راهنمایی بگیر.

دکتر لغزش دیسک

۴. فیزیوتراپی بیرون زدگی دیسک کمر

فیزیوتراپی یکی از روش‌های مؤثر درمان بیرون زدگی دیسک کمر است که به تقویت عضلات پشتی، بهبود وضعیت بدن و کاهش فشار روی دیسک کمک می‌کند. تمرینات خاصی برای تقویت عضلات شکم و کمر، کشش عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری بدن توصیه می‌شود. فیزیوتراپیست همچنین ممکن است روش‌هایی مانند درمان دستی، گرما یا سرما درمانی و الکتروتراپی را برای کاهش درد و التهاب به کار گیرد.

۵. درمان خانگی بیرون زدگی دیسک کمر

درمان خانگی بیرون زدگی دیسک کمر شامل استراحت کوتاه‌مدت، اجتناب از فعالیت‌های سنگین و استفاده از کمپرس سرد یا گرم برای کاهش درد و التهاب است. همچنین، انجام تمرینات کششی ملایم و تقویت عضلات شکم و کمر می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد نیز ممکن است مفید باشد.

۶. درمان بیرون زدگی دیسک کمر در طب سنتی

در طب سنتی، درمان بیرون زدگی دیسک کمر با استفاده از داروهای گیاهی ضد التهاب مانند زنجبیل و برگ گیاهان دارویی برای کاهش درد و التهاب توصیه می‌شود. همچنین، استفاده از روغن‌های گیاهی برای ماساژ کمر و درمان‌های فشاری مانند حجامت و بادکش به تقویت گردش خون و کاهش درد کمک می‌کند.

۷. بهترین ورزش برای بیرون زدگی دیسک کمر

بهترین ورزش‌ها برای بیرون زدگی دیسک کمر، شامل تمرینات تقویت‌کننده عضلات شکم و کمر مانند پل، کرانچ‌های اصلاح شده و تمرینات کششی ملایم است. شنا و پیاده‌روی نیز ورزش‌های کم‌فشار و مفید برای تقویت بدن بدون فشار زیاد بر روی دیسک‌ها هستند. این ورزش‌ها به بهبود انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات پشتی و کاهش فشار بر دیسک‌ها کمک می‌کنند.

۸. استراحت بیرون زدگی دیسک کمر

استراحت کوتاه‌مدت برای افراد با بیرون زدگی دیسک کمر ضروری است تا از تشدید درد جلوگیری شود، اما استراحت طولانی‌مدت ممکن است باعث ضعف عضلات و بدتر شدن وضعیت شود. معمولا پزشکان توصیه می‌کنند که پس از چند روز استراحت، فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی شروع شود تا به بهبود سریع‌تر کمک کند.

۹. پیاده روی برای بیرون زدگی دیسک کمر

پیاده‌روی یکی از ورزش‌های مفید برای بیرون زدگی دیسک کمر است که به تقویت عضلات شکم و کمر کمک کرده و فشار زیادی به دیسک‌ها وارد نمی‌کند. این فعالیت همچنین به بهبود گردش خون و افزایش انعطاف‌پذیری بدن بدون ایجاد درد یا آسیب بیشتر کمک می‌کند.

۱۰. درمان بیرون زدگی دیسک کمر با طب سوزنی

طب سوزنی می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر کمک کند، زیرا با تحریک نقاط خاص در بدن، گردش خون و ترشح مواد ضد درد طبیعی را افزایش می‌دهد. این درمان همچنین به تسکین تنش عضلانی و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کند.

مدت زمان ترمیم بیرون زدگی دیسک کمر

مدت زمان ترمیم بیرون زدگی دیسک کمر به شدت آسیب و نوع درمان بستگی دارد، اما معمولا بین چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. در موارد خفیف، بهبود سریع‌تری با استراحت و فیزیوتراپی حاصل می‌شود، اما در موارد شدیدتر ممکن است به درمان‌های طولانی‌مدت نیاز باشد.

عوارض بیرون زدگی دیسک کمر

این وضعیت اگرچه معمولاً با درمان‌های محافظه‌کارانه بهبود می‌یابد، اما در صورت عدم درمان مناسب یا پیشرفت بیماری، می‌تواند عوارض جدی‌تری را به دنبال داشته باشد. از جمله عوارض بیرون زدگی دیسک کمر می‌توان به اختصار به این موارد اشاره کرد:

•   درد مزمن کمر: بیرون زدگی دیسک کمر می‌تواند باعث درد مداوم و شدید در ناحیه کمر شود.
•   فشار بر اعصاب: فشار به اعصاب می‌تواند منجر به بی‌حسی، ضعف عضلانی و اختلال در حرکت پاها شود.
•   اختلال در عملکرد ادراری: در موارد شدید، فشار بر اعصاب می‌تواند باعث مشکلاتی مانند عدم کنترل ادرار یا مدفوع شود.
•   محدودیت حرکتی: بیرون زدگی دیسک می‌تواند دامنه حرکات کمر را محدود کند و باعث اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه شود.
•   فلج موقت یا دائمی: در موارد نادر و شدید، فشار مداوم بر اعصاب می‌تواند منجر به فلج موقت یا دائمی در پاها شود.

پیشگیری از بیرون زدگی دیسک کمر

برای پیشگیری از بیرون زدگی دیسک کمر، تقویت عضلات کمر از طریق ورزش‌های مناسب مانند پیاده‌روی و شنا ضروری است. همچنین، حفظ وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن، ایستادن و بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند فشار اضافی را بر ستون فقرات کاهش دهد. رعایت اصول بهداشتی مانند کنترل وزن و اجتناب از حرکات ناگهانی نیز از بروز این مشکل جلوگیری می‌کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیرون زدگی دیسک کمر می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی داشته باشد و نیاز به درمان‌های پزشکی یا جراحی در برخی موارد دارد. تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و بهبودی کامل حاصل شود. مراجعه به دکتر ارتوپد، استفاده از روش‌های درمانی مناسب و رعایت نکات پیشگیری مانند تقویت عضلات کمر می‌تواند به کاهش عوارض کمک کند. درمان به موقع شانس بهبودی سریع و کاهش خطر عوارض بلندمدت را افزایش می‌دهد. شما می‌توانید از سامانه دکترتو به منظور مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!