فهرست مطالب
اندومتریوز وضعیت بسیار دردناکی است که زمانی رخ می‌دهد که بافتی که معمولا درون رحم رشد می‌کند، خارج از آن رشد کند. گاهی اوقات، این بافت اندومتریال به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد و بر تعداد زیادی از اندام‌ها تاثیر می‌گذارد و علائمی مانند قاعدگی دردناک، درد حین رابطه جنسی، یا علائم گوارشی و مثانه، درد مزمن لگنی، یا ناباروری را ایجاد می‌کند. وقتی که بافت اندومتریال به روده گسترش یابد، اندومتریوز روده ایجاد می‌شود. اگر قبلا برای شما تشخیص آندومتریوز داده شده و حالا نگران ابتلا به این وضعیت هستید بهتر است در این باره با متخصص زنان مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو نسبت به دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین با پزشکان اقدام کنید.
آندومتریوز روده چیست؟
اندومتریوز روده به معنای وجود بافت اندومتریال در نواحی مختلف روده است. زمانی که این وضعیت بر روده‌ها تاثیر می‌گذارد، به دو شکل سطحی و عمیق ظاهر می‌شود. در نوع سطحی، بافت اندومتریال روی سطح روده قرار می‌گیرد و موجب ایجاد التهاب و درد می‌شود. این نوع از اندومتریوز معمولا علائم کمتری دارد و ممکن است به راحتی شناسایی نشود.
از سوی دیگر، در نوع اندومتریوز عمیق، بافت به دیواره روده نفوذ می‌کند و باعث مشکلات جدی‌تری می‌گردد. آندومتریوز روده عمیق با دردهای شدید، تغییرات در عادات روده‌ای و حتی انسداد روده همراه است.
انواع آندومتریوز روده
آندومتریوز روده نوعی از آندومتریوز است که در آن بافت‌های آندومتریوزی در نواحی مختلف روده رشد می‌کنند. این وضعیت می‌تواند شامل روده بزرگ، روده کوچک یا حتی رکتوم باشد. آندومتریوز روده می‌تواند باعث علائمی مانند درد شکم، تغییرات در اجابت مزاج، اسهال، یبوست، و گاهی خونریزی در مدفوع شود. شدت علائم به عمق و محل رشد بافت‌های آندومتریوزی بستگی دارد. درمان آندومتریوز روده معمولاً شامل ترکیبی از داروها، تغییرات رژیمی و در موارد شدیدتر، جراحی برای برداشتن یا اصلاح بافت‌های آسیب‌دیده است. اندومتریوز روده به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- اندومتریوز سطحی که علائم کمتری دارد و سطح روده را درگیر می‌کند. فرد با نشانه‌هایی مانند درد خفیف و التهاب مواجه می‌شود، اما در بسیاری از موارد، فرد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد.
- اندومتریوز عمیق که بافت اندومتریال به دیواره روده نفوذ می‌کند. شدیدتر است و باعث درد شدید، تغییرات در عادات روده‌ای، و حتی انسداد روده می‌شود، به‌همین دلیل باید سریع تشخیص و درمان شود؛ چرا که می‌تواند عوارض جدی‌تری ایجاد کند.
۱. اندومتریوز روده بزرگ
بیماران مبتلا به اندومتریوز روده بزرگ که دچار اختلال در عادات روده‌ای هستند، اغلب درد خود را به‌صورت تیز و مشابه “برش با تیغ” توصیف می‌کنند. درد حین دفع، همراه با علائم یبوست در دوران قاعدگی یا درد حین رابطه جنسی، نشانه‌های مهم اندومتریوز روده بزرگ هستند. این علائم به پزشک در تشخیص و برنامه‌ریزی درمان کمک می‌کنند.
متن انگلیسی:
endofound
Endometriosis implanting the rectal wall often cause severe painful bowel movements, constipation, and even rectal bleeding. Lesions can also lay in the perianal area (directly behind the anus), which can often cause back pain.
ترجمه متن:
اندومتریوز که به دیواره راست روده نفوذ می‌کند، باعث درد شدید حین دفع، یبوست و حتی خونریزی از راست روده می‌شود. ضایعات ممکن است در ناحیه پری‌آنال (بلافاصله پشت مقعد) نیز قرار گیرند که منجر به درد کمر خواهد شد.
۲. اندومتریوز روده کوچک
اندومتریوز روده کوچک معمولا روی لایه سروزا تاثیر می‌گذارد و رسوبات معمولا کمتر از ۲ سانتی‌متر هستند. در اکثر موارد، این وضعیت بدون علامت است؛ با این حال، ممکن است منجر به التهاب مزمن و فیبروز شود و در نتیجه، بیشتر علائم مربوط به دستگاه گوارش را ایجاد می‌کند.
علائم آندومتریوز روده
برخی از زنان هیچ علایمی تجربه نمی‌کنند. حتی ممکن است تا زمانی که آزمایش تصویربرداری برای بیماری دیگری، متوجه وجود اندومتریوز روده نشوید. زمانی که علائم بروز می‌کنند، ممکن است شبیه به علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) باشند. با این حال، تفاوت اصلی این است که علائم اندومتریوز معمولا در زمان قاعدگی شروع می‌شوند. این بافت به چرخه هورمونی قاعدگی پاسخ می‌دهد و متورم می‌شود و بر بافت‌های اطراف تاثیر می‌گذارد. علائم آندومتریوز روده عبارتند از:
- درد هنگام اجابت مزاج
- گرفتگی‌های شکمی
- اسهال
- یبوست
- نفخ
- فشار هنگام دفع مدفوع
- خونریزی از راست روده
بسیاری از زنان مبتلا به اندومتریوز روده این وضعیت را در ناحیه لگن خود دارند که منجر به علائم زیر می‌شود:
- درد قبل و حین قاعدگی
- درد هنگام رابطه
- خونریزی شدید در طول یا بین دوره‌ها
- خستگی
- حالت تهوع
- اسهال
علائم اندومتریوز داری و نگرانت کرده؟
از متخصص نوبت بگیر.
علائم چسبندگی روده در اندومتریوز
چسبندگی روده در آندومتریوز زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های آندومتریوزی باعث چسبیدن روده‌ها به دیگر اعضای لگن می‌شوند. علائم آن ممکن است شامل درد مزمن شکم، نفخ، احساس پری در شکم، اختلال در اجابت مزاج (یبوست یا اسهال)، و در برخی موارد خونریزی از رکتوم یا تغییرات در مدفوع باشد. این چسبندگی‌ها می‌توانند باعث محدودیت حرکت طبیعی روده‌ها و ایجاد درد شدید به ویژه در دوران قاعدگی شوند. علائم چسبندگی روده در اندومتریوز عبارتند از:
- درد مزمن یا تیز در ناحیه شکم که با فعالیت‌های خاص یا در زمان قاعدگی تشدید می‌شود.
- اختلالات روده‌ای ازجمله یبوست، اسهال، و تغییرات در عادات روده‌ای
- احساس نفخ و تجمع گاز در شکم
- درد شدید هنگام دفع مدفوع که نشانه چسبندگی روده است
- خونریزی از مقعد یا وجود خون در مدفوع
- درد حین رابطه جنسی به دلیل چسبندگی و التهاب در ناحیه لگن
علت آندومتریوز روده
پزشکان دقیقا نمی‌دانند که چه چیزی باعث اندومتریوز روده یا سایر اشکال این بیماری می‌شود. یک نظریه در این زمینه، قاعدگی معکوس است. در طول دوره قاعدگی، خون به‌جای خروج از بدن، از طریق لوله‌های فالوپ به سمت لگن باز می‌گردد. این سلول‌ها سپس در روده کاشته می‌شوند. از دیگر مواردی که می‌توانند علت آندومتریوز روده باشند عبارتند از:
- تبدیل زودرس سلول‌ها: سلول‌های باقی‌مانده از جنین به بافت اندومتریال تبدیل می‌شوند.
- پیوند: سلول‌های اندومتریال از طریق سیستم لنفاوی یا خون به سایر ارگان‌ها منتقل می‌شوند.
- ژنتیک: اندومتریوز گاهی در خانواده‌ها دیده می‌شود و ممکن است ارثی باشد.
تشخیص آندومتریوز روده
پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و ناحیه واژن و راست روده را از نظر هرگونه رشد غیرطبیعی بررسی می‌کند. پزشک برای تشخیص راحت‌تر و قطعی‌تر این بیماری، انجام برخی آزمایش‌ها را تجویز می‌کند. آزمایش‌های تشخیص آندومتریوز روده عبارتند از:
- سونوگرافی واژن (سونوگرافی ترانس واژینال) یا سونوگرافی آندوسکوپی ترانس‌رکتال (راست روده) برای شناسایی اندازه و محل اندومتریوز
- ام آر آی برای بررسی روده و سایر قسمت‌های لگن
- عکسبرداری اشعه ایکس برای مشاهده روده بزرگ (کولون و راست روده)
- کولونوسکوپی برای مشاهده داخل روده‌ها
- لاپاراسکوپی
درمان آندومتریوز روده
پزشک درمان را با توجه به علائم و تاریخچه پزشکی بیمار تعیین می‌کند و عواملی مانند سن و تمایل به داشتن فرزند را در نظر می‌گیرد. روش‌های درمان آندومتریوز روده عبارتند از:
| نوع درمان | توضیح روش |
|---|---|
| جراحی | با هدف حذف بخش آسیب دیده روده و پیوند زدن قسمت‌های سالم، بریدن ناحیه آسیب‌دیده روده و بستن سوراخ باقی‌مانده، و تیغ زدن نواحی آسیب‌دیده در حالی که روده در جای خود باقی می‌ماند. |
| درمان‌های هورمونی با دارو | این داروها سطح استروژن را کنترل می‌کنند. سطوح بالای استروژن باعث تشدید علائم اندومتریوز روده می‌شود. تجویز این داروهای هورمونی، خطر بازگشت علائم آندومتریوز روده را کاهش می‌دهند. |
| مشاوره روانشناسی | اندومتریوز روده، وضعیت بیماری مداومی است که بر سلامت جسمی و روانی بیمار تاثیر می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهند که زنان اغلب در مورد مسائل روابط و زندگی جنسی دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند که احساس درد جسمی را تشدید می‌کند. پزشک ممکن است مشاوره را برای حمایت بیمار پیشنهاد دهد. |
۱. دارو برای اندومتریوز روده
از داروهای هورمون تراپی برای اندومتریوز روده می‌توان به داروهای حاوی استروژن، پروژسترون یا هر دو اشاره کرد که از تجمع بافت‌های مشابه بافت اندومتریال جلوگیری می‌کنند. این داروها رشد بافت‌های غیرطبیعی روی روده را نیز کوچک می‌کنند. در دیگر موارد، پزشک ممکن است هورمون آزادکننده گنادوتروپین تجویز کند که از تخمک‌گذاری و رشد بافت‌های مشابه بافت اندومتریال جلوگیری می‌نماید. این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد درد و مسکن غیرنسخه‌ای مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
- هورمون درمانی برای کنترل سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون مانند قرص‌های ترکیبی ضد بارداری، پروژستین‌ها و هورمون‌های آزادکننده گنادوتروپین (GnRH)
- داروهای ضد التهاب
- داروهای هورمونی غیر استروئیدی مانند دانازول
۲. عمل اندومتریوز روده
عمل جراحی برای اندومتریوز روده به منظور حذف بافت اندومتریال غیرطبیعی و کاهش علائم درد و اختلالات روده‌ای انجام می‌شود. رایج‌ترین روش، لاپاراسکوپی است که در آن با استفاده از برش‌های کوچک و دوربین، بافت‌های آسیب‌دیده برداشته می‌شوند. این روش کم‌تهاجمی است و زمان بهبودی کمتری دارد.
در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی باز باشد که در آن برش بزرگ‌تری ایجاد می‌شود تا به بافت اندومتریال دسترسی پیدا شود. همچنین، در برخی موارد ممکن است بخشی از روده حذف و بخش‌های سالم به هم متصل شوند. هدف از عمل اندومتریوز روده، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. پس از عمل، پیگیری و درمان‌های تکمیلی برای جلوگیری از بازگشت علائم ضروری است.
روش لاپاراسکوپی برای درمان اندومتریوز بهت توصیه شده؟ راهنمایی بگیر.
۳. درمان خانگی آندومتریوز روده
درمان‌های خانگی می‌توانند علائم آندومتریوز روده را کاهش دهند، هرچند که این روش‌ها جایگزین درمان‌های پزشکی نیستند:
- تغییرات رژیم غذایی و استفاده از رژیم سرشار از میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم، محدود کردن مصرف قند، کافئین و غذاهای فرآوری‌شده مفید است.
- استفاده از مکمل‌هایی مانند امگا-۳، ویتامین D و زینک جهت کاهش التهاب و بهبود وضعیت عمومی
- مدیریت استرس با تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق
- استفاده از کمپرس گرم یا پد حرارتی روی ناحیه شکم
- فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی، شنا و یوگا
- خواب کافی و با کیفیت
عوارض آندومتریوز روده
آندومتریوز روده وضعیت بسیار شایعی است و که از هر ۱۰ زن، یک نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر مادر یا خواهرتان به اندومتریوز مبتلا بوده، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر خواهد بود. اندومتریوز وضعیت بلندمدتی است که عدم درمان آن، عوارض قابل توجهی بر سلامت جسمی، وضعیت عاطفی و روال روزمره فرد دارد. بدون درمان، علائم احتمالا ادامه خواهند داشت و ممکن است بدتر شوند. اندومتریوز در حدود نیمی از زنان تشدید می‌شود و اندومتریوز عمیق بیشتر به داخل روده نفوذ کرده و درمان آن دشوارتر می‌شود.
متن انگلیسی:
drseckin
If left untreated, the condition may progress and cause superficial and deep fibrosis, which can lead to scarring and closure of the recto-vaginal cul-de-sac.
ترجمه متن:
اگر این وضعیت درمان نشده و پیشرفت کند، عوارضی مانند فیبروز سطحی و عمیق به‌دنبال داشته و منجر به زخم و بسته شدن ناحیه راست‌روده و واژن (کول‌دو-ساک) خواهد شد.
اندومتریوز و چسبندگی روده
اندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت مشابه بافت اندومتریال در خارج از رحم رشد می‌کند و می‌تواند به روده‌ها، به‌ویژه روده بزرگ و کوچک نفوذ کند. این وضعیت باعث التهاب و زخم‌های داخلی شده که به نوبه خود منجر به چسبندگی روده می‌شود. چسبندگی‌ها می‌توانند روده‌ها را به هم بچسبانند یا به بافت‌های دیگر متصل کنند، که نتیجه آن درد شدید، اختلالات روده‌ای مانند یبوست و اسهال، و در موارد شدید، انسداد روده است. این شرایط کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار داده و نیاز به تشخیص و درمان به موقع دارد. درمان‌ها معمولا شامل جراحی برای حذف بافت‌های آسیب‌دیده و مدیریت علائم هستند.
پیشگیری آندومتریوز روده
پیشگیری از آندومتریوز روده به‌طور کامل ممکن نیست، اما اقداماتی وجود دارند که خطر ابتلا به این وضعیت را کاهش می‌دهد:
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود سلامت کلی کمک کند. همچنین، کاهش مصرف قند و غذاهای فرآوری‌شده توصیه می‌شود.
- مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق تاثیر مثبتی بر سلامت عاطفی و جسمی داشته و به پیشگیری از آندومتریوز روده کمک می‌کند.
- ورزش منظم نه تنها به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط را کاهش دهد.
- مشاوره و بررسی منظم با پزشک در صورت داشتن سابقه خانوادگی اندومتریوز یا تجربه علائم مشکوک، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند.
- شناخت علائم اولیه اندومتریوز و مراجعه به پزشک در صورت بروز آن‌ها، به مدیریت بهتر و پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک می‌کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آندومتریوز روده، وضعیت پیچیده و چالش‌برانگیزی است که تاثیرات قابل توجهی بر سلامت جسمی و روحی فرد دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب با کاهش علائم موجب بهبود کیفیت زندگی می‌شود. اگر دچار درد مزمن شکمی، اختلالات روده‌ای، یا علائم دیگری هستید که با دوره‌های قاعدگی شما مرتبط است، حتما به پزشک مراجعه کنید. دکتر متخصص زنان با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، وضعیت بیمار را ارزیابی کرده و گزینه‌های درمانی مناسب را ارائه می‌دهد. همچنین، اگر در خانواده سابقه اندومتریوز وجود دارد، مشاوره پزشکی باعث شناسایی زودهنگام این بیماری و مدیریت بهتر آن کمک می‌کند. خوشبختانه شما می‌توانید حتی در صورت عدم دسترسی به پزشک از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!