تمام نکاتی که باید درباره جراحی التهاب روده بدانید.

جراحی التهاب روده روشی برای درمان این بیماری در شرایطی است که سایر روش‌های درمانی اثربخش نبوده باشند. بیماری التهابی روده اختلالی مربوط به التهاب طولانی مدت (مزمن) بافت‌های دستگاه گوارش است که انواع مختلفی دارد. این بیماری افراد زیادی را درگیر خود می‌کند که هر یک‌ به نوع خاصی از درمان پاسخ مثبت می‌دهند. اگر تغییر رژیم غذایی، سبک زندگی، درمان دارویی یا سایر درمان‌ها علائم و نشانه‌های بیماری را تسکین ندهد، پزشک به سراغ این روش خواهد رفت. این موضوع را پس از مشورت با متخصص متوجه خواهید شد؛ اینکه آیا نیاز به جراحی برای بهبود التهاب روده خود خواهید داشت یا سایر روش‌های درمانی با گذشت زمان شرایط شما را بهبود خواهند بخشید. به همین علت پیشنهاد می‌کنیم از طریق سایت دکترتو اقدام به دریافت نوبت ویزیت آنلاین متخصص گوارش یا پزشک متخصص گوارش و دکتر داخلی کنید. روشی مطمئن که شما را بی‌نیاز از مراجعه به مطب یا مراکز درمانی و قرار گرفتن در صف‌های طولانی آن‌ها برای درمان نوبت خواهد کرد.

جراحی التهاب روده چیست؟

اگر داروها التهاب را آرام نکنند، به مرور زمان روده‌ها آسیب دیده، علائم بدتر شده و نیاز به جراحی افزایش پیدا می‌کند. حدود نیمی از افراد مبتلا به IBD ممکن است در مقطعی از زندگی خود به جراحی نیاز داشته باشند تا مناطقی از روده را که در اثر التهاب طولانی مدت آسیب دیده‌اند، بردارند. هدف جراحان حفظ روده است تا بدن بتواند مواد مغذی غذا را جذب و از سندرم روده کوتاه جلوگیری کند. البته که افرادی که به شدت مبتلا به IBD هستند هم نیاز به برداشتن وسیع روده و استوما خواهند داشت.

دلایل جراحی و قسمت‌هایی از روده که نیاز به درمان دارند از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بیماری کرون معمولاً قسمت انتهایی روده کوچک را در جایی که به روده بزرگ می‌پیوندد، ناحیه‌ای به نام ایلیم انتهایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. روش‌های مختلفی برای جراحی التهاب روده وجود دارد که در ادامه این مطلب به معرفی هر یک از آن‌ها پرداخته‌ایم.

انواع جراحی التهاب روده

روش‌های جراحی مختلفی برای درمان التهاب روده وجود دارد. پزشکان طبق تجربه خود و پس از بررسی شرایط بیمار مناسب‌ترین روش را انتخاب می‌کنند و به بیمار پیشنهاد می‌دهند. هر یک از این روش‌ها برای دسته خاصی از بیماران مبتلا به التهاب روده بزرگ مفید و موثر هستند و ممکن است برای دیگر بیماران هیچ اثربخشی خاصی نداشته باشند. در ادامه انواع عمل جراحی التهاب روده را نام برده و‌ هر یک را توضیح داده‌ایم.

نوع جراحی	توضیحات	موارد استفاده
کولکتومی	برداشتن قسمتی یا کل روده بزرگ (کولون)	بیماری‌های غیرقابل درمان یا سرطان روده بزرگ
آناستوموز ایلئوآنال	اتصال انتهای روده کوچک به دهانه مقعد و ایجاد کیسه نگهداری مدفوع	کولیت اولسراتیو طولانی‌مدت که دارو روی آن مؤثر نیست.
ایلئوستومی قاره	برداشتن کل کولون، رکتوم و مقعد و ایجاد مخزنی برای جمع‌آوری مدفوع از روده کوچک با دریچه کنترل‌کننده	بیماران مبتلا به مشکلات شدید روده‌ای
پروکتوکولکتومی	برداشتن کولون و رکتوم و ایجاد مسیر جدید برای خروج مدفوع با کمک کولوستومی یا کیسه داخلی (J-pouch)	موارد شدید التهاب روده یا کولیت اولسراتیو
ایلئوستومی ثابت	منحرف کردن روده کوچک از طریق سوراخی در شکم و برداشتن کل کولون	بیماران نیازمند به برداشتن کل کولون

۱. کولکتومی

کولکتومی عملی برای برداشتن قسمتی خاص یا تمام قسمت کولون است. به این روش جراحی برداشتن روده بزرگ نیز می‌گویند. اگر قسمتی یا تمام کولون شما از کار افتاده باشد یا اگر دارای یک بیماری غیر قابل درمان باشید که سایر قسمت‌ها را به خطر می‌اندازد، ممکن است نیاز به کولکتومی داشته باشید. دلایل رایج انجام این عمل جراحی عبارتند از سرطان روده بزرگ و بیماری‌های التهابی روده.

۲. آناستوموز ایلئوآنال

به این جراحی آناستوموز کیسه مقعدی ایلئال (IPAA) نیز می‌گویند. در روش ایلئوآنال، پوشش رکتوم برداشته شده و انتهای تحتانی روده کوچک (ایلئوم) به دهانه مقعد متصل می‌شود. جراح یک کیسه از ایلئوم برای نگهداری مواد مدفوع می‌سازد. جراحی آناستوموز ایلئوآنال اغلب برای درمان کولیت اولسراتیو طولانی‌مدت که دارو روی کنترل آن تاثیری ندارد استفاده می‌شود.

متن انگلیسی:
Ileoanal anastomosis surgery is most often used to treat long-term ulcerative colitis that medicine can’t control. 
ترجمه متن:
جراحی آناستوموز ایلئوآنال اغلب برای درمان کولیت اولسراتیو طولانی مدت استفاده می‌شود که دارو نمی‌تواند آن را کنترل کند.

mayoclinic

۳. ایلئوستومی قاره

این روش اولین بار در دهه ۱۹۷۰ معرفی شد. روش ایلئوستومی قاره‌ای شامل برداشتن کل کولون، رکتوم و مقعد است. پس از آن، یک مخزن برای جمع آوری مدفوع از روده کوچک ساخته می‌شود که به آن کیسه می‌گویند. سپس یک دریچه برای جلوگیری از عبور خود به خودی مدفوع ایجاد می‌شود تا کنترل مدفوع به مشکل نخورد. دریچه به استوما منتهی می‌شود که همسطح با پوست ایجاد شده تا بیرون نیاید. 

بیمارانی که سال‌ها ایلئوستومی قاره‌ای داشته‌اند ممکن است برای مراقبت و نگهداری از کیسه به کمک نیاز داشته باشند. برخی ممکن است در آینده نیاز به بررسی‌‌ و تجدید نظر مجدد توسط پزشک متخصص خود داشته باشند.

۴. پروکتوکولکتومی

پروکتوکولکتومی یک روش جراحی برای برداشتن کولون و رکتوم است. این دو قسمت بیشتر روده بزرگ را تشکیل می‌دهند. بدون وجود این قسمت‌ها، جراح شما باید مسیر جدیدی برای بیرون آمدن مدفوع ایجاد کند. ممکن است به کولوستومی و ایلئوستومی یا کیسه ایلئوم داخلی (J-pouch) نیاز داشته باشید. در طی پروکتوکولکتومی، روده بزرگ (کولون) و رکتوم برداشته و روده کوچک از مقعد جدا می‌شود.

۵. ایلئوستومی ثابت

در جراحی ایلئوستومی، روده کوچک (روده باریک) از طریق سوراخی در شکم منحرف می‌شود. ایلئوستومی انتهایی معمولاً شامل برداشتن کل کولون (روده بزرگ) از طریق یک برش در شکم است. انتهای روده کوچک (ایلئوم) تقسیم شده و از طریق یک برش کوچک‌تر از شکم خارج می‌شود. پس از آن هم پوست بخیه زده می‌شود.

جراحی التهاب روده برای چه کسانی مناسب است؟

جراحی اغلب برای بیماران مبتلا به التهاب روده در مواردی که علائم به خوبی توسط دارو کنترل نمی‌شود انتخاب ایده‌آلی است. این جراحی ممکن است برنامه‌ریزی شده باشد یا زمانی انجام شود که علائم به سرعت ایجاد شده و تشدید یافته‌اند.

نمی‌دونی کدوم روش جراحی التهاب روده برات بهتره؟

از متخصص نوبت بگیر.

پزشک متخصص گوارش و کبد

چه کسانی نباید عمل التهاب روده را انجام دهند؟

همه بیماران کاندیدای ایده‌آل برای جراحی نیستند و انتخاب این روش به شرایط جسمانی، سابقه پزشکی و ارزیابی دقیق پزشک بستگی دارد. برخی عوامل یا شرایط خاص مانند وجود بیماری‌های زمینه‌ای، خطرات بیهوشی، سن بالا یا ضعف سیستم ایمنی ممکن است جراحی را برای برخی افراد کمتر توصیه کنند. در چنین مواردی، پزشک به دنبال روش‌های جایگزین و کم‌تهاجمی‌تر خواهد بود تا بهبودی بیمار را بدون خطرات جدی‌تر تضمین کند. این موارد عبارتند از:

• عفونت‌های شدید یا کنترل نشده: اگر بیمار عفونت فعالی داشته باشد (به ویژه عفونتی که ناحیه شکم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.) خطر عوارض جراحی مانند عفونت زخم یا سپسیس افزایش پیدا می‌کند. ممکن است لازم باشد تا زمانی که عفونت درمان شود، جراحی به تعویق بیفتد.
• در صورت ابتلا به برخی بیماری‌های خاص: افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها از جمله بیماری قلبی، دیابت، بیماری شدید کبدی یا سایر بیماری‌های مزمن ممکن است استرس ناشی از جراحی را به خوبی تحمل نکنند. وضعیت تغذیه نامناسب یا سایر مسائل سیستمیک نیز ممکن است جراحی را خطرناک کند.
• سوء تغذیه فعال یا شدید: جراحی در افرادی که به شدت دچار سوءتغذیه هستند، عوارض بیشتری به همراه دارد.
• عدم پایبندی به نکات پزشکی: بیمارانی که به درمان‌های پزشکی یا توصیه‌های سبک زندگی پایبند نیستند ممکن است در درازمدت دچار عوارض جدی شوند.
• سرطان پیشرفته یا بدخیم: اگر فرد مبتلا به IBD مشکوک به سرطان کولورکتال یا هر نوع سرطان بدخیم دیگری باشد، جراحی برای رفع IBD ممکن است تا زمانی که سرطان به طور قطعی رد یا درمان نشود، مناسب نباشد.
• مسائل روانی شدید: شرایط روانی مانند افسردگی شدید یا اضطراب ممکن است توانایی فرد را برای مدیریت استرس‌های جراحی مختل کند.
• سندرم روده کوتاه: در بیماران با برداشتن وسیع روده کوچک، جراحی بعدی ممکن است منجر به سندرم روده کوتاه شود که می‌تواند باعث سوء جذب، کم آبی بدن و سایر عوارض شود. 
• پاسخ ضعیف به داروها یا درمان قبل از عمل: برخی از بیمارانی که به داروها یا سایر درمان‌ها پاسخ خوبی نمی‌دهند، ممکن است در معرض خطر بالاتری برای عوارض در حین جراحی باشند.
• سن و ضعف: افراد بسیار مسن یا بیماران ضعیف ممکن است دچار عوارض جراحی شوند. خطرات بیهوشی، دوره‌های نقاهت طولانی و احتمال بروز عوارضی مانند عفونت یا لخته شدن خون ممکن است برای این دسته افراد اتفاق بیفتد.

تصمیمات جراحی باید همیشه با همکاری یک تیم مراقبت‌های بهداشتی، از جمله متخصصان گوارش و جراحان گرفته شود.

مزایای انجام جراحی التهاب روده

فواید انجام جراحی التهاب روده بسیار گسترده است و می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت کلی بیمار داشته باشد. این جراحی با هدف از بین بردن بخش‌های ملتهب یا آسیب‌دیده روده انجام می‌شود و با حذف منبع التهاب، سلامت روده به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد. همچنین، جراحی می‌تواند علائم ناخوشایندی مانند درد شکمی، اسهال مزمن و خونریزی را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد. در بسیاری از موارد، پس از جراحی، کیفیت زندگی بیمار بهبود یافته و او می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را با راحتی بیشتری انجام دهد. این روش درمانی در کنار مدیریت دارویی و تغییرات سبک زندگی، می‌تواند نقشی کلیدی در کنترل بیماری‌های التهابی روده داشته باشد.

متن انگلیسی:
The goal of inflammatory bowel disease treatment is to reduce the inflammation that triggers your signs and symptoms. In the best cases, this may lead not only to symptom relief but also to long-term remission and reduced risks of complications. 
ترجمه متن:
هدف از درمان بیماری التهابی روده کاهش التهابی است که باعث ایجاد علائم و نشانه‌های شما می‌شود. در بهترین حالت، درمان ممکن است نه تنها به تسکین علائم، بلکه به بهبودی طولانی مدت و کاهش خطرات عوارض منجر شود.

mayoclinic

روش انجام جراحی التهاب روده

بیمار پیش از جراحی بیهوشی عمومی دریافت می‌کند. این کار بیمار را در حالت خواب و وضعیتی نگه می‌دارد که هیچ دردی احساس نکند. این جراحی را می‌توان به صورت لاپاراسکوپی یا با جراحی باز انجام داد. بسته به اینکه پزشک کدام جراحی را مناسب بداند، یک یا چند برش در شکم ایجاد می‌کند.

عمل لاپراسکوپی

در عمل لاپاراسکوپی جراح ۳ تا ۵ برش کوچک در شکم ایجاد می‌کند و یک وسیله پزشکی به نام لاپاراسکوپ از طریق یکی از بریدگی‌ها وارد می‌شود. اسکوپ یک لوله نازک و روشن است که در انتهای آن یک دوربین قرار دارد. این دوربین به جراح اجازه می‌دهد داخل شکم را ببیند. البته که سایر ابزارهای پزشکی هم از طریق برش‌های دیگر و در صورت نیاز وارد بدن می‌شوند. اگر جراح شما نیاز داشته باشد دست خود را در داخل شکم شما قرار دهد تا روده بیمار را احساس کند یا خارج کند، ممکن است برشی حدود ۲ تا ۳ اینچ (۵ تا ۷.۶ سانتی‌متر) ایجاد کند. پس از ایجاد برش‌های مورد نیاز، شکم با یک گاز بی‌ضرر پر شده تا کاملا باد شود. این کار باعث می‌شود که جراح راحت‌تر ناحیه داخلی شکم را ببیند و کار خود را به درستی انجام دهد.

جراحی باز

در جراحی باز، جراح برشی به اندازه ۶ تا ۸ اینچ (۱۵.۲ تا ۲۰.۳ سانتی‌متر) در قسمت پایین شکم بیمار ایجاد می‌کند. اندام‌های داخلی شکم معاینه می‌شوند و سپس قسمت مشخص شده روده بزرگ برداشته می‌شود. برخی از غدد لنفاوی نیز ممکن است در طول این عمل برداشته شوند.

آمادگی برای انجام جراحی التهاب روده

اگر برای انجام جراحی التهاب روده آماده باشید و تمام توصیه‌های پزشک را به درستی رعایت کنید، تجربه‌ای آسان‌تر، بدون دردسر و با کمترین عوارض خواهید داشت. آمادگی پیش از عمل نقش مهمی در موفقیت جراحی و کاهش خطرات احتمالی دارد. بنابراین، این موارد را پیش از جراحی خود جدی بگیرید، با دقت رعایت و در صورت وجود هر گونه ابهام با پزشک خود مشورت کنید.

• داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از پروتئین و آب زیاد در روزها و هفته‌های قبل از عمل بسیار مهم است. یک رژیم غذایی خوب سیستم ایمنی بدن بیمار را تقویت می‌کند.
• با رژیم غذایی کاهش وزن خود را قطع کنید.
• بعد از نیمه شب (شب قبل از عمل) چیزی نخورید و ننوشید.
• به میزان کافی استراحت کنید.
• استرس خود را کاهش دهید یا راهی برای مدیریت استرس خود پیدا کنید.

مراقبت های لازم بعد از انجام جراحی التهاب روده

انجام‌ مراقبت‌های لازم بعد از جراحی التهاب روده باعث می‌شود زودتر بهبود پیدا کنید. رعایت این موارد منجر به بازگشتن به روتین عادی زندگی خود در نزدیک‌ترین زمان ممکن به عمل شما خواهد شد. مراقبت‌های زیر را جدی بگیرید:

• در طول دوران نقاهت، بیماران باید تا حد امکان فعالیت بدنی کمتری داشته باشند. 
• باید از حمام کردن خودداری شود و بیماران باید طبق دستور پزشک دوش بگیرند. 
• درد بعد از جراحی طبیعی و شایع بوده و در صورت نیاز داروهای مسکن توسط پزشک تجویز می‌شود. این داروها را طبق دستور ‌ ‌به موقع مصرف کنید.

جراحی التهاب روده داشتی و مراقبت‌های بعدش رو نمی‌دونی؟ مشاوره بگیر.

دکتر التهاب روده

دوره نقاهت بعد از عمل التهاب روده

بهبودی کامل پس از جراحی بیماری اتهاب‌ر روده عموما بین ۴ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد. اکثر بیماران پس از ۶ هفته آماده بازگشت به روتین عادی زندگی و رفتن به محل کار خود هستند. زمان بهبودی شما به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله:

• نوع جراحی
• سابقه چند عمل جراحی
• مقدار روده‌ای که برداشته شده 
• ظرفیت و‌ توان بدن 
• سن
• شرایط پزشکی موجود

عوارض و خطرات جراحی التهاب روده (عوارض بعد از عمل روده)

جراحی التهاب روده، مانند هر عمل جراحی دیگری، با خطرات و عوارضی همراه است که می‌تواند بر سلامت بیمار تاثیر بگذارد. این خطرات شامل مشکلات مربوط به بیهوشی، خونریزی، عفونت و آسیب به اندام‌های مجاور است که می‌تواند روند بهبودی را پیچیده کند. این خطرات عبارتند از:

• واکنش به داروها
• مشکلات تنفسی
• لخته شدن خون، خونریزی و عفونت
• خونریزی داخل شکم
• برآمدگی بافت از طریق برش جراحی که فتق برش نامیده می‌شود.
• آسیب به اندام‌های مجاور بدن
• آسیب به حالب یا مثانه
• مشکلات کولوستومی
• بافت اسکار که در شکم ایجاد شده و باعث انسداد روده می‌شود.
• باز شدن لبه‌های روده که به هم دوخته شده‌اند. (نشت آناستوموز، که ممکن است تهدید کننده زندگی باشد.)
• باز شدن زخم
• عفونت زخم
• پریتونیت

درد بعد از عمل جراحی روده

پس از جراحی روده، احساس ناراحتی در ناحیه شکم طبیعی است. این درد باید طی چند هفته پس از عمل جراحی بهبود یابد. شما باید به طور منظم به مصرف داروهای مسکنی که پزشک در هنگام ترخیص از بیمارستان برایتان تجویز می‌کند، ادامه دهید.

هزینه جراحی التهاب روده

برای آگاهی از هزینه جراحی التهاب روده می‌توانید علاوه‌بر مشورت با پزشک خود، از مرکز پزشکی مشخص شده توسط پزشک خود استعلام قیمت بگیرید. نمی‌توان هزینه دقیقی برای این عمل اعلام کرد چرا که عوامل بسیاری بر هزینه نهایی تاثیرگذار هستند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در این مطلب درباره جراحی التهاب روده صحبت کردیم. از محدودیت‌های آن گفتیم، انواع آن را توضیح دادیم و روش انجام آن و اینکه اصلا این روش برای چه افرادی مناسب و برای کدام دسته افراد نامناسب است، صحبت کردیم. همچنین این نکته را یادآور شدیم که انتخاب جراحی به عنوان یک روش درمانی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شخص بیمار به سایر روش‌های درمانی پاسخ مثبت نداده باشد. مهم‌ترین خطر داشتن سابقه خانوادگی IBD است. مطالعات نشان می‌دهد که ۵% تا ۲۰% از افراد مبتلا به IBD یک عضو نزدیک خانواده شامل والدین، خواهر و برادر یا فرزند دارند که به IBD مبتلا هستند.

برای بررسی شرایط جسمانی و سلامت خود، بهترین روش مراجعه به فوق تخصص گوارش و دکتر فوق تخصص داخلی برای دریافت مشاوره است. همچنین می‌توانید با مشاوره از متخصص آنلاین داخلی و ویزیت آنلاین متخصص گوارش سریع‌تر اطلاعات لازم را جمع‌آوری کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!