فهرست مطالب
داروهای گیاهی در سالهای اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. این داروها که توسط شرکتهای برتر داروسازی فرموله و تولید میشوند، با اثرگذاری بسیار خوب خود توانستهاند تاثیر قابل توجهی در درمان بیماریهای مختلف و تسکین علائم و عوارض ناشی از آنها داشته باشند. یکی از داروهای گیاهی مورد استفاده در درمان بیماریهای تنفسی، شربت پروسپان است که به عنوان یک شربت ضد سرفه شناخته میشود. ترکیبات موثر به کار رفته در ساخت و تولید این محصول دارویی، آن را به یک درمان موثر، هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان تبدیل کرده است. اگر با داشتن سرفههای مداوم تمایل به مصرف این شربت پیدا کردهاید بهتر است قبل از اقدام به مصرف خودسرانه با یک متخصص ریه در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو برای دریافت نوبت و یا ویزیت آنلاین استفاده کنید.
شربت پروسپان چیست؟
شربت پروسپان یک داروی گیاهی ضد سرفه و خلطآور است که در ساخت آن از عصاره گیاه پیچک استفاده شده است. برگ خشک پیچک به همراه برخی ترکیبات دیگر، جزو اصلیترین ترکیبات داروی پروسپان است. مزیتهای اصلی این دارو این است که در فرمولاسیون آن هیچ نوع قند مصنوعی یا الکل وجود ندارد و به همین دلیل هم برای گروههای مختلف قابل استفاده است. با کمترین میزان عوارض جانبی و بیشترین میزان اثربخشی، میتوان پروسپان را یک داروی موثر در درمان سرماخوردگی و سایر بیماریهای دستگاه تنفس در نظر گرفت. از طرفی به دلیل طعمدهندههای طبیعی که در این دارو استفاده شده است، میتوان به راحتی از آن برای کودکان هم استفاده کرد.
شناسنامه دارویی | توضیحات |
---|---|
شربت پروسپان چیست؟ | شربت پروسپان یک داروی گیاهی است که برای درمان سرفه و مشکلات تنفسی استفاده میشود. |
نام عمومی دارو | عصاره خشک برگ عشقه (پیچک انگلیسی) (Hedera helix) |
نام تجاری | پروسپان (Prospan) |
نوع دارو | داروی گیاهی (فیتوتراپی)، خلط آور و ضد سرفه |
فرمول شیمیایی | فرمول شیمیایی دقیقی برای عصاره گیاهی وجود ندارد، زیرا مخلوطی از ترکیبات مختلف است. با این حال، مهمترین ترکیبات فعال آن شامل ساپونینها (به ویژه α-Hederin) و فلاونوئیدها هستند. |
دسته بندی بارداری | به طور کلی، مطالعات کافی در مورد ایمنی مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی انجام نشده است. بنابراین، مصرف آن در این دوران باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد. |
نیمه عمر | به دلیل ماهیت گیاهی دارو و وجود ترکیبات مختلف، نیمه عمر دقیقی برای آن مشخص نشده است. |
دفع دارو | نحوه دفع دقیق این دارو مشخص نیست، اما احتمالاً از طریق کلیهها و مدفوع دفع میشود. |
مکانیسم اثر | شل کردن عضلات صاف مجاری تنفسی و در نتیجه کاهش اسپاسم و تنگی نفس. افزایش ترشحات مخاطی و رقیق کردن خلط غلیظ، که باعث تسهیل خروج آن از ریهها میشود. کاهش التهاب در مجاری تنفسی. |
بهترین شرایط نگهداری | در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد، دور از نور مستقیم و رطوبت نگهداری شود. دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید. |
نحوه مصرف | مقدار مصرف دارو بستگی به سن فرد دارد و معمولاً به شرح زیر است: کودکان زیر ۶ سال: طبق دستور پزشک کودکان ۶ تا ۱۲ سال: ۲.۵ میلی لیتر، سه بار در روز بزرگسالان و نوجوانان بالای ۱۲ سال: ۵ میلی لیتر، سه بار در روز توصیه میشود قبل از مصرف، بطری را به خوبی تکان دهید. |
اشکال دارویی | شربت (معمولاً در بطریهای ۱۰۰ میلی لیتری) |
داروهای هم گروه | سایر داروهای خلط آور گیاهی مانند شربت آویشن داروهای موکولیتیک مانند استیل سیستئین داروهای برونکودیلاتور مانند سالبوتامول (در صورت نیاز و تجویز پزشک) |
نحوه مصرف شربت پروسپان
بهتر است این دارو توسط پزشک تجویز شود و دستور مصرف آن نیز مطابق نسخه پزشک باشد. با این حال در مواردی که شربت پروسپان بدون نسخه تهیه میشود میتوان بر اساس سن بیمار و نوع بیماری، مطابق دستورالعمل همراه دارو آن را مصرف کرد. برای مصرف این دارو بهتر است از پیمانه مدرج همراه آن استفاده کرد. قبل از مصرف خوب شیشه شربت را تکان داده و حتما آن را در جای خنک و دور از نور خورشید نگه دارید. به هیچ عنوان در صورت فراموش کردن یک دوز مصرفی دارو، دو دوز را همزمان با هم مصرف نکنید.
این دارو را تا پایان دوره بیماری و برطرف شدن علائم مصرف کنید. در نظر داشته باشید که در صورت باز شدن در دارو، نباید آن را بعد از شش ماه استفاده کرد. شربت پروسپان برای کودکان دبستانی (۶ تا ۹ سال) به میزان ۵ میلیلیتر، سه بار در روز تجویز میشود. برای کودکان زیر ۶ سال، مصرف ۲.۵ میلیلیتر دو بار در روز توصیه شده است. این شربت برای کودکان زیر یک سال فقط با نظارت پزشک باید مصرف شود.
موارد مصرف شربت پروسپان (شربت پروسپان برای چیست؟)
به دلیل منشاء گیاهی و اثربخشی خوب، پروسپان اغلب برای درمان سرفههای ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی تجویز میشود. عصاره برگ خشک پیچک موجود در شربت پروسپان خاصیت خلطآور، ضد سرفه و تسکیندهندگی دارد و در نتیجه میتوان از آن برای موارد زیر استفاده کرد:
- کاهش سرفههای خشک و خلط دار و تسکین ناراحتیهای ناشی از سرفه
- رقیق کردن خلط و نرمتر کردن مخاط چسبیده به مجاری تنفسی
- بهبود عملکرد ریهها و بهبود تنفس در طول بیماری
- باز کردن مجاری تنفسی
- دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی
- ازبینبرنده اسپاسمهای مجاری تنفسی و بهبود تنفس
- این دارو همچنین دارای خواص ضد ویروسی و ضدباکتریایی است و میتواند به عنوان بخشی از روند درمان در کنار سایر داروهای تجویز شده توسط پزشک مصرف شود.
- درمان برونشیت حاد و کاهش علائم آزاردهنده بیماری
- تسکین سرفههای شدید ناشی از بیماری کرونا
- درمان سرماخوردگی و علائم آن در کودکان
این دارو همچنین در بسیاری از مواقع بعد از اتمام دوره حاد بیماری و برای تسکین و رفع سرفه استفاده میشود. برخی از افراد بعد از اتمام دوره درمان، همچنان با سرفههای شدید و گاهی خلطی درگیرند. مصرف پروسپان میتواند به تسکین سرفههای باقی مانده از بیماری و کاهش علائم کمک زیادی کند.
۱. شربت پروسپان برای نوزاد
استفاده از شربت پروسپان برای نوزادان مجاز نیست. در واقع این دارو هنوز مجوزی برای مصرف در نوزادان زیر یک سال ندارد و مشخص نیست که مصرف این دارو برای نوزادان چه عوارضی دارد. ممکن است با مصرف آن واکنشهای آلرژیک در نوزادان ایجاد شود یا این که مشکلات و عوارضی برای آنها ایجاد کند که برای سلامت نوزادان خطرناک باشد. به همین دلیل نباید برای درمان سرماخوردگی یا سرفه در نوزادان از این شربت استفاده کرد.
۲. شربت پروسپان در کودکان
یکی از داروهایی که میتوان برای درمان سرماخوردگی کودکان از آن استفاده کرد، شربت پروسپان است. البته باید این دارو با دستور پزشک و بر اساس سن کودک، در دوزهای مجاز مصرف شود. میتوان از شربت پروسپان برای درمان سرفههای خشک یا خلط دار کودک و تسکین علائم بیماری استفاده کرد. این دارو به دلیل داشتن طعمدهنده گیلاس، برای کودکان گزینه مناسبی است، چرا که معمولا اکثر کودکان بدون مقاومت این دارو را مصرف میکنند. پروسپان همچنین میتواند مجاری تنفسی کودک را باز کرده و تنفس او را بهتر کند.
۳. شربت پروسپان برای سرفه خشک (شربت سرفه پروسپان برای کودکان)
سرفههای خشک میتواند در عفونتهای مختلف تنفسی، چه ویروسی و چه باکتریایی مشکلساز شود و ناراحتیهای زیادی را ایجاد میکند. یکی از گزینهها برای تسکین و رفع سرفههای خشک، شربت پروسپان است. این دارو هم از طرفی میتواند با تاثیر خلطآوری که دارد سرفههای خشک را کاهش دهد و سرفه کردن را راحتتر کند، و هم با اثرات ضد سرفه موجب کمتر شدن سرفههای خشک شود. در واقع این شربت سرفه با نرمتر کردن مخاط و تسهیل خارج شدن خلط، دفع آن را راحتتر میکند. در نهایت شربت سرفه پروسپان، خصوصا برای کودکان میتواند تنفس آنها را بهبود ببخشد تا سریعتر دوره بهبودی و درمان را پشت سر بگذارند.
۴. شربت پروسپان برای بزرگسالان
این دارو میتواند یک درمان اصلی یا درمان مکمل برای افراد بزرگسالی باشد که با سرفههای خشک یا خلط دار درگیرند. این دارو با اثری که روی راههای تنفسی میگذارد، تنفس را بهبود میبخشد و موجب کاهش شدت سرفهها، خصوصا سرفههای خشک میشود. خصوصا زمانی که دیگر درمانها و داروها نتوانسته شدت سرفهها و علائم بیماری را کم کند، شربت پروسپان یکی از گزینههایی است که میتوان از مصرف آن نتیجه گرفت. این دارو میتواند التهاب مزمن ناشی از بیماری را کم کرده و سرفه کردن را برای بیماران راحتتر کند.
۵. شربت پروسپان برای کرونا
شاید نتوان پروسپان را یک درمان اصلی برای کرونا در نظر گرفت، اما پزشکان از این دارو برای کاهش دادن شدت علائم بیماری استفاده میکنند تا بیماران با مصرف این شربت، از شر سرفههای خشک و ناراحتکننده ناشی از کرونا خلاص شوند. شربت پروسپان با افزایش دفع خلط و کاهش التهاب در مجاری تنفسی، به تسکین علائم بیماران کرونایی کمک زیادی میکند. البته میتوان از خواص ضد ویروسی این دارو نیز تا حدی برای کنترل عفونت ویروس کرونا کمک گرفت.
۶. شربت پروسپان برای گلو درد
درد و التهاب ناشی از گلودردهای ویروسی یا باکتریایی میتواند با کمک شربت پروسپان بهبود یابد. به این ترتیب در مواردی که پزشک تشخیص دهد، از پروسپان برای درمان گلو درد نیز استفاده میشود.
دوز مصرفی شربت پروسپان
دوز مصرفی این دارو باید توسط پزشک تعیین شود. با این حال معمولا در دستورالعمل مصرف این دارو، دوز استفاده بر اساس سن بیماران تعیین شده است. دوز توصیه شده برای کودکان زیر ۶ سال ۵ میلیلیتر در روز است که بهتر است آن را دو بار در روز مصرف کنند. اگر سن کودک بین ۶ تا ۱۲ سال باشد، حداکثر دوز روزانه توصیه شده این دارو ۱۰ میلیلیتر است که میتوان آن را طی ۲ تا ۳ نوبت در روز مصرف کرد. در نهایت برای افراد بالای ۱۲ سال هم دوز مجاز پروسپان، ۱۵ میلیلیتر در روز است که ترجیحا بهتر است در ۳ نوبت مجزا، مصرف شود.
عوارض جانبی شربت پروسپان
به ندرت ممکن است کسی به این دارو واکنش نشان دهد یا این که استفاده از پروسپان عوارض جانبی جدی را به دنبال داشته باشد. با این حال احتمال بروز برخی از واکنشهای آلرژیک در برخی از افراد وجود دارد. رایجترین عوارض مشاهده شده با مصرف شربت پروسپان شامل موارد زیر میشود:
- واکنشهای تنفسی مانند تنگی نفس
- واکنشهای حساسیت پوستی از جمله خارش و قرمزی پوست یا تورم پوستی که معمولا در نتیجه حساسیت نسبت به گیاه عشقه مورد استفاده در این دارو ایجاد میشود.
- عوارض گوارشی که شامل تهوع، استفراغ و اسهال میشود.
موارد احتیاط و منع مصرف شربت پروسپان
مصرف داروی پروسپان برای برخی از افراد مجاز نیست و ممکن است استفاده از این دارو در آنها موجب بروز یک سری عوارض جانبی شود. به همین دلیل افرادی با شرایط زیر نباید بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده کنند:
- نوزادان
- کسانی که سابقه واکنشهای آلرژیک به این دارو را دارند.
- افرادی که به هر کدام از ترکیبات به کار رفته در ساخت این شربت حساسیت دارند.
- افرادی با سابقه نوع خاصی از بیماری که در حال مصرف یک سری از داروها هستند هم نباید بدون نظر پزشک از پروسپان استفاده کنند.
- بیماران که سابقه نارسایی کلیه دارند.
- بیماران کبدی
- بیمارانی با سابقه عدم حساسیت فروکتوز
- افرادی با سابقه تنگی نفس شدید
شربت پروسپان در بارداری
در حال حاضر مطالعات کافی برای مصرف این دارو در دوران بارداری صورت نگرفته و به همین دلیل هم مصرف پروسپان برای زنان باردار مجاز نیست. تنها در صورت تشخیص پزشک و صلاحدید او، زنان باردار میتوانند از شربت پروسپان برای تسکین علائم استفاده کنند.
شربت پروسپان در شیردهی
زنان شیرده نیز نباید از شربت پروسپان بدون نظر پزشک استفاده کنند. هنوز مشخص نیست که چه میزان از این دارو وارد شیر مادر میشود و چه تاثیری روی شیرخوار میگذارد. به همین دلیل بهتر است در دوران شیردهی از این دارو استفاده نکرد یا این که در زمان مصرف این شربت، شیردهی را موقتا متوقف کرد.
اختلالات دارویی شربت پروسپان
در حال حاضر هیچ تداخل دارویی تایید شدهای برای این دارو مشخص نشده و به نظر میرسد میتوان شربت پروسپان را با سایر داروها نیز استفاده کرد. بههرحال بهتر است قبل از مصرف، لیست داروهایی را که استفاده میکنید به پزشکتان بدهید.
اطلاعات دارویی، مکانیسم عملکرد دارو، اشکال دارویی
برخی مطالعات نشان دادهاند که عصاره عشقه ممکن است تأثیرات ضد اسپاسمی خفیفی بر عضلات صاف دیواره برونشها داشته باشد. این بدان معناست که میتواند به شل شدن عضلات برونشها و گشاد شدن مجاری هوایی کمک کند و در نتیجه تنفس را آسانتر کند. این اثر به ویژه در افرادی که دچار سرفههای ناشی از تحریک و انقباض برونشها هستند، مفید است.
اسامی دارویی | عوارض |
---|---|
پروسپان انگلهارد | عوارض تنفسی مانند تنگی نفس |
شربت پروسپان بهستان | عوارض پوستی مانند خارش و قرمزی پوست |
عوارض گوارشی مانند تهوع و اسهال |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
شربت پروسپان یک داروی گیاهی و حاوی ترکیباتی از جمله گیاه عشقه و برگ پیچک خشک است که میتواند با اثر خلطآوری و ضد سرفهای که دارند، به بهبود علائم ناراحتکننده ناشی از بیماریهای تنفسی کمک زیادی کند. این داروها بدون الکل، قند و ترکیبات نگهدارنده هستند و در نتیجه مصرف آن برای اکثر گروهها مجاز است. با این حال بهتر است در صورت وجود علائم بیماری حتما به یک متخصص ریه مراجعه کنید تا پزشک معالج در صورت لزوم شربت پروسپان را برای شما تجویز کند. گاهی اوقات این دارو باید در کنار سایر درمانها استفاده شود تا اثربخشی بهتری داشته باشد. از طرفی در نظر داشته باشید که مصرف این دارو برای برخی از افراد، بدون نظر پزشک مجاز نیست.
اگر نیاز به دریافت اطلاعات دارویی بیشتری در مورد شربت پروسپان دارید میتوانید از خدمات مشاوره دارویی آنلاین دکترتو استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!