فهرست مطالب
- واکسن چهار ماهگی نوزاد چیست؟
- واکسن چهار ماهگی چندتاست؟
- واکسن چهار ماهگی سخته؟
- اقدامات لازم برای واکسیناسیون ۴ ماهگی نوزاد (اقدامات پیش از واکسیناسیون ۴ ماهگی نوزاد)
- نحوه تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد (واکسن چهار ماهگی کجا تزریق میشه؟)
- مزایای تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد
- عوارض واکسن چهار ماهگی نوزاد (عوارض واکسن ۴ ماهگی نوزاد)
- موارد احتیاط واکسن چهار ماهگی نوزاد
- مراقبت بعد از واکسیناسیون چهار ماهگی نوزاد
- اختلالات دارویی واکسن چهار ماهگی نوزاد
- اطلاعات دارویی واکسن چهار ماهگی نوزاد
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
واکسن چهار ماهگی نوزاد چیست و تزریق آن چه ضرورتی دارد؟ برنامه ایمن سازی دوران کودکی با واکسن، لیستی از واکسنهای رایج است که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه میکند تا بیشتر کودکان آنها را دریافت کنند. ایمن سازی راهی موثر برای محافظت از کودک در برابر ابتلا به بسیاری از عفونتها و بیماریهای مختلف است. بسیاری از این بیماریها به راحتی از کودکی به کودک دیگر منتقل میشوند و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد میکنند. حتی در برخی موارد منجر به مرگ هم خواهند شد. نمودار سن واکسیناسیون میتواند در تعیین نوع و زمان هر واکسن به شما کمک کند. واکسنها شامل DTaP، Hib، آبله مرغان و MMR هستند. از آنجایی که همه والدین نگرانیهایی در مورد تزریق این واکسن دارند، توصیه میشود که پیش از تزریق آن با متخصص اطفال مشورت شود. برای دریافت نوبت مشاوره آنلاین یا حضوری از متخصصین اطفال در شهر مد نظرتان میتوانید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید.
واکسن چهار ماهگی نوزاد چیست؟
واکسیناسیون ۴ ماهگی یکی از مهمترین مراحل در برنامه واکسیناسیون کودک است. در این مرحله، کودک با تزریق واکسنهای مختلف در برابر بیماریهای خطرناکی مانند دیفتری، کزاز، سیاهسرفه، هپاتیت B و فلج اطفال محافظت میشود. به طور نرمال نوزادان برای واکسن ۴ ماهگی خود دوز دوم واکسنهای دریافتی گذشته را تزریق میکنند. این واکسنها عبارتند از:
- روتاویروس (RV)
- دیفتری، کزاز و سیاه سرفه (DTaP)
- هموفیلوس آنفولانزا نوع B (Hib)
- مزدوج پنوموکوکی (PCV13)
- واکسن فلج اطفال
واکسن چهار ماهگی چندتاست؟
واکسن چهار ماهگی برای انواع مختلفی از بیماریها تزریق میشود تا بدن نوزاد را در برابر ابتلا به هر یک از این بیماریها ایمن نگه دارد. در ادامه هر یک را بیشتر توضیح دادهایم.
۱. واکسن ۴ ماهگی کزاز
واکسن توکسوئید کزاز در یک برنامه ۵ دوزه در ۲، ۴، ۶ و ۱۸ ماهگی و ۴ سالگی تزریق میشود. نوزادان و کودکان واکسن کزاز را در ترکیب با توکسوئید دیفتری و سیاه سرفه بدون سلول، به عنوان واکسنهای حاوی DTPa (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) دریافت میکنند.
۲. واکسن ۴ ماهگی سیاه سرفه
DTaP یکی از واکسنهای ۴ ماهگی نوزادان است که علاوهبر ۴ ماهگی در دو دوز دیگر یعنی ۲ ماهگی و ۶ ماهگی هم تزریق شده و میشود. پس از آن هم در سنین ۱۵ تا ۱۸ ماهگی و ۴ تا ۶ سالگی، در غالب دوز یادآور تزریق میگردد.
۳. واکسن ۴ ماهگی دیفتری
DTaP یکی از واکسنهای چهار ماهگی است که برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهای دیفتری، کزاز و سیاه سرفه تزریق میشود. از آنجایی که این واکسن حاوی سموم بیماری دیفتری (البته در نسخه دستکاری شده و مناسب در غالب واکسن) است، منجر به جلوگیری از ابتلا به این بیماری میشود.
۴. واکسن ۴ ماهگی فلج اطفال
دوز توصیه شده برای کودکان و بزرگسالان ۰.۵ میلیلیتر است. میتوان آن را به صورت عضلانی یا زیر جلدی و با استفاده از طول سوزن مناسب با سن و اندازه فرد دریافتکننده واکسن، تجویز کرد. محلهای تزریق ترجیحی برای نوزادان و کودکان با سن کم قسمت قدامی ران است.
۵. واکسن ۴ ماهگی هپاتیت B
واکسن هپاتیت ب به طور معمول در بازو به صورت یک سری سه دوزه در ۰، ۱ و ۶ ماهگی تزریق میشود.
۶. واکسن ۴ ماهگی میکروب هموفیلوس آنفولانزا نوع B
واکسن Hib از ابتلای نوزاد به بیماری هموفیلوس آنفلوآنزا نوع B جلوگیری میکند. این واکسن در ۳ دوز در سنین ۲، ۴ و ۶ ماهگی یا در ۲ دوز در سنین ۲ و ۴ ماهگی بسته به فرمولاسیون آن تزریق میشود. دوز دیگری هم عموما در سنین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی جهت یادآوری تزریق میگردد.
واکسن چهار ماهگی سخته؟
در بین تمام واکسنهای اجباری این چنینی، واکسن چهار ماهگی از دردناکترین واکسنها به حساب میآید. این واکسن باعث درد شدید، تب، استفراغ، التهاب و قرمزی در محل تزریق میشود.
اقدامات لازم برای واکسیناسیون ۴ ماهگی نوزاد (اقدامات پیش از واکسیناسیون ۴ ماهگی نوزاد)
برای اینکه این فرآیند به بهترین شکل ممکن انجام شود و کودک کمترین عوارض جانبی را تجربه کند، رعایت برخی اقدامات قبل، حین و بعد از واکسیناسیون ضروری است. پیش از اقدام به مراجعه برای تزریق واکسن چهار ماهگی فرزندتان اقدامات زیر را انجام دهید:
- کودک را در زمان تزریق واکسن در موقعیت راحتی قرار دهید. مثلا کودک را قنداق کنید یا در آغوش بگیرید.
- از پزشک خود درباره داروی مناسب برای مصرف قبل از واکسیناسیون سوال بپرسید.
- در طول تزریق واکسن هم میتوانید به نوزاد خود شیر دهید و هم در دهانش پستانک برای مکیدن قرار دهید.
- در زمان تزریق با آواز خواندن حواس نوزاد را پرت کنید.
وزن نوزاد موقع واکسن چهار ماهگی
وزن نوزاد در این زمان (یعنی ۴ ماهگی) چیزی حدود دو برابر وزن حین تولد میشود که شرایط و زمان مناسبی برای تزریق این واکسن است.
نحوه تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد (واکسن چهار ماهگی کجا تزریق میشه؟)
عضله واستوس جانبی در قسمت ران پا محل توصیه شده برای واکسیناسیون عضلانی در نوزادان زیر ۱۲ ماه است. این انتخاب به این دلیل است که این عضله بزرگ و عاری از ساختارهای عصبی عروقی بوده و احتمال آسیب دیدگی را کم میکند.
مزایای تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد
این واکسن بدن کودک را در برابر ابتلا به برخی بیماریها با عوارض خطرناک مانند ذات الریه، فلج اطفال، سیاه سرفه و… محافظت میکند. اگر کودک شما در معرض خطر باشد، ممکن است پزشک شما واکسن مننژیت را نیز توصیه کند.
عوارض واکسن چهار ماهگی نوزاد (عوارض واکسن ۴ ماهگی نوزاد)
اصولا عوارض جانبی ناشی از تزریق واکسن چهار ماهگی به این دلیل رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن کودک با واکسیناسیون تحریک میشود. عوارض جانبی شایعتر واکسن ۴ ماهگی در نوزادان عبارتند از:
- قرمزی یا تورم در محل تزریق
- درد یا حساسیت در اطراف ناحیه تزریق
- تحریک پذیری یا بی قراری
- گریه کودک
- خواب آلودگی
- عدم میل به غذا خوردن
- تب یا لرز خفیف
- اسهال
- حالت تهوع یا استفراغ
- بثورات پوستی
۱. بیقراری بعد از واکسن چهار ماهگی
بیقراری تا ۷۲ ساعت بعد از تزریق واکسن چهار ماهگی در نوزاد طبیعی است. اگر نوزاد شما بعد از واکسن نمیخوابد و گیجی خفیف، گریه و خواب ناآرام دارد، معمولاً به دلیل زخم شدن محل تزریق است. نگران این عوارض نباشید چرا که به طور معمول در عرض ۲-۱ روز پس از واکسیناسیون به اوج خود رسیده و پس از آن شرایط آرام میشود.
۲. اسهال بعد از واکسن چهار ماهگی
اسهال خفیف و موقت یکی از عوارض واکسن چهار ماهگی نوزاد است که چیزی حدود یک تا سه درصد از نوزادان آن را تجربه میکنند. ممکن است این عارضه تا ۷ روز پس از تزریق واکسن وجود داشته باشد.
۳. تب بعد از واکسن ۴ ماهگی (تب واکسن چهار ماهگی چند روز طول میکشد؟)
بعد از هر واکسیناسیونی میتوان انتظار تب داشت. این تب در مورد واکسنهای معمول ۲ و ۴ ماهگی شایعتر هم هست. بیش از نیمی از نوزادان بعد از این واکسنها دچار افزایش دمای بدن یا همان تب میشوند.
۴. سبز شدن مدفوع نوزاد بعد از واکسن چهار ماهگی
سبز شدن مدفوع بعد از واکسن چهار ماهگی کاملا طبیعی است؛ حتی زمانی که مدفوع سبز تیره باشد. مدفوع سبز تیره معمولاً توسط صفرا ایجاد میشود. صفرا مایع است که در کبد کودک ساخته شده و به هضم غذا کمک میکند. اگر مدفوع سبز تیره رو به سیاهی نرفته، موضوع نگران کنندهای نیست.
۵. سفت شدن جای واکسن چهار ماهگی
سفت شدن جای تزریق واکسن چهار ماهگی طبیعی است. این موضوع نشان میدهد که سیستم ایمنی نوزاد در برابر واکسن واکنش طبیعی نشان داده است و در برابر بیماریهای مورد نظر ایمنی ایجاد خواهد کرد.
۶. دانه های قرمز بعد از واکسن چهار ماهگی
واکنشهای محل تزریق شایعترین عوارض جانبی پس از تزریق واکسن هستند. از جمله تشکیل دانههای قرمز روی پوست که معمولاً خفیف هستند و ۱ تا ۲ روز طول میکشند.
۷. سرفه بعد از واکسن چهار ماهگی
این یک عارضه جانبی رایج نیست، اما مشکل تنفسی ممکن است رخ دهد و نشانه یک واکنش جدی باشد. اگر کودک شما بی وقفه سرفه میکند و یا خوابیدن یا انجام فعالیتهای عادی برایش سخت شده، سریعا به پزشک اطلاع دهید.
۸. آبسه عفونت جای واکسن چهار ماهگی
تشکیل آبسه در نزدیکی محل تزریق عارضهای معمول پس از واکسیناسیون است. این اتفاق به طور کلی با آلودگی میکروبی واکسن همراه است و به ندرت پس از تزریقی کاملا استریل ایجاد میشود.
۹. عوارض تاخیر در تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد
هر زمان که تزریق واکسن را به تعویق بیندازید، آسیب پذیری کودک را در برابر ابتلا به بیماری افزایش دادهاید. به همین دلیل است که تاکید میشود والدین به برنامه واکسیناسیون نوزاد خود پایبند باشند. هرگونه تاخیر میتواند عوارض نامطلوبی مانند ابتلا به بیماری در کودک را به دنبال داشته باشد.
موارد احتیاط واکسن چهار ماهگی نوزاد
واکسن چهار ماهگی یکی از مراحل مهم در برنامه واکسیناسیون نوزادان است و به منظور محافظت از کودک در برابر بیماریهای خطرناک انجام میشود. با این حال، مانند هر واکسن دیگری، ممکن است برخی موارد احتیاطی و عوارض جانبی جزئی داشته باشد. احتیاطات زیر را در زمان اقدام به تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد خود جدی بگیرید:
- SCID (کمبود ایمنی ترکیبی شدید) یک منع مصرف برای تزریق واکسن روتاویروس است.
- آنافیلاکسی یا واکنش آلرژیک شدید به یک جز واکسن
- در صورت مصرف برخی داروها
مراقبت بعد از واکسیناسیون چهار ماهگی نوزاد
بعد از تزریق واکسن ۴ ماهگی، یک پارچه خنک و مرطوب یا کیسه یخ پیچیده شده بین پارچه را روی ناحیه تزریق بمالید. چند بار در روز دست یا پای فرزندتان را حرکت دهید. و به کودک داروهای تجویزی از سمت پزشک را برای بهبودی سریعتر بدهید.
۱. علت شیر نخوردن نوزاد بعد از واکسن چهار ماهگی
به گفته متخصصان، دلیل شیر نخوردن نوزادان پس از واکسیناسیون ممکن است اثربخشی واکسن و ایجاد آنتی بادی برای کمک به کودک برای مبارزه با بیماریها باشد.
۲. درمان سفت شدن جای واکسن چهار ماهگی
یک کمپرس گرم را برای حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه روی ناحیهای که تزریق انجام شده قرار دهید. این کار ممکن است به آرام کردن کودک شما کمک زیادی کند.
۳. کمپرس بعد از واکسن ۴ ماهگی
استفاده از کمپرس سرد و یا گرم در محل تزریق واکسن به منظور کاهش عوارض بعد از تزریق واکسن ۴ ماهگی مثل درد، تورم و قرمزی میتواند کمک کند.
۴. قطره استامینوفن بعد از واکسن چهار ماهگی (میزان قطره استامینوفن بعد از واکسن ۴ ماهگی)
والدین میتوانند تا سه روز بعد از واکسیناسیون، قطره استامینوفن به کودک بدهند. قطره را هر شش یا چهار ساعت یکبار و حداکثر ۶-۵ بار در طول ۲۴ ساعت میتوان استفاده کرد.
۵. پایین آوردن تب نوزاد بعد از واکسن چهار ماهگی
تب یکی از عوارض جانبی رایج بعد از تزریق واکسن در نوزادان است. این تب معمولاً خفیف بوده و با گذشت زمان برطرف میشود. با این حال، اگر تب نوزاد شما پس از واکسن بالا رفت، جای نگرانی نیست. میتوانید با انجام برخی اقدامات ساده، به کاهش تب او کمک کنید. برای پایین آوردن تب نوزاد بعد از تزریق واکسن چهار ماهگی موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- به کودک خود لایههای زیاد لباس یا پتو نپوشانید.
- برای کاهش تب به نوزاد تحت نظر پزشک پاراستامول مایع یا ایبوپروفن بدهید.
اختلالات دارویی واکسن چهار ماهگی نوزاد
از آنجایی که احتمال تداخلات دارویی واکسن ۴ ماهگی با سایر داروهای مصرفی نوزاد وجود دارد، باید پیش از تزریق واکسن اطلاعات کاملی درباره تمامی داروهای مصرفی نوزاد به پزشک ارائه دهید.
اطلاعات دارویی واکسن چهار ماهگی نوزاد
در جدول زیر میتوانید اطلاعات دارویی واکسن چهار ماهگی نوزاد را مشاهده کنید.
انواع رایج واکسن چهار ماهگی نوزاد | تداخلات دارویی | عوارض جانبی |
---|---|---|
واکسن دیفتری | داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی | تب |
واکسن کزاز | داروهای ضد ویروسی | سفت شدن محل تزریق |
واکسن هپاتیت B | داروهای شیمی درمانی | احساس درد در محل تزریق |
واکسن هموفیلوس آنفولانزا | کورتیکواستروئیدها | اجتناب از خوردن شیر |
واکسن سیاه سرفه | – | سرفه |
واکسن فلج اطفال | – | اسهال |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
احتمالا دلیل اینکه در حال خواندن این مقاله هستید، فرارسیدن ۴ ماهگی نوزاد شما و زمان رسیدن به واکسیناسیون مرتبط با این دوران است. شما اینجا هستید تا آگاهی خود را درباره این واکسن، عوارض احتمالی و راههای پیشگیری از این عوارض بالا ببرید. یا به نوعی چالشهای پیش رو را تا حد امکان کاهش دهید و از نوزاد خود به بهترین شکل ممکن در مسیر گذر از این دوران مراقبت کنید.
ما اطلاعاتی جامع درباره روند واکسن چهار ماهگی نوزاد به شما ارائه دادیم و اینک زمان آخرین توصیهها فرا رسیده. به عنوان آخرین نکته لازم است به لزوم مشورت با یک پزشک متخصص اطفال پیش از اقدام به تزریق واکسن چهار ماهگی نوزاد اشاره کنیم. شما میتوانید همین حالا از طریق وبسایت دکترتو در کوتاهترین زمان ممکن نوبت ویزیت آنلاین یا حتی حضوری خود و کودکتان را دریافت نمایید. پس از این مشاوره با دکتر اطفال آنلاین، با خیالی آسودهتر به سراغ مراکز واکسیناسیون خواهید رفت.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!