فهرست مطالب
شب کوری یا نیکتالوپیا (Nyctalopia) به اختلال بینایی گفته میشود که فرد در شب یا شرایط نوری کم، دید زیادی ندارد و نمی‌بیند. البته مشکل صرفا به کاهش دید در شب محدود نمی‌شود، بلکه تطبیق بینایی در افراد مبتلا به شب کوری حین انتقال از فضای روشن به محیط تاریک با تاخیر بیشتری اتفاق می‌افتد. توانایی تشخیص در کنتراست و تفاوت نور هم در این افراد کاهش پیدا می‌کند. تا انتها همراه باشید تا با نیکتالوپیا، علائم شب کوری و علت شب کوری بیشتر آشنا شوید. اگر خودتان یا یکی از عزیزانتان دچار شب کوری هستید، حتما با چشم پزشک مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
شب کوری چیست؟
شب کوری که به عنوان نیکتالوپیا هم شناخته میشود، حالتی است که در محیط‌های کم نور یا تاریک مشکل دید و بینایی دارید. اگر چشم‌ها نتوانند به سرعت خود را با تغییرات روشنایی وفق بدهند یا چشم‌ها با تشخیص نور مشکل داشته باشند، شب کوری ایجاد میشود. نیکتالوپیا خود به تنهایی بیماری نیست، بلکه نشانه وجود بیماری‌های دیگر است که همراه انواع زیادی از بیماری‌ها به‌وجود می‌آید و روی بخش‌های مختلف چشم تاثیر می‌گذارد. برخی از فرم‌های شب کوری در کودکی ظاهر می‌شوند، و برخی هم تا زمان بزرگسالی خود را نشان نمی‌دهند.
علائم شب کوری
نشانه‌های این بیماری چشم در همه‌ی افراد یکسان نیست. برخی ممکن است تمامی علائم را با شدت بالا داشته باشند و برخی دیگر در شرایط شب کوری خفیف فقط برخی از این علائم را نشان دهند. به طور کلی علائم شب کوری عبارتند از:
- کاهش دید در شب و در محیط‌های کم نور یا تاریک
- نیاز به زمان بیشتر برای تطبیق بینایی از نور زیاد به نور کم
- کاهش توانایی در تشخیص جزئیات و تمایز اشیا در شرایط کم نور
- ناتوانی در تشخیص تفاوت‌های نوری بین اشیا و زمینه
- مشکلات در دیدن علائم جاده یا خودروهای دیگر حین رانندگی در شب
- احساس گیجی بخصوص در محیط‌های با تغییرات نور
علائم شب کوری در کودکان
این عارضه صرفا محدود به بزرگسالان نشده و در برخی کودکان هم دیده میشود که معمولا ژنتیکی هستند. علائم شب‌کوری در کودکان عبارتند از:
- مشکل دید در نور کم
- احساس خستگی یا ناراحتی در چشم‌ها بخصوص شب
- حساسیت به نور
- افتادن یا عدم تعادل
- احساس سردرگمی یا ناامیدی در مکان‌های ناشناخته کم نور یا تاریک
کودکت در شب خوب نمی‌بینه و نگرانش هستی؟
برای تشخیص و درمان نوبت بگیر.
علائم شب کوری در بزرگسالان
نیاز به زمان بیشتر برای سازگاری بینایی هنگام ورود به محیط‌های تاریک از علائم اصلی شب کوری در بزرگسالان است که معمولا در اثر آب مروارید و کمبود ویتامین ایجاد میشود. ژنتیک هم ممکن است باعث بروز نوعی شب کوری غیرقابل درمان شود.
از دیگر علائم نیکتالوپیا در بزرگسالان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دشواری در تمایز اشیا و دیدن در شرایط کم نور
- مشکلات در رانندگی شب
- دشواری در شناسایی جزئیات کوچک یا رنگ‌ها در نور کم
- احساس گیجی یا ناامیدی در محیط‌های تاریک
- کاهش توانایی در تمایز کنتراست
متن انگلیسی:
healthline
The sole symptom of night blindness is difficulty seeing in the dark. You’re more likely to experience night blindness when your eyes transition from a bright environment to an area of low light, such as when you leave a sunny sidewalk to enter a dimly lit restaurant
ترجمه متن:
تنها علامت شب کوری، مشکل دید در تاریکی است. هنگامی که از یک محیط روشن به یک منطقه با نور کم می‌روید، مانند زمانی که از یک پیاده‌رو آفتابی وارد یک رستوران کم نور می‌شوید، احتمال شب کوری بیشتر است.
علت شب کوری
عوامل مختلفی علت شب کوری هستند. گاهی اختلالات ارثی و مادرزادی باعث این مشکل می‌شوند و در برخی موارد با ایجاد بیماری‌ای مانند نزدیک‌بینی چشم یا آب مروارید شخص به‌مرور دچار شب کوری میشود. شایع‌ترین علل این عارضه عبارتند از:
- نقص در انتقال نور از طریق لنز
- اختلال در گشاد شدن مردمک
- نزدیک بینی چشم
- اختلال ارثی یا ژنتیکی رشد و توسعه شبکیه
- عدم سازگاری عملکرد شبکیه در اثر کمبود ویتامین A
- آب مروارید (علائم اب مروارید چیست؟)
- ژنتیک
کمبود کدام ویتامین باعث شب کوری می شود؟
کمبود ویتامین A یکی از عوامل اصلی بروز نیکتالوپیا به شمار می‌آید. ویتامین A نقش مهمی در تولید رودوپسین (رنگدانه شبکیه چشم) دارد که برای دید در شرایط کم نور ضروری است. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به کاهش توانایی چشم در تشخیص نور و دید بهتر در شب شود.
تشخیص شب کوری (تست شب کوری)
پزشک برای تشخیص شب کوری از روش‌های مختلفی از جمله معاینه چشم‌ها، تست شب کوری و سایر آزمایش‌های چشم پزشکی استفاده می‌کند. روش‌های تشخیص شب کوری شامل این موارد می‌شوند:
- بررسی سابقه پزشکی و علائم بیمار
- تست شب کوری با آزمون بینایی و ارزیابی توانایی بیمار برای دیدن در نور کم و محیط‌های تاریک
- تست کنتراست و بررسی توانایی تشخیص فضا بین اشیا مشابه
- تست‌های چشم پزشکی برای اندازه‌گیری تطابق بینایی و عملکرد شبکیه
- اسکن شبکیه برای شناسایی مشکلات ساختاری
- بررسی سطح ویتامین A در خون با تست ویتامین
درمان شب کوری
درمان شب کوری بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. اگر تنها مشکل کمبود ویتامین A باشد، با جبران آن می‌توان مشکل را به‌مرور برطرف کرد. اما گاهی نیاز به درمان بیماری زمینه‌ای یا استفاده از عینک‌های مخصوص است. روش‌های درمان نیکتالوپیا عبارتند از:
- جبران کمبود ویتامین A در صورتی که علت کمبود این ویتامین باشد.
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای مانند درمان اختلالات شبکیه، دیابت یا سایر بیماری‌های مرتبط
- استفاده از عینک‌هایی که برای دید بهتر در شرایط کم نور طراحی شده‌اند.
- در برخی موارد، درمان خاص مانند تحریک الکتریکی شبکیه
- مدیریت شرایط محیطی و به کارگیری نورهای بیشتر در محیط‌هایی که نیاز به دید در شب دارند.
۱. عینک مخصوص شب کوری
عینک‌های مخصوص شب کوری معمولا به طراحی خاصی مجهز هستند که به بهبود دید در شرایط کم نور کمک می‌کنند. این عینک‌ها فیلترهایی دارند که نور خیره‌کننده را کاهش و کنتراست را افزایش می‌دهند. برخی عینک‌های مخصوص نیکتالوپیا به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که میدان دید وسیع‌تری ارائه می‌دهند و لنز ضد انعکاس دارند تا دید واضح‌تری ایجاد کنند. در این عینک‌ها از لنزهایی به رنگ زرد یا کهربایی استفاده می‌گردد که در شرایط کم نور باعث افزایش کنتراست می‌شوند.
۲. درمان قطعی شب کوری
درمان قطعی شب کوری به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد، اما با روش‌های زیر می توان به بهبود و درمان قطعی این عارضه امیدوار بود:
- مصرف مکمل‌های ویتامین A و خوراکی‌های حاوی جگر، زرده تخم مرغ، شیر و کره حیوانی (ویتامین a در چه غذاهایی است؟)
- قرص ویتامین A و محلول‌های داخل وریدی
- درمان اختلالات مانند دژنراسیون ماکولا یا رتینوپاتی دیابتی، برای حفظ بینایی و بهبود وضعیت شب‌کوری ضروری است.
- استفاده از داروها یا جراحی
- کنترل بیماری‌های دیابتی یا دیگر شرایط پزشکی اثرگذار بر بینایی
- تغییرات سبک زندگی، بهبود نور محیط و استفاده از عینک‌های ویژه
درمان‌های مختلف رو برای شب کوری امتحان کردی و جواب نداده؟ از دکتر مشاوره بگیر.
۳. درمان شب کوری ارثی
شب کوری ارثی ناشی از اختلالات وراثتی در شبکیه چشم است. در این شرایط باید درمان‌های ژنتیکی انجام شود. روش‌های درمان شب کوری ارثی عبارتند از:
- درمان‌های ژنتیک
- پیگیری وضعیت و مدیریت علائم از طریق مشاوره با متخصص چشم پزشکی
- استفاده از عینک‌های ویژه که کنتراست را افزایش داده و به بهبود دید در نور کم کمک می‌کنند.
- استفاده از منابع نوری مناسب در محیط و انجام فعالیت‌ها در طول روز
۴. درمان شب کوری در طب سنتی
گاهی در کنار روش‌های پزشکی استفاده از طب سنتی هم می‌تواند در روند بهبودی موثر باشد. در این مورد باید با پزشک خود مشورت کنید. روش‌های درمان نیکتالوپیا در طب سنتی عبارتند از:
- توصیه به مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A مانند هویج، کدو تنبل، سبزیجات سبز و زرد
- استفاده از گیاهان دارویی مانند شنبلیله یا عرق زنیان برای تقویت بینایی
- استفاده از روغن‌های گیاهی مختلف مانند روغن گل گاو زبان
- خواب کافی و باکیفیت برای تقویت عمومی بدن و بهبود بینایی
- تمرینات بصری برای تقویت عضلات چشم و بهبود توانایی دید در شرایط کم نور
- کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع شده که تاثیر منفی بر سلامت چشم دارند.
۵. درمان شب کوری با گیاهان
درمان شب کوری با استفاده از گیاهان باعث تقویت سلامت چشم و تامین مواد مغذی مرتبط میشود. با گنجاندن مواد غذایی زیر در رژیم خود می‌توانید سرعت بهبودی این مشکل را افزایش دهید.
- هویج سرشار از بتاکاروتن است که به ویتامین A تبدیل میشود و برای سلامت بینایی ضروری است.
- اسفناج و کلم حاوی لوتئین و زئاکسانتین هستند که می‌توانند به حفظ سلامت چشم‌ها کمک کنند.
- توت‌فرنگی و مرکبات حاوی ویتامین C هستند که با حفظ سلامت چشم، خطر بیماری‌های چشمی را کاهش می‌دهند.
- چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها است که به محافظت از چشم‌ها در برابر آسیب کمک می‌کند.
برای شب کوری چی بخوریم؟
تغییرات سبک زندگی و مصرف غذاهای سالم نقش موثری در بهبود شب کوری دارند. مصرف خوراکی‌های زیر برای افراد مبتلا به نیکتالوپیا توصیه میشود:
- مغزها
- ماهی‌های چرب مانند سالمون حاوی ویتامین A و اسیدهای چرب امگا-۳
- هویج
- کدو تنبل
- سبزیجات سبز برگ
- سیب زمینی شیرین
- تخم کدو
انواع شب کوری
شب کوری به انواع مختلفی تقسیم میشود که هر کدام علل و علائم خاص خود را دارند. در ادامه انواع شب کوری را آورده‌ایم:
| انواع شب کوری | توضیحات |
|---|---|
| نیکتالوپیا ناشی از کمبود ویتامین A | از شایع‌ترین انواع شب کوری است که به علت کمبود این ویتامین در بدن ایجاد میشود. |
| نیکتالوپیا ناشی از دژنراسیون شبکیه | این نوع شب کوری در اثر آسیب یا تخریب شبکیه ارثی یا ناشی از بیماری‌ها بروز می‌کند. |
| شب کوری ناشی از مشکلات لنز | در این حالت، اختلالات در لنز چشم (مانند آب مروارید) منجر به شب کوری می‌شوند. |
| نکتالوپیا ناشی از میوپیا (نزدیک بینی) | در این نوع، فرد در شب یا در نور کم دچار مشکل در دیدن میشود. |
| شب کوری ناشی از اختلالات عصب بینایی | – |
| شب کوری ناشی از مصرف برخی داروها | برخی داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که دید در شب را تحت تاثیر قرار می‌دهند. |
شناسایی نوع شب کوری و علت آن اهمیت زیادی در روش‌های درمان این عارضه دارند.
عوارض شب کوری
بی‌توجهی به کنترل و درمان نیکتالوپیا باعث بروز عوارض و افت کیفیت زندگی میشود. از عوارض شب کوری می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کاهش کیفیت زندگی و سختی در انجام فعالیت‌های روزمره در تاریکی و شب مانند رانندگی یا راه رفتن.
- افزایش خطر سقوط یا تصادف در شرایط کم نور
- تلاش بیشتر برای دیدن در تاریکی به خستگی و ناراحتی چشم منجر میشود.
- عوارض روانی: احساس ناامیدی یا نگرانی درباره توانایی دیدن در شرایط شبانه می‌تواند تاثیر منفی بر روحیه داشته باشد.
- تاثیر بر فعالیت‌های اجتماعی در اثر کاهش قدرت دید
عاقبت شب کوری (ایا شب کوری باعث نابینایی میشود؟)
شب کوری به‌خودی‌خود معمولا منجر به نابینایی نمی‌شود، اما ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکلات بینایی جدی‌تر باشد. اگر علت این مشکل درمان نشود، ممکن است شرایط زمینه‌ای مانند دژنراسیون شبکیه یا دیگر اختلالات بینایی بدتر شوند و در نتیجه به آسیب‌های جدی‌تر یا نابینایی ختم گردد. به همین دلیل، شناسایی و درمان علت اصلی شب کوری برای جلوگیری از بروز عوارض شدیدتر اهمیت زیادی دارد.
پیشگیری از شب کوری
با انجام برخی اقدامات می‌توان از بروز نیکتالوپیا ثانویه پیشگیری کرد که در اثر کمبود مواد غذایی یا بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شوند. روش‌های پیشگیری از شب کوری عبارتند از:
- رژیم غذایی مناسب و مصرف غذاهایی مانند هویج، کدو تنبل و سبزیجات سبز
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای، مدیریت دیابت و دیگر بیماری‌های چشمی
- چکاپ منظم چشم توسط پزشک برای شناسایی زود هنگام مشکلات
- اجتناب از نور مستقیم، کاهش نور خیره‌کننده و استفاده از عینک‌های محافظ در شرایط پرنور
- استراحت چشم و انجام تمرینات چشمی و استراحت کافی برای حفظ سلامت بینایی
متن انگلیسی:
healthline
You can, however, properly monitor your blood sugar levels and eat a balanced diet to make night blindness less likely. Eat foods rich in antioxidants, vitamins, and minerals, which may help prevent cataracts. Also, choose foods that contain high levels of vitamin A to reduce your risk of night blindness
ترجمه متن:
به درستی سطح قند خون خود را کنترل کنید و یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید تا احتمال شب کوری کمتر شود. غذاهای غنی از آنتی اکسیدان، ویتامین‌ها و مواد معدنی بخورید که ممکن است به جلوگیری از آب مروارید کمک کند. همچنین، برای کاهش خطر شب کوری، غذاهایی را انتخاب کنید که حاوی سطوح بالایی از ویتامین A هستند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر شب کوری دارید، باید از تدابیری استفاده کنید تا هم خود و هم دیگران از خطر در امان باشید. تا زمانی که علت شب کوری مشخص و در صورت ممکن درمان نشود، تا حد امکان از رانندگی در شب خودداری کنید و سعی کنید رانندگی را در طول روز انجام دهید. پوشیدن عینک آفتابی یا کلاه لبه‌دار نیز می‌تواند به کاهش تابش نور در محیط‌های روشن کمک کرده و انتقال به محیط‌های تاریک را آسان‌تر می‌کند.
شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با دکتر چشم پزشک در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره چشم پزشکی آنلاین وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!