فهرست مطالب
تورتیکولی مادرزادی (Torticollis) یا کجی گردن در کودکان نوعی انقباض یا کشیدگی عضلات گردن است که باعث خم شدن سر، چرخش چانه و خم شدن آن به یک سو میشود. کجی گردن کودکان تنها یک بیماری نیست و نشانه وجود بیماری‌های مختلف زمینه‌ای در نوزاد است که می‌تواند مادرزادی باشد یا در هر سنی در بزرگسالی هم فرد را مبتلا کند. تا انتهای این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با تورتیکولی مادرزادی، علائم و علت کجی گردن کودکان و روش‌های درمان تورتیکولی مادرزادی بیشتر آشنا شوید. اما در صورت مشاهده هر گونه علائم غیرطبیعی در گردن نوزاد بهتر است با متخصص اطفال یا ارتوپدی در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی دکترتو برای دریافت نوبت حضوری و از خدمات غیرحضوری برای مشاوره متنی یا تلفنی با بهترین پزشکان استفاده کنید.
تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان) چیست؟
تورتیکولی مادرزادی یا کجی گردن در کودکان عارضه شایعی است که در آن انقباض و کوتاه شدن عضلات گردن باعث خم شدن سر نوزاد به یک سمت میشود. براساس آمار، از هر ۲۵۰ نوزاد، یک نوزاد به تورتیکولی مبتلا میشود. علت اصلی کجی گردن کودکان، محدودیت فضای داخل رحم مادر، آسیب به عضلات گردن در طول زایمان یا اختلالات ژنتیکی هستند. با تشخیص و درمان به موقع، اکثر کودکان مبتلا می‌توانند به طور کامل بهبود یابند و فعالیت‌های طبیعی خود را انجام دهند.
علائم تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان)
از متداول‌ترین علائم تورتیکولی مادرزادی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
| علائم | توضیح |
|---|---|
| کجی و چرخش سر به یک طرف | در این بیماری، سر و گردن کودک معمولا به یک طرف به سمت عضلات فشرده شده کج میشود و چرخش پیدا می‌کند. |
| محدودیت در حرکات گردن | نوزاد از بدو تولد نمی‌تواند به راحتی گردن را به طرف مخالف بچرخاند یا خم کند. |
| کج شدن شانه | در برخی موارد علاوه بر سر و گردن، شانه‌ها نیز به یک طرف کج می‌شوند. |
| تغییرات ظاهری | ممکن است تغییراتی در ظاهر سر یا صورت کودک نیز دیده شود مانند کوچک‌تر بودن یک طرف صورت. |
این علائم معمولا از بدو تولد یا چند ماه اول زندگی کودک مشاهده می‌شوند. تشخیص به موقع این علائم اهمیت زیادی در درمان موفقیت‌آمیز تورتیکولی مادرزادی دارد.
تورتیکولی نوزاد (کجی گردن نوزاد)
تورتیکولی نوزاد یا کجی گردن نوزاد شرایطی است که در آن نوزاد به طور دائم سر و گردن خود را به یک طرف کج می‌کند. حالتی که بیشتر از زمان تولد یا چند هفته پس از آن آغاز میشود. علت اصلی این مشکل، کوتاهی یا انقباض عضلات یک طرف گردن در داخل رحم است. در نتیجه، نوزاد نمی‌تواند به‌راحتی سر و گردن خود را به طرف مخالف بچرخاند و همواره آن را به یک طرف کج نگه می‌دارد.
در برخی موارد، ممکن است تغییراتی در شکل صورت و سر نوزاد نیز مشاهده شود. تورتیکولی نوزادی گاهی با مشکلات دیگر مانند تکامل نامناسب مغز یا صدمات زایمانی همراه است. تشخیص و درمان به‌موقع این مشکل بسیار مهم است تا از عوارض آن مانند تغییرات دائمی در شکل سر یا صورت جلوگیری شود. معمولا با ماساژ و کشش عضلات، این مشکل قابل درمان است.
علائم تورتیکولی مادرزادی مزمن
علائم تورتیکولی مادرزادی مزمن عبارتند از:
- محدودیت حرکتی: نوزاد نمی تواند به راحتی سر و گردن خود را به طرف مخالف بچرخاند.
- پوزیشن نامتقارن: نوزاد همواره سر و گردن خود را به یک طرف کج می‌کند و از این حالت خارج نمی‌شود.
- تغییرات ظاهری: در برخی موارد ممکن است تغییراتی در شکل صورت و سر نوزاد مشاهده شود.
- تورتیکولی نوزادی گاهی با مشکلات دیگر مانند تکامل نامناسب مغز همراه است.
در صورت عدم درمان به موقع، این وضعیت ممکن است منجر به تغییرات دائمی در شکل سر و صورت نوزاد شود. بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام این مشکل بسیار حائز اهمیت است
نگران محدودیت حرکت گردن نوزادت هستی؟
برای بررسی شرایط از متخصص نوبت بگیر.
شکل گیری سر نوزاد تا چند ماهگی انجام می شود؟
شکل‌گیری سر نوزاد طی چند ماه اول زندگی انجام میشود. در ماه‌های اول، جمجمه نوزاد هنوز به طور کامل شکل نگرفته است و استخوان‌ها هنوز به طور کامل به هم متصل نشده‌اند. این به نوزاد امکان می‌دهد که سر خود را به راحتی از میان کانال زایمانی عبور دهد. حدود ۳ ماهگی، اکثر استخوان‌های جمجمه به هم متصل می‌شوند و شکل نهایی سر تقریبا حاصل میشود. تا ۶ ماهگی، شکل کلی سر نوزاد به طور کامل تثبیت میشود.
تا ۱۲ ماهگی، استخوان‌های جمجمه به طور کامل به هم متصل و سخت می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت که شکل‌گیری نهایی سر نوزاد طی ۶ ماه اول انجام میشود و تا ۱۲ ماهگی کامل می‌گردد. این روند در صورت بروز اختلالاتی مانند تورتیکولی نوزادی ممکن است دچار اختلال شود.
علت تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان)
علل اصلی تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان) عبارتند از:
- اختلال عضلانی و قرارگیری نامناسب جنین در رحم مادر که باعث کوتاهی و کشیدگی یکی از عضلات گردن میشود.
- آسیب یا کشیدگی عضله استرنوکلیدوم طی زایمان
- آسیب به عصب نخاعی یا عصب جمجمه‌ای کرانیال در طول زایمان
- اختلال در عصب‌های کنترل کننده عضلات گردن
- ضایعات مادرزادی مانند وجود تومور یا کیست در ناحیه گردن
- اختلال در رشد طبیعی استخوان‌ها یا غضروف‌های گردن
- اختلالات ژنتیکی یا متابولیکی
- عفونت‌های داخل رحمی
در بسیاری از موارد، علت دقیق تورتیکولی مشخص نیست و ممکن است ترکیبی از عوامل فوق باشد.
متن انگلیسی:
childrenhospital
There are a few common reasons why the SCM muscle may have become contracted and cause your child’s head to tilt to one side: the way your baby was positioned in the womb before birth. abnormal development of the SCM muscle. trauma or damage to the muscle during birth
ترجمه متن:
چند دلیل متداول وجود دارد که چرا عضله SCM ممکن است منقبض شده باشد و باعث شود سر کودک شما به یک طرف کج شود: نحوه قرارگیری نوزاد قبل از تولد در رحم، رشد غیر طبیعی عضله SCM و ضربه یا آسیب به ماهیچه در هنگام تولد.
راه های تشخیص تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان)
تشخیص تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان) معمولا به چند روش انجام میشود:
- معاینه بالینی گردن و حرکات سر کودک
- قرار دادن سر کودک در حالت‌های مختلف و بررسی محدودیت حرکات گردن
- لمس عضلات گردن برای تشخیص کوتاهی و سفتی عضله استرنوکلیدومستوئید
- سونوگرافی گردن
- رادیوگرافی گردن
- ام ار ای گردن
- آزمایشات خون برای بررسی اختلالات متابولیکی
- الکترونوروگرافی برای بررسی عملکرد عصب‌های گردن
تشخیص زودهنگام تورتیکولی توسط پزشک و شروع به موقع درمان در بهبود پیش آگهی بسیار حائز اهمیت است. معاینه دقیق بالینی به همراه تصویربرداری مناسب معمولا کافی است.
درمان تورتیکولی مادرزادی (درمان کجی گردن در کودکان)
مناسب‌ترین روش درمان تورتیکولی مادرزادی در کودکان، فیزیوتراپی است که هم نوع مادرزادی را درمان می‌کند و هم بدون هیچگونه عوارضی می‌تواند کجی گردن اکتسابی در کودکان را هم درمان نماید. از دیگر روش‌های درمان کجی گردن کودکان می توان به این موارد اشاره کرد:
- درمان دارویی و استفاده از داروهای ضدالتهاب یا آرامبخش در صورت نیاز برای کاهش گردن درد و التهاب
- درمان جراحی: در موارد شدید یا مقاوم به درمان غیرجراحی، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای آزادسازی عضله درگیر باشد.
درمان تورتیکولی مادرزادی بستگی به شدت علائم و پاسخ به درمان دارد. معمولا درمان‌های غیرجراحی نظیر فیزیوتراپی و دارودرمانی، اولین خط درمان محسوب می‌شوند و در اکثر موارد منجر به بهبود کامل یا قابل قبول می‌گردند. در موارد شدید یا مقاوم به درمان، ممکن است نیاز به درمان جراحی باشد.
متن انگلیسی:
tuasaude
This condition can be treated with topical anti-inflammatory creams like Voltaren, oral anti-inflammatories, muscle relaxants, or anti-spasmodics. Applying a medicated dressing is also a good strategy to cure the torticollis more quickly
ترجمه متن:
این عارضه را می‌توان با کرم‌های ضدالتهاب موضعی مانند ولتارن، ضدالتهاب‌های خوراکی، شل‌کننده‌های عضلانی یا ضد اسپاسم درمان کرد. استفاده از یک پانسمان دارویی نیز یک استراتژی خوب برای درمان سریع‌تر تورتیکولی است.
۱. فیزیوتراپی برای تورتیکولی مادرزادی
فیزیوتراپی یکی از اصلی‌ترین و موثرترین روش‌های درمان تورتیکولی مادرزادی است که هدف اصلی آن افزایش دامنه حرکتی گردن است که از طریق انجام حرکات کشش و حرکات فعال در جهت مخالف انقباض عضلانی و همچنین استفاده از روش‌های ماساژ و تحریک سطحی بافت‌ها برای بهبود انعطاف‌پذیری و کشش‌پذیری عضلات حاصل میشود. همچنین تمرینات تقویتی برای عضلات طرف مقابل عضله درگیر و انجام حرکات مقاومتی برای بازیابی تعادل عضلانی از دیگر اهداف فیزیوتراپی در این زمینه هستند.
آموزش والدین برای انجام تمرینات در منزل و ایجاد محیط مناسب برای بازی و تحرک کودک نیز از اقدامات مهم در فیزیوتراپی کودکان مبتلا به کجی گردن است. در صورت نیاز، استفاده از گردن‌بند یا آتل برای ثابت کردن سر و گردن و حفظ وضعیت مطلوب نیز انجام میشود. فیزیوتراپی معمولا در سنین اولیه کودکی (در ۶ ماه اول زندگی) آغاز میشود و ممکن است چند ماه تا سال‌ها به طول بینجامد.
می‌خوای با فیزیوتراپی کجی گردن کودکت رو درمان کنی؟ مشاوره بگیر.
۲. عمل جراحی کجی گردن در کودکان
در اکثر موارد، فیزیوتراپی به تنهایی منجر به بهبود کامل یا قابل قبول عملکرد حرکتی گردن می‌گردد. اما در برخی موارد که فیزیوتراپی نتوانسته نتیجه مطلوب را به دست آورد، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد:
- عدم پاسخ مناسب به فیزیوتراپی پس از ۴ تا ۶ ماه درمان
- وجود اختلاف زاویه بیش از ۱۵ درجه بین دو طرف گردن
- ایجاد تغییرات ثانویه در شکل صورت و جمجمه به علت تورتیکولی
- عدم امکان تحرک و حرکت مناسب گردن
عمل جراحی تورتیکولی مادرزادی معمولا در سنین کودکی ( تا ۱ سالگی) انجام میشود. هدف اصلی عمل، باز کردن و کشش عضله تحت تاثیر و برگرداندن سر به وضعیت طبیعی است. پس از عمل، نیاز به ادامه فیزیوتراپی برای بهبود کامل دامنه حرکتی و قدرت عضلات گردن وجود دارد.
۳. درمان خانگی تورتیکولی مادرزادی (درمان خانگی کجی گردن در کودکان)
برای درمان خانگی تورتیکولی مادرزادی (کجی گردن در کودکان) موارد زیر پیشنهاد می‌شوند:
- انجام ماساژ روزانه به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه به آرامی روی عضله متشنج در گردن کودک.
- در طول روز، به آرامی و با دقت، سر کودک را به سمت طرف سالم خم کنید تا کشش مناسبی در عضله متشنج ایجاد شود.
- تمرینات ساده حرکتی و ورزشی برای تقویت عضلات گردن کودک
- استفاده از پوزیشنر مخصوص برای تصحیح وضعیت سر و گردن کودک در طول روز و شب
- دوره‌های کوتاه استراحت
- مراجعه مرتب به متخصص اطفال یا ارتوپد کودکان
۴. نرمش جهت رفع کجی گردن نوزاد سه ماهه (ورزش برای کجی گردن نوزاد)
نرمش و کشش مناسب برای کودکان مبتلا به کجی گردن مادرزادی می‌تواند بسیار موثر باشد. این تمرینات باید با دقت و آرامش انجام شوند تا به کودک آسیبی وارد نشود. والدین باید تمرینات را زیر نظر متخصص فیزیوتراپی کودکان انجام دهند. ابتدا کودک را به آرامی در وضعیت خوابیده به پشت قرار دهید. سپس سر کودک را به آرامی به سمت طرف سالم خم کنید تا کشش مناسبی در عضله متشنج ایجاد شود.
این حرکت را در حدی که کودک احساس ناراحتی نکند، ۱۰ تا ۱۵ ثانیه نگه دارید و سپس آرام آرام سر کودک را به حالت اولیه برگردانید. این تمرین را ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار کنید. بعد از آن، کودک را به آرامی به طرف سمت متشنج خم کنید و مجددا در همان حد و زمان نگه دارید و به حالت اولیه برگردانید.
این تمرین را نیز ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار کنید. در نهایت، به آرامی سر کودک را به سمت بالا و پایین حرکت دهید تا عضلات کشیده شوند. این حرکت را نیز ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار کنید. این نرمش را باید روزانه و چند بار در طول روز انجام داد تا به بهبود کجی گردن کودک کمک کند.
۵. درمان سریع تورتیکولی مادرزادی
فیزیوتراپی و انجام تمرینات کششی برای عضله کشنده گردن تحت نظارت فیزیوتراپیست باعث بهبود سریع وضعیت کجی گردن می‌شوند. همچنین استفاده از پوزیشنر مخصوص برای نگهداشتن سر کودک در وضعیت مناسب هنگام خواب و بازی نیز کمک‌کننده است. در موارد شدید، پزشک ممکن است از داروهای شل‌کننده عضله یا کورتیکواستروئیدها استفاده کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تورتیکولی مادرزادی یا کجی گردن در کودکان بیماری شایع و قابل درمانی در کودکان است. تشخیص و درمان زودهنگام این عارضه امری بسیار مهم است. با انجام معاینات پزشکی و اقدامات درمانی مناسب شامل فیزیوتراپی، استفاده از تجهیزات کمکی و در صورت نیاز تجویز داروها، اکثر موارد تورتیکولی به سرعت و به طور کامل بهبود می‌یابند.
با همکاری والدین و پیروی از برنامه درمانی ارائه شده توسط پزشک کودکان، می‌توان از بروز عوارض و مشکلات طولانی‌مدت جلوگیری کرد. در صورت بروز هرگونه نگرانی یا عدم پیشرفت درمان، حتما با متخصص ارتوپدی مشورت کنید تا درمان مناسب‌تری ارائه شود. شما می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره آنلاین متخصص اطفال یا متخصص ارتوپد آنلاین برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!