فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سیکلیزین (Cyclizine) یک داروی ضدتهوع است که به عنوان آنتی هیستامین برای توقف حالت تهوع و استفراغ تجویز میشود. عملکرد دارو با مسدود کردن ماده شیمیایی در مغز به نام هیستامین انجام میشود که عامل حالت تهوع است. برای درمان تهوع صبحگاهی، سرگیجه، و حالت تهوع میتوانید سیکلیزین مصرف کنید. در برخی موارد، سیکلیزین به عنوان درمان کمکی در برخی بیماریهای ناشی از تجویز دیگوکسین (یک داروی قلبی) نیز استفاده میشود. ماندگاری سیکلیزین در بدن کوتاه است و به شکل قرص، قطره یا تزریق مصرف میشود. در ادامه این مطلب با ما باشید تا با سیکلیزین، نحوه مصرف، موارد و دوز مصرفی و عوارض جانبی آن بیشتر آشنا شوید. قبل از مصرف این دارو حتما با پزشک عمومی مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان و مشاوره دارویی وجود دارد.
سیکلیزین چیست؟
سیکلیزین نوعی داروی آنتی هیستامین است که برای کاهش سرگیجه و حالت تهوع و درمان عوارض ناشی از بیماریهای گوش داخلی مانند سرگیجه و تهوع داخل ماشین و هواپیما توصیه میشود. برای مصرف نیازی به تجویز پزشک نیست، اما برای کودکان زیر ۶ سال غیرقابل استفاده است. اثر سیکلیزین دو ساعت بعد مصرف شروع شده و مدت فعالیت آن تقریبا ۴ ساعت طول میکشد. این دارو در بیشتر موارد، هیچ عارضه خاصی ندارد، و حتی برای درمان تهوع صبحگاهی در مادران باردار هم تجویز میشود. البته اگر باردار هستید، به هیچ وجه خودسرانه بدون مشورت پزشک آن را مصرف نکنید.
سیکلیزین هیدروکلراید
سیکلیزین هیدروکلراید، از مشتقات سیکلیزین است که همانند سیکلیزین به عنوان داروی ضد تهوع استفاده میشود. این ترکیب به دلیل خواص آنتیهیستامینی آن است که برای کنترل تهوع و استفراغ ناشی از دریازدگی، تهوع ناشی از وسایل نقلیه، بعضی از عفونتها و فرآیندهای جراحی استفاده میشود. سیکلیزین هیدروکلراید به صورت قرص، قطره یا تزریقی در دسترس است و ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، خشکی دهان، تاری دید، افزایش حساسیت نسبت به نور و اختلالات گوارشی مانند تهوع و سایر عوارض معدهای به همراه داشته باشد.
نحوه مصرف سیکلیزین
سیکلیزین را میتوانید همراه غذا یا بدون غذا مصرف کنید. معمولا در مواقع نیاز، سه بار در روز با فاصله ۸ ساعت قابل استفاده است. اگر حین پرواز یا سفر با وسایل نقلیه دچار حالت تهوع میشوید، میتوانید یک تا دو ساعت قبل سفر، یک قرص سیکلیزین میل کنید. برای سفرهای طولانی، میتوانید بعد ۸ ساعت، یک قرص دیگر مصرف کنید، و بعد ۸ ساعت در صورت نیاز، یک قرص دیگر میل کنید. اگر دوز یک قرص برایتان سنگین است، میتوانید نصف قرص را در هر بار مصرف کنید.
کودکان زیر ۶ سال به هیچ وجه مجاز به مصرف این قرص ضدتهوع نیستند. بهترین حالت نحوه مصرف سیکلیزین، بلعیدن قرص همراه با آب است. البته در برخی موارد، بهخصوص اگر برای کودکان باشد، میتوانید قرص را خرد کنید تا راحتتر قابل خوردن باشد. البته تاثیری روی اندازه مصرف ندارد، در هر صورت کودکان ۶ تا ۱۲ سال باید نصف قرص را بخورند.
موارد مصرف قرص سیکلیزین
این دارو آنتی هیستامینی است که برای از بین بردن یا پیشگیری از تهوع یا استفراغ مصرف میشود. از موارد مصرف آن میتوان به پیشگیری و درمان سرگیجه و حالت تهوع ناشی از اختلالات گوش میانی در اثر سوار شدن وسایل نقلیه یا دریازدگی و مدیریت سرگیجه در بیماریهای اثرگذار بر دستگاه دهلیزی اشاره کرد. بهطورخلاصه، موارد مصرف سیکلیزین عبارتند از:
- رفع تهوع ناشی از سفر دریایی، هوایی یا زمینی
- درمان حالت تهوع ناشی از عمل جراحی و بیهوشی (برای حالت تهوع چه بخوریم؟)
- بهبود حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی
- کنترل تهوع و استفراغ ناشی از بیماریهای گوارشی مانند زخم معده، التهاب معده یا روده
دوز مصرفی سیکلیزین
قرص سیکلیزین در دو دوز ۲۵ و ۵۰ میلی گرمی تولید میشود که دوز مصرفی آن برای بزرگسالان یک عدد قرص ۵۰ میلیگرمی، نیم ساعت قبل سوار شدن به وسایل نقلیه و شروع سفر است که در صورت نیاز میتوانید تا ۲۰۰ میلیگرم در روز با فاصله ۴ تا ۶ ساعت میل کنید. دوز مصرفی سیکلیزین برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال معادل سه بار قرص ۲۵ میلی گرمی است که نباید بیشتر از ۷۵ میلی گرم شود. کودکان بالای ۱۲ سال میتوانند قرص ۵۰ میلیگرم، سی دقیقه قبل از سوار شدن به وسایل نقلیه مصرف کنند. در صورت نیاز میتوان دوز را تا ۲۰۰ میلی گرم در روز با فاصله ۴ تا ۶ ساعت تکرار کرد.
عوارض جانبی مصرف سیکلیزین
درست است که این دارو از ایجاد حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه جلوگیری میکند اما ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد عوارض جانبی شود. البته از هر صد نفر، یک نفر احتمال دارد که دچار عوارض جانبی مصرف سیکلیزین شود. بهعلاوه اینکه، عوارض جانبی هم معمولا موقتی و خفیف هستند. برخی عوارض جانبی مصرف سیکلیزین عبارتند از:
- افزایش خوابآلودگی و کاهش هوشیاری
- کاهش بزاق دهان و خشکی دهان
- تاری دید یا مشکلات بینایی
- افزایش حساسیت نسبت به نور
- مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، سردرد، معده و یا اسهال
اما گاهی ممکن است عوارض شدید و جدی شوند، در این صورت بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:
- لرزش یا سفتی عضلات
- حرکات غیرعادی صورت یا زبان
- خونریزی شدید که بند نمیآید مانند بریده شدن قسمتی از بدن که تا ده دقیقه مستمر خونریزی داشته باشد.
- زرد شدن سفیدی چشمها یا رنگ پوست که نشانه آسیبدیدگی کبدی است.
- واکنشهای آلرژیک
موارد احتیاط و منع مصرف سیکلیزین
اگر سابقه حساسیت شدید به این دارو یا دیگر آنتی هیستامینها دارید، باید از مصرف آن خودداری کنید. افراد مبتلا به بیماریهای معده و روده، مانند زخم معده، انسداد روده، آپاندیسیت و آسیب کبدی، باید با پزشک در مورد مصرف سیکلیزین مشورت کنند. از آنجایی که سیکلیزین باعث تکرر ادرار میشود، افرادی که بیماری پروستات دارند، باید با مشورت پزشک مصرف کنند. خانمهای باردار و شیرده هم باید با احتیاط و ترجیحا مشورت پزشک معالج مصرف کنند.
بیماران مبتلا به صرع، تشنج، فشار خون بالا، تومور فئوکروموسیتوم و اختلال خونی جدی پورفیریا، افرادی که کمبود آنزیم گلوکوز-۶-فسفات دهیدروژناز دارند و کودکان زیر ۶ سال به هیچ وجه مجاز به مصرف این آنتی هیستامین نیستند.
سیکلیزین در بارداری
این دارو همراه پرومتازین از آنتی هیستامینهای متداول برای درمان تهوع و استفراغ در بارداری هستند. مطالعات درباره مصرف آنتی هیستامینها بهخصوص سیکلیزین در بارداری به نتیجهای درباره احتمال افزایش تولد نوزاد معلول نرسیدند. در صورتی که در دوران بارداری هستید یا قصد باروری دارید و نیاز به استفاده از سیکلیزین دارید، بهتر است با پزشک خود در مورد مزایا و مخاطرات مصرف دارو صحبت کنید. پزشک میتواند بر اساس شرایط شما و تشخیص خود، تصمیم مناسبی درباره استفاده از سیکلیزین در بارداری بگیرد.
اختلالات دارویی سیکلیزین
در حالت کلی، سیکلیزین معمولا به خوبی تحمل میشود، اما در برخی افراد ممکن است عوارض جانبی یا اختلالات دارویی رخ دهد. در صورتی که داروی دیگری مصرف میکنید بهتر است به پزشک اطلاع دهید. مصرف همزمان سیکلیزین با نوعی داروی ضدافسردگی بهنام مهارکننده مونوآمین اکسیداز مانند فنلزین ممکن است تداخل داشته باشد، یا مصرف همزمان با هر داروی دیگری که ممکن است باعث گیجی و خواب آلودگی، خشکی دهان یا سخت کردن دفع ادرار شود، موجب تشدید عوارض جانبی سیکلیزین خواهد شد.
اطلاعات دارویی قرص سیکلیزین
اطلاعات دارویی، اسامی رایج، عوارض و تداخلات دارویی سیکلیزین را در جدول زیر مشاهده میکنید:
اسامی رایج | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
قرص سیکلیزین ۲۵ میلی گرم | خشکی دهان | داروهای مهارکننده سیستم عصبی مرکزی (مانند آنتیهیستامینها، ضداضطرابها و ضدافسردگیها) |
قرص سیکلیزین ۵۰ میلی گرم | تاری دید | داروهای مبتنی بر آنتیکولینرژیک |
– | خواب آلودگی | داروهای ضدپارکینسون |
– | احساس خستگی | – |
– | اختلالات خواب | – |
– | اضطراب | – |
مکانیسم اثر سیکلیزین
سیکلیزین یک داروی ضد تهوع و ضد استفراغ است که اثرات خود را از طریق تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی و سیستم عصبی محیطی نشان میدهد. مکانیسم اثر سیکلیزین به صورت اصلی به دو عامل مربوط میشود: تاثیر روی رسپتورهای موسکارینی و هیستامینی.
این دارو به عنوان یک آنتاگونیست موسکارینی عمل میکند. به این معنی که سیکلیزین با رقابت با رسپتورهای موسکارینی (رسپتورهای آسه) در اعصاب و بافتهای غیرعصبی تعامل میکند و جلوی اثرات آنتی کولینرژیک را میگیرد. این تاثیر میتواند به کاهش تحریکپذیری سیستم عصبی محیطی و کنترل تهوع و استفراغ مرتبط با آن کمک کند.
این دارو همچنین به عنوان یک آنتاگونیست هیستامینی عمل میکند. به این معنی که سیکلیزین با رقابت با رسپتورهای هیستامینی H1 در سیستم عصبی مرکزی و محیطی اثرات هیستامینی را کاهش میدهد و باعث کنترل تهوع و استفراغ مرتبط با انتقال ناشی از تحریک رسپتورهای هیستامینی در مرکز استفراغی مربوطه میشود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سیکلیزین یک داروی ضد تهوع و ضد استفراغ است که از طریق تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی و سیستم عصبی محیطی عمل کرده و برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از سوار شدن در وسایل نقلیه، بیماریهای گوارشی و داروهای شیمی درمانی، تهوع صبحگاهی و حالت تهوع در بارداری استفاده میشود. مصرف این دارو نیازی به نسخه پزشک ندارد، با این حال، همیشه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا از عوارض جانبی احتمالی و تداخلات دارویی سیکلیزین در امان باشید.
این دارو در بیشتر موارد بیخطر است اما ممکن است باعث خوابآلودگی، تاری دید، خشکی دهان یا اختلالات خواب شود. بهعلاوه اینکه، مصرف آن در افراد با نارسایی قلبی شدید و بیماران ریوی ممکن است عوارض جبرانناپذیری داشته باشد.
قبل از مصرف این دارو بهتر است با متخصص گوارش مشورت داشته باشید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان ویزیت آنلاین متخصص گوارش و مشاوره دارویی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!