فهرست مطالب
سرطان مری یک بیماری چالش‌برانگیز است که تاثیر زیادی بر تغذیه و کیفیت زندگی فرد می‌گذارد. تغذیه مناسب می‌تواند در کاهش علائم، حفظ انرژی و بهبود روند درمان مؤثر باشد. انتخاب غذاهای هضم‌شدنی، پرکالری و مغذی، در کنار تغییرات سبک زندگی مانند ترک سیگار و مدیریت استرس، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله از دکترتو به بررسی کامل رژیم غذایی مناسب برای سرطان مری می‌پردازیم تا ببینیم که برای سرطان مری چی خوبه؟ شما می‌توانید از سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو برای ارتباط گیری با بهترین متخصص گوارش کمک بگیرید.
برای سرطان مری چی خوبه؟
مدیریت رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به سرطان مری بسیار مهم است و هدف آن تأمین انرژی، حفظ وزن و جلوگیری از تحلیل عضلات است. به دلیل مشکلات بلع، مصرف غذاهای نرم، پرکالری و مغذی ضروری است. بیماران ممکن است با مشکلاتی مانند سوءتغذیه و کاهش اشتها روبرو شوند که نیاز به رژیم غذایی متناسب با شرایط فردی دارند.
استفاده از چربی‌های سالم، پروتئین‌های قابل جذب و نوشیدنی‌های مقوی به حفظ انرژی کمک می‌کند. وعده‌های غذایی کوچک و منظم بهتر از وعده‌های بزرگ هستند و باید از دراز کشیدن بعد از غذا اجتناب شود. هیدراته نگه داشتن بدن با مایعات مقوی برای حفظ عملکرد بدن مهم است. در این مسیر، مشاوره پزشک و متخصص تغذیه ضروری است.
۱. غذاهای مفید برای سرطان مری
تغذیه در بیماران مبتلا به سرطان مری باید به گونه‌ای باشد که سیستم گوارش را تحریک نکند و همزمان تمام نیازهای تغذیه‌ای را پوشش دهد. یکی از اصول مهم در این رژیم، استفاده از غذاهایی است که بلع آن‌ها راحت باشد و از نظر کالری و مواد مغذی غنی باشند. در این قسمت، چهار گروه اصلی از غذاهایی که می‌توانند مفید باشند بررسی می‌شوند.
غذاهای نرم
غذاهای نرم برای بیماران مبتلا به مشکل بلع انتخاب مناسبی هستند زیرا فشار کمتری به مری وارد می‌کنند و از آسیب به دیواره مری جلوگیری می‌کنند. غذاهایی مانند پوره سیب‌زمینی، سوپ‌های غلیظ، ماست و تخم‌مرغ عسلی می‌توانند در رژیم غذایی گنجانده شوند. این غذاها را می‌توان با چربی‌ها و پروتئین‌ها غنی‌سازی کرد. دمای غذا نیز اهمیت دارد و باید از غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد پرهیز شود. استفاده از غذاساز می‌تواند به نرم شدن بیشتر غذا کمک کند. تنوع در غذاهای نرم می‌تواند از یکنواخت شدن رژیم جلوگیری کند. در نهایت، غذاهای نرم باید هم خوش‌خوراک و هم مغذی باشند تا نیازهای بدن را تأمین کنند.
متن انگلیسی:
blog.dana-farber
Liquid nutrition like soups and smoothies are tasty and easy to blend. To soften foods, try adding sauces and gravies or use a slow cooker to help break down meats and vegetables. Other healthful ideas include Greek yogurt, protein-rich puddings, eggs, avocado, and fish.
ترجمه متن:
تغذیه مایع مانند سوپ‌ها و اسموتی‌ها خوشمزه و راحت برای مخلوط کردن هستند. برای نرم‌تر کردن غذاها، می‌توانید سس‌ها و آب‌گوشت‌ها را اضافه کنید یا از یک پزنده آهسته برای نرم کردن گوشت‌ها و سبزیجات استفاده کنید. ایده‌های سالم دیگری شامل ماست یونانی، پودینگ‌های غنی از پروتئین، تخم‌مرغ، آووکادو و ماهی هستند.
افزودن چربی های سالم به غذا
چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آووکادو، مغزها و کره بادام‌زمینی منبع عالی انرژی برای بیماران با کاهش وزن هستند. این چربی‌ها علاوه بر افزایش کالری غذا، به جذب بهتر ویتامین‌های محلول در چربی کمک می‌کنند. افزودن چربی‌های سالم به غذاهای نرم یا اسموتی‌ها می‌تواند ارزش غذایی را افزایش دهد. چربی‌های طبیعی و تصفیه‌نشده مانند روغن نارگیل خواص ضد التهابی دارند که برای بیماران سرطانی مفید است. برخلاف چربی‌های مضر، چربی‌های مفید به کاهش التهاب کمک می‌کنند. مصرف چربی باید در مقادیر کم و مکرر انجام شود تا از ناراحتی گوارشی جلوگیری شود.
نمی‌دونی چه مواد غذایی برای سرطان مری مفیده؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
مصرف پروتئین های با کیفیت
پروتئین برای بازسازی بافت‌ها، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از تحلیل عضلات در بیماران مبتلا به سرطان مری ضروری است. منابع پروتئین شامل گوشت مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات پرچرب، حبوبات و توفو هستند. برای بیماران با مشکل بلع، مصرف پروتئین به صورت نرم یا مایع مانند سوپ مرغ، ماست یونانی و اسموتی‌های غنی‌شده با پودر پروتئین توصیه می‌شود. اگر مصرف پروتئین حیوانی ممکن نباشد، منابع گیاهی مانند عدس پخته و کره بادام‌زمینی جایگزین مناسبی هستند. برخی بیماران ممکن است به دلیل درمان‌های سنگین دچار تهوع شوند، که در این صورت مصرف مکمل‌های پروتئینی پیشنهاد می‌شود. پروتئین نقش مهمی در ترمیم سلول‌ها و تسریع روند بهبودی دارد، بنابراین باید مصرف آن به دقت تنظیم شود.
نوشیدنی های مغذی
نوشیدنی‌های مقوی و مغذی برای بیماران مبتلا به سرطان مری که مشکل بلع دارند، راهکار مناسبی برای تأمین آب بدن و انرژی هستند. اسموتی‌ها، سوپ‌های مغذی مانند سوپ مرغ یا عدس و نوشیدنی‌های آماده مانند مکمل‌های خوراکی از گزینه‌های خوب هستند. اسموتی‌ها را می‌توان با میوه‌های نرم، ماست پرچرب، کره مغزها و پودر پروتئین تهیه کرد که کالری بالایی دارند و به راحتی مصرف می‌شوند. سوپ‌ها می‌توانند با افزودن روغن زیتون یا خامه غنی‌تر شوند. همچنین، نوشیدنی‌های گرم مانند شیر ولرم و چای سبز ملایم بدون کافئین و ادویه می‌توانند مفید باشند. مصرف نوشیدنی‌های گازدار و الکلی باید اجتناب شود.
۲. غذاهای مفید برای بعد از جراحی سرطان مری
بعد از جراحی مری، بیمار به رژیم غذایی خاصی نیاز دارد که شامل غذاهای ساده، پرانرژی و قابل هضم باشد. در هفته‌های اول، مصرف رژیم غذایی مایع یا نیمه‌مایع مانند اسموتی‌های خانگی، سوپ‌های رقیق‌شده و پودینگ‌های نرم توصیه می‌شود. به تدریج و با تأیید پزشک، غذاهای نرم‌تر و پرکالری‌تر مانند پوره سیب‌زمینی و تخم‌مرغ آب‌پز نرم وارد رژیم غذایی می‌شوند. همچنین باید از غذاهای تند، چرب یا سفت اجتناب شود. مراقبت از وزن و سطح انرژی بدن و مشورت با متخصص تغذیه برای تنظیم برنامه غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است.
نمی‌دونی بعد از سرطان مری چه مراقبت‌هایی لازمه؟ مشاوره بگیر.
۳. غذاهای مفید برای بعد از پرتو درمانی
پرتودرمانی برای سرطان مری ممکن است عوارضی مانند التهاب مری، سوزش، دشواری بلع و کاهش اشتها ایجاد کند. در این شرایط، غذاهای نرم، تسکین‌دهنده و فاقد تحریک‌کننده‌های قوی بهترین انتخاب هستند. سوپ‌های خامه‌ای، پوره‌ها، اسموتی‌های خنک و نوشیدنی‌های مقوی به تسکین بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند. مصرف غذاهای خشک، پرادویه، شور یا داغ باید پرهیز شود. همچنین افزودن مکمل‌های غذایی یا ویتامین‌ها زیر نظر پزشک مفید است. وعده‌های غذایی باید در حجم کم، با دمای ولرم و در شرایط آرام مصرف شوند تا عوارض پرتودرمانی کاهش یابد.
سبک زندگی سالم برای بیماران مبتلا به سرطان مری
سبک زندگی سالم برای بیماران مبتلا به سرطان مری شامل تغذیه درست، کاهش استرس و فعالیت بدنی متناسب با شرایط بیمار است. مصرف غذاهای مغذی و حفظ هیدراتاسیون به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. خواب کافی و مدیریت استرس نیز از اهمیت بالایی برخوردارند و می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کنند. در ادامه نگاه دقیق‌تری به این موضوع می‌پردازیم.
۱. ترک سیگار و مصرف دخانیات
سیگار و سایر دخانیات عامل اصلی بروز سرطان مری و پیشرفت آن هستند. ادامه مصرف سیگار حتی پس از تشخیص بیماری می‌تواند درمان را مختل کند و علائم را تشدید کند. ترک سیگار به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند و شانس بقای بیماران را افزایش می‌دهد. برای ترک سیگار می‌توان از مشاوره روانشناسی، داروهای کمک‌کننده و گروه‌های حمایتی استفاده کرد. دوری از محیط‌های سیگاری و جایگزینی رفتارهای مثبت نیز می‌تواند در ترک سیگار مؤثر باشد.
| نوع ماده غذایی | چرا مفید است؟ | نکات تغذیه‌ای |
|---|---|---|
| میوه‌های نرم (مثل موز، پاپایا، هلو پخته) | سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین C و فیبر؛ آسان‌بلع و ملایم برای مری | بهتر است پوست گرفته و پخته یا پوره شوند. |
| سبزیجات پخته (مثل هویج، کدو، اسفناج) | ضدالتهاب، سرشار از ویتامین‌ها؛ آسان‌هضم پس از پخت | از مصرف خام آن‌ها در مراحل حاد اجتناب شود. |
| غذاهای پروتئینی نرم (توفو، تخم‌مرغ، ماهی بخارپز) | کمک به بازسازی بدن و تقویت سیستم ایمنی | از سرخ‌کردن و چربی زیاد پرهیز شود. |
| غلات کامل نرم‌شده (جو دوسر، برنج قهوه‌ای پخته، نان سبوس‌دار خیس‌شده) | منبع انرژی و فیبر؛ جلوگیری از یبوست | به صورت پوره یا با مایعات کافی مصرف شود. |
| لبنیات کم‌چرب و نرم (ماست، شیر، پنیر نرم) | منبع کلسیم و پروتئین؛ تسکین‌دهنده التهاب | از مصرف لبنیات پرچرب یا خیلی سرد پرهیز شود. |
| مایعات مغذی (سوپ سبزیجات، اسموتی میوه، آب استخوان) | آسان‌بلع و تأمین آب و مواد مغذی | نوشیدن در دمای ولرم توصیه می‌شود. |
| روغن‌های سالم (زیتون، آووکادو، دانه چیا) | حاوی اسیدهای چرب مفید ضد التهاب | به مقدار کم مصرف شود، مخصوصاً اگر بلع سخت است. |
۲. مدیریت استرس
زندگی با سرطان مری می‌تواند استرس روانی زیادی ایجاد کند که تأثیر منفی بر درمان و سیستم ایمنی دارد. مدیریت استرس اهمیت زیادی دارد و تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌توانند کمک‌کننده باشند. صحبت با مشاور یا شرکت در گروه‌های حمایتی نیز به کاهش استرس کمک می‌کند. فعالیت‌های هنری مانند نقاشی یا آشپزی می‌توانند آرامش‌بخش و درمان غیرمستقیم باشند. همچنین برنامه‌ریزی روزانه و تعیین اهداف کوچک به بیمار احساس نظم و امید می‌دهد.
۳. اهمیت ورزش در پیشگیری و درمان سرطان مری
ورزش منظم، حتی پیاده‌روی کوتاه، برای بیماران مبتلا به سرطان مری فواید زیادی دارد. این فعالیت بدنی به افزایش انرژی، بهبود خلق‌وخو و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. ورزش می‌تواند عوارض درمان‌ها مانند خستگی، بی‌خوابی و اضطراب را کاهش دهد و به بیمار احساس بهتری بدهد. پس از جراحی یا پرتودرمانی، انجام حرکات ملایم مانند پیاده‌روی کوتاه و تمرینات کششی مفید است. ورزش به حفظ توده عضلانی و جلوگیری از تحلیل عضلات کمک می‌کند، به‌ویژه در صورت کاهش اشتها و وزن. برنامه ورزشی باید با مشورت پزشک یا فیزیوتراپیست طراحی شود و آرام و پیوسته باشد.
۴. خواب کافی
خواب کافی و باکیفیت برای بیماران مبتلا به سرطان مری بسیار مهم است، زیرا بدن در دوران درمان نیاز به استراحت بیشتری دارد. کم‌خوابی می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و روند درمان را کند کند. بسیاری از بیماران به دلیل درد یا اضطراب دچار اختلال خواب می‌شوند. ایجاد روتین شبانه ثابت و استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن می‌تواند کمک‌کننده باشد. مصرف کافئین یا غذاهای سنگین قبل از خواب باید پرهیز شود. در صورت بی‌خوابی مزمن، مشاوره با پزشک ضروری است. خواب کافی به بهبود خلق‌وخو، تمرکز و قدرت تحمل درمان کمک می‌کند.
۵. نظارت و چکاپ دوره ای
پیگیری منظم وضعیت سلامتی و مراجعه به پزشک پس از درمان سرطان مری برای شناسایی هرگونه بازگشت بیماری یا عوارض ضروری است. چکاپ‌های دوره‌ای مانند آزمایش‌های خون، سی‌تی‌اسکن و آندوسکوپی به بررسی وضعیت مری و عملکرد بدن کمک می‌کنند. این بررسی‌ها به تیم درمانی کمک می‌کند تغییرات وضعیت بیمار را سریع شناسایی کرده و در صورت لزوم درمان‌های جدید آغاز کنند. علاوه بر آزمایش‌ها، پیگیری تغذیه، وزن، وضعیت بلع و عملکرد گوارش نیز مهم است. هرگونه علامت جدید یا تغییر باید با پزشک در میان گذاشته شود. استفاده از دفترچه سلامت یا اپلیکیشن پیگیری درمان می‌تواند کمک‌کننده باشد و آرامش خاطر ایجاد کند.
برای سرطان مری چی خوب نیست؟
برخی غذاها و عادات می‌توانند درمان سرطان مری را دشوارتر کنند. مصرف غذاهای تند، سرخ‌شده، چرب، خشک و سفت توصیه نمی‌شود. نوشیدنی‌های گازدار، نوشابه، آبمیوه‌های صنعتی، الکل و کافئین بالا می‌توانند بافت مری را تحریک کرده و درد را افزایش دهند. غذاها و نوشیدنی‌ها باید دمای معتدل داشته باشند تا از تشدید حساسیت مری جلوگیری شود.
استفاده از چاشنی‌های تند مانند فلفل و ترشی نیز باید محدود شود. بلع سریع، جویدن ناکامل و خوردن وعده‌های حجیم می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. وعده‌ها باید کم‌حجم و آهسته مصرف شوند و حتی در صورت کاهش اشتها، باید نیاز بدن با مکمل‌ها و برنامه غذایی مناسب تأمین شود.
متن انگلیسی:
cancerresearchuk
Avoid foods that are hard to swallow and might stick in your throat, like: raw fruit and vegetables. tough meat.
ترجمه متن:
از خوردن غذاهایی که سخت قورت داده می‌شوند و ممکن است در گلو گیر کنند، مانند میوه‌ها و سبزیجات خام و گوشت‌های سفت، پرهیز کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
در پاسخ به اینکه برای سرطان مری چی خوبه، باید گفت که تغذیه مناسب، سبک زندگی سالم و پیگیری پزشکی مستمر سه ستون اصلی مدیریت این بیماری هستند. انتخاب غذاهای نرم، مغذی و پرکالری در کنار پرهیز از محرک‌ها، می‌تواند روند درمان را تسهیل کرده و کیفیت زندگی را بالا ببرد. سبک زندگی سالم شامل ترک سیگار، خواب کافی، مدیریت استرس، تحرک مناسب و مراقبت‌های روانی می‌شود. همه این موارد به تقویت توان جسمی و روانی بیمار کمک می‌کنند تا بهتر با چالش‌های بیماری کنار بیاید.
همچنین پایش منظم و چکاپ‌های دوره‌ای از بروز مجدد سرطان یا تشدید عوارض جلوگیری می‌کند. همکاری نزدیک با تیم درمانی و رعایت توصیه‌های آنان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر علائمی مانند درد جدید، کاهش وزن شدید، مشکل در بلع یا خونریزی مشاهده شد، حتماً باید به پزشک مراجعه شود. تشخیص زودهنگام، کلید درمان مؤثرتر است. در نهایت، هر فرد باید برنامه‌ای متناسب با وضعیت شخصی خود تنظیم کند. مشورت با متخصص تغذیه و پزشک گوارش، بهترین راه برای رسیدن به یک مسیر درمانی موفق است. شما می‌توانید حتی در صورت عدم فرصت کافی برای حضور در مطب از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!