فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ریفامپین یا ریفامپیسین یک آنتی‌بیوتیک (ضد باکتری) است که معمولا برای درمان عفونت‌های باکتریایی سل (TB) و انواع خاصی از مننژیت استفاده میشود. این دارو با جلوگیری از ساخت RNA باکتری، مانع رشد و تولید مثل آنها میشود. ریفامپین معمولا همراه با سایر آنتی‌بیوتیک‌ها برای اطمینان از درمان موثر، جلوگیری از مقاومت دارویی و افزایش نتایج درمانی تجویز میشود. در ادامه این مطلب از مجله سلامت دکترتو همراه ما باشید تا با نحوه مصرف و عوارض جانبی این دارو آشنا شویم. برای دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره با بهترین متخصصان نیز می‌توانید از سایت دکترتو نوبت بگیرید.
داروی ریفامپین چیست؟
داروی ریفامپین نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای درمان و جلوگیری از سل و دیگر عفونت‌های میکروبی موثر است. همچنین دارو به همراه داروهای دیگر برای درمان عفونت‌های مختلف مانند بیماری مننگوکوک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آنتی‌بیوتیک فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی موثر است و روی عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا تاثیری ندارد.
| شناسنامه دارویی | توضیحات |
|---|---|
| ریفامپین چیست؟ | داروی ریفامپین (Rifampin) یک آنتی‌بیوتیک از دسته داروهای ریفامایسین است که برای درمان عفونت سل و سایر بیماری‌های تنفسی استفاده میشود. البته ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا این دارو میکروب سل را از بین ببرد. ریفامپین فقط با نسخه پزشک در دسترس است. |
| نام عمومی دارو | ریفامپین |
| نام تجاری | کِفلکس، Rifadin، Rimactane |
| نوع دارو | آنتی‌بیوتیک |
| فرمول شیمیایی | C43H58N4O12 |
| دسته بندی بارداری | دسته C (هیچ مطالعه کافی و کنترل‌شده‌ای روی زنان باردار وجود ندارد) |
| نیمه عمر | ۱.۵ تا ۵ ساعت |
| دفع دارو | به‌سرعت در صفرا از بین می‌رود و کمتر از ۳۰ درصد آن از ادرار دفع میشود. |
| مکانیسم اثر | ریفامپین با مهار پلیمراز rna وابسته به DNA (RNAP) اثرات ضد میکروبی و ضد باکتری اعمال می‌کند. |
| بهترین شرایط نگهداری | در دمای اتاق، دور از رطوبت و گرما نگهداری شود. |
| نحوه مصرف | معمولا مصرف ۱ عدد کپسول در روز، ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا |
| اشکال دارویی | کپسول خوراکی، شربت خوراکی، پودر برای تزریق |
| داروهای هم گروه | ایزونیازید-پی ار، آمینوسالیسیلیک اسید، کاپرئومایسین سولفات، سیکلوسرین، اتامبوتول، اتیونامید، ایزونیازید، پیرازینامید، ریفابوتین، ریفاپنتین، ریفامپین+ایزونیازید+اتامبوتول، ریفامپین+ایزونیازید+پیرازینامید+اتامبوتول، ریفامپین+ایزونیازید+پیرازینامید ایزونیازید+ریفامپین |
نحوه مصرف ریفامپین و دوز مصرف آن
بهتر است قرص یا کپسول ریفامپین را با معده خالی و ۱ تا ۲ ساعت قبل از وعده غذایی اصلی همراه با ۱ لیوان آب مصرف کنید. اگر در بلعیدن کپسول دچار مشکل شدید، می‌توانید محتویات کپسول را روی یک قاشق ژله یا مربای خنک بریزید و آن را سریع بخورید:
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی که به آنها نیازی نیست باعث میشود اثربخشی دارو در مواقع نیاز از بین برود.
- از آنجایی که داروهای ضد اسید باعث کاهش اثر ریفامپین می‌شوند، در صورتی که پس از مصرف ریفامپین احساس تهوع داشتید از مصرف این دارو با داروهای ضد اسید خودداری کنید.
- حداقل ۱ ساعت بین مصرف ریفامپین با داروهای دیگر فاصله بیندازید.
- در صورت مصرف شربت ریفامپین قبل از مصرف، شیشه دارو را خوب تکان دهید.
- دوز مصرفی شربت یا قرص ریفامپین را با دقت اندازه‌گیری کنید و سپس آن را مصرف کنید.
- بهتر داروی ریفامپین را در ساعات مشخص بخورید تا میزان دارو در بدنتان ثابت بماند.
| نوع بیماری | دوز مصرف بزرگسالان | دوز مصرف کودکان |
|---|---|---|
| بیماری سل (توبرکلوزیس) | ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یکبار در روز (حداکثر ۶۰۰ میلی‌گرم قرص یا پودر تزریقی روزانه) | ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یکبار در روز (حداکثر ۶۰۰ میلی‌گرم قرص یا پودر تزریقی روزانه) |
| مننژیت (مننگوکوک) | ۶۰۰ میلی‌گرم دوبار در روز | کودکان بالای ۱ ماه: ۱۰میلی‌گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن (حداکثر ۶۰۰ میلی‌گرم) ۲ بار در روز کودکان زیر ۱ ماه: ۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بده هر ۱۲ ساعت |
با نحوه مصرف داروی ریفامپین به طور کامل آشنایی داری؟
حتما قبل از مصرف مشاوره بگیر!
موارد مصرف ریفامپین: قرص یا کپسول ریفامپین برای چیست؟
کپسول ریفامپین یا ریفامپیسین برای عفونت‌های مختلف باکتریایی به‌خصوص برای درمان بیماری سل فعال تجویز میشود. همچنین این دارو برای جلوگیری از گسترش نیسریا مننژیتیدیس که باعث مننژیت میشود، در افراد بدون علائم که با یک فرد آلوده در تماس بودند موثر است. ریفامپین گاهی اوقات برای سایر عفونت‌های باکتریایی مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌های سنتی هم استفاده دارد:
- درمان عفونت‌هایی مثل جذام
- عفونت حاد استافیلوکوکی
- عفونت‌های آتیپیک ناشی از انواع میکوباکتریوم
- پیشگیری از مننژیت باکتریایی مننگوکوکی مقاوم به پنی‌سیلین
- عفونت ناشی از هموفیلوس آنفلوانزا
کپسول ریفامپین ۳۰۰ برای جوش
قرص ریفامپین برای جوش به‌طور خاص کاربرد ندارد. کپسول ریفامپین ۳۰۰ میلی‌گرم نقش مهمی در درمان عفونت‌های باکتریایی دارد و ممکن است برای افراد مبتلا به مشکلات تنفسی مزمن تجویز شود. با این حال این دارو به‌طور مستقیم برای درمان جوش یا آکنه صورت تجویز نمی‌شود. ریفامپین می‌تواند بخشی از یک رژیم آنتی‌بیوتیکی در عفونت‌های حاد باکتریایی باشد که افراد را مستعد عوارض ثانویه مانند جوش می‌کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت uptodate
The rifamycins include rifampin, rifapentine, and rifabutin. Of these, rifampin is most commonly used, either as first-line therapy (in combination with other agents) for treatment of mycobacterial disease (including tuberculosis) or for select invasive staphylococcal infections.
ترجمه فارسی:
ریفامایسین‌ها شامل ریفامپین، ریفاپنتین و ریفابوتین هستند. از این تعداد، ریفامپین معمولا به‌عنوان درمان اصلی (در ترکیب با سایر داروها) برای بیماری میکوباکتریال (از جمله سل) یا عفونت‌های استافیلوکوک تهاجمی محسوب میشود.
کپسول ریفامپین برای تب مالت
ریفامپیسین ۱۵۰ یا ۳۰۰ گاهی اوقات در ترکیب با سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مانند داکسی سایکلین برای درمان تب مالت (بروسلوز مزمن) استفاده میشود. مدت زمان درمان ریفامپین همراه با داکسی سایکلین به طور کلی چندین هفته طول می‌کشد و نیاز به نظارت منظم پزشک دارد.
درد قفسه سینه داری و دچار عفونت ریه شدی؟ همین الان برای درمان بیماری نوبت بگیر.
عوارض قرص ریفامپین
یکی از عوارض رایج قرص ریفامپین، تغییر رنگ مایعات بدن (مانند ادرار، عرق، بزاق یا اشک) به رنگ‌های زرد، نارنجی، قرمز یا قهوه‌ای است. این تغییرات رنگی بی‌ضرر است و بعد از توقف مصرف دارو از بین می‌رود. سایر عوارض جانبی کپسول ریفامپین ۱۵۰ یا ۳۰۰ میلی‌گرمی عبارت است از:
- کاهش فشارخون
- گرگرفتگی
- سردرد و سرگیجه
- خستگی غیر طبیعی
- سوزش سر دل
- اسهال
- خون در ادرار
- اختلال عملکرد کبدی
- اختلال بینایی
- خواب‌آلودگی
اگر هریک از عوارض جانبی نادر و خطرناک زیر را مشاهده کردید حتما به اورژانس مراجعه کنید:
- بیماری شدید روده (کلوستریدیوم دیفیسیل با اسهال شدید)
- ترشحات دهانی و عفونت‌های مخمری جدید (عفونت‌های قارچی دهان و واژن)
- مشاهده لکه‌های سفید در دهان یا تغییر در ترشحات واژن
- اسهال مداوم
- دردهای شکمی غیرعادی
- مدفوع مخاطی یا خونی
موارد احتیاط مصرف ریفامپین
قبل از مصرف داروی ریفامپین اگر به این دارو یا داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید:
- داروی ریفامپین ممکن است باعث خواب‌آلودگی و تاری دید شود.
- قرص یا کپسول ریفامپین را همزمان با واکسن‌های باکتریایی مانند واکسن تیفوئید مصرف نکنید.
- قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک در میان بگذارید.
- در صورت استفاده از داروی ریفامپین در هفته‌های پایانی بارداری، خطر خونریزی در مادر و جنین افزایش می‌یابد.
- این دارو از طریق شیر مادر منتقل میشود.
- اگر مشکلات کبدی و کلیوی، سوء مصرف الکل، بیماری ایدز یا دیابت دارید، حتما قبل از مصرف قرص ریفامپین سابقه پزشکیتان با دکتر متخصص در میان بگذارید.
ریفامپین و پیشگیری از بارداری
تقریبا بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها روی هورمون‌های کنترل بارداری مانند قرص‌ها، برچسب‌ها و حلقه‌های کنترل بارداری تاثیر می‌گذارند و برخی از این آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند ریفامپین و ریفابوتین) تاثیر این محصولات را کاهش می‌دهند و ممکن است باعث بارداری شوند.
اگر از هورمون‌های کنترل‌کننده بارداری استفاده می‌کنید، قبل از مصرف این آنتی‌بیوتیک درباره روش‌های ایمن جلوگیری از بارداری با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین اگر دچار خونریزی شدید با پزشک تماس بگیرید زیرا ممکن است نشان‌دهنده این باشد که قرص‌های جلوگیری از بارداری به‌خوبی عمل نمی‌کنند.
تداخل دارویی ریفامپین
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی ریفامپین را تغییر دهد یا باعث افزایش بروز عوارض جانبی آن شود. برخی از داروهایی که عوارض جانبی ریفامپین را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- آبماسیکلیب
- آلپلیسیب
- فراورده‌های ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی
- آپیکسابان
- اپرمیلاست
- ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)
- اپرپیتانت
- آسوناپرویر
- بورتزومیب
- آتوواکون
- آواپریتینیب
- بریگاتینیب
- کریزوتینیب
- بتریکسابان
- کپماتینیب
| اشکال دارویی | تداخل دارویی | عوارض جانبی |
|---|---|---|
| کپسول ریفامپین-الحاوی ۳۰۰ میلی‌گرم | آسوناپرویر | کاهش فشارخون |
| کپسول ریفامپین-حکیم ۱۵۰ میلی‌گرم | بورتزومیب | گرگرفتگی |
| قرص ریفامپین-حکیم ۳۰۰ میلی‌گرم | آتوواکون | سردرد و سرگیجه |
| کپسول ریفامپین-الحاوی ۱۵۰ میلی‌گرم | آواپریتینیب | سوزش سر دل |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
ریفامپین یا ریفامپیسین همراه با داروهای دیگر برای درمان سل (TB) استفاده میشود. همچنین ممکن است برای بیمارانی که باکتری مننژیت در بینی یا گلو دارند و علائم عفونت را نشان نمی‌دهند تجویز شود. ریفامپین نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای از بین‌بردن یا جلوگیری از رشد باکتری‌ها کاربرد دارد. این دارو نمی‌تواند برای عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا موثر باشد. اگر دچار عفونت تنفسی شدید، حتما به فوق تخصص ریه، دکتر متخصص داخلی یا دکتر متخصص عفونی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره با بهترین پزشکان برای شما قرار گرفته است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام
من دچار عفونت گلو شدم تا جایی که صدام در نمیاد ، دکتر قرص ریفامپین تجویز کرد ایا تاثیری دارد
اره تاثیر داره
سلام من این قرص ریفامپین را مصرف میکنم تکرر ادرار دارم وادارم غلیظ شده آیا ضرر داره
سلام خسته نباشید من بخاطر جوش صورتم رفتم دکتر و دکتر برام ریفامپین _حکیم ۳۰۰تجویز کرده و پس از مصرف ۶بسته اون یعنی یکماه هنوز جوش های صورتم نرفته و جوش میزنم ،باز ب ی دکتر دیگه مراجعه کردم و اون هم برام همین رو تجویز کرده ،الان اگر دوباره مصرف کنم عوارضی ندارد؟
سلام ببخشید من ب خاطر جوش هام رفتم دکتر. برام قرص ریفامپین ب تعداد۲۰نوشتن. وقتی ک مصرف رفتم رنگ ادرار م قرمز شده. ایا چ مشکلی میتونه باشه؟
سلام طبیعی است بعد از قطع دارو دوباره ادرار به رنگ طبیعی خود برمیگردد
نه مشکلی ندارد
رفتم دکتر برای پوست و جوش صورت خواسته رواکوتان بنویسه من دو دوره کامل روکوتان مصرف کردم و هیچ نتیجه نگرفتم فقط تو هر دوره ۶ ماه پدر منو دراوردن دو مرتبه بعد از اتمام دوره سه ماه بعد دوباره جوش زدن شروع میشه به هیچ عنوان زیر بار مصرف روکوتان نروید این دارو به ازای صد تا عارضه فقط یک مزیت دارد این دارو هفتاد سال پیش ساخته شده و ناکارامدی اش مشخص و واضحه ولی اینطوری به خورد ما میدن که بعد از مصرف یک دوره همه چی اوکی میشه عالی میشه بساط این سودجویان رو چه زمانی قراره جمع بشه خدامیدونه من زیر بار مصرف رواکوتان نرفتم برام ریفامپین تجویز کرده اگر قراره این دارو هم باعث جذب نشدن پروتئن در بدن من بشه من این دارو هم نمیخوام مصرف کنم دو روزه دارم مصرف میکنم رنگ ادرارم قهوه ای شده انرژیم کم شده سردرد دارم لب هام دوباره خشک شده اینا به درک اگر قراره باعث کوچک شدن الت تناسلی بشه من نمیخوام مصرف کنم جمع کنید خودتونو به خودتونم میگید پززززشک فقط عارضه فقط بدبختی ما میخوام از یه بدبختی خلاص بشیم نه اینکه به ده تا بدبختی دیگه مبتلا بشیم
وقتتون بخیر و سپاس بابت وقتی که برای جواب‌دهی می‌گذارید.
ظارهراً مصرف این دارو علاوه بر نابودی باکتریهای عفونی، باکتریهای دستگاه گوارشی رو هم نابود میکنه! اینه که با مصرفش بمدت هشت روز، و علی‌رغم گذشت یک هفته از اتمام دوره‌ی مصرف، هنوز دچار اسهال هستم و مشکلات گوارشی معده و روده پیدا کردم.
راهنمایی میفرمایید؟
متاسفانه من سل دارم و دکتر برای مدت شش ماه برای من قرص تجویز کرده. مدت دو ماه قرص ریفاتر استفاده کردم و بعد این دو ماه قرص دیگری به نام ریفیناه تجویز کرده. الان در هفته سوم مصرف قرص ریفیناه هستم، الان حالم خوب نیست چون احساس داغی و سوزش در سینه خود دارم و دست و پاهای من گزگز و بی‌رمق هستند، گاهی اوقات احساس میکنم که خار و یا سوزن در گلویم رفته که باعث سرفه کردن من میشود. لطفاً راهنمایی کنید که چکار باید کرد. خیلی ممنون
دوست عزیز
استفاده مکرر این دارو و دوره‌های طولانی مصرف آن ممکن است موجب ترشحات دهانی و عفونت‌های مخمری جدیدی (عفونت‌های قارچی دهان و واژن) شود. تورم در گلو نیز از عوراض دارو است. بهتره با پزشک معالج مشورت کنید.
سلام من بیمار تب مالتی هستم دوماهه ک از قرص ریفامپین و داکسی سایکلین استفاده میکنم.رنگ دندونام قهوه ای تیره شده ک خیلی ازارم میده.یعنی این لکه های قهوه ای عوارض داروهاست.من باید چیکارکنم؟
سلام من بیمار تب مالتی هستم الان ۲ماه هست ک داروی ریفامپین و داکسی سایکلین استفاده میکنم .
دندونام کلا قهوه ای شدن و با هیچ مسواک و خمیر دندانی پاک نمیشه .یعنی عوارض داروهاست؟و من باید چیکارکنم؟
سلام دکترم برا جوش هام قرص ریفامپین به همراه تریموکسازول داده ۱۳ روزه مصرف میکنم امروز دیدم روی بدنم چیزای در اومده همراه خارش انگار که آب گرم ریخته سوخته تیکه تیکه ممکنه از عوارض قرص ها باشه لطفا کمکم کنین
دوست زیز
واکنش پوستی میتونه از عوارض قرص کوتریموکسازول باشد. بهتره در این خصوص با پزشک معالج مشورت کرده که داروی شما تغییر یابد.
سلام من اسهال خیلی شدید دارم از زمانی ک از این قرص استفاده کردم
سلام من تب مالت دارم دکترکپسول داکسی سایکلین وریفامپین۳۰۰تجویزکرده ومن متادون هم مصرف میکنم خیلی بدنم دردمیکنه انگاراثرمتادون روازبین میبره میشه راهنمایی کنیدقرص دیگه جایگزین ندارهممنون
دوست عزیز
درد بدن شما به علت وجود تب مالت است. درمان تب مالت با داروهای تجویزی طبق نظر متخصص عفونی صورت گیرد درد بدن شما کاهش پیدا می کند. برای تسکین دردد از متادون استفاده نکرده و مسکن های ساده تر که وابستگی ایجاد نکند استفاده کنید. از این لینک با متخصصان عفونی در ارتباط باشید.
دکتر متخصص عفونی
سلام خسته نباشید
من حدودا سه ماه بیشتره که تب مالت دارم دارو استفاده کردم ریفامپین و داکسی سایکلین . چند تا دکتر رفتم هم شهرستان که بودیم و هم مشهد .دکتر مشهد دوباره گفته که باید دارو استفاده کنی ..مچ دستم و شصت پام ورم کرده و هنوز بعد چند ماه بدن درد دارم . مشکوک بودن که رماتیسم هم دارم پیش فوق تخصص رماتولوژی هم رفتم .اما ازمایش روماتیسمم منفی شد و دوباره ازمایش ازم گرفتن بعد دو ماه برا تب مالت منفی شد اما به خاطر ورم مچ دستم و پام دوباره دارو برا یه ماه داده ..
دوست عزیز
ریفامپین اثرات کلیوی دارد و بهتره برای یافتن علت تورم آزمایش های سنجش عملکرد کلیه نیز انجام شود.