انواع سقط جنین کدامند و به چه دلیلی اتفاق می افتند؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

اگر به دنبال اطلاعاتی جامع درباره تمامی انواع سقط جنین هستید این مقاله برای شماست. ما در این مقاله به بررسی انواع سقط جنین و عواملی که سبب بروز سقط جنین می‌شوند پرداخته‌ایم. این علائم از ابتلا به برخی بیماری‌ها گرفته تا مصرف برخی داروها متفاوت هستند. آشنایی با آن‌ها و داشتن اطلاعات کافی درباره خطرات هر یک، به شما کمک می‌کند تا با مراقبت از خود در دوران بارداری این خطرات را به حداقل رسانید.

انواع سقط جنین چیست؟

اگر بخواهیم‌ تعریفی از انواع سقط جنین ارائه دهیم، باید گفت دو گزینه اصلی برای سقط جنین وجود دارد. سقط دارویی و سقط با روش‌های درون بالینی. ما هیچ یک از این روش‌ها را توصیه نمی‌کنیم. دقت داشته باشید که در ایران سقط عمدی جرم بوده و از دید اسلام حرام است. پزشک تنها در مواقع خاص این دو نوع سقط جنین را انجام می‌دهد.

۱) سقط دارویی

در سقط دارویی که به واسطه مصرف برخی قرص‌ها اتفاق می‌افتد خطراتی از جمله باقی ماندن بقایای جنین در رحم وجود دارد. در این مورد، مصرف دارو چه به صورت عمدی (که طبق قوانین اسلام حرام‌ و ممنوع بوده و‌ در کشور ما خلاف قوانین است.) و چه به شکل غیرعمد سبب از بین رفتن جنین می‌شود. سقط دارویی جنین ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد. این مدت زمان از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و به نوع داروهای مصرفی نیز بستگی دارد.

۲) روش‌های درون بالینی 

نوع دیگر سقط روش درون بالینی است که به سقط جنین جراحی نیز معروف است. این موارد در شرایط خاص (به طور مثال مواردی که جان مادر در خطر باشد.) در کلینیک یا بیمارستان و تحت نظر تیم درمان انجام می‌شود.

نوع دیگری از دسته بندی سقط جنین وجود دارد که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم.

نوع سقط جنین	توضیحات
حاملگی پوچ	در این حالت مادر جفت و کیسه بارداری دارد، اما جنین رشد نمی‌کند.
تهدید به سقط	با خونریزی واژینال همراه است.
سقط جنین ناقص	تشخیص زودهنگام این نوع سقط جنین به دلیل ضرورت خروج تمامی بقایای جنین از رحم مهم است.
سقط جنین کامل	در این وضعیت جنین کامل سقط می‌شود و بقایای آن در رحم باقی نمی‌ماند.
سقط اجتناب ناپذیر	در این شرایط خونریزی و درد شکم بدون دلیل است و منجر به سقط می‌شود.
سقط فراموش شده	در این وضعیت رشد جنین متوقف شده است، اما خونریزی و دردی وجود ندارد.
سقط جنین درمانی	این نوع سقط زمانی انجام می‌شود که جان مادر در خطر باشد یا پزشک تشخیص دهد که نوزاد زنده نمی‌ماند.
سقط عفونی	این سقط با عفونت شدید رحمی از جمله اندومتریت و پارامتریت همراه است.
سقط مکرر	به تعداد ۳ سقط متوالی بارداری قبل از ۲۰ هفته در یک فرد گفته می‌شود.
سقط عمدی	هنگامی که اقدامات عمدی برای پایان دادن به بارداری انجام می‌شود، به آن سقط القایی یا سقط عمدی گفته می‌شود.

متن انگلیسی:
Abortion is the medical term for a pregnancy loss before 20 weeks of gestational age. The types of spontaneous abortion include threatened, inevitable, incomplete, complete, septic, and missed abortion
ترجمه متن:
سقط جنین اصطلاح پزشکی برای سقط قبل از هفته بیستم بارداری است. انواع سقط خودبه‌خودی شامل تهدید به سقط جنین، اجتناب ناپذیر، ناقص، کامل، سپتیک و سقط از دست رفته است.

ncbi.nlm.nih

۱. حاملگی پوچ

به این حاملگی آنبریونیک یا کیسه خالی نیز می‌گویند. در این حالت مادر جفت و کیسه بارداری دارد، اما جنین رشد نمی‌کند. به دلیل ترشح هورمون بارداری از جفت و کیسه، در این‌موارد نتیجه تست بارداری مثبت می‌شود.

در تعریفی دیگر تخمک سوخته یا حاملگی بدون جنین زمانی است که یک تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه گزینی می‌کند اما به جنین تبدیل نمی‌شود. کیسه بارداری و جفت رشد می‌کنند، اما جنین رشد نمی‌کند و بنابراین کیسه حاملگی خالی می‌ماند. این نوع بارداری باعث سقط جنین در سه ماهه اول بارداری می‌شود.

۲. تهدید به سقط جنین

تهدید به سقط زمانی اتفاق می‌افتد که یک فرد باردار در کمتر از هفته ۲۰ بارداری با خونریزی واژینال به درمانگاه یا مطب پزشک مراجعه کند. بیمار در چنین شرایطی دارای علائمی از جمله گرفتگی شکم، درد لگن، فشار لگن یا کمردرد است.

۳. سقط جنین ناقص

سقط جنین ناقص از دست دادن جزئی بارداری در ۲۰ هفته اول است. معمولا سقط ناقص با خونریزی متوسط ​​تا شدید واژینال ظاهر می‌شود که ممکن است با درد زیر شکم یا لگن نیز همراه باشد. تشخیص زودهنگام این نوع سقط جنین به دلیل ضرورت خروج تمامی بقایای جنین از رحم مهم است. به همین منظور پزشک به ارزیابی و بررسی رحم به کمک روش‌های تشخیصی می‌پردازد.

۴. سقط جنین کامل

به سقط جنینی اطلاق می‌شود که در آن تمام بافت جنین از رحم خارج می‌شود. علائم و نشانه‌های سقط جنین کامل با خونریزی شدید واژن، درد شدید شکم و عبور بافت حاملگی مشخص می‌شود.

۵. سقط جنین اجتناب ناپذیر (سقط حتمی)

سقط جنین اجتناب ناپذیر خونریزی واژینال با گشاد شدن پیشرونده دهانه رحم اما بدون دفع محصولات بارداری قبل از هفته بیستم بارداری تعریف می‌شود. نام دیگر این سقط، سقط حتمی است. در این شرایط خونریزی و درد شکم بی‌دلیل است و کانال دهانه رحم گشاد می‌شود.

۶. سقط فراموش شده (سقط خاموش)

سقط فراموش شده یا سقط خاموش ‌مرگ جنین قبل از هفته بیستم بارداری است. در این وضعیت جنین مرده است و رشد متوقف شده، اما علائمی مانند خونریزی یا درد شکم وجود ندارد. سقط از دست رفته ممکن است به عنوان تخمک سوخته یا حاملگی آنبریونیک نیز شناخته شود.

۷. سقط جنین درمانی

سقط‌های درمانی را می‌توان برای پایان دادن به بارداری انجام داد؛ اما تنها در مواردی که جان مادر در خطر است. همچنین در برخی موارد نیز اگر نوزاد ناهنجاری‌هایی در سیستم‌های اصلی بدن دارد و انتظار نمی‌رود که پس از تولد زنده بماند، با در نظر گرفتن قوانین جامعه این سقط انجام می‌شود. این موضوع باید با قوانین سقط جنین از دید اسلام سنجیده شود و‌ در صورتی که جز‌‌ء موارد تایید شده در قوانین اسلامی باشد قابل انجام است.

۸. سقط عفونی

سقط سپتیک یا سقط عفونی به هر نوع سقط خودبه‌خودی یا القایی گفته می‌شود که با عفونت شدید رحمی از جمله اندومتریت و پارامتریت همراه شود. از علائم اصلی آن می‌توان به تب اشاره کرد.
در چنین مواردی، سپسیس سیستمیک ممکن است به طور ناگهانی ایجاد شود و به سرعت منجر به شوک سپتیک شود. اگر این مورد به موقع و به طور موثر درمان نشود، ممکن است نتیجه‌ای کشنده و خطرناک داشته باشد.

۹. سقط مکرر

سقط مکرر حاملگی (RPL) به تعداد ۳ سقط متوالی بارداری قبل از ۲۰ هفته در یک فرد گفته می‌شود. خانم‌هایی که دچار این‌ نوع سقط مداوم و مشابه می‌شوند، باید خیلی زود زیر نظر یک پزشک‌ متخصص آزمایشات مخصوص و دوره درمانی خاصی را بگذرانند تا شانس بارداری مجدد به شکل سالم‌ را از دست ندهند.

۱۰. سقط عمدی

هنگامی که اقدامات عمدی برای پایان دادن به بارداری انجام می‌شود، به آن سقط جنین القایی یا سقط جنین عمدی گفته می‌شود. کلمه سقط به طور کلی به سقط جنین القایی اشاره دارد. سقط عمدی در کشور ما جرم بوده و به هیچ وجه نباید انجام شود.

اصطلاح سقط جنین انتخابی یا سقط اختیاری به قطع بارداری قبل از تولد و به درخواست زن گفته می‌شود. این سقط با دلایل پزشکی اتفاق نمی‌افتد و‌ کاملا تصمیمی اختیاری ‌و به انتخاب مادر است. البته که این سقط در کشور ما ممنوع بوده و سقط جنین از دید اسلام حرام‌ است. به همین جهت توضیح آن در این قسمت صرفا به منزله آگاهی شما از وجود چنین روشی در سایر کشورها است.

انواع روش سقط جنین

همانطور که در قسمت ابتدایی نیز گفته شد به صورت کلی انواع سقط جنین در دو دسته سقط دارویی و سقط با جراحی قرار می‌گیرند. در ادامه هر یک از این موارد به صورت دقیق‌تر این توضیح داده‌ایم:

سقط جنین با دارو

سقط دارویی به عنوان سقط جنین با دارو نیز شناخته می‌شود. این‌ نوع سقط زمانی اتفاق می‌افتد که از داروهای خاصی برای سقط جنین استفاده شود. در بیشتر کشورهای دنیا سقط جنین دارویی شایع‌تر از سقط جنین به روش‌های جراحی است. دقت داشته باشید که استفاده از دارو برای سقط جنین در کشور ما جرم بوده و از دید اسلام حرام است. در این مطلب تنها به این روش اشاره شده و دارویی برای سقط جنین معرفی نشده است.

سقط جنین با کورتاژ

کورتاژ روشی برای برداشتن بافت از داخل رحم است. پزشکان برای تشخیص و درمان برخی بیماری‌های رحمی مانند خونریزی شدید یا پاکسازی پوشش رحم پس از سقط جنین برای فرد بیمار کورتاژ انجام می‌دهند. با اینکار بقایای بافت‌هایی که درون رحم وجود دارند از آنجا به طور کامل خارج می‌شود.

این گزینه معمولاً در صورتی استفاده می‌شود که بیش از ۱۶ هفته از اولین روز آخرین قاعدگی گذشته باشد. پزشک‌ در این روش دهانه رحم را گشاد می‌کند و از ابزارهای کوچک پزشکی برای برداشتن بافت درون رحم استفاده می‌کند. این روش یکی از انواع روش درمانی برای برخی بیماری‌ها نیز هست.

متن انگلیسی:
D&C without sedation or anesthetic, it can be painful. Some feel little pain at all, while others feel considerable pain
ترجمه متن:
کورتاژ بدون آرام بخش یا بی‌حس‌کننده، ممکن است دردناک باشد. برخی درد کمی احساس می‌کنند، در حالی که برخی دیگر درد قابل توجهی را احساس می‌کنند.

medicalnewstoday

سقط جنین با ساکشن

وکیوم یا مکش آسپیراسیون روشی است که از یک منبع خلاء برای خارج کردن جنین یا بقایای بافت از طریق دهانه رحم استفاده می‌کند. این روش برای القای سقط جنین، به عنوان درمانی برای سقط جنین خود به خودی ناقص یا بافت باقی مانده جنین و جفت یا به دست آوردن نمونه‌ای از پوشش رحم انجام می‌شود.

سقط جنین با آسپیراسیون

این گزینه به طور کلی از ۱۴ تا ۱۶ هفته از اولین روز آخرین قاعدگی انجام می‌شود. در طول این روش فرد، پزشک ساکشن ملایم و گاهی اوقات یک ابزار پزشکی کوچک برای برداشتن بافت را وارد رحم‌ می‌کند. مدت زمان تقریبی این روش ۵ تا ۱۰ دقیقه است.

سقط جنین با جراحی

سقط جنین با جراحی شامل گشاد کردن دهانه رحم و قرار دادن یک لوله مکش کوچک در رحم است. ساکشن برای خارج کردن جنین و باقیمانده بقایای آن در رحم استفاده می‌شود.

انواع سقط جنین در پزشکی قانونی (انواع سقط جنین در حقوق)

در اصطلاح پزشکی سقط جنین به بیرون آوردن بافت جنین از رحم، در حالی که موجود تکوین یافته قادر به زندگی در خارج از رحم نباشد گفته می‌شود. اما در اصطلاح حقوقی سقط جنین به خارج کردن جنین قبل از موعد طبیعی زایمان به نحوی که زنده یا قابل زیستن نباشد اشاره دارد. 

در ادامه به توضیح انواع سقط جنین در حقوق پرداخته‌ایم:

• سقط جنین جنایی: اگر یکی از حالات زیر در سقط جنین به اثبات برسد سقط از نظر پزشکی حقوقی، جنایی محسوب می‌شود:
  • خروج محتویات رحمی قبل از موعد طبیعی توسط مادر با دستکاری رحم، خوردن دارو یا ضربه عمدی به رحم که ناشی از خود زنی به حساب می‌آید.
  • دستکاری رحم با تجویز داروی سقط جنین توسط سایر افراد به جز شخص مادر
  • بکارگیری ابزار توسط پزشک، ماما یا افراد غیرمجاز بدون مجوز قانونی که منجر به خونریزی، سقط جنین و اتمام بارداری شود.

• سقط جنین طبی: اگر ادامه حاملگی برای مادر خطرناک باشد و موجب تشدید عوارض بیماری و وخامت حال فرد گردد، پس از ارسال مدارک مربوط به مراجع قانونی، ارجاع آن به پزشک قانونی صورت می ‌گیرد.

• سقط جنین خودبه‌خودی: سقط مرضی یا خودبه‌خودی در مواردی از جمله ابتلا به برخی بیماری‌های خاص، استرس و مشکلات روحی یا صدمه فیزیکی اتفاق می‌افتد. اگر اثبات شود که چنین سقطی علی رغم میل و خواسته زن و به لحاظ وجود بیماری یا سایر علل دیگر که خارج از اراده او بوده اتفاق افتاده بدون ایجاد پرونده مجرمانه برای او خواهد بود.

• سقط جنین ضربه‌ای: اصولاً در این سقط که به دلیل ایجاد ضربه یا یک حادثه اتفاق می‌افتد، برای اثبات رابطه علیت بین ضربه و سقط نیاز به همکاری مقامات قضایی و پزشکان است.

نتیجه گیری

اگر یکی از انواع سقط جنین را تجربه کرده‌اید و حالا تصمیم به بارداری مجدد دارید، حتما باید پیش از اقدام به بارداری زیر نظر یک پزشک متخصص قرار گیرید. در این موارد پزشک‌ با انجام آزمایشات گوناگون علت سقط جنین را در شما بررسی می‌کند. در صورت نیاز به درمان، یک روند درمانی متناسب با شرایط بدنی شما را در نظر گرفته و‌ آغاز می‌کند. ‌ پس از این مراحل شما آماده بارداری مجدد خواهید بود.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!