فهرست مطالب
تشخیص بیماری ام اس (MS) می‌تواند دشوار باشد چرا که هیچ آزمایش مشخصی برای تشخیص قطعی ابتلای فرد به این بیماری وجود ندارد. این بیماری بر اساس بررسی علائم و رد سایر بیماری‌ها با علائم مشابه ام اس (MS) تشخیص داده میشود. چنانچه علایمی شبیه علایم ام اس دارید، بهتر است به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا با مشورت و صلاحدید متخصص، آزمایش تشخیص ام اس بدهید. تا انتهای این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با انواع آزمایش تشخیص ام اس آشنا شوید. همچنین شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو خدمات نوبت دهی و مشاوره آنلاین را دریافت نمایید.
آزمایش تشخیص ام اس چیست؟
علی رغم پیشرفتهای اخیر در درمان بیماری ام اس (مالتیپل اسکلروزیس) هنوز رازهای زیادی در مورد علت این اختلال باقی مانده است و راه حل قطعی برای تشخیص، پیشگیری و درمان آن شناخته نشده است. حدود یک دهه پیش، یک کارآفرین فناوری به نام آرت ملور که خود مبتلا به ام اس بود، سازمانی به نام پروژه درمان تسریع شده را در والتام، ماساچوست تاسیس کرد که هدف آن پروژه تسریع معضلات مرتبط با ام اس به‌واسطه همکاری بیشتر بین دانشمندان بود.
یکی از اقدامات این پروژه ایجاد مخزنی از هزاران نمونه خون بیماران مراجعه کننده به ۱۰ کلینیک مختلف در ایالات متحده بود. این نمونه‌ها در اختیار هر دانشمند و محققی قرار می‌گرفت که تمایل داشت داده‌های علمی و نتایج مطالعاتش را با این پروژه به اشتراک بگذارد. این اقدامات و همکاری‌های گسترده امید به درک بهتر و ارائه راهکارهای موثرتری برای مدیریت این بیماری نامشخص را افزایش داده‌اند. با این حال، هنوز راه طولانی در پیش است تا بتوان به درمان قطعی و پیشگیری از ام اس دست یافت.
ابزار تشخیصی واحدی برای تعیین دقیق وضعیت این بیماری در دسترس نیست. معمولا پزشک بعد از معاینه بالینی، معاینه نورولوژیک و آزمایش‌ها، مالتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس را تشخیص می‌دهد. در طول معاینه، پزشک از علایم و سوابق پزشکی بیمار می‌پرسد و آزمایش تشخیص ام اس مانند آزمایش خون، ام آر آی مغز و نخاع و آنالیز مایع مغزی-نخاعی را تجویز می‌کند. تشخیص نهایی معمولا زمان‌بر است، چرا که ممکن است علایم شبیه ام اس باشند.
اسم آزمایش ام اس چیست؟
آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری ام اس (MS) انجام میشود، اما هیچ آزمایش مشخص و قطعی برای تایید ابتلا به این بیماری وجود ندارد. پزشکان از مجموعه‌ای از آزمایش‌ها برای تشخیص ام اس استفاده می‌کنند که عبارتند از:
- آزمایش مایع مغزی-نخاعی (Lumbar Puncture) جهت بررسی مایع مغزی-نخاعی تا مشخص شود آیا علائم مرتبط با التهاب سیستم عصبی مرکزی هستند یا خیر
- ام آر آی برای بررسی آسیب‌های احتمالی به غلاف میلین اطراف اعصاب در سیستم عصبی مرکزی
- آزمایش بینایی جهت بررسی آسیب‌های احتمالی به عصب بینایی
- آزمایش‌های حسی و حرکتی برای بررسی عملکرد صحیح اعصاب محیطی
پزشک با ترکیب نتایج این آزمایش‌ها و بررسی سابقه بالینی بیمار، تشخیص نهایی ابتلا به بیماری ام اس را ارائه می‌دهد.
هدف از آزمایش تشخیص ام اس چیست؟
هدف اصلی از انجام آزمایش تشخیص ام اس، رسیدن به تشخیص قطعی این بیماری و بررسی وضعیت سیستم عصبی بیمار است. چون علائم ام اس ممکن است با سایر بیماری های عصبی مشابه باشند، هدف اول از انجام این آزمایش‌ها، رد سایر بیماری‌هایی است که می‌توانند این علائم را ایجاد کنند.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Spinal tap (lumbar puncture), in which a small sample of cerebrospinal fluid is removed from your spinal canal for laboratory analysis. This sample can show abnormalities in antibodies that are associated with MS . A spinal tap can also help rule out infections and other conditions with symptoms like MS
ترجمه متن:
در تست مایع مغزی-نخاعی (پونکسیون کمری) نمونه کوچکی از مایع مغزی-نخاعی از کانال نخاعی بیمار گرفته میشود تا مورد تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی قرار گیرد. این نمونه می‌تواند ناهنجاری‌هایی را در آنتی‌بادی‌های مرتبط با ام اس مرتبط نشان دهد. تست مایع مغزی-نخاعی همچنین عفونت‌ها و سایر بیماری‌های دارای علائم مشابه ام اس را هم رد می‌کند.
چه زمانی آزمایش تشخیص ام اس درخواست میشود؟
آزمایش های تشخیصی بیماری ام اس (MS) در صورت مشاهده علائم ام اس و موارد زیر درخواست می‌شوند:
| علت | توضیحات |
|---|---|
| وجود علائم مرتبط با ام اس | اگر فردی دچار علائمی مانند ضعف عضلانی، کاهش حس، مشکلات بینایی، اختلالات تعادل شود که ممکن است نشانه‌ای از ام اس باشند، پزشک آزمایش‌های تشخیصی را درخواست می‌کند. |
| تشخیص افتراقی با سایر بیماری‌های عصبی | زمانی که پزشک براساس علائم بیمار، ام اس را در لیست تشخیص‌های افتراقی قرار می‌دهد، آزمایش‌های تشخیصی برای رد سایر بیماری‌های مشابه انجام میشود. |
| پایش روند بیماری | در مواردی که ابتلای بیمار به ام اس تشخیص داده شده باشد، پزشک برای پایش پیشرفت بیماری و اثربخشی درمان، آزمایش تشخیص ام اس را تجویز می‌کند. |
| تایید تشخیص در مراحل اولیه | در برخی موارد که علائم در مراحل اولیه هستند و تشخیص قطعی میسر نیست، پزشک برای تایید تشخیص اولیه، دستور آزمایش تشخیص ام اس می‌دهد. |
برای تشخیص ام اس باید ام آر ای بدی؟
بهترین متخصص رو پیدا کن
نحوه انجام آزمایش تشخیص ام اس (ازمایش ام اس چجوریه؟)
در حال حاضر هیچ آزمایشی برای تشخیص ام اس وجود ندارد. آزمایش خون، اسکن و سایر آزمایش‌ها شرایط را شناسایی و سایر علل ایجاد کننده علایم را حذف می‌کنند. آزمایش های تشخیص بیماری ام اس به شکل زیر انجام می‌شوند:
- آزمایش مایع مغزی-نخاعی: در این آزمایش، مقداری مایع مغزی-نخاعی با استفاده از سوزن نازک از ناحیه کمر بیمار گرفته میشود. با آزمایش مایع مغزی نخاعی، نشانه‌های التهاب سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) مشخصه ام اس شناسایی خواهند شد.
- ام آر آی: در این روش تصویربرداری، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای گرفتن تصاویر دقیق از مغز و نخاع بیمار استفاده میشود تا ضایعات و آسیب‌های مرتبط با ام اس در سیستم عصبی مرکزی مشخص گردند.
ایا بیماری ام اس با ازمایش خون مشخص میشود؟
بیماری ام اس از طریق آزمایش خون قابل تشخیص نیست چرا که بیماری سیستم عصبی مرکزی است. پزشک با توجه به علائم و نشانه‌های بالینی بیمار، سیر بیماری و آزمایشات انجام شده، تشخیص نهایی را ارائه می‌دهد.
متن انگلیسی:
shepherd
While there are no definitive blood tests for diagnosing MS, they can rule out other conditions that may mimic MS symptoms, including Lyme disease, collagen-vascular diseases, rare hereditary disorders, and acquired immune deficiency syndrome (AIDS)
ترجمه متن:
در حالی که هیچ آزمایش خون قطعی برای تشخیص ام اس وجود ندارد، آنها می‌توانند سایر شرایطی را که ممکن است شبیه علائم ام اس باشند، از جمله بیماری لایم، بیماری‌های کلاژن- عروقی، اختلالات ارثی نادر و سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) رد کنند.
آزمایش مایع نخاعی ام اس
آزمایش مایع مغزی-نخاعی (CSF) یکی از مهم‌ترین آزمایش های تشخیص ام اس است که مقداری از مایع مغزی-نخاعی دور نخاع از طریق پونکسیون کمری گرفته میشود. نتیجه این آزمایش، وجود التهاب و آسیب به مغز و نخاع را بررسی می‌کند. مایع مغزی-نخاعی در افراد مبتلا به ام اس، افزایش تعداد سلول‌های خونی، پروتئین و آنزیم‌های خاص دارد.
تست ام اس در خانه
تست ام اس در خانه دقیق نبوده و حتما باید آزمایش‌های لازم انجام شود. بیماری ام اس درمان قطعی ندارد، اما تشخیص به موقع و کنترل علائم آن می‌تواند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهد. در صورت داشتن هر یک از علائم ام اس، مراجعه به پزشک متخصص بسیار مهم است تا در صورت نیاز، مراحل تشخیصی بیماری طی شود. یکی از مراحل مهم تشخیص ام اس، انجام آزمایش خون است. همچنین بیماران مبتلا به ام اس باید به طور دوره‌ای چکاپ‌های پزشکی را انجام دهند. برای انجام آزمایشات خون، دیگر نیازی به مراجعه به آزمایشگاه نیست. برخی آزمایشگاه‌ها، خدمات تست ام اس در خانه یا چکاپ دوره‌ای در خانه را انجام می‌دهند.
هزینه آزمایش ام اس
هزینه آزمایش ام اس نسبتا بالا است و به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:
- تجهیزات و امکانات تخصصی مورد نیاز: انجام MRI مغز و نخاع، آزمایش مایع مغزی-نخاعی و سایر تست‌های تخصصی نیازمند دستگاه و امکانات پزشکی پیشرفتهای است که هزینه بالایی دارند.
- تخصص و تجربه پزشکان: تفسیر نتایج این آزمایشات و تشخیص قطعی ام اس نیازمند پزشک متخصص مغز و اعصاب با تجربه بالا است که هزینه خدمات آنها بالاتر است.
- تعداد دفعات انجام آزمایشات: برای تشخیص قطعی ام اس معمولا چند بار انجام آزمایش MRI و مایع مغزی-نخاعی مورد نیاز است.
در مجموع، هزینه تشخیص ام اس می تواند از چندصد هزار تا چند میلیون تومان متغیر باشد. البته بسته به نوع بیمه تکمیلی و پایه بیماران، بخشی از این هزینه‌ها توسط بیمه پوشش داده میشود. بنابراین بهتر است با پزشک متخصص مشورت کرده و هزینه‌های درمان و پوشش بیمه‌ای را از قبل بررسی کنید.
نگران هزینه‌های آزمایش ام اس هستی؟ با متخصص مشورت کن.
تفسیر نتیجه آزمایش تشخیص ام اس
در تشخیص و نحوه خواندن برگه آزمایش تشخیص ام اس، پزشکان معمولا به نتایج سه گروه آزمایش مهم توجه می‌کنند:
- آزمایش مایع مغزی-نخاعی
- وجود باندهای الکتروفورتیک IgG خاص: این باندها نشانه تولید بیش از حد آنتی بادی‌های IgG در سیستم عصبی مرکزی بوده و در ۹۰-۹۵% بیماران ام اس مشاهده می‌شوند.
- افزایش شاخص IgG : این شاخص بیانگر افزایش تولید IgG در مایع مغزی-نخاعی است.
- افزایش سلول‌های آزاد: حضور تعداد بیشتر سلول‌های التهابی در مایع مغزی-نخاعی.
- آزمایش تصویربرداری مغز و نخاع (ام آر آی)
- وجود ضایعات متعدد و پراکنده در مغز و نخاع: این ضایعات نشانه آسیب به پوشش میلین اعصاب هستند.
- ضایعات التهابی فعال با گرفتگی پس از تزریق ماده حاجب: این ضایعات نشانه التهاب فعال در سیستم عصبی هستند.
- وجود ضایعات قدیمی و جدید نشان‌دهنده سیر مزمن و پیشرونده بیماری است.
- آزمایش خون
- بررسی وجود آنتی بادی‌های خاص مرتبط با ام اس مثل آنتی بادی‌های ضد آکوآپوریت.
- رد سایر بیماری‌های مشابه مانند بیماری‌های التهابی یا عفونی سیستم عصبی.
علائم ام اس در آزمایش خون
آزمایش خون نمی‌تواند ام اس را تشخیص دهد، اما پزشک از آنها استفاده می‌کند تا به دنبال مواد موجود در خون بیمار باشد که نشانه ابتلای فرد به ام اس هستند. مهم‌ترین نکته این است که آنها می‌توانند به پزشک شما در رد کردن شرایطی که شبیه ام اس به نظر می‌رسند کمک کنند. اطلاعات بیشتری در مورد سایر انواع اختلالات میلین‌زدایی که شبیه ام اس هستند به دست آورید
آزمایش خون تجاری برای تشخیص مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) در دسترس است به نام gMS®Dx که توسط شرکت Glycominds واقع در Simi Valley، کالیفرنیا توسعه یافته است. این آزمایش، آنتی بادی‌هایی را بررسی می‌کند که سمت مولکول قندی به نام آنتی ژن گلوکز GAGA4 جهت‌گیری می‌کنند. این آنتی بادی‌ها اغلب در سطوح بالایی در بیماران مبتلا به ام اس وجود دارند. نتیجه مثبت آزمایش – یعنی غلظت بالای این آنتی بادی‌ها – می‌تواند به تشخیص بیماران با علائم شبیه ام اس که اسکن مغزی آنها کافی نیست، کمک کند. بنابراین، این آزمایش می‌تواند تعداد اسکن‌های مورد نیاز برای تشخیص بیماری را کاهش دهد.
علائم بیماری ام اس را بشناسید
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) بیماری مختل‌کننده و آزاردهنده‌ای است که علائم آن بدون هیچگونه هشداری به‌ناگهان بروز می‌کنند. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص ام اس وجود ندارد، اما پزشک برای تشخیص این بیماری سراغ تعداد و نوع حملات ام اس فرد و ضایعات و آسیب‌های نخاعی مشخص شده در ام آر آی می‌رود.
به‌علاوه اینکه آزمایش تشخیص ام اس احتمال وجود سایر بیماری‌های عامل علایم مشابه با ام اس را رد می‌کند. در صورت مشاهده علایم مشکوک به ام اس، بهتر است به پزشک مغز و اعصاب یا متخصص رادیولوژی مراجعه کنید تا با آزمایش تخشیص ام اس بتواند به تشخیص دقیق‌تر بیماری برسد. از طرفی اگر تمایل به دریافت نظرات پزشکان بیشتری را دارید می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین مغز و اعصاب یا دکتر رادیولوژی آنلاین کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!