جراحی سرطان پانکراس و مراقبت های لازم قبل و بعد از آن – مجله سلامت دکترتو

جراحی سرطان پانکراس و مراقبت های لازم قبل و بعد از آن

آنچه در این مقاله می‌خوانید

جراحی سرطان پانکراس یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای بیماران در مراحل اولیه این بیماری است. در این روش که «پانکراتکتومی» نام دارد، بخشی یا تمام لوزالمعده برای حذف تومور برداشته می‌شود. نوع جراحی بسته به محل تومور و میزان گسترش آن متفاوت است و روش‌هایی مانند ویپل، برداشت دیستال یا برداشت کامل پانکراس از گزینه‌های رایج محسوب می‌شوند. موفقیت جراحی به عواملی مانند اندازه تومور، سلامت عمومی بیمار و تجربه تیم جراحی بستگی دارد. رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از عمل نقشی اساسی در بهبود بیمار و کاهش عوارض جراحی دارد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 11 دقیقه
جراحی سرطان پانکراس و مراقبت های لازم قبل و بعد از آن

سرطان پانکراس یکی از بیماری‌هایی است که تصمیم‌گیری درباره درمان آن همیشه ساده نیست. بسیاری از بیماران وقتی نام جراحی سرطان پانکراس را می‌شنوند، با این پرسش روبه‌رو می‌شوند که «این جراحی دقیقاً چه زمانی انجام می‌شود و چرا تا این حد حساس است؟» لوزالمعده در میان اندام‌های حیاتی قرار دارد و همین موضوع باعث می‌شود روند جراحی آن پیچیده و نیازمند مهارت بالا باشد. در این مطلب از دکترتو، با انواع روش‌های جراحی پانکراس و مراحل کلی انجام آن آشنا می‌شوید.

جراحی سرطان پانکراس چیست؟

پانکراتکتومی (Pancreatectomy) عمل جراحی سرطان پانکراس است که در آن بخشی از لوزالمعده یا کل آن را برمی‌دارد. پزشک با توجه به نتایج آزمایش، شرایط و توان عملکردی بیمار در مورد انجام عمل سرطان پانکراس تصمیم‌گیری می‌کند. هرچه تومور کوچک‌تر و حال عمومی بهتر باشد، احتمال موفقیت جراحی بیشتر است. آمادگی پیش از عمل و پایبندی به مراقبت‌های بعد از عمل توسط بیمار نیز در کاهش عوارض و افزایش طول عمر بیماران سرطان پانکراس بیشتر موثر است.

علاوه بر سرطان، در برخی بیماران مبتلا به پانکراتیت مزمنِ شدید نیز جراحی پانکراس مطرح است. برداشتن بخش یا کل پانکراس ممکن است باعث شود که فرد در تمام طول عمر دچار عوارض دستگاه گوارش شود یا بعد از عمل تا آخر عمر به مصرف انسولین و آنزیم‌های گوارشی نیاز داشته باشد تا کاهش یا عدم کارکرد پانکراس جبران شود. بنابراین بیماران باید پس از جراحی تحت پیگیری و مراقبت‌های بلندمدت قرار گیرند.

جراحی سرطان پانکراس چیست؟
جراحی سرطان پانکراس برای بیمارانی مناسب است که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند و تومور محدود به پانکراس است.

انواع جراحی سرطان پانکراس

نوع جراحی با توجه به محل تومور، گسترش موضعی، درگیری عروقی و وضعیت عمومی بیمار تعیین می‌شود و هدف در همه روش‌ها برداشتن کامل ضایعه با حفظ بیشترین عملکرد دستگاه گوارش است. اگر تومور در سر پانکراس باشد معمولا پانکراتودئودنکتومی یا عمل ویپل (Whipple procedure) انجام می‌شود که علاوه بر سر لوزالمعده، دوازدهه، کیسه صفرا و بخشی از مجراهای صفراوی را خارج می‌کند و سپس مسیر گوارش دوباره بازسازی می‌شود. در این عمل کل پانکراس برداشته نمی‌شود.

در تومورهای تنه و دم پانکراس، برداشت دیستال انجام می‌شود که گاهی همراه آن طحال همراه نیز خارج می‌شود و تمرکز روی حفظ عروق حیاتی و کاهش نشت پانکراتیک است. اگر تومورها کوچک خوش‌خیم یا با درجه بدخیمی پایین باشند، امکان برداشت محدود با حفظ پارانشیم بیشتر وجود دارد تا خطر دیابت و نارسایی برون‌ریز کاهش یابد. در کنار جراحی‌های درمانی برای سرطان پانکراس بدخیم، برخی ضایعات کیستیک یا تومورهای خوش‌خیم نیز به دلیل خطر تبدیل یا علائم فشاری نیازمند جراحی هستند که عمل آن راحت‌تر است.

اشکال مختلفی از جراحی برای درمان سرطان پانکراس وجود دارند که عبارتند از:

  • پانکراتودئودنکتومی کامل (total pancreatectomy)
  • عمل ویپل
  • دیستال پانکراتکتومی (distal pancreatectomy)
  • عمل جراحی کوش-ویپل (Kausch Whipple operation)
  • برداشتن قسمت انتهایی پانکراس
  • عمل پانکراتیک دودنکتومی با حفظ پیلور
  • برداشت بخشی از ورید یا شریان اطراف پانکراس (vein or artery resection)

جراحی سرطان پانکراس بدخیم

در سرطان پانکراس بدخیم، هدف اصلی جراحی برداشت کامل تومور بدون درگیری عروق حیاتی است. بسیاری از بیماران پیش از جراحی شیمی‌درمانی دریافت می‌کنند تا نتایج بهتری از درمان حاصل شود. طی عمل، غدد لنفاوی اطراف هم برداشته و جهت مرحله‌بندی بررسی می‌شود. کیفیت بازسازی دستگاه گوارش بر بهبود تغذیه و کاهش عوارض اثر مستقیم دارد. پس از جراحی، برای کاهش خطر عود درمان‌هایی برنامه‌ریزی می‌شود و در فواصل منظمی مارکرهای آزمایش خون و نتایج تصویربرداری ارزیابی می‌شود

جراحی کیست خوش خیم پانکراس

برخی کیست‌های پانکراس مانند ضایعات موکوسی با خطر بدخیمی یا کیست‌هایی که باعث درد، التهاب پانکراس مکرر یا فشردگی مجاری می‌شوند نیاز به جراحی دارند. هدف از جراحی برای این بیماران برداشتن ضایعه خوش‌خیم با کمترین صدمه به بافت سالم است تا خطر دیابت و سوءهاضمه کاهش یابد. تصمیم در مورد انتخاب روش جراحی سرطان پانکراس بین برداشت دیستال، ویپل یا برداشت محدود به محل کیست و ارتباط آن با مجاری بستگی دارد. پس از عمل نتایج پاتولوژی پیگیری می‌شود تا پزشک نراقبت‌های بعدی و نیاز به پایش دوره‌ای را مشخص کند.

عمل ویپل سرطان پانکراس

پانکراتودئودنکتومی، یا جراحی ویپل، یک روش جراحی پیچیده است که عمدتا برای برداشتن تومورهای سرطانی در سر پانکراس انجام می‌شود و شامل برداشتن سر لوزالمعده، دوازدهه، کیسه صفرا و بخشی از مجرای صفراوی است. سپس سه آناستوموز برای اتصال پانکراس، مجرای صفرا و معده یا روده کوچک ایجاد شده تا مسیر گوارش بازسازی شود.

هدف از این جراحی برداشتن بافت‌های سرطانی و حفظ عملکرد طبیعی دستگاه گوارش است. این عمل، جراحی ساده‌ای نیست است و به تیم مجرب، بیهوشی دقیق و مراقبت‌های پس از عمل خوب نیاز دارد. انتخاب مرکز مناسب و با تجربه بالا با کاهش عوارض و مرگ و میر و افزایش طول عمر بیماران سرطان پانکراس همراه است.

دیستال پانکراتکتومی چه زمانی توصیه می شود؟

دیستال پانکراتکتومی زمانی توصیه می‌شود که تومور محدود به بدن یا دم پانکراس باشد و هنوز به سایر نواحی یا اندام‌ها گسترش نیافته باشد. این روش به‌ویژه در مواردی که تومور باعث اختلال در عملکرد این بخش‌ها یا فشار بر اندام‌های مجاور شده است، انجام می‌شود. همچنین در تومورهای خوش‌خیم که امکان تبدیل به بدخیم دارند، این جراحی گزینه مناسبی است.

پانکراتکتومی کامل

پانکراتکتومی کامل در موارد نادر انجام می‌شود که در آن تمام پانکراس برداشته می‌شود. این عمل پانکراس معمولاً زمانی انجام می‌شود که سرطان به تمام قسمت‌های پانکراس گسترش یافته باشد. هدف از این عمل حذف تومور سرطانی است. پس از جراحی، بیمار ممکن است نیاز به درمان‌های جایگزین برای هضم و انسولین داشته باشد. این عمل پیچیده است و خطرات متعددی دارد.

نمیدونی جراحی سرطان پانکراس برات مناسبه یا نه؟

برای اطمینان از دکتر متخصص نوبت بگیر.

جراحی سرطان پانکراس برای چه کسانی مناسب است؟

عمل سرطان پانکراس برای بیمارانی مناسب است که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند و تومورشان محدود به پانکراس است و متاستاز نکرده است. این افراد بیشترین شانس را برای درمان قطعی از طریق جراحی دارند و جراحی می‌تواند طول عمر و کیفیت زندگی آنها را افزایش دهد. همچنین، بیمارانی که از وضعیت عمومی خوبی برخوردارند و قدرت تحمل عمل پیچیده سرطان پانکراس را دارند، نیز کاندیدای مناسبی برای این روش درمانی به‌شمار می‌آیند.

البته عدم وجود متاستاز به سایر اندام‌ها نیز از ملزومات اصلی است؛ برای مثال با وجود سرطان پانکراس متاستاز به کبد، جراحی را غیرممکن یا بی‌فایده می‌کند. در مجموع، ارزیابی دقیق قابلیت جراحی توسط تیم درمانی بسیار مهم است تا بتوان بیماران مناسب را برای این روش درمانی انتخاب کرد. برخی از مزایای عمل جراحی سرطان پانکراس عبارت است از:

متن انگلیسی:
If a tumor is in the head of the pancreas, has not spread to other areas of the body and can be removed (resected) surgically, the Whipple procedure may be attempted. Although 20 percent of pancreatic cancer patients may be eligible for surgery, data shows that up to half of those patients are told they are ineligible
ترجمه متن:
اگر تومور در قسمت سر پانکراس قرار گرفته باشد و به سایر اندام‌ها متاستاز نداده باشد، می‌توان با عمل جراحی به روش ویپل آن را درآورد. هرچند ۲۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده، کاندیدای این عمل جراحی هستند، اما شواهد نشان می‌دهند که به نیمی از این بیماران می‌گفتند که گزینه مناسبی برای عمل نیستند.

pancan

جراحی سرطان پانکراس برای چه کسانی مناسب نیست؟

بیماران با سرطان لوزالمعده در مراحل پیشرفته (مرحله پنجم) کاندیدای مناسبی برای جراحی نیستند، زیرا در این مراحل تومور به سایر اندام‌ها متاستاز داده و درمان قطعی با جراحی امکان‌پذیر نیست. در این موارد، جراحی تنها می‌تواند به طور موقت عوارض را کاهش دهد، اما نمی‌تواند به طور قطعی بیماری را درمان کند.

همچنین، بیماران با تومورهای بزرگ و پیشرفته که به سایر اندام‌ها متاستاز یافته‌اند نیز کاندیدای مناسبی برای جراحی نیستند، زیرا تومورها قابل برداشت کامل نیستند و جراحی در این موارد می‌تواند خطرات زیادی برای بیمار داشته باشد. در نهایت، بیماران با وضعیت عمومی ضعیف و ناتوانی در تحمل جراحی پیچیده پانکراس نیز کاندیدای مناسبی برای جراحی سرطان لوزالمعده نیستند، زیرا خطر عوارض و مرگ و میر بعد از جراحی در این بیماران بالا است.

تشخیص سرطان پانکراس چگونه است؟

چرا تشخیص سرطان پانکراس باید به موقع باشد؟

جراحی سرطان پانکراس چگونه انجام میشود؟

جراحی درمان سرطان پانکراس معمولا بسیار پیچیده و دشوار است. جراح در این عمل جراحی باید با دقت بالا و مهارت فراوان، بخشی از پانکراس یا گاهی حتی کل آن را برداشته و همچنین ممکن است لزوم برداشتن بخشی از سایر اندام‌های مجاور مانند روده یا معده هم باشد. در عمل جراحی پانکراتیک دودنکتومی که یکی از شایع‌ترین روش‌ها است، جراح پانکراس و بخش ابتدایی روده را برمی‌دارد و سپس اتصال مجدد روده به کبد و معده را انجام می‌دهد.

در برخی موارد نیاز به برداشتن بخشی از سیاهرگ‌ یا شریان‌های نزدیک به پانکراس نیز وجود دارد. این جراحی‌ها معمولا عوارض زیادی دارند و ممکن است با عوارضی مانند خونریزی، عفونت و مشکلات گوارشی همراه باشند. بنابراین به مراقبت و پیگیری دقیق پس از جراحی نیاز است تا این عوارض به موقع درمان شوند.

جراحی با برش شکمی یا به‌صورت کم‌تهاجمی آغاز می‌شود و ابتدا قابلیت برداشت قطعی با ارزیابی مستقیم و گاهی نمونه‌برداری سریع بررسی می‌گردد. در صورت امکان، مرحله برداشت تومور با رعایت حاشیه ایمن انجام و غدد لنفاوی مرتبط خارج می‌شود. در تومورهای سر لوزالمعده، ویپل رایج‌ترین روش است و در ضایعات تنه و دم، برداشت دیستال انجام می‌گیرد.

جراحی سرطان پانکراس چقدر طول میکشد؟
برای آماده‌سازی بیمار برای عمل جراحی پانکراس، ابتدا وضعیت سلامت عمومی بیمار ارزیابی می‌شود.

عمل سرطان پانکراس چند ساعت طول میکشد؟

مدت زمان جراحی به نوع عمل، شرایط بیمار و نیاز به بازسازی عروقی بستگی دارد اما به طور معمول کل فرایند عمل سرطان پانکراس بین ۴ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد و دوره بهبود و نقاهت در بیمارستان هم بین ۷ تا ۱۴ روز خواهد بود. مدت بستری ۱–۲ هفته و بهبود خانگی تدریجی معمولاً ۴–۶ هفته (و برای بهبود کامل گاه تا چند ماه) طول می‌کشد. در مواردی که عمل جراحی پیچیده‌تر است مانند رزکسیون و بازسازی عروق یا چسبندگی‌های گسترده، زمان عمل طولانی‌تر می‌شود.

حال بیمار بعد از جراحی سرطان پانکراس

سیر بهبودی بیمار بعد از جراحی سرطان پانکراس به عوامل متعددی بستگی دارد. اگر سرطان در مراحل اولیه باشد و موفق به برداشتن کامل تومور شوند، پیش‌آگهی بیمار بهتر خواهد بود. جراحی‌های گسترده‌تر و پیچیده‌تر، روند بهبودی طولانی‌تر دارند. بروز عوارض جراحی مانند خونریزی، عفونت و انسداد روده، بهبود بیمار را به تاخیر می‌اندازد. شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی بعد از جراحی می‌تواند به کاهش خطر عود و بهبود بقا کمک کند.

سن، بیماری‌های زمینه‌ای و وضعیت تغذیه بیمار نیز در روند بهبودی موثر هستند. در مجموع، اگر جراحی موفقیت‌آمیز و بدون عارضه باشد و درمان‌های تکمیلی مناسب انجام شود، بیمار می‌تواند به طور نسبی به زندگی عادی بازگردد. اما بازگشت کامل به سلامت و فعالیت‌های قبلی ممکن است تا یک سال یا بیشتر طول بکشد.

نگران مراقبت‌های بعد از جراحی سرطان پانکراس هستی؟ با دکتر با تجربه مشورت کن.

آمادگی های لازم برای انجام عمل سرطان لوزالمعده

برای آماده‌سازی بیمار برای عمل سرطان پانکراس، ابتدا وضعیت سلامت عمومی او از جمله وضعیت قلبی، ریوی، کبدی و کلیوی بیمار و انجام آزمایشات خون، ECG و سایر تست‌های پزشکی ارزیابی می‌شود. در صورت نیاز، اقدامات لازم برای بهبود وضعیت تغذیه بیمار انجام می‌شود. همچنین هرگونه عفونت فعال در بدن بیمار مانند عفونت ریوی یا ادراری باید درمان شود.

بیماری‌های زمینه‌ای بیمار مانند دیابت و فشارخون نیز نیاز به کنترل دارند. برای جلوگیری از تشکیل لخته خون، داروهای ضد انعقاد تجویز می‌شوند. در نهایت، به بیمار آموزش تکنیک‌های کاهش استرس داده می‌شود تا در بهترین وضعیت ممکن برای جراحی آماده باشد و خطر عوارض بعد از عمل کاهش یابد. نکات آمادگی پیش از عمل عبارت است از:

  • بهینه‌سازی تغذیه و وزن، دریافت مکمل پروتئینی در صورت نیاز
  • کنترل دقیق قند خون و فشار خون و تنظیم داروها
  • ترک سیگار و الکل و انجام تمرینات تنفسی و هوازی سبک
  • واکسیناسیون در صورت احتمال برداشت طحال و نیاز به ایمنی‌سازی
  • برنامه‌ریزی برای حمایت خانوادگی، مراقبت در منزل و مشاوره درد

مراقبت های بعد از جراحی سرطان پانکراس

مراقبت بعد از عمل لوزالمعده برای سرطان شامل مراقبت‌های تخصصی در بخش مراقبت ویژه همراه با کنترل درد، مایعات، الکترولیت‌ها و قند خون در اولویت قرار می‌گیرد. تغذیه ابتدا به صورت مایعات شفاف و سپس به مرور به سمت غذاهای نرم می‌رود و گاهی در روزهای نخست از تغذیه لوله‌ای یا مکمل‌های پرکالری استفاده می‌شود.

برای پیشگیری از لخته پزشک راه‌رفتن زودهنگام، استفاده جوراب فشاری و مصرف داروهای ضدانعقاد را توصیه می‌کند. آموزش بیمار درباره مراقبت از زخم، علائم هشدار مانند تب یا ترشح غیرعادی و زمان‌بندی ویزیت‌ها بخش مهم برنامه ترخیص است. برخی از مراقبت‌های بعد از جراحی سرطان پانکراس عبارت است از:

  • داروهای مسکن برای کنترل درد
  • آنتی‌بیوتیک‌ برای جلوگیری از عفونت
  • بهبود تغذیه
  • پیشگیری از عوارض تنفسی
  • داروهای ضد‌انعقاد برای جلوگیری از تشکیل لخته خون
  • مدیریت دیابت
  • پیگیری و پایش بیمار
  • برنامه‌های توانبخشی برای بازیابی قدرت و عملکرد بیمار
اقدام مراقبتیهدفزمان اجرانکته مهم
کنترل دردبهبود حرکت و تنفساز روز اولمسکن‌ها طبق برنامه مصرف شوند
آنتی‌بیوتیکپیشگیری از عفونتپس از عمل تا زمان مورد نیازپایش زخم حیاتی است
بهبود تغذیهبازگشت توان و ترمیم زخمتدریجی از مایعات شفافگاهی تغذیه لوله‌ای نیاز است
پیشگیری از لختهجلوگیری از ترومبوزروزهای اولراه‌رفتن زودهنگام و ضدانعقاد
مدیریت دیابتکنترل قند خونطول نقاهتنیاز به انسولین شایع است
مراقبت از زخمپیشگیری از عفونتروزانهتوجه به ترشح غیرعادی مهم است
توانبخشیبازیابی قدرتاز هفته‌های اولتمرینات سبک آغاز می‌شود
جدول مراقبت‌ها و اقدامات بعد از جراحی سرطان پانکراس

دوران نقاهت بعد از جراحی سرطان پانکراس

دوران نقاهت پس از عمل سرطان پانکراس معمولا طولانی است و به مرحله بیماری و نوع جراحی انجام شده بستگی دارد. در دوران نقاهت، بیمار نباید در روزها و هفته‌های اول به استراحت کامل در بستر محدود شود، بلکه باید طبق برنامه تیم جراحی و فیزیوتراپی، خیلی زود (معمولاً از روز اول یا دوم) از تخت بلند شده، روی صندلی بنشیند و پیاده‌روی‌های کوتاه و مکرر انجام دهد؛ در عین حال از فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام تا تأیید جراح خودداری کند. پرهیز از هرگونه فعالیت خسته‌کننده در این مرحله امری ضروری است. دوران نقاهت معمولا ۳ تا ۶ ماه به طول می‌انجامد و پیروی از دستورات پزشکی و داشتن صبر و حوصله از عوامل مهم در بهبود سریع‌تر بیمار هستند.

متن انگلیسی:
You will probably be able to return to work or your normal routine in about 1 month. It will probably take about 3 months for your strength to come back fully. You may need more treatment for the cancer, such as chemotherapy or radiation. Most people regain their normal appetite in about 8 weeks
ترجمه متن:
احتمالاً در عرض یک ماه می‌توانید به سر کار یا روال عادی خود بازگردید. احتمالاً حدود ۳ ماه طول می‌کشد تا قدرت شما به طور کامل بازگردد. ممکن است برای سرطان به درمان بیشتری مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی نیاز داشته باشید. اکثر مردم در حدود ۸ هفته اشتهای طبیعی خود را به دست می‌آورند.

myhealth.alberta

ورزش بعد از جراحی سرطان پانکراس

فعالیت فیزیکی و ورزش پس از جراحی سرطان لوزالمعده بسیار مهم و ضروری است. اما میزان و زمان شروع فعالیت‌های ورزشی باید با توجه به شرایط بیمار و مرحله بهبودی تعیین شود. معمولا در چند هفته اول پس از عمل، بیمار اجازه انجام فعالیت‌های خفیف مانند راه رفتن در اطراف تخت یا کوتاه‌مدت در خانه را دارد.

به تدریج و با بهبود وضعیت بیمار، فعالیت‌های ورزشی سبک‌تر مانند پیاده‌روی آرام و کوتاه مدت نیز اضافه می‌شوند. معمولا بعد از ۴-۶ هفته، بیمار می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی متوسط مانند ورزش‌های کششی، تقویت عضلات و دوچرخه ثابت بپردازد.

مراقبت بعد از عمل ویپل

بعد از عمل ویپل چند اتصال جدید در دستگاه گوارش ساخته می‌شود، به همین دلیل مراقبت دقیق خیلی مهم است. پزشک و پرستار هر روز مقدار ترشحی را که از لوله‌های درن بیرون می‌آید چک می‌کنند و اگر نشانه‌ای از نشت مایع پانکراس باشد زود متوجه می‌شوند. گاهی معده کمی کند تخلیه می‌شود یا صفرا خوب عبور نمی‌کند که با دارو و صبرِ چندروزه بهتر می‌شود. برای کمک به هضم، معمولا قرص آنزیم پانکراس همراه غذا و داروهای کاهنده اسید معده داده می‌شود.

برای پیشگیری از عفونت ریه و لخته شدن خون، نفس‌های عمیق با دستگاه تنفسی ساده و راه رفتن سبک از همان روزهای اول شروع می‌شود. تغذیه هم به صورت وعده‌های کوچک ولی پرانرژی ادامه پیدا می‌کند تا بدن سریع‌تر نیرو بگیرد و زخم‌ها بهتر ترمیم شوند. اگر هر کدام از این موارد غیرعادی شد، تیم درمان بر اساس وضعیت شکم، تحمل غذا و نتایج آزمایش‌ها تصمیم می‌گیرد چه کاری لازم است.

مراقبت بعد از عمل ویپل
بعد از عمل ویپل چند اتصال جدید در دستگاه گوارش ساخته می‌شود، به همین دلیل مراقبت دقیق خیلی مهم است.

بعد از عمل سرطان پانکراس چه بخوریم؟

پس از جراحی سرطان لوزالمعده، پیروی از رژیم غذایی مناسب بسیار مهم است و باید به موارد زیر در تغذیه توجه کرد:

  • رژیم غذایی سبک و آسان هضم و غذاهای نرم مانند سوپ، پوره، ماست و دسرهای شیری، غذاهای کم چرب و کم فیبر و پرهیز از غذاهای سنگین و پرچرب
  • افزایش مصرف پروتئین مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ و پنیر، لوبیا، سویا و حبوبات و مکمل‌های پروتئینی در صورت نیاز
  • تامین کالری کافی، استفاده از روغن‌ها و چربی‌های سالم، مصرف مکرر غذا به مقدار کم و استفاده از مکمل‌های غذایی در صورت کاهش اشتها
  • حفظ رطوبت بدن با مصرف مایعات فراوان مانند آب، آب میوه و شربت، پرهیز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی
  • پیروی از توصیه‌های تغذیه‌ای متخصص

 عوارض بعد از عمل جراحی سرطان پانکراس

هرچند پیشرفت‌های جراحی و مراقبت‌های مدرن عوارض جراحی را کاهش داده ، اما عمل پانکراس همچنان جزو جراحی‌های بزرگ است و به آگاهی و پیگیری نیاز دارد. شایع‌ترین عارضه نشت پانکراتیک است که با پایش دقیق درن‌ها و کنترل می‌شود. تاخیر در تخلیه معده ممکن است باعث تهوع و نیاز به تغذیه لوله‌ای موقت شود و عفونت زخم یا داخل شکمی با آنتی‌بیوتیک و درناژ درمان می‌شود. عوارض جراحی سرطان پانکراس به مرحله بیماری، محل و نوع جراحی انجام شده بستگی دارند. برخی از مهمترین این عوارض عبارتند از:

  • خونریزی در محل عمل جراحی یا داخل شکم
  • به علت باز بودن محل جراحی، خطر ابتلا به عفونت در محل عمل یا داخل شکم وجود دارد.
  • ایجاد کانال یا فیستول بین اعضای داخلی بدن
  • احتمال گرفتگی و انسداد روده پس از جراحی
  • نشت مایع پانکراس در محل جراحی
  • دیابت
  • سوء تغذیه
پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری

جراحی سرطان پانکراس یا پانکراتکتومی، عمل جراحی پیچیده و دشواری است که ممکن است عوارض جدی آن تا آخر عمر با بیمار باقی بماند و باعث بروز مشکلات دستگاه گوارش شود. این جراحی زمانی بهترین نتایج را خواهد داشت که متناسب با شرایط بیمار باشد، تیم جراحی تجربه کافی داشته باشد و برنامه‌ای مشخص برای قبل و بعد از عمل در نظر گرفته شود. آمادگی کامل، کنترل درد و تغذیه مناسب پس از عمل و هماهنگی نزدیک با انکولوژی برای درمان‌های تکمیلی، احتمال عود را کاهش می‌دهد. اگر جراح، عمل سرطان لوزالمعده را تجویز کند، به این دلیل است که معتقد است انجام جراحی بیشتر به نفع بیمار است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

اقدامات ضروری بعد از جراحی سرطان پانکراس عبارتند از: پیگیری منظم پزشکی، انجام معاینات و آزمایشات دوره‌ای و درمان‌های تکمیلی مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، رعایت رژیم غذایی مناسب و انجام فعالیت‌های فیزیکی، استراحت مناسب و مدیریت استرس. ویزیت‌های پیگیری برای ارزیابی زخم، تنظیم آنزیم‌ها و بررسی نتایج پاتولوژی ضروری است. در صورت کاهش وزن یا اسهال چرب، مشاوره تغذیه و مصرف آنزیم کمک‌کننده خواهد بود.

مدت بستری بسته به نوع عمل، عوارض و وضعیت بیمار متفاوت است و معمولاً چندین روز تا بیش از یک هفته طول می‌کشد. ارزیابی تیم جراحی شاخص اصلی تعیین زمان ترخیص است. از فعالیت‌های سنگین تا تایید پزشک پرهیز کنید و برنامه بازتوانی را طبق توصیه‌ها ادامه دهید. زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره پس از جراحی پانکراس متغیر است و ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. بیشتر بیماران طی چهار تا شش هفته به کارهای روزمره عادی برمی‌گردند. روند بهبود بسته به نوع عمل و شرایط زمینه‌ای متفاوت است.

پس از دریافت پاسخ پاتولوژی، درمان ادجوانت مانند شیمی‌درمانی معمولاً طی چند هفته آغاز و چند ماه ادامه می‌یابد. ویزیت‌های پیگیری با آزمایش‌ها و تصویربرداری طبق برنامه زمان‌بندی‌شده انجام می‌شود. مدیریت تغذیه، کنترل قند و بازتوانی نیز به صورت موازی ادامه پیدا می‌کند. هدف کاهش احتمال عود و بازگشت به کیفیت زندگی مطلوب است.

محل تومور، اندازه و درگیری عروقی، وضعیت مجاری صفرا و دوازدهه و شرایط عمومی بیمار نوع عمل را تعیین می‌کند. در تومورهای سر پانکراس بیشتر عمل ویپل و در تومورهای تنه و دم برداشت دیستال انجام می‌شود. در موارد منتخب کم‌تهاجمی و درگیری عروقی بازسازی‌پذیر نیز مطرح می‌شود. تصمیم نهایی پس از بررسی چندتخصصی اتخاذ می‌شود.

این جراحی بزرگ است اما در مراکز با حجم عمل بالا و تیم مجرب، ایمنی آن قابل قبول است و مزایای آن در بیماران مناسب بر خطرات می‌چربد. پایش دقیق، پیشگیری از لخته و عفونت و مدیریت تغذیه‌ای عوارض را کاهش می‌دهد. انتخاب مرکز مناسب و آماده‌سازی پیش‌عمل نقش کلیدی دارد. گفت‌وگو درباره ریسک‌های فردی پیش از عمل ضروری است.

درد پس از عمل انتظار می‌رود اما با روش‌های چندوجهی کنترل درد، قابل مدیریت است. استفاده از پمپ‌های ضد درد، داروهای خوراکی و حرکت زودهنگام شدت درد را کاهش می‌دهد. اگر درد ناگهانی تشدید شود یا با تب و تهوع همراه باشد باید سریع ارزیابی شوید. ارتباط منظم با تیم درمان به تنظیم بهتر داروها کمک می‌کند.

وجود درن و ترشحات اندک در روزهای نخست طبیعی است و تیم درمان با سنجش آنزیم درن، خطر نشت پانکراتیک را بررسی می‌کند. افزایش غیرعادی حجم یا تغییر رنگ و بوی ترشح نیاز به ارزیابی دارد. اغلب نشت‌های خفیف با درمان محافظه‌کارانه کنترل می‌شوند. رعایت رژیم غذایی مناسب و پیگیری دقیق روند ترشحات اهمیت دارد.

امتیاز شما به مقاله:
(4.8از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
از سال ۹۵ فعالیت خود را در حوزه تولید و مدیریت محتوا آغاز کرده‌ام و همیشه مشتاق روبرویی با موقعیت‌های جدید شغلی‌ هستم. آشنایی با دنیای متفاوت در حوزه‌های مختلف مانند پزشکی و سلامت نیز من را به دنبال کردن سبک زندگی سالم تشویق می‌کند. به همین دلیل همکاری‌ام با دکترتو شروع شد.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره جراحی سرطان پانکراس

  1. صدیفه حسین زاده گفت:

    همسر بنده کنسر پانکراس داشت بعداز عمل ویپل که توسط اقای دکتر متولیان که بسیار حاذق و متعهد هستند انجام شد وبعد از شیمی درمانی و رادیو اکتیو متاسفانه متاستاز به کبد ومغز استخوان داد و بعداز ۴سال بعد از عمل به رحمت خدا رفت.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      از شنیدن این خبر بسیار متأسفم. از دست دادن همسر بعد از سال‌ها مبارزه با بیماری، بسیار دردناک است. امیدوارم خاطرات خوبتان اندکی آرامش قلبی بیاورد و حمایت عزیزان در این روزهای سخت به شما قوت بدهد.

  2. اصغر غلامی گفت:

    سلام دوماه عمل کردم سه فرزند دارم کارگرم خیلی داره بهم سخت میگذره کمکم کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام، بعد از عمل سرطان پانکراس دوران نقاهت و بازتوانی ممکن است طولانی و چالش‌برانگیز باشد، به‌خصوص زمانی که شرایط کاری سخت دارید. مهم است که به‌خوبی استراحت کنید، تغذیه مناسب و متعادل داشته باشید و تحت نظر پزشک یا تیم درمانی باشید تا مراقبت‌های لازم انجام شود. همچنین مشورت با روانشناس یا گروه‌های حمایتی می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با شرایط کنار بیایید و انرژی لازم برای ادامه زندگی و کار را پیدا کنید. در صورت امکان، سعی کنید از کمک خانواده و دوستان استفاده کنید و بار کاری خود را کم کنید تا بهبود سریع‌تر اتفاق بیفتد.