فهرست مطالب
رگ سیاتیک بزرگ‌ترین عصب بدن است. این عصب از ناحیه ستون فقرات کمری شروع و به سمت هر دو پا حرکت می‌کند. فشار روی این عصب، معمولاً به علت فتق دیسک یا تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات، می‌تواند موجب درد، التهاب، بی‌حسی و در مواردی ضعف در پاها شود. اگرچه درد سیاتیک ممکن است به طور طبیعی و با درمان‌های خانگی بهبود یابد، در برخی موارد نیاز به درمان‌های پزشکی و حتی جراحی وجود دارد. بیماری سیاتیک انواع مختلفی دارد که بسته به مدت زمان علائم و شدت آن‌ها متفاوت است. از سیاتیک حاد که معمولاً درد آن بین ۴ تا ۸ هفته طول میکشد، تا سیاتیک مزمن که می‌تواند بیش از ۸ هفته ادامه یابد و به درمان‌های خاص نیاز دارد. درک دقیق علل و نوع سیاتیک برای انتخاب درمان مناسب و جلوگیری از عوارض بیشتر بسیار مهم است. برای مشاوره تخصصی و پیگیری بهتر، می‌توانید از سایت دکترتو نوبت ویزیت از متخصصین نورولوژی و ارتوپدی بگیرید و از مشاوره آنلاین پزشکان متخصص بهره‌مند شوید.
رگ سیاتیک – عصب سیاتیک چیست؟
سیاتیک به دردی گفته میشود که در طول مسیر عصب سیاتیک حرکت می‌کند. عصب سیاتیک از ناحیه باسن شروع و به سمت هر یک از پاها حرکت می‌کند. این وضعیت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که فتق دیسک یا رشد بیش از حد استخوان به ریشه‌های عصبی ستون فقرات کمری فشار وارد کند. این فشار معمولاً در بخش‌های بالایی عصب سیاتیک رخ می‌دهد و باعث التهاب، درد و گاهی بی‌حسی در پای آسیب‌دیده میشود. اگرچه درد سیاتیک می‌تواند شدید باشد، اما در مواردی که به دلیل فتق دیسک ایجاد میشود، با یک درمان مناسب در طول چند هفته تا چند ماه برطرف خواهد شد. در صورتی که افراد با سیاتیک شدید و ضعف پا یا تغییرات در عملکرد روده یا مثانه مواجه شوند، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.
۱. مسیر عصب سیاتیک در بدن
عصب سیاتیک بزرگ‌ترین عصب بدن است و اصلی‌ترین عصب کنترل‌کننده پاها به شمار می‌رود و به شما امکان می‌دهد تا راه بروید، بدوید و حتی بایستید. این عصب یک عصب طولانی و مهم است که از خارج ستون فقرات شما شروع شده و از طریق لگن، به باسن، پشت ران و سپس به پشت ساق هر پا می‌رسد. این عصب از روی ماهیچه‌های سرینی (باسن) و همسترینگ (پشت ران‌ها) عبور کرده و به ساق پا می‌رسد. عصب سیاتیک از نوع عصب مختلط است، یعنی هر دو عملکرد حرکتی و حسی را بر عهده دارد.
عملکرد عصب سیاتیک
عملکرد صحیح عصب سیاتیک برای حرکت طبیعی، احساسات حسی در پا و کنترل عضلات ضروری است. در صورتی که این عصب تحت فشار قرار گیرد یا آسیب ببیند، می‌تواند منجر به درد شدید، بی‌حسی و ضعف در ناحیه پای پایین شود. عصب سیاتیک دو نوع عملکرد اصلی دارد:
- عملکرد حرکتی: این عملکرد به حرکت عضلات ساق و پا کمک می‌کند.
- عملکرد حسی: این عملکرد به شما کمک می‌کند تا احساسات مختلفی چون درد، بی‌حسی یا گزگز را در پاهای خود حس کنید.
با اینکه عصب سیاتیک از ماهیچه‌های گلوتئال (باسن) عبور می‌کند، هیچ شاخه عصبی به این ماهیچه‌ها اختصاص ندارد.
۱. عملکرد حرکتی
یکی از وظایف اصلی عصب سیاتیک، اتصال سیستم عصبی مرکزی به پاها است. شما از این عصب برای انجام حرکاتی همچون خم کردن زانوها، انگشتان پا و پاهای خود استفاده می‌کنید. عملکرد حرکتی عصب سیاتیک به حرکت عضلات پاها و پاهای شما کمک می‌کند.
۲. عملکرد حسی
عصب سیاتیک عصب حسی را برای پوست پا و ساق ساق فراهم می‌کند (به جز ساق داخلی که توسط عصب صافن عصب دهی میشود)
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
People who are pregnant, have a sedentary lifestyle or have diabetes have a higher risk of sciatica.
ترجمه متن:
افرادی که باردار هستند، سبک زندگی کم تحرکی دارند یا دیابت دارند، بیشتر در معرض خطر سیاتیک هستند.
بیماری های عصب سیاتیک
بسته به طول مدت علائم و درگیری یک یا هر دو پا، سیاتیک انواع مختلفی دارد. به طور کلی انواع بیماری های عصب سیاتیک عبارت‌اند از:
| نوع بیماری | شرح |
|---|---|
| سیاتیک حاد | سیاتیک حاد معمولا به مدت ۴ تا ۸ هفته طور میکشد. این درد ممکن است با روش درمان خانگی کنترل شود و معمولاً به درمان پزشکی نیاز ندارد. |
| سیاتیک مزمن | سیاتیک مزمن درد مداوم عصب سیاتیک است که بیش از ۸ هفته طول میکشد و معمولاً با درمان خانگی فروکش نمی‌کند. بسته به علت، سیاتیک مزمن نیاز به درمان غیر جراحی یا جراحی خواهد داشت. |
| سیاتیک متناوب | سیاتیک متناوب نوعی درد عصب سیاتیک است که هر دو پا را به طور متناوب تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع سیاتیک نادر است و به احتمال زیاد ناشی از مشکلات دژنراتیو در مفصل ساکروایلیاک خواهد بود. |
| سیاتیک دو طرفه | سیاتیک دو طرفه در هر دو پا به صورت هم‌زمان با هم رخ می‌دهد. این نوع سیاتیک نادر است و ممکن است به دلیل تغییرات دژنراتیو در مهره ها یا دیسک در چندین سطح ستون فقرات یا به دلیل شرایط جدی مانند سندرم دم اسبی رخ دهد. |
| سیاتیک کیف پول | به طور غیر رسمی، اصطلاح سیاتیک کیف پول ممکن است برای توصیف درد سیاتیکی استفاده شود که هنگام نشستن روی کیف پول یا هر شیئی در جیب پشت شلوار وجود دارد رخ می‌دهد. |
علائم پاره شدن رگ سیاتیک
اگر دچار پارگی رگ سیاتیک شوید، با مشاهده علائمی که مخصوص این مشکل هستند متوجه آن خواهید شد. به صورت کلی رایج‌ترین نشانه‌های پاره شدن رگ سیاتیک شامل موارد زیر میشود.
- ضعف هنگام خم شدن زانو
- مشکل در خم کردن پا به داخل یا پایین
- مشکل در راه رفتن روی انگشتان پا
- مشکل در خم شدن به جلو یا عقب
- رفلکس‌های غیر طبیعی یا ضعیف
- از دست دادن حس یا احساس بی حسی
علائم گرفتگی رگ سیاتیک
علائم گرفتگی سیاتیک می‌تواند شامل موارد زیر باشد. با آگاهی از این علائم می‌توانید بیماری را در سریع‌ترین زمان تشخیص دهید و درمان کنید.
- درد: درد سیاتیک به دلیل فشار روی عصب (های) آسیب دیده ایجاد میشود. اکثر بیماران درد سیاتیک را چیزی شبیه به درد فرو رفتن یک سوزش یا یک شوک الکتریکی توصیف می‌کنند. این درد همچنین اغلب به ساق پا در سمت آسیب دیده گسترش پیدا می‌کند. درد معمولاً با سرفه، عطسه، خم شدن یا بلند کردن پاها به سمت بالا هنگام دراز کشیدن به پشت اتفاق می‌افتد.
- گزگز یا سوزن سوزن شدن (پارستزی): این احساس شبیه به احساسی است که وقتی پایی به خواب می‌رود دارید.
- بی حسی: بی‌حسی زمانی است که نمی‌توانید پوست نواحی آسیب دیده پشت یا پای خود را احساس کنید. این اتفاق به این دلیل اتفاق می‌افتد که سیگنال‌های پشت یا پای شما در رسیدن به مغز شما به مشکل برمی‌خورند.
- ضعف عضلانی: ضعف عضلانی در نتیجه سیاتیک زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنال‌های عضلانی در رسیدن به پشت پا یا پاها با مشکل مواجه شوند.
- بی اختیاری ادرار یا بی اختیاری مدفوع: بی اختیاری ادرار یا بی اختیاری مدفوع یک علامت بسیار شدید ابتلا به درد سیاتیک است. در چنین حالتی سیگنال‌هایی که مثانه و روده را کنترل می‌کنند به مقصد نمی‌رسند.
علائم گرفتگی رگ سیاتیک کلافه‌ات کرده؟
برای درمان نوبت بگیر.
علت درد رگ سیاتیک
سیاتیک به دردی گفته میشود که در طول مسیر عصب سیاتیک حرکت می‌کند. این عصب از ناحیه باسن شروع شده و به سمت هر یک از پاها ادامه می‌یابد. معمولاً درد سیاتیک زمانی ایجاد میشود که فشار ناشی از فتق دیسک یا رشد غیرعادی استخوان‌ها به ریشه‌های عصبی ستون فقرات کمری وارد شود. این فشار معمولاً در بخش‌های بالایی عصب سیاتیک اتفاق می‌افتد و باعث التهاب، درد و گاهی بی‌حسی در پای آسیب‌دیده میشود. در حالی که درد سیاتیک می‌تواند بسیار شدید باشد، اما در بسیاری از موارد که به علت فتق دیسک است، با درمان‌های مناسب در چند هفته یا چند ماه بهبود می‌یابد. در موارد شدیدتر، که همراه با ضعف پا یا تغییرات در عملکرد روده و مثانه است، ممکن است جراحی لازم شود.
تشخیص آسیب یا التهاب رگ سیاتیک
پزشکان از تست‌های مختلفی برای تشخیص مشکلات کمر و سیاتیک استفاده می‌کنند. یکی از این تست‌ها، “تست پای صاف” است که به تشخیص دقیق‌تر بیماری کمک می‌کند. در این تست، پزشک از شما می‌خواهد که دراز بکشید و پاهای خود را صاف کنید. سپس پاها به آرامی بلند می‌شوند و پزشک از شما می‌پرسد که چه زمانی درد یا علائم دیگر شروع میشود. سایر آزمایش‌ها مانند اشعه ایکس ستون فقرات، اسکن سی تی، MRI و الکترومیوگرافی نیز می‌توانند برای تشخیص و شناسایی علل دقیق سیاتیک به کار روند. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا سیاتیک را از سایر مشکلات مشابه تشخیص دهد.
درمان رگ سیاتیک
درمان سیاتیک معمولاً به کاهش درد و افزایش تحرک فرد مبتلا کمک می‌کند. بسیاری از درمان‌ها را می‌توان خودتان انجام دهید، اما اگر سیاتیک شما شدید باشد یا به درمان‌های خانگی پاسخ ندهد، گزینه‌های درمانی بیشتری وجود دارد. انواع روش درمان رگ سیاتیک عبارت‌اند از:
- یخ: استفاده از کمپرس سرد یا یخ در چند روز اول پس از شروع درد می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. برای این کار از کیسه یخ یا کیسه سبزیجات یخ زده استفاده کنید (اما همیشه آن را در یک حوله بپیچید تا از آسیب‌های ناشی از سرما به پوست جلوگیری شود.). هر بار ۲۰ دقیقه یخ را روی ناحیه دردناک قرار دهید و چند بار در روز تکرار کنید.
- گرما: پس از چند روز استفاده از یخ، می‌توانید از پد گرم‌کننده یا کمپرس گرم برای تسکین درد استفاده کنید. حرارت را هر بار به مدت ۲۰ دقیقه روی ناحیه درد قرار دهید. اگر هنوز درد دارید، می‌توانید بین استفاده از گرما و سرما تغییر دهید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
- داروهای بدون نسخه: داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن معمولاً اولین انتخاب برای درمان سیاتیک هستند. این داروها به کاهش درد، تورم و التهاب کمک می‌کنند.
- کشش و فعالیت: یادگیری نحوه انجام حرکات کششی مناسب می‌تواند به کاهش درد سیاتیک کمک کند. یک مربی می‌تواند به شما کمک کند تا تمرینات کششی و تقویتی برای عضلات کمر و شکم انجام دهید. همچنین، تمرینات هوازی مانند پیاده‌روی یا شنا هم می‌توانند مفید باشند.
اگر درمان‌های خودمراقبتی پس از چند هفته نتیجه نداد، باید با یک پزشک مشورت کنید. در این صورت، درمان‌های محافظه‌کارانه گزینه‌های مناسبی خواهند بود.
- داروهای تجویزی: در صورتی که داروهای بدون نسخه موثر نباشند، پزشک ممکن است داروهای مسکن، شل‌کننده‌های عضلانی یا داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و ضد تشنج تجویز کند که به کاهش درد مزمن یا درد عصبی کمک می‌کنند.
- فیزیوتراپی: هدف از فیزیوتراپی، انجام تمریناتی برای کاهش فشار روی عصب سیاتیک است. فیزیوتراپی می‌تواند شامل تمرینات کششی یا فعالیت‌های کم‌تأثیر مانند پیاده‌روی، شنا یا ایروبیک در آب باشد.
- تزریقات ستون فقرات: تزریقاتی مانند کورتیکواستروئیدها می‌توانند تسکین کوتاه‌مدت (معمولاً تا سه ماه) فراهم کنند. این تزریقات معمولاً شامل بی‌حسی موضعی هستند، بنابراین ناراحتی کمتری ایجاد می‌کنند.
- درمان‌های جایگزین: این درمان‌ها به طور فزاینده‌ای محبوب شده‌اند و شامل روش‌هایی مانند کایروپراکتیک برای تنظیم ستون فقرات، یوگا، طب سوزنی و ماساژ درمانی هستند.
در صورت عدم بهبود علائم و یا تشدید درد هم ممکن است جراحی گزینه‌ای مناسب برای درمان سیاتیک باشد.
۱. جا انداختن رگ سیاتیک
اصطلاح “جا انداختن رگ سیاتیک” معمولاً به معنای درمان آسیب یا فشاری است که بر روی عصب سیاتیک وارد میشود. در حقیقت، این عبارت به طور علمی دقیق نیست، چرا که عصب سیاتیک به هیچ عنوان قابل “جا انداختن” نیست. در درمان سیاتیک، هدف کاهش فشار به عصب و تسکین التهاب است. این درمان‌ها معمولاً شامل روش‌هایی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهابی، گرما و یخ‌درمانی و در موارد شدیدتر، جراحی یا تزریقات برای کاهش التهاب هستند. همچنین، رعایت وضعیت بدنی صحیح و انجام تمرینات تقویتی برای عضلات کمر و شکم می‌تواند از بروز مشکلات مرتبط با سیاتیک پیشگیری کند.
متن انگلیسی:
my.clevelandclini
Often, sciatic nerve pain worsens if you stay in one position for long periods. It may also flare up when you move forcefully and suddenly, such as when you sneeze.
ترجمه متن:
اغلب اوقات اگر برای مدت طولانی در یک وضعیت بمانید، درد عصب سیاتیک بدتر میشود. همچنین ممکن است هنگام حرکت شدید و ناگهانی مانند زمانی که عطسه می‌کنید هم درد تشدید پیدا کند.
دنبال راه حلی برای درمان درد سیاتیکی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
پیشگیری از مشکلات رگ سیاتیک
برای کاهش خطر ابتلا به سیاتیک و جلوگیری از عود آن، رعایت نکاتی مانند انجام ورزش برای سیاتیک، تقویت عضلات مرکزی و حفظ وضعیت بدنی مناسب هنگام نشستن و ایستادن ضروری است. تمرینات برای تقویت عضلات شکم و کمر، استفاده از صندلی‌های مناسب با پشتی و تکیه‌گاه دست، و رعایت اصول صحیح بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند از فشار به ستون فقرات جلوگیری کند. همچنین، تغییر وضعیت بدن در زمان ایستادن و استفاده از لوازمی مانند بالش یا حوله هم به محافظت از کمر کمک می‌کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سیاتیک می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد و در مواردی که به درستی درمان نشود، مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. توجه به علائم اولیه و اقدام به درمان صحیح در مراحل اولیه می‌تواند از بروز مشکلات مزمن جلوگیری کند. بسته به شدت درد و علت آن، درمان‌های مختلفی از جمله فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب یا در موارد خاص جراحی ضروری خواهد بود که پزشک مغز و اعصاب و دکتر ارتوپد می‌توانند بهترین راهکارهای درمانی را ارائه دهند.
در صورتی که شما نیز دچار درد رگ سیاتیک – عصب سیاتیک شده‌اید و به دنبال راهکارهای مناسب برای درمان آن هستید، می‌توانید برای دریافت مشاوره پزشکی و برنامه‌ریزی درمانی مناسب، نوبت ویزیت حضوری و آنلاین خود را از سایت دکترتو بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!