فهرست مطالب
«ساعت سه صبح است. مردی در اتاق نیمهتاریک نشسته، دهانش خشک شده، دستهایش میلرزد و چیزی درونش فریاد میزند: فقط یک نخ دیگر؛ فقط یکی. اما باید مقاومت کرد. نفس عمیقی میکشد، پاهایش را جمع میکند و چشمانش را میبندد. بدنش در حال پس زدن نیکوتین است، بالاخره موفق میشود سم را بیرون بیندازد؛ اما ذهنش هنوز در بند است.» این صحنه برای بسیاری از کسانی که تصمیم گرفتهاند سیگار را برای همیشه کنار بگذارند، آشنا است. ترک نیکوتین فقط یک فرایند زیستی نیست، بلکه یک جنگ روانی هم هست. این مقاله از دکترتو، مسیری است از لحظهای که آخرین سیگار خاموش میشود تا روزهایی که بدن پاک میشود و ذهن آرامتر میشود. بیایید قدمبهقدم ببینیم که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود و مهمتر از آن، چه چیزی در دل و ذهن فرد باقی میماند. اگر شما نیز از این فرآیند واهمه دارید بهتر است از طریق سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو با بهترین متخصصین روانپزشک و روانشناس مشورت کنید.
پاک شدن بدن از نیکوتین چقدر زمان می برد؟
این که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، تا حدود زیادی به این بستگی دارد که چه مدت تا قبل از ترک، سیگار مصرف میکردید. با این حال معمولا فرایند حذف نیکوتین از بدن تدریجی است و از همان ساعات اولیه ترک سیگار، نیکوتین شروع به خارج شدن از بدن میکند. برای بیشتر افراد، نیکوتین بعد از یک ماه به صورت کامل از بدن خارج میشود و علائم هم به تدریج ناپدید میشوند. البته این بازه زمانی میتواند کمتر یا بیشتر شود. نیکوتین یک ماده اعتیادآور است و به همین دلیل هم باید تمام اثری که این ماده روی بدن گذاشته، از بین برود. برای اکثر افراد، فرایند حذف نیکوتین تا مدتها، شامل مبارزه ذهنی برای ترک کردن کامل سیگار است.
متن انگلیسی:
webmd
Nicotine withdrawal usually lasts only a month or so, but you could be fighting the mental battle against cigarettes for a long time.
ترجمه متن:
ترک نیکوتین معمولاً فقط یک ماه یا بیشتر طول میکشد، اما ممکن است مدت زیادی در حال مبارزه ذهنی برای ترک سیگار باشید.
۱. مراحل حذف نیکوتین از بدن
بسته به مدت زمانی که سیگار کشیدهاید و تعداد سیگاری که در روز میکشید، علائم ترک نیکوتین و این که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، متفاوت است و میتواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد. با این حال مراحل حذف نیکوتین از بدن از همان ساعات اولیه ترک به تدریج شروع میشود. در هفته اول، خصوصا روزهای سوم تا پنجم، همیشه بدترین زمان است، چرا که برای اکثر افراد این زمانی است که تقریبا نیکوتین به صورت کامل از بدن خارج میشود و به همین دلیل هم اکثر افراد دچار سردرد، هوس شدید و بی خوابی میشوند. در کل نیمه عمر نیکوتین در بدن کوتاه است و این ماده بعد از ورود به بدن، به بیش از ۲۰ ماده مختلف از جمله کوتینین، آنابازین و نورنیکوتین تجزیه میشود. افراد در نهایت این فرآوردههای جانبی را از طریق ادرار خود دفع میکنند. اما هنوز اثراتی که طی هفتهها و ماهها مصرف، نیکوتین روی بدن گذاشته باقی میماند و رفع آنها به زمان نیاز دارد. برای مثال، ممکن است دو هفته طول بکشد که کوتینین (یکی از مواد جانبی تجزیه نیکوتین در بدن) در خون یک فرد سیگاری، به سطح نرمال برسد. چندین هفته هم زمان میبرد تا سطح کوتینین در ادرار کاهش یابد.
متن انگلیسی:
healthline
Cotinine can be a marker to detect exposure to nicotine as it has high sensitivity and its half-life is longer than other nicotine metabolites.
ترجمه متن:
کوتینین میتواند نشانگری برای تشخیص قرار گرفتن در معرض نیکوتین باشد؛ زیرا حساسیت بالایی دارد و نیمه عمر آن طولانیتر از سایر متابولیتهای نیکوتین است.
۲. روز اول بعد از ترک سیگار
از زمان شروع ترک سیگار، معمولا دو ساعت طول میکشد تا نیمی از نیکوتینی که به تازگی وارد بدن شده، پس از مصرف از بدن خارج شود. این نیمه عمر کوتاه به این معنی است که اثرات فوری نیکوتین به سرعت از بین میرود، بنابراین افراد به زودی احساس میکنند که به دوز دیگری نیاز دارند. در روز اول، تغییرات بدن نسبت به ترک سیگار به صورت زیر است:
- بعد از یک ساعت؛ در کمتر از ۲۰ دقیقه پس از کشیدن آخرین سیگار، ضربان قلب کاهش مییابد و به حالت عادی برمیگردد. فشار خون شروع به کم شدن میکند و معمولا گردش خون هم بهتر میشود.
- بعد از ۱۲ ساعت؛ فقط بعد از ۱۲ ساعت بدون سیگار بودن باعث حذف کامل مونوکسید کربن اضافی ناشی از سیگار از بدن میشود و سطح اکسیژن بدن افزایش مییابد.
در کمتر از یک روز بعد از ترک، فشار خون کاهش مییابد و خطر بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالای مرتبط با سیگار کشیدن، به میزان زیادی کمتر میشود. اما هنوز مقادیر زیادی از ترکیبات مضر ناشی از مصرف نیکوتین در بدن باقی مانده است.
۳. روزهای دوم تا سوم
سختترین روزهای ترک سیگار، روزهای سوم تا پنجم است. برای در نظر گرفتن این که تقریبا چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، باید بدانید که روزهای دوم و سوم روزهای بسیار مهمی هستند. دو تا سه روز بعد از ترک، حس بویایی و چشایی بهبود مییابد و لولههای برونش فرد به تدریج در حال پاک شدن از سموم ناشی از سیگار هستند. اکثر افراد متوجه میشوند که سه روز بعد از ترک سیگار و حذف نیکوتین از بدن، نفس کشیدن برایشان بسیار راحتتر شده است.
۴. روزهای چهارم تا هفتم
روزهای چهارم تا هفتم بعد از ترک سیگار و حذف نیکوتین از بدن، روزهایی هستند که به تدریج علائم ناشی از ترک سیگار شدیدتر میشوند و احتمالا به شدت با سردرد، ضعف و خستگی مواجه خواهید شد. بسیاری از افراد در این روزها به شدت به سرفه میافتند که دلیل آن حذف تدریجی نیکوتین و اثرات مخرب آن، روی مجاری تنفسی است.
روند کامل پاکسازی نیکوتین از بدن
بعد از یک هفته اول، تقریبا روند پاکسازی بدن از نیکوتین کامل شده و حالا بدن در حال از بین بردن علائم و ترمیم است. ترمیم میتواند باعث بروز برخی از علائم شود. حتی با وجود این که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، اما اثرات آن تا چند هفته باقی میماند.
۱. هفته اول
در هفته اول ترک سیگار، با خارج شدن کامل نیکوتین از بدن، احتمالا هوس شدیدتری برای نیکوتین، سردرد و مشکل در خوابیدن را تجربه خواهید کرد. روزهای ۳ تا ۵ زمانی است که این علائم به اوج خود میرسند. اکثر افراد به دلیل تاثیری که نیکوتین روی اشتها دارد، حالا با حذف نیکوتین از بدن، تمایل بیشتری برای غذا خوردن خواهند داشت.
مرحله | مدت زمان | توضیحات |
---|---|---|
کاهش سطح نیکوتین خون | ۶-۱۲ ساعت | پس از آخرین مصرف سیگار، سطح نیکوتین خون بهطور قابل توجهی کاهش مییابد. |
کاهش علائم ترک سیگار | ۱-۲ روز | علائم ابتدایی ترک شامل تحریکپذیری، اضطراب و کاهش تمرکز بهطور عمده در این دوره شروع میشود. |
احساس بهبودی در بویایی و چشایی | ۲-۳ روز | حس بویایی و چشایی شروع به بهبود میکند و طعم غذا بهتر میشود. |
تجدید انرژی و کاهش خستگی | ۱ هفته | در این مدت، بدن انرژی بیشتری پیدا میکند و خستگی ناشی از مصرف سیگار کاهش مییابد. |
بهبود عملکرد ریهها | ۱-۳ ماه | سیستم تنفسی شروع به بهبود میکند و سرفهها کاهش مییابد. |
افزایش عملکرد قلبی و عروقی | ۱-۲ ماه | فشار خون و ضربان قلب بهطور طبیعی شروع به کاهش میکنند و خطر بیماریهای قلبی کم میشود. |
کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی | ۱ سال | بعد از یک سال، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی به نصف کاهش مییابد. |
کاهش خطر سرطان ریه | ۵-۱۰ سال | خطر ابتلا به سرطان ریه به میزان قابل توجهی کاهش مییابد، اما هنوز بیشتر از افراد غیر سیگاری است. |
کاهش خطر سکته مغزی | ۵ سال | خطر سکته مغزی به میزان مشابه افراد غیر سیگاری میرسد. |
بازگشت به وضعیت طبیعی سلامت | ۱۰ سال | خطر سرطان ریه تقریباً به نصف کاهش مییابد و بدن تقریباً به وضعیت طبیعی خود بازمیگردد. |
۲. ماه اول
یک ماه بعد از ترک سیگار، اکثر افراد موفق میشوند که برای همیشه سیگار را ترک کنند. از حالا به بعد، غلبه بر میل به سیگار یک دستاورد ذهنی است، چرا که تنها چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود و بعد از آن تنها تاثیرات روانی نیکوتین باقی میماند. در این مرحله کمک گرفتن از تمرینات تنفسی یا مشاوره درمانی میتواند کمک زیادی کند.
۳. دو ماه بعد از ترک
زمانی که دو تا سه ماه از ترک سیگار و حذف نیکوتین از بدن گذشت، سرفه و نفستنگی به میزان زیادی کاهش مییابد. عملکرد ریهها بهبود مییابد و حالا زمان ترمیم و بهبودی مجاری تنفسی است. اکثر افراد متوجه میشوند که انرژی بیشتری برای انجام دادن کارها و خصوصا ورزش کردن دارند.
عوارض ترک ناگهانی سیگار
اکثر افرادی که سیگار را ترک میکنند، زمانی که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، یک سری علائم جسمی و روانی را تجربه میکنند. این عوارض که معمولا همگی موقتی هستند، شامل موارد زیر است:
- اضطراب
- استرس
- تحریکپذیری
- مشکل خواب
- افسردگی
- بیقراری
- مشکل در تمرکز
- افزایش اشتها
علائم خروج نیکوتین از بدن
همزمان با این موضوع که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، اکثر افراد یکسری علائم دارند که مشخص میکند نیکوتین در حال خارج شدن از بدن آنها است. این علائم عبارتند از:
- میل شدید به کشیدن سیگار، چرا که اثر نیکوتین دو ساعت بعد از آخرین سیگار از بین میرود و فرد تمایل زیادی برای دریافت نیکوتین بیشتر خواهد داشت.
- احساس تحریکپذیری، بدخلقی یا ناراحتی
- مشکل در تمرکز
- افزایش اشتها به دلیل حذف نیکوتین از بدن
- احساس اضطراب و افسردگی شدید
- مشکل در خوابیدن
- سردرد و سرگیجه
- مشکلات گوارشی مانند یبوست
چه عواملی بر سرعت خروج نیکوتین تأثیر می گذارند؟
عوامل متعددی میتواند روی این موضوع که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود، تاثیر داشته باشد. سرعت ترک نیکوتین تحت تأثیر عواملی مانند مدت و دفعات مصرف نیکوتین، سلامت فردی، ژنتیک و وجود استرس یا سایر شرایط سلامت روان قرار دارد. وابستگی به نیکوتین، میزان متابولیسم و حتی محیط اجتماعی نیز میتوانند در این خصوص نقش داشته باشند. به عنوان مثال، مصرف طولانیتر و مکرر، منجر به وابستگی بیشتر و علائم ترک شدیدتر میشود. از طرفی سن، ژنتیک و سلامت کلی بر شدت و مدت ترک نیکوتین تأثیر میگذارند.
راهکارهای تسریع روند پاکسازی بدن از نیکوتین
برای سریعتر کردن زمان خروج نیکوتین از بدن و سرعت بخشیدن به این فرایند، چندین راه حل وجود دارد که موثرترین آنها عبارتند از:
- آب بنوشید: وقتی آب بیشتری مینوشید، نیکوتین بیشتری از طریق ادرار از بدن شما خارج میشود.
- ورزش کنید: این کار سرعت متابولیسم بدن شما را افزایش میدهد که ممکن است منجر به دفع سریعتر نیکوتین شود.
- غذاهای سرشار از آنتیاکسیدان بخورید: آنتیاکسیدانها میتوانند به افزایش سرعت متابولیسم بدن شما کمک کنند.
- درمانهای جایگزین نیکوتین (NRT)، مانند چسبهای نیکوتین، میتوانند به کاهش علائم ترک کمک کنند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
از نظر علمی، حذف نیکوتین از بدن حداقل دو ساعت بعد از آخرین سیگار شروع میشود و برای اکثر افراد تا چند روز ادامه دارد. با این حال این که چند روز بعد از ترک سیگار نیکوتین از بدن خارج میشود و چقدر این فرایند ممکن است برای هر فرد پیچیده باشد، به عوامل مختلفی بستگی دارد. کمک گرفتن از یک روانشناس یا یک پزشک اعصاب و روان برای ترک سیگار میتواند انجام این کار را راحتتر و سریعتر کند. خوشبختانه امکان مشاوره آنلاین دکترتو برای چنین شرایطی فراهم شده است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!