فهرست مطالب
آیا تا به حال در اطراف ناف خود احساس عجیبی داشتهاید؟ این که احساس کنید گویا به طور عجیبی ناف شما در حال حرکت کردن یا جابهجا شدن است یا این که این طور به نظر میرسد که ناف شما حالتی بیرون زده دارد؟ اگر چنین تجربهای داشتهاید یا اینکه چنین حالتی دارید و شما را آزرده کرده است، در این مقاله با ما همراه باشید تا به صورت کامل شما را با مشکلی به نام در رفتگی ناف یا افتادگی ناف آشنا کنیم. این راهنما از دکترتو به شما کمک میکند تا بفهمید در رفتگی ناف چیست و زمانی که این اتفاق میافتد به کدام علائم باید توجه کنید. در ادامه نیز با درمانها و عوارض افتادگی ناف آشنا میشویم. اما اگر علائم خاصی در ناحیه شکم تجربه می کنید بهتر است در این باره با متخصص داخلی مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو برای تعیین وقت حضوری یا مشاوره با دکتر داخلی یا کایروپراکتیتک استفاده کنید.
در رفتگی ناف (افتادگی ناف) چیست؟
در رفتگی ناف یک بیماری شایع است که هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده میشود. این حالتی است که در آن ناف اصطلاحا جابهجا شده و در جای درست خود قرار ندارد. در این رخداد، ناف ممکن است به پهلوها، به سمت بالا یا پایین جابهجا شود. در برخی موارد، ناف حتی ممکن است بچرخد و موقعیت آن تغییر کند. این مشکل در اکثر موارد بیخطر است و درد و ناراحتی خاصی را ایجاد نمیکند. با این حال گاهی اوقات میتواند منجر به تحریک پوست، عفونت یا سایر شرایط پزشکی جدیتر شود و به اقدامات پزشکی نیاز داشته باشد. در بسیاری از مواقع ممکن است افتادگی ناف، عضلات شکم را تحت تاثیر قرار دهد و موجب جابهجایی آنها شود.
ویژگی | توضیحات |
---|---|
علت | ضعف عضلات شکم، افزایش فشار داخل شکمی (به دلیل سرفه، یبوست، بارداری، چاقی) |
علائم | برآمدگی در ناحیه ناف، درد (به خصوص هنگام سرفه یا بلند کردن اجسام سنگین)، احساس ناراحتی در ناحیه ناف |
انواع | فتق نافی نوزادان (معمولاً خود به خود بهبود مییابد)، فتق نافی بزرگسالان (نیاز به درمان دارد) |
عوامل خطر | چاقی، بارداری، یبوست مزمن، سرفه مزمن، بلند کردن اجسام سنگین، سابقه خانوادگی فتق |
عوارض | گیر افتادن روده در فتق (احتقان)، خفگی روده |
تشخیص | معاینه فیزیکی، سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT scan) |
درمان | درمان دارویی (در موارد خفیف)، جراحی (در موارد شدید یا عودکننده) |
علائم در رفتگی ناف در بزرگسالان و کودکان (در رفتگی ناف چه علائمی دارد؟)
در رفتگی ناف هم در بزرگسالان و هم در کودکان دیده میشود. این شرایط میتواند موجب بروز برخی از علائم شود که رایجترین علائم افتادگی ناف شامل موارد زیر میشود:
- ناف شما ممکن است به جای اینکه در مرکز باشد به پهلو یا جلو متمایل شود.
- ممکن است متوجه یک توده در یک طرف ناف خود شوید.
- ناف شما ممکن است فرورفته یا کشیده به داخل به نظر برسد.
- ناراحتی یا درد در ناحیه شکم، به ویژه در هنگام فعالیت بدنی یا هنگام بلند کردن اجسام سنگین
- اسهال
- ناراحتیهای شکمی
- گاز و نفخ شدید شکم
- احساس سنگینی در شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- یبوست و درد شدید معده
- درد در پشت، کمر و ران
- پریودهای دردناک در زنان
- کمبود اشتها
- خونربزی های بیش از حد در طول سیکلهای قاعدگی
- تپش قلب
افتادگی ناف و یبوست
در بسیاری از مواقع فشار و ناراحتی شدیدی به دنبال در رفتگی ناف ایجاد میشود که میتواند روی سیستم گوارشی تاثیر بگذارد. یکی از این شرایط، دشواری در هضم و دفع غذا است که نتیجه آن یبوستهای دورهای و شدید است. معمولا به همراه یبوست، دردهای شدید شکمی هم وجود دارد. به همین دلیل اکثر کسانی که در رفتگی ناف دارند، دچار یبوست هم میشوند. با این حال، برخی از افراد هم ممکن است به دلیل یبوستهای طولانیمدت و فشاری که برای دفع مدفوع به عضلات شکمی اطراف نافشان وارد میشود، دچار در رفتگی ناف شوند.
عکس افتادگی ناف
گاهی اوقات شکل و ظاهر ناف در شرایط در رفتگی ناف طبیعی است و تغییر محسوسی ندارد. اما در برخی موارد که دررفتگی شدیدتر است، معمولا ناف حالت بیرونزده یا فرورفته دارد و شکل آن هم متفاوت است. در این شرایط با مشاهده عکس افتادگی ناف می توان متوجه تاثیر آن روی عضلات شکمی فرد شد. حتی گاهی اوقات عکس افتادگی ناف به این صورت است که گویی یک توده سخت و برآمده، اطراف ناف را احاطه کرده است.
دلایل و علت در رفتگی ناف
دلایل و عوامل مختلفی وجود دارد که میتواند در افتادگی ناف نقش داشته باشد. از عوامل مادرزادی و مشکلاتی در دوران نوزادی گرفته تا جراحات یا مشکلات و آسیبهایی که در بزرگسالی ایجاد میشوند، همگی میتوانند موجب در رفتگی ناف شوند. علاوه بر این برخی از شرایط میتواند احتمال در رفتگی ناف را افزایش دهند. برای مثال ضعف عضلانی شکم یکی از آنهاست. استعداد ژنتیکی و داشتن سابقه فتق ناف یا وارد شدن فشار بیش از حد به دیواره شکمی همگی میتوانند احتمال در رفتگی ناف را افزایش دهند.
در رفتگی ناف در کودکان
در کودکان موارد مختلفی میتواند موجب افتادگی ناف شود. یکی از این موارد، مشکلات مادرزادی یا آسیبهای دوران نوزادی است. یکی از نقصهای مادرزادی رایج که میتواند باعث این مشکل شود، گاستروشیزیس است که وضعیتی است که در آن رودهها به طور غیرطبیعی در خارج از بدن قرار دارند. حتی گاهی اوقات زمانی که جنین هنوز در شکم مادر است، احتمال افتادگی ناف وجود دارد. چسبندگی و اتصال بند ناف در زمان تولد هم میتواند موجب در رفتگی ناف در کودکان شود. در برخی موارد هم عادات غذایی نادرست و دورههای مزمن یبوست در کودکان میتواند موجب بروز این مشکل شود.
افتادگی ناف در بزرگسالان
در بزرگسالی عوامل و دلایل مختلفی میتواند موجب افتادگی ناف شود. جراحی یکی از این موارد است. گاهی اوقات بعد از جراحیهای شکمی، فرد دچار افتادگی ناف میشود. اسکارها یا بافتهای زخمی که در اطراف ناف ایجاد میشوند هم میتوانند موجب افتادگی ناف شوند.
با این حال اصلیترین علت در رفتگی ناف در بزرگسالان معمولا بلند کردن اجسام سنگین است. در اثر فشاری که به دنبال بلند کردن اجسام سنگین به ناف وارد میشود، عضلات شکمی به تدریج دچار ضعف شده و ممکن است دچار بیرونزدگی شوند. فشار زیاد بر دیواره شکم، مانند سرفه مداوم یا یبوست شدید هم میتواند عضلات را ضعیف کرده و خطر جابهجایی ناف را افزایش دهد. در بزرگسالان داشتن رابطه جنسی نامناسب یا داشتن حرکات ناگهانی و شدید نیز میتواند موجب افتادگی ناف شود.
افتادگی ناف در ورزش
ورزشکاران بیشتر مستعد افتادگی ناف هستند. این حالت خصوصا در بین ورزشکارانی که اجسام سنگین را بلند میکنند یا حرکات شدید و ناگهانی دارند، بیشتر رایج است. به دنبال فشارهایی که به دیواره و عضلات شکمی وارد میشود، احتمال جا به جا شدن ناف از محل طبیعی خود وجود دارد. به همین دلیل آمادگی بدنی برای انجام فعالیتهای ورزشی مختلف برای ورزشکاران بسیار مهم است.
افتادگی ناف در بارداری
بارداری یکی دیگر از شرایطی است که در آن احتمال افتادگی ناف وجود دارد. فشارهای شدید دوران بارداری، خصوصا در سهماهه دوم و سوم که به دیواره شکم وارد میشود و همچنین ضعف عضلات شکم در این دوره، همگی میتواند احتمال در رفتگی ناف را افزایش دهد. زایمان و بارداری یکی از مهمترین دلایل بروز این مشکل در زنان است.
تشخیص افتادگی ناف
اولین قدم در درمان جابهجایی ناف، جستجوی تشخیص و ارزیابی تخصصی توسط یک متخصص مراقبتهای بهداشتی واجد شرایط در است. در طول مشاوره، پزشک معاینه فیزیکی انجام میدهد و ممکن است آزمایشهای بیشتری مانند سونوگرافی یا سیتیاسکن را برای ارزیابی وسعت فتق توصیه کند.
درمان در رفتگی ناف
گزینههای پیشنهادی برای درمان افتادگی ناف بستگی به علت بروز آن و شدتی که دارد متفاوت است. گاهی اوقات زمانی که افتادگی ناف هیچ علامت خاصی ایجاد نکرده باشد، به درمان نیاز نیست و لازم نیست که اقدام خاصی برای آن انجام شود. در موارد خفیف هم گزینههای درمانی غیرجراحی میتواند موجب کاهش علائم شده و از عوارض شدیدتر جلوگیری کند. این موارد شامل گزینههای درمانی زیر میشود:
- اصلاح سبک زندگی
- درمانهای دارویی
- فیزیوتراپی
- جراحی برای درمان افتادگی ناف
در مواردی که روشهای غیرجراحی بیاثر هستند یا فتق باعث ناراحتی یا عوارض قابل توجهی میشود، ممکن است مداخله جراحی توصیه شود. در روش جراحی باید بیمار تحت بیهوشی یا بی حسی موضعی، تحت عمل جراحی قرار بگیرد. جراح با برشهای شکمی، ناف را در جای خود قرار میدهد. روشهای جراحی مورد استفاده برای رفع در رفتگی ناف شامل روش جراحی لاپاروسکوپی و جراحی باز ناف میشود.
روش های فیزیوتراپی یا انجام یک سری حرکات ورزشی مخصوص میتواند به تقویت عضلات شکمی و بازگرداندن ناف به موقعیت قبلی آن کمک کند. در نهایت یکی دیگر از درمانهایی که برای رفع افتادگی ناف انجام میشود، روشی به نام جا انداختن ناف است که توسط یک فرد متخصص در این زمینه انجام میشود.
۱. درمان افتادگی ناف با بادکش
یکی از تکنیکهایی که برای درمان افتادگی ناف از آن استفاده میشود، درمان با استفاده از بادکش نام دارد. این یکی از تکنیکهای تخصصی در طب سنتی یا فیزیکی است که در آن یک متخصص در این زمینه، از یک بادکش برای جابهجاکردن ناف و بازگرداندن آن به موقعیت طبیعی استفاده میکند. این امر همچنین میتواند موجب بهبود گردش خون در عضلات اطراف ناف هم شود و به تدریج عضلات دور ناف را تقویت میکند. با کمک بادکش میتوان دردهای شدید و ناراحتی گوارشیهای ناشی از افتادگی ناف را برطرف کرد. همچنین التهاب ناشی از این مشکل هم معمولا با کمک بادکش برطرف میشود. با این حال مهم است که حتما این کار توسط یک فرد باتجربه و ماهر در این زمینه انجام شود.
۲. درمان افتادگی ناف در خانه
مهمترین بخش درمان خانگی افتادگی ناف، اصلاح سبک زندگی است. ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، حفظ وزن سالم و تمرین وضعیت بدنی خوب میتواند به کاهش فشار روی عضلات شکم و جلوگیری از بدتر شدن فتق کمک کند. ورزشهای تقویت کننده عضلات شکم میتواند موجب بهبود توان عضلات ضعیف شود و از عود در رفتگی ناف جلوگیری نماید.
کمپرس آب گرم یکی دیگر از مواردی است که می توان در خانه برای درمان افتادگی ناف از آن کمک گرفت. انجام حرکات یوگا و ایجاد فشار روی ناف از دیگر راهکارهای خانگی برای رفع مشکل دررفتگی و جابه جایی ناف است.
۳. افتادگی ناف در طب سنتی
در طب سنتی یک سری درمانها برای رفع افتادگی ناف پیشنهاد شده است. از تکنیکهای آرامبخش مانند ماساژ دور ناف گرفته تا استفاده از روغن خردل، استفاده از پودر آملا و آبلیمو، برگ چای، کشک و مواردی از این دست، همگی در طب سنتی برای درمان در رفتگی ناف استفاده میشوند. برای مثال روغن خردل به دلیل خواص دارویی شگفتانگیزی که دارد میتواند به بهبود جابهجایی ناف کمک کند. با مالش دور ناف با چند قطره روغن خردل و تکرار این کار، میتوان سوءهاضمه و معده درد ناشی از در رفتگی ناف را تسکین داد.
عوارض دررفتگی ناف (عوارض افتادگی ناف)
گاهی اوقات در رفتگی ناف مشکل و ناراحتی جدی را برای افراد به وجود نمیآورد. با این حال زمانی که درد و دررفتگی شدیدتر میشود، ممکن است یک سری عوارض برای بیماران به وجود بیاید. یکی از آنها اسپاسمهای شدید شکمی و ناراحتی در عضلات شکم است که حتی تنفس یا خوابیدن را دشوار میکند. بروز مشکلات شدید گوارشی، یبوستهای شدید و حتی در مواردی خونریزی میتواند از عوارض افتادگی ناف باشد. برخی از عوارض هم مربوط به جراحی ناف میشود که در این شرایط ممکن است فرد با مشکلاتی همچون خونریزی، عفونت یا التهاب شدید مواجه شود.
پیشگیری از در رفتگی ناف
در اکثر موارد می توان از در رفتگی ناف پیشگیری کرد. مهمترین موضوع این است که به صورت ناگهانی حرکاتی که به شکم و خصوصا ناف فشار وارد میکنند را انجام ندهید. اگر اجسام سنگینتری به خصوص بیش از ظرفیت خود بلند میکنید و برای این کار آموزش ندیدهاید، احتمال جابهجا شدن ناف بسیار زیاد است. به همین دلیل مهم است که حتما در زمان بلند کردن اجسام سنگین، اصول ایمنی را رعایت کنید و به هیچ عنوان اجسام سنگینتر از توان خود را به تنهایی بلند نکنید. اجتناب از زور زدن بیش از حد، انجام ندادن ورزشهای سنگین بدون آمادگی بدنی، درمان یبوست و مواردی از این دست همگی میتوانند در پیشگیری از افتادگی ناف موثر باشند.
برای مثال معمولا کسانی که آمادگی بدنی لازم برای بلند کردن اجسام سنگین را دارند یا این که عضلات مرکزی بدن آنها در یک روال منظم، تقویت میشود، معمولا کمتر دچار در رفتگی ناف خواهند شد. از طرفی نیز به کسانی که افتادگی ناف را تجربه میکنند توصیه میشود که حتما سبک زندگی خود را تغییر دهند و یک رژیم غذایی سالمتر داشته باشند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
همانطور که متوجه شدید افتادگی ناف وضعیتی است که میتواند از کودکی تا بزرگسالی برای افراد مشکلساز شود. در اکثر موارد ممکن است این حالت مشکل خاصی را ایجاد نکند و بتوان با کمی استراحت یا انجام برخی حرکات تمرینی به خصوص، جابه جایی ناف را اصلاح کرد. با این حال زمانی که درد شدید شکمی به همراه سایر علائم ایجاد میشود یا مواقعی که بیرون زدگی ناف بسیار مشخص و قابل لمس است، باید برای رفع این مشکل به یک دکتر داخلی یا متخصص کایروپراکتیک مراجعه کرد. پزشک با بررسی علائم و علت در رفتگی ناف میتواند از روشهای مناسب و موثری برای برطرف کردن آن کمک بگیرد. اما اگر در این باره نیاز به دریافت نظرات پزشکان بیشتری دارید میتوانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره با دکتر داخلی آنلاین اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!