داروی مترونیدازول چیست و طریقه مصرف آن چگونه است؟

پزشک تاییدکننده:

نویسنده: انتشار: 1400/02/01 بروزرسانی: ۱۴۰۳/۱۰/۲۲

۵۴۶ نظر

آنچه در این مقاله می‌خوانید

داروی مترونیدازول (metronidazole ) که با نام تجاری فلاژیل هم شناخته می‌شود،‌ نوعی آنتی بیوتیک برای باکتری‌های بی‌هوازی است که کاربرد ضد انگل هم دارد. از مترونیدازول برای درمان عفونت‌های التهابی لگن، واژینوز باکتریال (bacterial vaginosis)، عفونت معده و برخی بیماری‌های انگلی استفاده می‌شود. این دارو عوارضی دارد که پیش از مصرف باید با آنها آشنا باشید.

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 9 دقیقه

فهرست مطالب

داروی مترونیدازول چیست و چه کاربردی دارد؟
اشکال دارویی داروی مترونیدازول
طریقه مصرف داروی مترونیدازول و دوز مصرفی مترونیدازول
عوارض داروی مترونیدازول
موارد احتیاط مصرف داروی مترونیدازول
تداخلات دارویی مترونیدازول با داروهای دیگر
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

مترونیدازول یک داروی ضد میکروبی است و معمولاً برای درمان عفونت‌های باکتریایی و انگلی مختلف از جمله تریکومونازیس، ژیاردیازیس و عفونت‌های باکتریایی بی‌هوازی تجویز می‌شود. داروی مترونیدازول در اشکال مختلفی از جمله قرص‌های خوراکی، کرم‌های موضعی و محلول‌های داخل وریدی موجود است و فقط با نسخه پزشک قابل خریداری است. برای تجویز آن به پزشک عمومی یا دکتر عفونی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری از بهترین پزشکان سراسر کشور وجود دارد.

داروی مترونیدازول چیست و چه کاربردی دارد؟

مترونیدازول یک آنتی‌بیوتیک و ضد انگل از خانواده نیتروایمیدازول‌ها است که با جلوگیری از رشد باکتری‌ها و پروتوزواها عمل می‌کند. این دارو برای درمان انواع عفونت‌های باکتریایی و انگلی در بخش‌های مختلف بدن مانند واژن، معده، روده، کبد، پوست، مفاصل، مغز، قلب و دستگاه تنفسی استفاده می‌شود.

مترونیدازول تنها در درمان عفونت‌های ناشی از باکتری و انگل مؤثر است و در برابر عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا تأثیری ندارد. علاوه بر اشکال خوراکی و تزریقی، مترونیدازول به‌صورت کرم و ژل موضعی برای درمان برخی بیماری‌های پوستی و به‌صورت ژل واژینال برای عفونت‌های باکتریایی واژن استفاده می‌شود. استفاده از مترونیدازول باید حتماً تحت نظارت پزشک و طبق دستورالعمل مشخص انجام شود تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.

شناسنامه دارویی مترونیدازول	توضیحات
نام عمومی دارو	مترونیدازول (Metronidazole)
نام تجاری	فلاژیل (Flagyl) و برندهای دیگر
نوع دارو	آنتی‌بیوتیک و ضد انگل
فرمول شیمیایی	C6H9N3O3
دسته‌بندی بارداری	دسته B (در سه‌ماهه اول احتیاط شود)
نیمه عمر	حدود ۸ ساعت
متابولیسم دارو	عمدتاً در کبد
نحوه دفع دارو	از طریق ادرار (۶۰-۸۰%) و مقدار کمی از طریق مدفوع
بهترین شرایط نگهداری	در دمای اتاق (۱۵-۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور و رطوبت
نحوه مصرف	طبق دستور پزشک؛ معمولاً همراه غذا برای کاهش عوارض گوارشی
اشکال دارویی	قرص، کپسول، شربت، محلول تزریقی و ژل موضعی
داروهای هم‌گروه	تینیدازول (Tinidazole)، اورنیدازول (Ornidazole)
اطلاعات بیشتر دارو	مترونیدازول در سال ۱۹۶۰ به‌صورت تجاری در فرانسه عرضه شد. این دارو جزو فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است (بالاترین میزان ایمنی و اثربخشی).

اطلاعات شناسنامه‌ای داروی مترونیدازول

تفاوت مترونیدازول و متروماکس چیست؟

قرص متروماکس ۲۵۰ یکی از انواع مترونیدازول است (زیر مجموعه این دارو) و در دسته آنتی‌بیوتیک‌هایی قرار دارد که برای درمان عفونت‌های باکتریایی و برخی انگل‌ها از آن استفاده می‌شود.

متن انگلیسی:
Metronidazole is an antibiotic that is particularly effective at treating infections caused by susceptible anaerobic bacteria and parasites.
ترجمه فارسی:
مترونیدازول آنتی بیوتیکی است که در درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌های بی‌هوازی حساس و انگل‌ها موثر است.
به نقل از سایت drugs

متروندازول و فلوکونازول تفاوت دارند؟

مترونیدازول یک آنتی‌بیوتیک است که برای درمان واژینوز باکتریایی و عفونت‌های تریکوموناس استفاده می‌شود. داروی فلوکونازول یک ضد قارچ است که برای درمان عفونت‌های قارچی واژن ناشی از کاندیدا استفاده می‌شود. بنابراین هر کدام برای بیماری‌های متفاوتی تجویز می‌شوند.

نحوه عملکرد داروی مترونیدازول چگونه است؟

داروی مترونیدازول با متوقف کردن رشد انواع باکتری‌ها و انگل‌ها کار می‌کند و تنها روی رشد عفونت‌های باکتریایی و انگلی تاثیر می‌گذارد. این دارو برای درمان عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده نمی‌شود. مترونیدازول ممکن است به همراه داروهای دیگری برای درمان زخم‌های معده و روده‌ی ناشی از رشد باکتری (هلیکوباکتر پیلوری) استفاده شود.

اشکال دارویی داروی مترونیدازول

مترونیدازول در اشکال دارویی متنوعی تولید می‌شود تا متناسب با نوع عفونت، محل درگیری و وضعیت بیمار مورد استفاده قرار گیرد. هر شکل دارویی این دارو برای یک کاربرد خاص طراحی شده است؛ به‌عنوان مثال، برخی فرم‌ها برای عفونت‌های داخلی و سیستمیک مؤثر هستند، درحالی‌که برخی دیگر به‌طور موضعی یا مستقیم در محل عفونت عمل می‌کنند. پزشکان بر اساس نوع عفونت، سن بیمار و شرایط بالینی بهترین شکل دارویی مترونیدازول را تجویز می‌کنند.

قرص مترونیدازل

قرص مترونیدازول یکی از پرکاربردترین اشکال این دارو است که برای درمان طیف وسیعی از عفونت‌های باکتریایی و انگلی در بخش‌های مختلف بدن تجویز می‌شود. این قرص معمولاً برای عفونت‌های دستگاه گوارش، واژن، پوست، مفاصل، مغز، قلب و دستگاه تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مترونیدازول با جلوگیری از تکثیر و رشد باکتری‌ها و پروتوزواها به بهبود سریع‌تر عفونت کمک می‌کند. از آنجایی که این دارو می‌تواند عوارض جانبی مانند تهوع، طعم فلزی در دهان و مشکلات گوارشی ایجاد کند، بهتر است همراه با غذا یا یک لیوان آب مصرف شود تا این عوارض به حداقل برسند. میزان دوز و مدت‌زمان مصرف قرص مترونیدازول به نوع و شدت عفونت بستگی دارد و باید طبق دستور پزشک انجام شود. مصرف خودسرانه یا ناتمام گذاشتن دوره درمان می‌تواند باعث بازگشت عفونت یا ایجاد مقاومت دارویی شود. همچنین، مصرف الکل در طول درمان با مترونیدازول به‌شدت ممنوع است، زیرا می‌تواند عوارضی مانند تهوع شدید و تپش قلب ایجاد کند. توجه به نکات بهداشتی و مصرف دقیق دارو می‌تواند به اثربخشی بهتر درمان کمک کند.

شربت مترونیدازول

شربت مترونیدازول یک شکل مایع از این دارو است که بیشتر برای کودکان یا افرادی که در بلع قرص مشکل دارند تجویز می‌شود. این دارو برای درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها و انگل‌ها، به‌ویژه در دستگاه گوارش، کبد و مجاری ادراری استفاده می‌شود. شربت مترونیدازول معمولاً طوری فرموله شده است که به‌راحتی توسط کودکان مصرف شود. دوز مصرفی این دارو به سن، وزن و شدت بیماری بستگی دارد و باید به‌دقت طبق دستور پزشک رعایت شود. استفاده نادرست یا خودسرانه از این شربت می‌تواند باعث مقاومت باکتریایی یا تشدید عفونت شود. بهتر است شربت مترونیدازول در ساعات منظم و در دوزهای تجویزشده مصرف شود تا غلظت مؤثر دارو در بدن حفظ شود. عوارض جانبی مانند تهوع، اسهال، دل‌درد یا طعم فلزی در دهان ممکن است در برخی بیماران مشاهده شود. همچنین، والدین باید از تکان دادن شربت قبل از مصرف اطمینان حاصل کنند تا دارو به‌خوبی مخلوط شود. در صورت بروز علائم غیرعادی مانند واکنش‌های آلرژیک، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

داروی مترونیدازول چیست و چه کاربردهایی دارد؟

شیاف واژینال مترونیدازول

قرص یا شیاف واژینال مترونیدازول به‌عنوان یک درمان مؤثر برای عفونت‌های باکتریایی واژن، مانند واژینوز باکتریال (BV)، شناخته می‌شود. این دارو مستقیماً در محل عفونت قرار می‌گیرد و با از بین بردن باکتری‌های مضر به بهبود سریع‌تر بیمار کمک می‌کند. استفاده از قرص یا شیاف واژینال معمولاً در یک دوره درمانی مشخص و طبق تجویز پزشک انجام می‌شود. برای جلوگیری از کاهش اثر درمان، توصیه می‌شود در طول دوره درمان از برقراری رابطه جنسی خودداری شود. عوارض جانبی احتمالی این دارو شامل سوزش، خارش، خشکی واژن و در برخی موارد ترشحات غیرطبیعی است. برای استفاده مؤثرتر، بهتر است قرص یا شیاف در زمان مناسب (معمولاً قبل از خواب) و با رعایت کامل بهداشت استفاده شود. همچنین، از شست‌وشوی بیش‌ازحد و استفاده از محصولات معطر در ناحیه واژن در طول درمان خودداری کنید. اگر علائمی مانند سوزش شدید، التهاب غیرطبیعی یا خونریزی مشاهده شد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود. رعایت کامل دستورالعمل پزشک و تکمیل دوره درمان برای جلوگیری از بازگشت عفونت بسیار مهم است.

سرم مترونیدازول برای چیست؟

سرم مترونیدازول به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک و ضد انگل وریدی برای درمان عفونت‌های شدید باکتریایی و انگلی استفاده می‌شود، به‌ویژه زمانی که بیمار قادر به مصرف خوراکی دارو نیست. این سرم معمولاً برای عفونت‌های جدی مانند عفونت‌های داخل شکمی، التهاب لگن، عفونت‌های خونی (سپتیسمی)، عفونت‌های مغزی و عفونت‌های پس از جراحی تجویز می‌شود. داروی مترونیدازول از طریق تزریق وریدی به‌سرعت وارد جریان خون شده و به محل عفونت می‌رسد تا از رشد و تکثیر باکتری‌ها و انگل‌ها جلوگیری کند. دوز و سرعت تزریق باید حتماً تحت نظر پزشک یا کادر درمان مجرب انجام شود تا از عوارضی مانند تهوع، سردرد، سرگیجه و واکنش‌های آلرژیک جلوگیری شود. همچنین، در طول استفاده از این سرم، مصرف الکل به‌شدت ممنوع است؛ زیرا می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کند. رعایت دستورات پزشکی و تکمیل دوره درمان برای جلوگیری از مقاومت دارویی و بازگشت عفونت بسیار ضروری است.

طریقه مصرف داروی مترونیدازول و دوز مصرفی مترونیدازول

مترونیدازول فقط با نسخه‌ی پزشک در دسترس است و می‌توان آن را به صورت خوراکی و طبق دستور پزشک عفونی مصرف کرد. برای جلوگیری از ناراحتی معده داروی مترونیدازول را به همراه یک لیوان آب یا شیر میل کنید:

برای تاثیرگذاری بهتر داروی مترونیدازول دارو را در فواصل معین و در زمان مقرر میل کنید.
مصرف دارو را تا زمانی که توسط پزشک تجویز می‌شود ادامه دهید حتی اگر بعد از چند روز علائم بیماری‌تان ناپدید شوند. توقف زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود.
در صورتی که وضعیت بیماری شما مثل قبل ادامه داشت یا حالتان بدتر شد به پزشک اطلاع دهید.
نحوه مصرف مترونیدازول به شکل دارویی (قرص، شربت، یا محلول تزریقی) و نوع بیماری یا عفونت بستگی دارد. دوز و زمان‌بندی مصرف این دارو توسط پزشک بر اساس شدت بیماری، نوع عفونت و وضعیت سلامت بیمار تجویز می‌شود. به‌عنوان مثال، ممکن است برای برخی عفونت‌ها نیاز به مصرف دارو در دوزهای مساوی و در فواصل زمانی مشخص (مثلاً هر ۸ یا ۱۲ ساعت) باشد، در حالی که برای شرایط دیگر، برنامه مصرف متفاوتی تجویز شود.
داروی مترونیدازول ممکن است هنگام استفاده از واکسن زنده‌ی باکتریایی مانند واکسن تیفوئید به خوبی عمل نکند. هنگام استفاده از داروی مترونیدازول بدون تشخیص پزشک عمل واکسیناسیون را انجام ندهید.

دوز مصرف دارویی به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد. دوز مصرف مترونیدازول برای کودکان کمتر است و به سن یا وزن کودک بستگی دارد.

طریقه مصرف داروی مترونیدازول و دوز مصرفی مترونیدازول — طریقه مصرف مترونیدازول و دوز مصرفی آن به نوع عفونت، سن بیمار و فرم دارویی بستگی دارد و باید طبق دستور پزشک مصرف شود.

علائم اوردوز مصرف داروی مترونیدازول (مصرف زیاد مترونیدازول ۵۰۰)

اگر فردی بیش از اندازه از قرص فلاژیکس ۵۰۰ استفاده کرده بود و دچار علائمی مانند بی‌هوش شدن یا مشکل در تنفس شد به سرعت با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

عوارض داروی مترونیدازول

داروی مترونیدازول می‌تواند در کنار اثرات درمانی خود، عوارضی را نیز به همراه داشته باشد که برخی از آن‌ها خفیف و برخی دیگر جدی هستند. آگاهی از این عوارض می‌تواند به پیشگیری از بروز مشکلات جدی کمک کند و در صورت مشاهده علائم خطر، اقدام سریع‌تری انجام شود.

مهم‌ترین عوارض جانبی مترونیدازول:

تهوع و استفراغ مکرر
طعم فلزی و ناخوشایند در دهان
سردرد و سرگیجه
خشکی و تلخی دهان
دل‌درد و اختلالات گوارشی (مانند اسهال یا یبوست)
تشنج و علائم عصبی (مانند سوزن‌سوزن شدن دست و پا)
تغییر رنگ ادرار به قهوه‌ای یا قرمز
واکنش‌های آلرژیک (خارش، تورم صورت، تنگی نفس)
علائم مشکلات کبدی (مانند زردی پوست و چشم‌ها)
التهاب اعصاب محیطی
عوارض مترونیدازول چیست؟

اینفوگرافی داروی مترونیدازول — عوارض مترونیدازول چیست؟

موارد احتیاط مصرف داروی مترونیدازول

پیش از مصرف داروی مترونیدازول در صورتی که به این دارو یا به سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مانند تینیدازول حساسیت دارید موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید:

داروی مترونیدازول ممکن است موجب گیجی، ناهوشیاری و تاری دید شما بشود. الکل و ماری‌جوانا این حالات را تشدید می‌کند، لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هشیاری دارند تا زمانی که در هشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
هنگام مصرف داروی مترونیدازول از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری‌جوانا با پزشک خود صحبت کنید.
قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندان‌پزشک خود در میان بگذارید.

قبل از استفاده از داروی مترونیدازول تمام سوابق پزشکی خود را به اطلاع پزشک یا دکتر داروخانه برسانید؛ از جمله:

سابقه‌ی ابتلا به بیماری‌های کبدی با سروم مترونیدازول
بیماری‌های کلیوی
بعضی از اختلالات خونی مانند کمبود سلول‌های خونی.

این دارو در بیماران مبتلا به صرع یا کسانی که دچار تشنج می‌شوند باید با احتیاط مصرف شود. در صورت مشاهده‌ هرگونه علائم عصبی مانند تشنج، سردرد، تغییرات بینایی، ضعف، بی حسی یا گزگز باید مصرف مترونیدازول را متوقف کنید.

مصرف داروی مترونیدازول ممکن است روی نتیجه‌ی بعضی از آزمایش‌های پزشکی خاص اثر بگذارد. اطمینان حاصل کنید که همه‌ی کارکنان و پزشک‌های آزمایشگاه در جریان استفاده‌ی شما از داروی مترونیدازول قرار گرفته باشند.

متن انگلیسی:
Do not drink alcoholic beverages or take products with alcohol or propylene glycol while taking this medication and for at least 3 days after your final dose.
ترجمه فارسی:
در حین مصرف این دارو و حداقل تا ۳ روز پس از دوز نهایی، از نوشیدنی‌های الکلی یا مصرف محصولات حاوی الکل یا پروپیلن گلیکول خودداری کنید.
به نقل از سایت medlineplus

تداخلات دارویی مترونیدازول با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی مترونیدازول را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن نیست، بنابراین لیست همه‌ی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی مترونیدازول نکنید.

مترونیدازول با چه داروهایی تداخل دارد؟

الکل و محصولات حاوی الکل (شربت سرفه، شربت سرماخوردگی و افترشیو)
محصولات حاوی پروپیلن گلیکول
محلول لوپیناویر و ریتوناویر
لیتیوم
داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری از جمله قرص‌ها، پچ‌ها و حلقه‌ها
داروی دی سولفیرام
سیپروفلوکساسین

اشکال دارویی قرص فلاژیکس	تداخل دارویی مترونیدازول	عوارض جانبی داروی مترونیدازول
قرص مترونیدازول-عبیدی ۲۵۰ میلی‌گرم	کربوسیستئین	استفراغ
قرص واژینال مترونیدازول پارس دارو ۵۰۰ میلی‌گرم	دی‌سولفیرام	ناراحتی اپی گاستر
شیاف واژینال مترونیدازول-ناژو ۵۰۰ میلی‌گرم	درونابینول	بی اشتهایی
ژل موضعی مترونیدازول دی.پی ۰.۷۵% ۳۰ گرم	مبندازول	سرطان زایی (مطالعات حیوانی)
سوسپانسیون مترونیدازول البرزدارو ۱۲۵ میلی‌گرم/۵ میلی لیتر	ریتوناویر	لکوپنی
ویال اینفو-نیدازول ۵۰۰ میلی‌گرم/۱۰۰ میلی لیتر	درونابینول	پانکراتیت
محلول قابل تزریق مترونیدازول قاضی ۵۰۰ میلی‌گرم/۱۰۰ میلی لیتر	وکورونیوم	طولانی شدن QT
قرص مترونیدازول آنی درمان ۲۵۰ میلی‌گرم-زوتینال	لاکتوباسیلوس	تشنج
قرص فلاژیکس ۵۰۰ میلی‌گرم	مبندازول	مننژیت
قرص مترونیدازول خوارزمی ۲۵۰ میلی‌گرم	ریتوناویر	نوروپاتی محیطی

مشخصات دارویی مترونیدازول

آیا آنتی بیوتیک مترونیدازول با استامینوفن تداخل دارد؟

مصرف همزمان مترونیدازول و استامینوفن معمولاً تداخل خطرناکی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است بر متابولیسم کبدی مترونیدازول تأثیر بگذارد و کارایی آن را کاهش دهد. هر دو دارو در کبد متابولیزه می‌شوند و مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالا ممکن است فشار بیشتری به کبد وارد کند. در برخی موارد، این ترکیب می‌تواند خطر آسیب کبدی را افزایش دهد. بنابراین، بهتر است این دو دارو تنها تحت نظارت پزشک و با احتیاط مصرف شوند.

مصرف همزمان سیپروفلوکساسین و مترونیدازول

مصرف همزمان سیپروفلوکساسین و مترونیدازول معمولاً برای درمان عفونت‌های ترکیبی ناشی از باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی تجویز می‌شود. سیپروفلوکساسین یک آنتی‌بیوتیک از خانواده فلوروکینولون‌ها است که در درمان عفونت‌های تنفسی، ادراری و گوارشی مؤثر است، درحالی‌که مترونیدازول برای عفونت‌های بی‌هوازی و انگلی مانند عفونت‌های روده و واژن استفاده می‌شود. مصرف همزمان این دو دارو طیف وسیعی از عفونت‌ها را پوشش می‌دهد؛ اما ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، سرگیجه و اختلالات گوارشی را افزایش دهد.

مصرف همزمان سفکسیم و مترونیدازول

مصرف همزمان سفکسیم و مترونیدازول معمولاً برای درمان عفونت‌های ترکیبی ناشی از باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی تجویز می‌شود. سفکسیم از دسته آنتی‌بیوتیک‌های سفالوسپورین بوده و برای درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی، ادراری و گوش میانی مؤثر است، درحالی‌که مترونیدازول از گروه نیتروایمیدازول‌ها، برای عفونت‌های ناشی از باکتری‌های بی‌هوازی و برخی انگل‌ها مانند عفونت‌های روده و واژن استفاده می‌شود. مصرف همزمان این دو دارو می‌تواند طیف وسیع‌تری از عفونت‌ها را پوشش دهد؛ اما ممکن است عوارضی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و دل‌درد را افزایش دهد. بیماران باید طبق دستور پزشک داروها را مصرف کنند و از مصرف همزمان الکل با مترونیدازول خودداری کنند.

پزشکان پیشنهادی