اسهال خونی (دیسانتری) چه علتی داشته و عوارض آن چیست؟

اسهال خونی (دیسانتری) یک بیماری گوارشی بوده که علت آن شامل عفونت‌های باکتریایی یا انگلی است. علائم این بیماری شامل اسهال، تب، حالت تهوع، استفراغ، کاهش وزن و گرفتگی معده است. اگر دچار اسهال خونی شده‌اید، باید خیلی سریع زیر نظر یک پزشک متخصص داخلی یا گوارش تشخیص بیماری که اصولا با کشت مدفوع همراه است و همینطور درمان آن را شروع کنید. اگر پیدا کردن یک پزشک متخصص در زمینه درمان دیسانتری برای شما کار راحتی نیست، از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. در سایت دکترتو می‌توانید پس از اعمال فیلترهای مورد نظرتان با لیستی از پزشکان متخصص روبه‌رو شوید. برای دریافت نوبت ویزیت آنلاین یا حضوری هم می‌توانید از طریق همین وبسایت اقدام کنید و به راحتی نوبت خود را ثبت و دریافت نمایید. 

اسهال خونی (دیسانتری) چیست؟

اسهال خونی یک عفونت در روده است که همانطور از اسمش پیداست، باعث بروز اسهالی می‌شود که با خون همراه است. این بیماری به علت وجود یک انگل یا باکتری بروز پیدا می‌کند و با علائم و عوارض زیادی همراه است که در ادامه بیشتر به آن‌ها پرداخته‌ایم.

ویژگی	اسهال خونی	اسهال آبکی	اسهال چرب	اسهال مزمن
تعریف	مدفوع آبکی همراه با خون	مدفوع آبکی بدون خون	مدفوع روغنی و بدبو	اسهالی که بیش از چهار هفته طول بکشد.
علت	عفونت‌های باکتریایی (شیگلا، سالمونلا)، عفونت‌های انگلی، بیماری‌های التهابی روده (کولیت اولسراتیو، بیماری کرون)، تومورهای روده، بواسیر	عفونت‌های ویروسی (روتاویرس، نوروویروس)، مسمومیت غذایی، عدم تحمل لاکتوز، سندرم روده تحریک پذیر	اختلال در جذب چربی، بیماری‌های پانکراس، بیماری سلیاک	بیماری‌های التهابی روده، سندرم روده تحریک پذیر، عفونت‌های مزمن، سرطان روده بزرگ
علائم همراه	درد شکمی، تب، لرز، ضعف، کاهش وزن	تهوع، استفراغ، دل درد، گرفتگی عضلات شکم	نفخ، مدفوع بدبو، کاهش وزن	کاهش وزن، خستگی، کم خونی، درد مفاصل
عوارض	کم آبی بدن، کم خونی، سوء تغذیه، شوک سپتیک	کم آبی بدن، اختلال در تعادل الکترولیت‌ها	سوء تغذیه، کمبود ویتامین‌های محلول در چربی	سوء تغذیه، افزایش خطر سرطان روده بزرگ
تشخیص	آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی	آزمایش مدفوع، کشت مدفوع	آزمایش مدفوع، آزمایش خون	آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی، آزمایش خون
درمان	درمان علت زمینه‌ای، جایگزینی مایعات و الکترولیت‌ها، داروهای ضد اسهال، آنتی‌بیوتیک‌ها	جایگزینی مایعات و الکترولیت‌ها، داروهای ضد اسهال	درمان علت زمینه‌ای، رژیم غذایی کم چرب	درمان علت زمینه‌ای، داروهای ضد التهاب، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

علائم اسهال خونی (اسهال خونی چه شکلی است؟)

علائم دیسانتری ممکن است ۱ تا ۳ روز پس از آلوده شدن بدن ظاهر شوند. البته که بروز علائم در برخی افراد ممکن است بیش از این مدت زمان باشد و برخی افراد هم احتمال دارد که هیچ کدام از این علائم را نداشته باشند.

اما به طور کلی رایج‌ترین علائم دیسانتری عبارتند از:

• اسهال همراه با گرفتگی شکم (علت دل پیچه و اسهال در بزرگسالان)
• تب
• حالت تهوع و استفراغ
• مشاهده خون یا مخاط در اسهال

متن انگلیسی:
Dysentery symptoms look like a lot of other intestinal illnesses, including a common stomach virus. A lab technician will need to look at a sample of your stool under a microscope to see if you have dysentery, and if so, what type
ترجمه متن:
علائم اسهال خونی شبیه بسیاری از بیماری‌های روده‌ای دیگر از جمله بیماری رایج ویروس معده است. مسئول آزمایشگاه باید نمونه مدفوع را زیر میکروسکوپ بررسی کند و تشخیص دهد که آیا شما مبتلا به اسهال خونی هستید یا خیر. اگر چنین است، نوع آن چیست.

webmd

رنگ اسهال خونی

خون در مدفوع شما می‌تواند قرمز روشن، قرمز تیره یا سیاه باشد. رنگ خون بستگی به نقطه‌ تولید خون دارد. لکه‌های قرمز خون نشان می‌دهد که خونریزی از روده بزرگ بوده یا راست روده. مثلا:

• خون قرمز روشن در مدفوع معمولاً به این معنی است که خونریزی در روده بزرگ، رکتوم یا مقعد کمتر است. 
• خون قرمز تیره یا مایل به قرمز می‌تواند به این معنی باشد که بالای روده بزرگ یا روده کوچک دچار خونریزی شده است.
•  ملنا (مدفوع سیاه) اغلب به خونریزی در معده مانند خونریزی زخم معده مربوط است.

رنگ مدفوعت نگرانت کرده؟

با متخصص در این باره صحبت کن.

دکتر داخلی آنلاینبهترین متخصص داخلی

علت اسهال خونی (دلیل اسهال خونی)

دو نوع اصلی اسهال خونی وجود دارد و هر کدام علل مختلفی دارند:

1. اسهال خونی باسیلی یا شیگلوزیس

باکتری شیگلا باعث اسهال خونی باسیلی می‌شود. یک فرد ممکن است به روش‌های زیر به شیگلا مبتلا شود: 

• اگر بعد از حمام یا دستشویی رفتن دست‌های خود را به طور کامل نشویید.
• دست زدن به سطوحی که باکتری آن‌ها را آلوده کرده و پس از تماس با این سطوح دست زدن به دهان، بینی یا چشم‌ها.
• خوردن غذاهایی که باکتری‌ها آن را آلوده کرده‌اند.
• خوردن آب دریاچه یا رودخانه هنگام شنا.
• داشتن تماس جنسی با فردی که در حال بهبودی از اسهال خونی باسیلی است.

2. اسهال خونی آمیبی یا آمیبیاز

علل ابتلا به اسهال خونی آمیبی یا آمیبیاز عبارتند از:

• انگل Entamoeba باعث اسهال خونی آمیبی می‌شود.
• مصرف مواد غذایی یا آب آلوده به مدفوع حاوی تخم انتامبا باعث ابتلا به این بیماری می‌شود.

اسهال خونی در بزرگسالان

اسهال خونی در بزرگسالان می‌تواند به دلیل میکروب‌های عفونی، انگل‌ها و تحریک روده با مواد شیمیایی رخ دهد. شایع‌ترین نوع عفونت اسهال خونی، اسهال خونی باسیلی یا شیگلوزیس است. این نوع به دلیل عفونت با باکتری شیگلا است. نوع اصلی دیگر اسهال خونی هم اسهال خونی آمیبی یا آمیبیازیس است.

اسهال خونی در کودکان

ابتلا به اسهال خونی در کودکان با تب، تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات شکم و از همه اصلی‌تر اسهال شروع می‌شود. اسهال پس از چند روز عفونت می‌تواند با خون، مخاط و چرک در مدفوع کودک همراه باشد. استفراغ و اسهال ممکن است منجر به کم آبی سریع و شدید بدنشود که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به شوک و مرگ کودک گردد.

اسهال خونی کرونا

اگرچه علائم اصلی COVID-19 تنفسی است، اما این ویروس توانایی تاثیرگذاری بر سایر اندام‌ها از جمله دستگاه گوارش را هم دارد.

راه تشخیص اسهال خونی

علائم ابتلا به اسهال خونی شامل اسهال، تب، حالت تهوع، استفراغ، کاهش وزن و گرفتگی معده است.

یک پزشک متخصص می‌تواند اسهال خونی باسیلاری را با کشت مدفوع تشخیص دهد. برای انجام این نوع آزمایش کشت باکتری، نمونه مدفوع را گرفته و آن را برای وجود باکتری‌های خاص بررسی می‌کنند.

راه درمان اسهال خونی

به منظور درمان به موقع اسهال خونی، موارد گفته شده در ادامه را به دقت بخوانید و رعایت کنید:

۱. درمان دارویی اسهال خونی

اسهال خونی آمیبی با مترونیدازول (Flagyl) یا تینیدازول (Tindamax) درمان می‌شود. این داروها انگل‌ها را از بین می‌برند. در برخی موارد، برای اطمینان از از بین رفتن همه انگل‌ها، داروی دیگری هم تجویز می‌شود. در موارد شدید، پزشک شما ممکن است یک قطره داخل وریدی (IV) را برای جایگزینی مایعات و جلوگیری از کم آبی بدن تجویز کند.

قرص برای اسهال مانند بیسموت ساب سالیسیلات (پپتو-بیسمول) هم می‌تواند به تسکین درد شکم و اسهال کمک کند.

دنبال بهترین دارو برای درمان سریع اسهال خونی هستی؟ مشاوره بگیر.

دکتر اسهال

۲. استراحت

افراد مبتلا به اسهال خونی خفیف اغلب با مصرف مایعات فراوان و در کنار آن استراحت به میزان کافی، درمان خواهند شد.

۳. مصرف مایعات

نوشیدن مقدار زیادی مایعات و استفاده از نوشیدنی‌های مختلف برای جلوگیری از کم آبی بدن ضروری است. اسهال باعث کمبود مایعات از جمله آب بدن می‌شود. این کمبود آب هم باعث می‌شود بدن الکترولیت‌هایی مانند سدیم و کلرید را از دست بدهد. این کم آبی بدن در کودکان و افراد مسن می‌تواند خطرناک‌تر باشد، بنابراین در صورت داشتن اسهال، نوشیدن آب برای آن‌ها ضروری است.

نوشیدن آب اولین قدم برای آبرسانی مجدد است. پزشکان همچنین ممکن است افراد منبع قابل اعتماد را به نوشیدن آب میوه رقیق شده، محلول‌های آبرسانی OTC مانند یا نوشیدنی‌های ورزشی تشویق کنند. دقت داشته باشید که باید از نوشیدن هر چیزی که باعث تحریک بیشتر دستگاه گوارش می‌شود خودداری کنید

۴. تغذیه سالم

پیروی از یک رژیم غذایی ساده، افزایش مصرف مایعات و استفاده از داروهای OTC در صورت لزوم می‌تواند به کاهش سریع علائم اسهال خونی کمک کند.

توصیه می‌شود در صورت ابتلا به اسهال، وعده‌های غذایی کوچک و سبک بخورید. زودتر غذا بخورید، اما هیدراته نگه داشتن بدن را متوقف نکنید. وقتی میل به غذا خوردن دارید، از غذاهای سنگین و تند پرهیز کنید. در عوض، غذاهای ساده مانند برنج و نان سبوس‌دار را انتخاب کنید. موز، برنج و نان تست هم مواد غذایی مفیدی هستند که باید در برنامه غذایی خود جای دهید.

این رژیم غذایی ترکیبی از غذاهای ملایمی است که فیبر کم و نشاسته بالایی دارند و ممکن است به حرکات روده کمک کند. همچنین حاوی مواد مغذی مفیدی مانند پتاسیم و پکتین است. رژیم غذایی خود برای بهبود اسهال خونی را تا زمانی ادامه دهید که شرایطتان بهبود یابد، نه برای همیشه.

۵. درمان خانگی اسهال خونی بزرگسالان

درمان‌های خانگی برای درمان اسهال خونی عبارتند از:

• سنگ نمک را به دوغ اضافه کرده و مصرف کنید.
• حداقل روزی دو لیوان آب پرتقال تازه بنوشید.
• با پوست انار میلک شیک درست کنید و مصرف کنید.
• آب لیمو بنوشید.
• مقدار زیادی موز بخورید.
• شیر، عسل و لیمو را با هم مخلوط کرده و مصرف کنید.
• چای سیاه بنوشید.

متن انگلیسی:
Many cases of diarrhea last only a few days and respond well to home treatments. Eating a simple diet, increasing fluid intake, and using OTC medications as necessary can help reduce the symptoms quickly. In cases where the body does not respond to these treatments after a few days, a person should speak with a doctor for a diagnosis and treatment
ترجمه متن:
بسیاری از موارد اسهال تنها چند روز طول می‌کشد و به درمان‌های خانگی به‌خوبی پاسخ می‌دهد. یک رژیم غذایی ساده، افزایش مصرف مایعات و استفاده از داروهای OTC به کاهش سریع علائم کمک می‌کند. در مواردی که بدن پس از چند روز به این درمان‌ها پاسخ ندهد، فرد باید برای تشخیص و درمان با پزشک صحبت کند.

medicalnewstoday

انواع اسهال خونی

دو نوع اصلی اسهال خونی وجود دارد، یکی آمیبیاز و دیگری اسهال خونی باسیلاری که در ادامه به شکل مفصل‌تری هر یک را توضیح داده‌ایم.

۱. اسهال خونی باکتریال یا شیگلوز

اسهال خونی باسیلاری که به نام شیگلوز نیز شناخته می‌شود، نوعی عفونت روده‌ای تشکیل شده توسط باکتری شیگلا است. عفونت شیگلا می‌تواند بدون علامت باشد یا تنها با علائمی خفیف همراه باشد. این نوع اسهال خونی اغلب با علائمی از جمله تب، اسهال، درد شکم، تهوع و استفراغ همراه است. مدفوع ممکن است حاوی خون و مخاط باشد و عوارض نادری از جمله آرتریت واکنشی و بیماری حاد کلیه به همراه داشته باشد.

اسهال خونی باسیلی عمدتاً از طریق راه مدفوع-دهانی، مانند تماس فیزیکی با مواد مدفوع بیمار یا حامل (از جمله تعویض پوشک و رابطه جنسی دهانی-مقعدی) یا به طور غیرمستقیم از طریق مصرف آب و غذای آلوده منتقل می‌شود. این بیماری بسیار مسری است و شیوع بسیاری در مراکز مراقبت از کودکان و مدارس اتفاق می‌افتد.

۲. اسهال خونی آمیبی (دیسانتری آمیبی)

اسهال خونی آمیبی یک عفونت روده‌ای بوده که توسط نوعی انگل تک یاخته‌ای به نام انتامبا هیستولیتیکا ایجاد می‌شود.

عفونت با انتامبا هیستولیتیکا اغلب بدون علامت است. بیمارانی که دچار اسهال خونی آمیبی می‌شوند با علائمی شامل تب، لرز، درد شکم و اسهال خونی یا مخاطی مواجه خواهند شد. به طور معمول، انتامبا هیستولیتیکا ممکن است به کبد حمله کند و باعث ایجاد آبسه شود. همچنین ممکن است به سایر قسمت‌های بدن مانند ریه‌ها یا مغز گسترش یابد. سایر عوارض آن هم شامل التهاب روده و در موارد شدید سوراخ شدن روده است.

انتقال اسهال خونی آمیبی عمدتاً از طریق مدفوع-دهانی، از جمله خوردن غذای آلوده به مدفوع یا آب حاوی کیست انتامبا هیستولیتیکا اتفاق می‌افتد. همچنین می‌تواند از طریق تماس فرد به فرد مانند تعویض پوشک برای کودک آلوده و رابطه جنسی دهانی- مقعدی رخ دهد.

عوارض اسهال خونی

اسهال خونی عوارضی برای سلامتی فرد مبتلا به همراه خواهد داشت. از جمله:

• التهاب شدید
• گشاد شدن (اتساع) روده بزرگ
• بیماری حاد کلیوی
• مگاکولون سمی
• افتادگی راست‌روده
• کم آبی بدن (شایع‌ترین عارضه اسهال خونی) 

سایر عوارض اسهال خونی مربوط به کم آبی بدن بوده و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سطوح شدید پتاسیم پایین، که می‌تواند باعث تغییرات ضربان قلب به حدی شود که تهدید‌کننده زندگی باشد.
• تشنج
• سندرم همولیتیک اورمیک (نوعی آسیب کلیه)

راه های پیشگیری از ابتلا به اسهال خونی

به منظور پیشگیری از ابتلا به اسهال خونی موارد زیر را جدی بگیرید و رعایت کنید:

• بدن خود را با نوشیدن مقدار کافی آب هیدراته نگه دارید.
• بهداشت شخصی را رعایت کنید.
• بعد از رفتن به دستشویی (اعم از عمومی یا خانگی) دست‌های خود را به خوبی بشویید.
• از نشستن زیاد روی توالت و به خصوص توالت عمومی خودداری کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اسهال خونی گاهی اوقات شدت می‌یابد یا اگر در زمان درست تشخیص و درمان آن شروع نشود، خطرات زیادی به همراه خواهد داشت. این اتفاق خصوصا برای کودکان و افراد مسن خطرات بیشتری به همراه خواهد‌ داشت و‌ این خطرات به لزوم شروع درمان این مشکل تاکید می‌کنند.

اگر شما، فرزند یا حتی‌ یکی از عزیزانتان به این بیماری مبتلا هستید هر چه سریع‌تر به دکتر داخلی یا دکتر گوارش مراجعه کنید. اگر متخصصی در این زمینه سراغ ندارید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو به شما در پیدا کردن و دریافت نوبت ویزیت آنلاین یا حضوری از متخصصان مختلف در تمامی شهرهای ایران کمک خواهد کرد. البته شما می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای ویزیت آنلاین متخصص گوارش یا مشاوره با متخصص داخلی آنلاین کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!