فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
زخمهای دیابتی از عوارض مهم و نگرانکننده دیابت هستند که در اثر آسیب به پوست و اختلال در ترمیم بافت ایجاد میشوند و میتوانند به مشکلات جدی منجر شوند. زخم پای دیابتی معمولا بهدلیل قند خون بالا، آسیب اعصاب و کاهش جریان خون شکل میگیرد و با علائمی مانند بیحسی، قرمزی، درد یا ترشح همراه است. تشخیص بهموقع نقش مهمی در پیشگیری از عوارض دارد. در ادامه این مطلب از دکترتو، با دلایل، نشانهها و نکات مهم مرتبط با این عارضه بیشتر آشنا میشوید.
زخم پای دیابتی چگونه است؟
زخم پای دیابتی به انگلیسی diabetic foot ulcer یکی از عوارض دیابت است. دیابت میتواند اعصاب و رگهای پا را آسیب بزند و باعث کاهش حس و ترمیم ضعیف شود؛ در نتیجه، آسیبهای کوچک میتوانند به زخم تبدیل شوند. کنترل قند خون و مراقبت پا ریسک را کم میکند.
زخم پای دیابتی معمولا بهصورت زخمهای باز، عمیق یا دیرترمیم در ناحیه پا ایجاد میشود که معمولا با بیحسی، قرمزی، ترشح یا عفونت همراه است. این زخمها بیشتر بهدلیل قند خون بالا، آسیب عصبی و کاهش خونرسانی به پاها به وجود میآیند.
زخم دیابتی در پا بیشتر زیر انگشت بزرگ پا و در نواحی کف پا شایع هستند و میتوانند به عمق پاها تا استخوانها آسیب بزنند. تمامی افراد مبتلا به دیابت ممکن است دچار زخم دیابتی شوند اما مراقبت مناسب از پاها میتواند به پیشگیری از آنها کمک کند. درمان زخمهای پا در دیابت بسته به علل آنها متفاوت است.
| علل زخم پای دیابتی | علائم و نشانهها |
|---|---|
| نوروپاتی دیابتی | زخم، تاول یا ترک پوستی؛ دیر خوب شدن زخم |
| کاهش خونرسانی | سردی پا، رنگپریدگی یا کبودی، سیاه شدن بافت اطراف زخم |
| فشار مکرر و بدشکلی پا | پینه ضخیم، نقاط پرفشار کف پا، باز شدن پوست زیر پینه و ایجاد زخم عمقی |
| کفش نامناسب، اصطکاک، سوختگی، ناخن فرورفته | بریدگی یا زخم جدید، قرمزی و تحریک پوستی |
| عفونت زخم | قرمزی، گرمی، تورم اطراف زخم |
| کنترل نامناسب قند و عوامل زمینهای | بدتر شدن سریع زخم، گسترش التهاب |
زخم پای دیابتی چه انواعی دارد؟
زخم پای دیابتی به چند نوع مختلف تقسیم میشود که هر کدام ویژگیها و علل خاص خود را دارند. مهمترین انواع زخم پای دیابتی عبارتند از:
- نوروپاتیک
- ایسکمیک
- نوروایسکمیک
زخمهای دیابتی پا میتوانند در بخشهای مختلف پا ظاهر شوند و هر کدام ویژگیها و شدت متفاوتی داشتهباشند. شناخت محل بروز زخم نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و انتخاب درمان مناسب دارد. در ادامه با شایعترین انواع زخم دیابتی در نواحی مختلف پا آشنا میشوید:
- زخم ساق پای دیابتی
- زخم انگشت پای دیابتی
- زخم کف پای دیابتی
- زخم دیابت روی پا
- زخم قوزک پا دیابتی
- زخم دیابتی پاشنه پا
نشانه های زخم پای دیابتی
علائم زخم پای دیابتی معمولا بهتدریج ظاهر میشوند و در مراحل اولیه ممکن است بدون درد باشند. از شایعترین نشانهها میتوان به بیحسی یا سوزنسوزن شدن پا، قرمزی، تورم، ترکهای پوستی، ترشح یا بوی غیرطبیعی از زخم اشاره کرد. تغییر رنگ پوست، گرم یا سرد شدن غیرعادی پا و تاخیر در بهبود زخم هم از علائم مهم هستند. در موارد پیشرفته، عفونت، درد شدید، تب یا سیاه شدن بافت میتواند نشانه آسیب جدی و نیازمند بررسی فوری پزشکی باشد.
ارتباط دیابت و بیماری پوستی
مراحل اولیه زخم پای دیابتی
علائم مراحل اولیه زخم دیابتی شامل قرمزی، تورم و گاهی اوقات بیحسی در ناحیه زخم است. مراحل اولیه زخم پای دیابتی به تدریج و به دلایل مختلفی آغاز میشود:
- کاهش حس و بیحسی به دلیل آسیب به اعصاب پا
- ایجاد سوزش یا خارش
- قرمزی و التهاب در پوست اطراف
- تشکیل زخم در نواحی تحت فشار مانند زیر انگشت بزرگ پا
- تغییرات رنگ و بافت
علائم زخم پای دیابتی داری و هنوز اقدامی نکردی؟
همین الان نوبت حضوری بگیر.
علت زخم پای دیابتی
علت زخم پای دیابتی ترکیبی از چند عامل زمینهای است که مهمترین آنها قند خون بالا و کنترلنشده است. افزایش مزمن قند خون باعث آسیب به اعصاب محیطی یا نوروپاتی دیابتی و کاهش حس درد در پا میشود، بهطوریکه زخمها دیر تشخیص داده میشوند. همچنین درگیری عروق محیطی باعث کاهش خونرسانی و اختلال در ترمیم بافتها میشود. فشارهای مکرر، کفش نامناسب، خشکی و ترک پوست و عفونتهای موضعی نیز از عوامل مؤثر در ایجاد و تشدید زخم پای دیابتی و علت ورم زخم پای دیابتی هستند.
زخم پای دیابتی به دلیل ترکیبی از عوامل زیر ممکن است ایجاد شود:
- آسیب به اعصاب
- تنگی عروق و کاهش خونرسانی به پاها
- فشار ناشی از کفشهای نامناسب یا نشستن و ایستادن طولانیمدت
- زخمهای کوچک یا آسیبهای جزئی
- خشکی پوست بیماران دیابتی
متن انگلیسی:
به نقل از سایت ncbi.nlm.nih
All patients with diabetes should have an annual screen to identify their foot ulcer risk status: those with any risk factors require specific foot care education as well as regular contact with a health care professional, usually a podiatrist. DFUs should heal if there is an adequate arterial inflow, infection is aggressively managed, and pressure is removed from the wound and its margins.
ترجمه فارسی:
همه بیماران دیابتی باید سالانه از نظر خطر ابتلا به زخم پا غربالگری شوند. افراد دارای عوامل خطر نیازمند آموزش تخصصی مراقبت از پا و پیگیری منظم توسط کادر درمان، معمولا پودیاتریست، هستند. زخمهای پای دیابتی در صورت خونرسانی شریانی مناسب، کنترل مؤثر عفونت و برداشتن فشار از زخم و اطراف آن قابلیت بهبود دارند.
تشخیص زخم پای دیابتی
تشخیص زخم پا در افراد دیابتی بر اساس ارزیابی جامع بالینی و آزمایشگاهی انجام میشود. ابتدا سابقه پزشکی و کنترل قند خون بیمار بررسی میشود و پا از نظر وجود زخم، تغییر رنگ، تورم، خشکی پوست یا تغییر شکل معاینه میشود. معاینات عصبی شامل تست حس لمس، لرزش، درد و دما برای شناسایی نوروپاتی محیطی انجام میشود. جریان خون در عروق محیطی با روشهایی مانند ABI یا تصویربرداری عروقی ارزیابی میشود. تشخیص زودهنگام و دقیق زخم روی پای دیابتی به پیشگیری از عفونت، پیشرفت زخم و کاهش خطر قطع عضو کمک میکند.
آزمایش کشت زخم هم کاربرد مهمی در مدیریت زخم پای دیابتی دارد. با انجام کشت میتوان آنتیبیوتیک مناسب را هدفمند انتخاب کرد.
تشخیص پرستاری زخم پای دیابتی
تشخیص پرستاری زخم پای دیابتی بر اساس معاینه زخم پای دیابتی با ارزیابی وضعیت بافتی، عروقی و عصبی بیمار انجام میشود. این تشخیص شامل بررسی شدت زخم، وجود عفونت، اختلال خونرسانی و کاهش حس محیطی است. پرستار با استفاده از شواهد بالینی و دستورالعملهای معتبر، نیازهای مراقبتی بیمار را شناسایی میکند.
هدف اصلی تشخیص، پیشگیری از پیشرفت زخم، کنترل عفونت و تسریع ترمیم بافتی از طریق مراقبت پرستاری از زخم پای دیابتی استاندارد، آموزش بیمار و بررسی مستمر است برای کاهش عوارض، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از قطع عضو احتمالی بیمار دیابتی ضروری است.
عوارض زخم پای دیابتی
زخم پای دیابتی میتواند به عوارض جدی مانند عفونتهای عمقی، گسترش بافت مرده، استئومیلیت و تاخیر طولانی در ترمیم منجر شود. در صورت درمان نشدن بهموقع، خطر قطع عضو، بستریهای مکرر، کاهش کیفیت زندگی و افزایش مرگومیر در بیماران دیابتی افزایش مییابد. عوارض زخم دیابتی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونتهای پوستی: زخمهای دیابتی در پاها به عفونتهای پوستی حساس هستند که میتواند منجر به ورم در اطراف محل زخم، ترشحات بدبو، تب و لرز شود.
- تشکیل آبسه: این زخمها ممکن است منجر به تشکیل آبسه شوند.
- سپسیس: در صورت درمان نشدن، عفونت میتواند به سپسیس (عفونت عمومی بدن) منجر شود.
- تغییر شکل پاها: زخمهای مزمن میتوانند باعث تغییر شکل پاها شوند.
- قطع عضو: در نهایت، در برخی موارد ممکن است نیاز به قطع پا باشد.
زخم دست دیابتی چیست؟
درمان زخم پای دیابتی
درمان زخم پای دیابتی مجموعهای از اقدامات پزشکی و پرستاری است که با هدف ترمیم زخم و پیشگیری از عوارض انجام میشود. این درمان شامل کنترل دقیق قند خون، تمیز کردن منظم زخم، برداشت بافتهای مرده، پانسمان مناسب و کاهش فشار از روی پا است. در صورت وجود عفونت، مصرف آنتیبیوتیک ممکن است لازم باشد. همچنین آموزش مراقبت از پا و پیگیری منظم نقش مهمی در تسریع بهبود زخم و جلوگیری از قطع عضو در بیماران دیابتی دارد.
وقتشه برای درمان زخم پای دیابتی اقدام کنی؛ نوبتت رو از دکترتو بگیر.
جلوگیری از زخم دیابتی در پاها
پیشگیری از زخم پای دیابتی با مراقبت روزانه و کنترل دقیق قند خون امکانپذیر است. بیماران باید پاهای خود را روزانه از نظر بریدگی، تاول، تورم، تغییر رنگ یا خشکی بررسی کنند و در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرطبیعی سریعا با پزشک مشورت کنند. استفاده از کفش و جوراب مناسب، حفظ رطوبت پوست بهجز بین انگشتان، کوتاه و مرتب کردن ناخنها و جلوگیری از فشارهای مکرر روی پاها اهمیت دارد.
مشاوره برای زخم پای دیابتی با بهترین دکتر غدد
اگر دیابت دارید و روی پاهایتان ترکخوردگی، قرمزی، تاول یا زخم میبینید، باید خیلی زود موضوع را جدی بگیرید؛ زخم دیابتی اگر بهموقع کنترل نشود میتواند به عفونت و حتی قطع عضو برسد. قبل از اینکه زخم عمیق یا عفونی شود، با یک دکتر برای زخم پای دیابتی باتجربه درباره تنظیم قند خون و مراقبت درست از پاها مشورت کنید.
از طریق دکترتو میتوانید در چند دقیقه با بهترین دکتر غدد ایران نوبت حضوری یا مشاوره آنلاین (متنی و تلفنی) بگیرید و برای پیشگیری و درمان زخم پای دیابتی راهنمایی دقیق بگیرید. در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان غدد در شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید:
۴.۷ (۵۵۳۶ نظر)۴.۸ (۵۳۳۲ نظر)۴.۸ (۴۹۴۱ نظر)۴.۹ (۳۴۴۲ نظر)۵ (۳۰۲۵ نظر)۴.۹ (۲۸۷۱ نظر)نتیجه گیری
زخم پای دیابتی نیازمند توجه و مراقبت جدی است زیرا بیتوجهی به درمان مناسب میتواند منجر به عفونتهای جدی و حتی قطع عضو شود. در صورت مشاهده زخم در پای فرد دیابتی، همان روز فورا باید با پزشک تماس گرفته شود. مراقبت خانگی فقط میتواند بهصورت موقت تا زمان مراجعه انجام شود.
با این حال، اگر زخم بهبود نیافت، عفونت مشاهده شد یا نشانههایی از التهاب و درد شدید وجود داشت، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک میتواند با ارزیابی دقیق و تجویز درمانهای مناسب، به بهبود زخم و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. مراقبت منظم و پیگیریهای پزشکی توسط دکتر متخصص زخم پای دیابتی در تهران و سایر شهرها نیز برای حفظ سلامت کلی پاها و پیشگیری از زخمهای جدید بسیار مهم است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
از راهنماييهاي شما سپاسگذارم
درود فراوان
ممنونم از همراهی تان
با سلام من دوماه پیش بر اثر تصادف زخم پا دیابت گرفتم الان خداروشکر زخم خوب شده ولی پام تورم داره باید چیکار کنم
سلام، تورم پا بعد از بهبود زخم ناشی از دیابت میتواند به دلیل التهاب باقیمانده، احتباس مایعات، یا مشکلات گردش خون باشد. بهتر است پا را بالاتر از سطح قلب نگه دارید، از جورابهای کشی یا فشاری مخصوص استفاده کنید و پیادهروی سبک برای بهبود گردش خون انجام دهید. همچنان پای خود را تمیز و خشک نگه دارید و اگر تورم ادامه پیدا کرد، درد داشت یا قرمزی و گرمی ایجاد شد، حتماً به پزشک متخصص غدد یا واریس مراجعه کنید تا علت دقیق بررسی و درمان مناسب انجام شود.
متخصص غدد
سلام مهم اگاهی دادن به بیمار است که شما انجام دادید
درود و مهر
ممنونم از لطف شما محمود عزیز
متخصصین غدد و داخلی فقط دارو و انسولین مینویسن بعد که زخم دیابتی ایجاد شد میگن بر متخصص عفونی ببینت یا میفرستن پیش جراح که قطع کنه
سلام
متاسفانه در برخی موارد، درمان دیابت تنها به کنترل سطح قند خون و تجویز دارو محدود میشود، اما اهمیت پیشگیری و مدیریت عوارض، مانند زخمهای دیابتی، کمتر مورد توجه قرار میگیرد. وقتی زخم دیابتی ایجاد میشود، ممکن است نیاز به ارزیابی و درمان تخصصیتر باشد، که شامل مراجعه به متخصص عفونی برای کنترل عفونت یا جراح برای درمان زخم و حتی در برخی موارد قطع عضو میشود. مهم است که به محض بروز زخم یا عفونت، اقدامات فوری و مناسب توسط تیم پزشکی انجام شود تا از پیشرفت عوارض جلوگیری شود.
سلام من مادرم سه سال شصت پاشون بر اثر دیابت زخم داشت
کای مراکز درمانی بیمارستان ها رفتیم هزینه های زیادی کردیم در اخر هم گفتن باید قطع بشه بردیمشون پیش دکتر بابک ثابت الان یک ساله مادرم کاملا زخمشون خوب شد و انگشتشون حفظ شد
سلام این دکتر کجاست میشه ادرسش لطف کنید بدهید
توی نشان یا گوگل سرچ بزنید مطب زخم دیابت دکتر محمدرضا مشتاقی تو اتوبان صیاد ساختمان چوپان از قطع شدن بسیاری از انگشتان وحتی پا جلو گیری میکند وزخمی را خوب میکند
ممنونم از معرفی پزشک خوب دکترتو
از لینک زیر می توانید نوبت بگیرید
نوبتدهی اینترنتی مطب دکتر محمدرضا مشتاقی