فهرست مطالب
برای بسیاری از افراد، شنیدن تشخیص سرطان مری به معنای روبهرو شدن با این سوال است که آیا سرطان مری درمان قطعی دارد؟ پاسخ این سؤال نه کاملا ناامیدکننده است و نه بیقید و شرط امیدوارکننده؛ واقعیت جایی بین این دو قرار دارد. مرحله بیماری، نوع تومور، امکان جراحی و قدرت بدن برای تحمل درمان، همگی در اینکه سرطان مری درمان قطعی دارد یا نه نقش دارند. اگر میخواهید با زبان ساده بدانید در چه شرایطی میتوان به بهبود کامل نزدیک شد، ادامه این مطلب از دکترتو را از دست ندهید.
منظور از درمان قطعی سرطان مری چیست؟
در زبان پزشکی، درمان قطعی به این معنا است که همه درمانها با هدف از بین بردن کامل تومور و بافتهای درگیر انجام شود؛ به عنوان مثال جراحی همراه با شیمیدرمانی و رادیوتراپی، طوری که بعد از درمان، در آندوسکوپی و تصویربرداری اثری از تومور دیده نشود و بیمار چند سال بدون علامت و بدون عود زندگی کند. اگر سرطان مری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس درمان کامل بیشتر میشود. با این حال، بهخاطر احتمال عود، بیمار باید تحت پیگیری و چکاپ باشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cancer
Esophageal cancer is often in an advanced stage when it is diagnosed. At later stages, esophageal cancer can be treated but rarely can be cured.
ترجمه فارسی:
سرطان مری معمولا زمانی تشخیص داده میشود که در مرحله پیشرفته قرار دارد. در مراحل دیرتر، این سرطان قابل درمان است اما بهندرت میتوان آن را بهطور کامل درمان کرد.
عوامل موثر در امکان درمان کامل سرطان مری
امکان درمان سرطان مری به ترکیب چند عامل بستگی دارد و فقط به نوع جراحی یا دارو محدود نمیشود. هرچه بیماری زودتر تشخیص داده شود، وضعیت عمومی بدن بهتر باشد و تیم درمانی باتجربهتری درگیر باشند، شانس رسیدن به درمان قطعی بالاتر میرود. اما تشخیص دیرهنگام و متاستاز به اعضای دیگر، این احتمال را کم میکند و معمولا هدف درمان را به کنترل علائم و طولانیکردن عمر تغییر میدهد.
عوامل موثر در امکان درمان کامل سرطان مری معمولا شامل موارد زیر میشوند:
- مرحله سرطان در زمان تشخیص (موضعی یا منتشر)
- نوع سلول سرطانی (آدنوکارسینوم یا سنگفرشی) و رفتار تومور
- محل تومور و اندازه آن در طول مری
- متاستاز به سایر اعضا
- امکان جراحی کامل و برداشتن تومور با حاشیه سالم
- سن بیمار و وضعیت عمومی، بیماریهای همزمان
- تجربه و تخصص مرکز و تیم جراحی و انکولوژی
| عامل | اثر روی شانس درمان کامل |
|---|---|
| مرحله سرطان در زمان تشخیص | تشخیص در مراحل اولیه شانس جراحی کامل و درمان را بالا میبرد. |
| نوع تومور و رفتار آن | برخی انواع و درجات تومور پاسخ بهتری به شیمیدرمانی و رادیوتراپی دارند و دیرتر عود میکنند. |
| محل و اندازه تومور در مری | تومورهای کوچک و محدود، راحتتر با حاشیه سالم برداشته میشوند؛ تومورهای بزرگ یا در محلهای حساس جراحی را سختتر میکنند. |
| متاستاز به سایر اعضا | متاستاز دوردست معمولا شانس درمان قطعی را بسیار کم میکند و تمرکز درمان روی کنترل علائم و طول عمر است. |
| امکان جراحی کامل (حاشیه سالم) | برداشت کامل تومور با حاشیه سالم، مهمترین شرط برای درمان بهتر است. |
| سن و وضعیت عمومی بدن | بدن قویتر و بدون بیماریهای کنترلنشده، درمانهای ترکیبی را بهتر تحمل میکند و شانس بهبودی را بالا میبرد. |
| تجربه و تخصص مرکز و تیم درمان | مراکز با حجم بالای جراحی مری و تیم چندتخصصی معمولا نتایج بهتر و عوارض کمتر دارند. |
۱. مرحله سرطان در زمان تشخیص
مرحله سرطان مهمترین عامل در امکان درمان کامل سرطان مری است. در مراحل موضعی، تومور محدود به دیواره مری یا غدد لنفاوی نزدیک است و میتوان با جراحی همراه با شیمیدرمانی و رادیوتراپی به شانس بالاتر بهبودی طولانیمدت رسید. هرچه تومور به لایههای عمقیتر نفوذ کند یا غدد لنفاوی بیشتری درگیر شوند، احتمال عود افزایش مییابد. در مراحل پیشرفته با متاستاز دوردست، درمان بیشتر جنبه تسکینی و کنترل علائم سرطان مری را پیدا میکند تا درمان قطعی.

۲. نوع تومور
نوع بافتشناسی تومور روی پیشآگهی و پاسخ به درمان تاثیر مستقیم دارد. آدنوکارسینوم معمولا در بخش پایین مری و زمینه رفلاکس مزمن و مری بارت دیده میشود و الگوی انتشار و پاسخ درمانی خاص خود را دارد. کارسینوم سلول سنگفرشی بیشتر در قسمت میانی و بالایی مری و در ارتباط با مصرف سیگار و الکل دیده میشود. درجه تمایز سلولها، سرعت رشد، تهاجم به بافتهای اطراف و ویژگیهای مولکولی، همگی بر امکان کنترل طولانیمدت بیماری اثر میگذارند.
۳. محل تومور و اندازه آن در طول مری
محل تومور در مری تعیین میکند که چه نوع جراحی و با چه دشواری قابل انجام است. تومورهای قسمت پایین مری معمولا با برخی تکنیکهای ازوفاژکتومی و بازسازی معده بهتر قابل برداشت هستند. تومورهای قسمت میانی یا فوقانی ممکن است به ساختارهای مهم نزدیکتر باشند و جراحی را پیچیدهتر کنند.
اندازه تومور نیز اهمیت دارد؛ ضایعات کوچکتر و محدودتر شانس برداشت کامل با حاشیه سالم و در نتیجه احتمال بالاتر درمان را فراهم میکنند، درحالیکه تومورهای حجیم معمولا تهاجمیترند.
۴. احتمال متاستاز به سایر اعضا
وجود متاستاز دوردست، مانند درگیری کبد، ریه یا استخوان، معمولا خط قرمزی برای امکان درمان قطعی سرطان مری است. در این وضعیت، سرطان از مرحله موضعی خارج شده و سلولهای بدخیم در گردش خون یا لنف منتشر شدهاند. در چنین شرایطی، هدف درمان بیشتر کنترل رشد تومور، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی است.
۵. امکان جراحی کامل و برداشتن تومور
یکی از شروط اصلی برای درمان قطعی در سرطان مری، امکان برداشت کامل تومور با حاشیهای از بافت سالم است. اگر تومور به ساختارهای مهم بچسبد یا آنها را درگیر کرده باشد، ممکن است جراحی کامل بدون باقیماندن سلول سرطانی ممکن نباشد. در این صورت، خطر عود موضعی بالا میماند. دسترسی مناسب به تومور، وضعیت بیمار برای تحمل عمل و هماهنگی با درمانهای کمکی (نئوادجوانت یا ادجوانت) نقش مهمی در موفقیت جراحی دارند.

جراحی سرطان مری بدخیم چگونه است؟
۶. سن بیمار و وضعیت عمومی بدن
سن و وضعیت عمومی بدن تعیین میکند بیمار تا چه حد توان تحمل درمانهای تهاجمی، مانند جراحی بزرگ، شیمیدرمانی و رادیوتراپی را دارد. فردی با قلب، ریه و کلیههای سالم و بدون بیماریهای مزمن کنترلنشده، معمولا شانس بیشتری برای تکمیل درمانهای ترکیبی و بهبود طولانیمدت دارد.
۷. تجربه و تخصص تیم جراحی
درمان سرطان مری یک فرآیند پیچیده است که به همکاری نزدیک جراح، انکولوژیست، متخصص رادیوتراپی، متخصص بیهوشی و تیم مراقبت نیاز دارد. مراکزی که حجم بالاتری از جراحیهای مری انجام میدهند، معمولا پروتکلهای استانداردتر، تجربه بیشتر در مدیریت عوارض و نتایج بهتری در بقا دارند. مهارت جراح در انجام ازوفاژکتومی و تشخیص موارد قابلجراحی، کیفیت رادیوتراپی و انتخاب رژیم مناسب شیمیدرمانی، همه میتوانند شانس برداشت کامل تومور، کاهش عود و بهبود بقا را افزایش دهند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت nhs
If you have advanced oesophageal cancer it might be very hard to treat. It may not be possible to cure the cancer.
ترجمه فارسی:
اگر دچار سرطان پیشرفتهٔ مری باشید، درمان آن میتواند بسیار دشوار باشد و ممکن است امکان درمان کامل سرطان وجود نداشتهباشد.
آمار و داده ها برای درمان قطعی سرطان مری
بر اساس آمارها، شانس بقا و در نتیجه احتمال درمان کامل سرطان مری به مرحله بیماری بسیار وابسته است. بهطور متوسط، بقای نسبی ۵ ساله برای همه مراحل حدود ۲۰ تا ۲۲ درصد گزارش شده است. در سرطان موضعی محدود به مری، بقا حدود ۵۰ تا ۶۵ درصد است؛ زمانی که غدد لنفاوی درگیر میشوند این رقم به حدود ۲۸ تا ۳۰ درصد میرسد و در متاستاز دوردست حدود ۵ درصد یا کمتر است.
البته این موارد حدودی است و ممکن است در افراد مختلف مورد مطالعه و مرحله بیماری نتایج متفاوت باشد.
نتیجه گیری
نمیتوان گفت برای همه افراد سرطان مری درمان قطعی دارد یا خیر اما در مراحل اولیه و با درمان بهموقع، شانس بهبود طولانیمدت و حتی درمان کامل ممکن است بالا باشد. هرچه تشخیص زودتر باشد، امکان جراحی کامل و پاسخ بهتر به شیمیدرمانی و رادیوتراپی بیشتر میشود. در صورتیکه دچار علائمی مانند گیر کردن غذا در گلو، درد یا سوزش پشت جناغ، سرفه یا خشونت صدای مداوم هستید، وقت مراجعه به فوقتخصص گوارش و انجام بررسیهایی مثل آندوسکوپی فرا رسیده است. مراجعه زودهنگام و پیگیری منظم کنار یک تیم درمانی باتجربه، بهترین فرصت را برای کنترل بیماری و رسیدن به شانس بهبود بیشتر را فراهم میکند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!