فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
کولپورافی یک عمل جراحی است که برای ترمیم دیواره واژن انجام میشود. زمانی که فرد دچار افتادگی اندامهای لگنی (Pelvic Organ Prolapse) شده باشد، یکی از گزینههای پیشنهادی پزشک متخصص، عمل کولپورافی است. این عمل فقط مربوط به عملکرد واژن نیست اما از طریق واژن انجام میشود و هدف آن تقویت و بازسازی ساختارهای کف لگن است.اما دقیقا کاربرد جراحی کولپورافی چیست و چه عوارضی دارد؟ در ادامه این مقاله از دکترتو همراه ما باشید.
عمل جراحی کولپورافی برای چیست؟
کولپورافی یک جراحی است که به ترمیم دیوارههای واژن برای درمان مشکلات پرولاپس اندام لگنی مانند سیستوسل و رکتوسل کمک میکند. این عمل بیشتر برای افرادی انجام میشود که بهدلیل زایمانهای طبیعی، افزایش سن یا فشار زیاد به ناحیه لگن دچار شلشدگی و افتادگی واژن شدهاند.
زمانی که عضلات و بافتهای نگهدارنده واژن ضعیف میشوند، ممکن است اندامهایی مانند مثانه یا رکتوم (راستروده) از جای طبیعیشان خارج شوند. به این مشکل افتادگی اندام لگنی یا پرولاپس گفته میشود. عمل کولپورافی کمک میکند این عضلات دوباره قوی شوند و اندامها به جای اصلیشان برگردند.
جراحی کولپورافی معمولا در موارد زیر کاربرد دارد:
- سیستوسل (Cystocele): افتادگی مثانه به داخل دیواره جلویی واژن
- رکتوسل (Rectocele): بیرونزدگی روده بزرگ (راستروده) به داخل دیواره پشتی واژن
- انتروسل (Enterocele): بیرونزدگی روده باریک از طریق دیواره واژن
- گاهی هم افتادگی رحم یا قسمت فوقانی واژن (vault prolapse) همزمان با سایر روشها اصلاح میشود
انواع کولپورافی چه هستند؟
کولپورافی ۲ نوع اصلی دارد. کولپورافی قدامی برای اصلاح سیستوسل (افتادگی مثانه) و کولپورافی خلفی برای اصلاح رکتوسل (افتادگی راستروده). گاهی هر دو نوع با هم یا همراه با سایر روشها انجام میشود و بسته به شرایط بیمار، ممکن است از مش (mesh) یا بافتهای مصنوعی نیز استفاده شود. انتخاب نوع مناسب بستگی به مشکل فرد و تشخیص پزشک دارد. همه این روشها هدفشان افزایش حمایت و جلوگیری از افتادگی اندامهای لگنی است.
انواع کولپورافی | توضیحات |
---|---|
کولپورافی قدامی (Anterior Colporrhaphy) | ترمیم دیواره جلویی واژن برای رفع افتادگی مثانه (سیستوسل) |
کولپورافی خلفی (Posterior Colporrhaphy) | ترمیم دیواره پشتی واژن برای رفع افتادگی رکتوم (رکتوسل) |
کولپورافی ترکیبی (Combined Colporrhaphy) | ترکیب روشهای قدامی و خلفی برای درمان چند ناحیه بهصورت همزمان |
کولپورافی قدامی
مربوط به دیواره جلویی واژن است، جایی که مثانه به داخل واژن برآمده میشود (به این حالت سیستوسل گفته میشود). در این جراحی، مثانه به جایگاه طبیعی خود بازگردانده میشود و بافتهای حمایتی (فاشیای پوبوسرویکال) سفت و با بخیه تقویت میشوند. در برخی موارد، از گرافت یا مش (mesh) برای تقویت اندامها استفاده میشود.
متن انگلیسی
به نقل از سایت my.clevelandclinic
POP symptoms like urinary or fecal incontinence (difficulty controlling when you pee or poop) and painful intercourse can reduce your quality of life. Colporrhaphy can fix the structural issues in your pelvis so that you don’t have to live with the symptoms these issues cause
ترجمه فارسی:
بیاختیاری ادراری و مدفوع و رابطه جنسی دردناک که از علائم افتادگی اندام لگنی هستند باعث کاهش کیفیت زندگی میشوند. کولپرافی میتواند این مشکلات ساختاری لگن را برطرف کند تا مجبور نباشید با علائمی که این مشکلات ایجاد میکنند زندگی کنید.
کولپورافی خلفی
بر دیواره پشتی واژن تمرکز دارد، مخصوصا وقتی راست روده (رکتوم) به داخل واژن فشار میآورد (به این حالت رکتوسل گفته میشود). در این عمل جراحی، رکتوم به محل طبیعی خود بازمیگردد و بافتهای حمایتکننده (فاشیای رکتووژینال) تقویت میشوند.
کولپورافی ترکیبی
در بسیاری از موارد، پزشک ممکن است هر دو جراحی قدامی و خلفی را همزمان انجام دهد، بهخصوص زمانی که نقص در هر دو دیواره واژن وجود دارد. گاهی اوقات، در کنار کولپورافی، تقویت سقف واژن (vault) نیز انجام میشود و از مش استفاده میشود که به آن کولپورافی کامل یا گسترده گفته میشود.
کولپورافی واژینال چیست؟
کولپورافی واژینال یک عمل جراحی ترمیمی است که برای تقویت و بازسازی دیوارههای واژن، چه دیواره جلویی (قدامی) و چه دیواره پشتی (خلفی)، انجام میشود. این عمل معمولا زمانی انجام میشود که دیوارههای واژن به دلیل افتادگی اندامهای لگنی (مانند مثانه یا رکتوم) ضعیف یا کشیده شدهاند.
کولپورافی برای چه کسانی مناسب است؟
عمل جراحی کولپورافی برای زنانی مناسب است که دچار افتادگی واژن شدهاند یا عضلات اطراف آن ضعیف شدهاند. کسانی که پس از زایمان طبیعی یا افزایش سن این مشکلات را دارند، گزینههای خوبی برای عمل هستند:
- کسانی که روشهای درمان غیرتهاجمی تاثیری روی بهبود علائم افتادگی اندام لگنی آنها نداشتند
- خانمهایی که قصد بارداری و بچهدار شدن ندارند
- افرادی که در ناحیه واژن احساس پری یا فشار میکنند
- برآمدگی در واژن
- مشکلات گوارشی
- درد حین رابطه جنسی
- زنانی که سابقه هیسترکتومی یا سایر جراحیهای لگنی داشتند
کولپورافی برای چه کسانی مناسب نیست؟
افرادی که بیماریهای شدید قلبی یا عفونت فعال دارند، بهتر است کولپورافی انجام ندهند. زنان باردار یا کسانی که در دوره قاعدگی هستند هم باید عمل را به تعویق بیندازند. همچنین کسانی که مشکلات شدید پزشکی یا ضعف در بهبود دارند، عمل برایشان توصیه نمیشود:
- خانمهای باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند
- وجود بیماری پوستی یا عفونت واژینال فعال (با احتیاط و نظارت پزشک)
- افرادی که انتظار واقعبینانه از نتیجه کولپورافی ندارند
روش انجام عمل کولپورافی چگونه است؟
پزشک بعد از معاینه بیمار، بررسی سوابق و ارزیابی بالینی، درباره نوع بیهوشی عمومی یا منطقهای یا بیحسی موضعی تصمیم میگیرد. ابتدا ناحیه تناسلی تمیز و ضدعفونی میشود. بعد بیهوشی یا بیحسی موضعی، پزشک با اسپکولوم، واژن را باز نگه میدارد. سپس برشهای کوچکی در ناحیه واژن ایجاد میکند و اندامهای لگنی افتاده مانند مثانه، رحم یا رکتوم را به جای خود برمیگرداند. درنهایت برش را بسته و بخیه جذبی میزند. کل فرایند انجام کولپورافی یک تا دو ساعت طول میکشد و بیمار بعد دو روز میتواند به تشخیص پزشک از بیمارستان مرخص شود:
کولپورافی یک عمل جراحی برای ترمیم برجستگی داخل واژن است که وقتی مثانه یا روده به داخل واژن فشار میآورد، انجام میشود.
- بیهوشی یا بیحسی: یا بهطور کامل بیهوش میشوید، یا فقط پایینتنهتان بیحس میشود تا چیزی حس نکنید.
- دسترسی از طریق واژن: جراح از طریق واژن عمل را شروع میکند، نیازی به برش روی شکم نیست.
- سفتکردن بافتها: بافتهایی که زیر دیواره واژن شُل یا کشیده شدهاند، با بخیه کشیده و محکم میشوند.
- برداشتن بافت اضافه: اگر دیواره واژن خیلی کش آمده یا اضافه باشد، بخشی از آن برداشته میشود.
- بستن دیواره واژن: در پایان، دیواره واژن بخیه زده میشود تا همه چیز در جای درست خودش قرار بگیرد.
- بهبود: معمولا همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص میشوید و دوره بهبود چند هفته طول میکشد.
- در بعضی موارد، جراح از مش یا گرافت برای پشتیبانی بیشتر استفاده میکند.
آمادگی قبل و مراقبت های بعد از عمل کولپورافی
ابتدا با پزشک معاج درباره خطرات و مزایای کولپرافی صحبت کنید تا متوجه شوید که این عمل برای شما مناسب است یا خیر. قبل از انجام عمل، پزشک سوالاتی درباره سابقه پزشکی و علائم میپرسد. این علائم کمک میکنند تا جراح نقطه دقیق ترمیم عضلات را مشخص کند و تکنیک مناسب در طول عمل انتخاب کند:
- احتمالا جراح معاینه لگنی هم انجام میدهد و دو انگشت خود را داخل واژن برده و همزمان به شکم فشار میآورد. این کار باعث میشود که احساس افتادگی اندامهای لگنی ایجاد شود و پزشک به این ترتیب نقاط ضعیف داخل دیواره واژن را شناسایی میکند.
- در صورت نیاز ممکن است جراح آزمایش یا عکسبرداری امآرای از عضلات کف لگن بخواهد.
- در برخی موارد، جراح برای کاهش ریسک عفونت در طول جراحی، آنتیبیوتیک تجویز میکند.
- در خانمهای یائسه، پزشک قبل جراحی، ممکن است استروژن موضعی یا واژینال تجویز کند.
- در خانمهایی که دچار افتادگی رحم هستند، پزشک برای تشخیص افتادگی رحم، دستور سونوگرافی شکمی و واژینال میدهد.
بسته به میزان ترمیم دیواره واژن، ممکن است بیمار همان روز عمل مرخص شود یا اینکه یک تا دو شب بستری شده و در بیمارستان بماند. بعد از عمل کولپرافی، پزشک یک بسته جاذب را داخل واژن گذاشته تا خون را جذب کند و معمولا بعد ۲۴ ساعت برداشته میشود. برخی مواقع ممکن است نیاز به نصب سوند باشد و معمولا ۴۸ ساعت بعد کولپورافی هم میتواند سوند را جدا کرد.
مراقبت بعد از عمل افتادگی رحم و مثانه که باید بعد از عمل کولپرافی حتما رعایت کنید تا ریسک بروز عوارض جانبی و خطراتی مانند عفونت به حداقل برسد عبارتاند از:
- تا دو هفته بعد عمل از بلند کردن اشیای سنگین خودداری کنید.
- ورزش و فعالیتهای جسمی سنگین و شدید تا دو هفته بعد عمل ممنوع است.
- از نشستن در وان حمام خودداری کنید.
- برقراری رابطه جنسی، ۶ تا ۸ هفته بعد از کولپرافی ممنوع است.
- از نشستن روی صندلیهای سفت و سخت یا دوچرخهسواری تا دو هفته بعد عمل خودداری کنید.
- بعد از عمل باید عملکرد مثانه و رودهها رصد شود
عوارض عمل کولپورافی چیست؟
عوارض کولپورافی معمولا خفیف است و شامل درد موقتی، تورم و کبودی در ناحیه جراحی میشود. امکان عفونت کم است اما باید مراقبتهای پس از عمل انجام شود. گاهی احساس ناراحتی در هنگام ادرار یا رابطه جنسی پیش میآید که معمولا موقتی است. بیشتر بیماران با رعایت نکات پزشک بهبود کامل پیدا میکنند و عوارض جدی کمتر اتفاق میافتد.
به طور کلی عوارض جراحی افتادگی رحم و مثانه عبارت است از:
- آسیب دیدگی سایر اندامهای لگن
- پرولاپس مجدد
- یبوست
- بازگشت علائم قبل از عمل در صورت بچهدار شدن
- سوزش حین دفع ادرار
- فیستول واژن
- بیاختیاری در دفع ادرار یا مدفوع
- مشکل در حرکات روده
- احساس درد در واژن
- رابطه جنسی دردناک
- عفونت
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
افتادگی اندام لگنی باعث بروز علائم و مشکلات ناخوشایندی از جمله بیاختیاری در دفع ادرار و مدفوع میشود. عمل کولپرافی، روش جراحی کم تهاجمی است که با برش کوچک در واژن، دیوارههای واژن را تقویت میکند و افتادگی را کاهش میدهد. این عمل نسبت به سایر روشهای جراحی ترمیمی پرولاپس اندام لگنی که برش بزرگی در شکم میزنند، به مراتب سادهتر و محبوبتر است.
برای خلاصشدن از شر نشانههای این عارضه و انجام کولپرافی خلفی یا قدامی با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. انتخاب جراح مجرب و ماهر اهمیت زیادی روی میزان رضاتی و موفقیت کولپرافی دارد. اگر تمایلی به حضور در مطب ندارید می توانید با استفاده از خدمات غیرحضوری دکترتو با دکتر زنان مشورت کنید.
دکترتو مراقب زیبایی شماست!
سلام بعداز عمل کولپرافی تا چندروز درد داریم؟ ایا دردش زیاده؟
سلام و وقت بخیر،
پس از عمل کولپرافی، درد و احساس فشار در ناحیه جراحی طبیعی است و معمولاً چند روز تا دو هفته ادامه دارد. شدت درد در روزهای اول بیشتر است و با مصرف مسکنهای تجویزشده قابلکنترل خواهد بود. در صورت درد شدید، خونریزی غیرطبیعی یا علائم عفونت، حتماً از دکتر متخصص زنان و زایمان در دکترتو نوبت مشاوره یا ویزیت حضوری بگیرید.
سلام،بعد از یک هفته از عمل افتادگی مثانه،هنوز ترشح دارن،آیا طبیعیه؟
سلام
تا ۱-۲ هفته طبیعی و قابل انتظار است
در صورت ادامه علایم حتمن نیاز به معاینه مجدد دارید
زیر نظر پزشکتان باشید