فهرست مطالب
پولیپهای روده، رشدهای غیرطبیعی هستند که در روده بزرگ ایجاد میشوند. اندازه آنها میتواند از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر باشد و ممکن است ظاهری صاف یا برجسته داشته باشند. این پولیپها گاهی عملکرد طبیعی روده را دچار اختلال میکنند. به همین دلیل، بسیاری از افراد این سوال را دارند که آیا پولیپ روده همان سرطان است یا خیر. اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوال و آشنایی با نکات مهم درباره رابطه پولیپ روده و سرطان هستید، تا پایان این مقاله از دکترتو با ما همراه باشید. اگر وجود پولیپ در شما تشخیص داده شده است بهتر است به منظور پرسش سوالات خود از یک متخصص گوارش کمک بگیرید. شما میتوانید از سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور استفاده کنید.
آیا پولیپ روده همان سرطان است؟
بهطورکلی، پولیپها از لایه مخاطی اندامهای توخالی بدن مانند دستگاه گوارش، بینی یا اندامهای تولیدمثل زنان رشد میکنند. پولیپهای روده نیز تودههایی هستند که در لایه داخلی روده، عمدتا در روده بزرگ، شکل میگیرند. این پولیپها در واقع نوعی تومور محسوب میشوند و از تجمع سلولهای غیرطبیعی به وجود میآیند.
اگر چه پولیپهای روده بهخودیخود سرطان نیستند، اما برخی از آنها در صورت برداشتهنشدن، ممکن است به سرطان تبدیل شوند. در واقع، تحقیقات نشان دادهاند که تقریبا تمامی موارد سرطان کولورکتال از یک پولیپ آغاز میشود. به همین خاطر، شناسایی و درمان به موقع پولیپها اهمیت ویژهای دارد.
متن انگلیسی:
houstonmethodist
Colon polyps are common. About 20% of adults overall and 40% over the age of 50 have them.
ترجمه متن:
پولیپهای روده شایع هستند. بهطورکلی حدود ۲۰٪ از بزرگسالان و ۴۰٪ از افراد بالای ۵۰ سال به آنها مبتلا میشوند.
تفاوت پولیپ با تومور سرطانی
پولیپها و تومورهای سرطانی هر دو ناشی از رشد غیرطبیعی سلولها هستند، اما تفاوتهای مهمی با یکدیگر دارند:
- اکثر پولیپها در ابتدا خوشخیم و غیرسرطانی هستند، اما در صورت عدم تشخیص و برداشتن به موقع، ممکن است با گذر زمان سرطانی شوند.
- در مقابل، تومورهای سرطانی از سلولهایی تشکیل شدهاند که به طور مداوم و افراطی رشد و تکثیر پیدا کرده، به بافتهای اطراف حمله میکنند و حتی میتوانند به نقاط دورتر بدن گسترش یابند (متاستاز).
به طور خلاصه، پولیپ نوعی توده غیرسرطانی است که هنوز به سرطان تبدیل نشده، اما تومور سرطانی نشاندهنده آغاز بیماری سرطان است و جدیتر و پیشرفتهتر از پولیپ محسوب میشود.
چه عواملی باعث تبدیل پولیپ به سرطان می شوند؟
عوامل مختلفی میتوانند در تبدیل پولیپ به سرطان نقش داشته باشند و خطر بروز این اتفاق را افزایش دهند. شناخت این عوامل میتواند در پیشگیری و درمان به موقع بسیار موثر باشد. در ادامه به مهمترین این عوامل اشاره کردهایم:
۱. اندازه و نوع پولیپ
پزشکان برای تشخیص این که آیا پولیپ روده همان سرطان است یا خیر، پولیپهای روده را به دو دسته نئوپلاستیک و غیرنئوپلاستیک تقسیم میکنند. پولیپهای نئوپلاستیک قابلیت تبدیل شدن به سرطان را دارند، در حالی که پولیپهای غیرنئوپلاستیک چنین قابلیتی ندارند.
پولیپهای نئوپلاستیک شامل تمامی پولیپهای آدنوماتوز (آدنوماها) هستند، درحالیکه پولیپهای غیرنئوپلاستیک معمولا شامل پولیپهای هایپرپلاستیک میشوند.
اندازه پولیپ نیز یکی دیگر از عوامل خطر برای تبدیل شدن به سرطان در نظر گرفته میشود. بهطوریکه پولیپهای بزرگ معمولا بیشتر در معرض تبدیل به سرطان هستند، با این حال گاهی حتی پولیپهای کوچک نیز سرطانی میشوند.
۲. مدت زمان باقی ماندن پولیپ بدون درمان
عدم شناسایی و درمان پولیپ میتواند طی سالها باعث تبدیل شدن پولیپ به سرطان شود. بهعنوانمثال اکثر انواع پولیپ، خصوصا پولیپهای آدنوماتوز، در صورتی که مدت زیادی در بدن باقی بمانند، باعث تغییرات سلولی، آسیب گسترده و در نتیجه بروز سرطان میشوند.
۳. سابقه خانوادگی یا ژنتیکی
داشتن سابقه خانوادگی در پولیپهای خطرناک یا سرطان روده بزرگ، خصوصا در بستگان درجه یک مانند والدین یا خواهر و برادر، یکی از عواملی است که میتواند خطر تبدیل شدن پولیپ به سرطان را افزایش دهد.
سابقه خانوادگی در بیماریهای التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسراتیو نیز با ایجاد التهاب مزمن در روده، بهمرورزمان به سلولهای روده آسیب میزند و احتمال سرطانی شدن پولیپها را بالا میبرد.
همچنین بیمارانی با پیشزمینه دیابت یا بیماری مزمن کلیوی، به دلیل التهاب مداوم و اختلال در عملکرد طبیعی سلولها، بیشتر در معرض تشکیل پولیپ و پیشرفت آن به سرطان قرار دارند.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Diabetes increases polyp risk by 50% among all age groups.
ترجمه متن:
دیابت خطر ابتلا به پولیپ را در تمام گروههای سنی تا ۵۰٪ افزایش میدهد.
۴. تغذیه و سبک زندگی نامناسب
برخی از عوامل مرتبط با سبک زندگی میتوانند نقش مهمی در رشد پولیپهای روده و تبدیل آنها به سرطان داشته باشند. در ادامه به برخی از مهمترین عوامل در این زمینه اشاره میکنیم:
- سیگار کشیدن فرد را در معرض بیماریهای متعدد قرار میدهد. در حقیقت، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار بهمرورزمان به سلولهای روده آسیب میرسانند و خطر تبدیل پولیپ به سرطان را افزایش میدهند.
- اضافه وزن و چاقی مفرط باعث ترشح هورمونهایی از سلولهای چربی میشود که میتوانند رشد پولیپ را تحریک کنند. التهاب مزمن ناشی از چاقی نیز زمینه تبدیل پولیپ به سرطان را فراهم میکند.
- مصرف منظم الکل خطر ابتلا به پولیپهای روده را افزایش میدهد. الکل میتواند باعث تحریک سلولهای روده و تسهیل نفوذ مواد سرطانزا به آنها شود.
- مصرف زیاد از حد خوراکیهای ناسالم نظیر گوشت قرمز و غذاهای پرچرب یا داشتن رژیم غذایی کم فیبر میتواند باعث آسیب به سلولهای روده، افزایش التهاب و طولانیشدن تماس روده با مواد سرطانزا شود. در نتیجه، خطر تبدیل پولیپ به سرطان بیشتر میشود.
چگونه می توان از سرطانی شدن پولیپ جلوگیری کرد؟
خوشبختانه سرطان روده، برخلاف بسیاری از سرطانهای دیگر، قابل پیشگیری است. اکثر سرطانهای روده بزرگ از پولیپهای خوشخیمی آغاز میشوند که در صورت شناسایی و درمان به موقع، احتمال تبدیل شدن آنها به سرطان بسیار کم میشود. رویکردهای زیر میتوانند از سرطانی شدن پولیپ جلوگیری کنند:
۱. کولونوسکوپی منظم
انجام کولونوسکوپی دورهای و منظم بهترین راه برای جلوگیری از تبدیل پولیپها به سرطان روده است. اگر چه بسیاری از افراد با انجام کولونوسکوپی راحت نیستند؛ اما انجمن سرطان آمریکا توصیه میکند افرادی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند، از سن ۴۵ سالگی انجام کولونوسکوپی را شروع کنند. کولونوسکوپی باید هر ۱۰ سال یکبار تا حداقل سن ۷۵ سالگی ادامه یابد. افرادی که بین ۷۶ تا ۸۵ سال دارند نیز بهتر است با پزشک خود مشورت کنند تا درباره ادامه یا توقف غربالگری تصمیمگیری شود.
در طول کولونوسکوپی، پزشک یک ابزار انعطافپذیر مجهز به دوربین (به نام کولونوسکوپ) را از طریق مقعد وارد روده بزرگ میکند و دیوارههای داخلی روده را به دقت بررسی میکند. اگر پولیپی پیدا شود، پزشک آن را خارج میکند و برای آزمایش میفرستند تا مشخص شود سرطانی است یا نه. برداشتن پولیپهای پیشسرطانی نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و بروز سرطان روده بزرگ دارد.
ویژگیها | پولیپ روده | سرطان روده |
---|---|---|
تعریف | رشد غیرطبیعی اما خوشخیم در دیواره داخلی روده | توده بدخیم ناشی از رشد کنترلنشده سلولهای غیرطبیعی در روده |
ماهیت | معمولاً خوشخیم، اما برخی انواع میتوانند سرطانی شوند. | بدخیم و تهاجمی |
علائم | اغلب بدون علامت؛ گاهی خون در مدفوع، تغییر در اجابت مزاج | خون در مدفوع، کاهش وزن، درد شکم، تغییر پایدار در عادات رودهای |
تشخیص | معمولاً از طریق کولونوسکوپی تشخیص داده میشود. | از طریق کولونوسکوپی، نمونهبرداری، تصویربرداری و آزمایشهای خونی |
درمان | برداشتن در طول کولونوسکوپی؛ در صورت خطر بالا، پیگیری منظم | جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و پیگیریهای مکرر |
پیشگیری/کنترل | غربالگری منظم و برداشتن پولیپها میتواند از بروز سرطان جلوگیری کند. | تشخیص زودهنگام در مراحل اولیه کلید درمان موفق است. |
پیشآگهی | خوب در صورت برداشتن بهموقع | بستگی به مرحله تشخیص دارد؛ در مراحل اولیه پیشآگهی بهتر است. |
۲. برداشتن زودهنگام پولیپ ها
برداشتن زودهنگام پولیپها نقش قابل توجهی در جلوگیری از سرطانی شدن آنها دارد. پولیپها معمولا هنگام معاینات کولونوسکوپی با چندین روش کم تهاجمی برداشته میشوند که این فرایند را پولیپکتومی مینامند.
اگر پولیپ خیلی بزرگ باشد یا برداشتن آن در طول کولونوسکوپی ایمن نباشد، معمولا به جراحی برای خارج کردن آن نیاز است. این کار اغلب با وارد کردن ابزاری به نام لاپاروسکوپ به داخل شکم انجام میشود تا بخشی از روده که درگیر پولیپ است برداشته شود.
۳. رعایت رژیم غذایی سالم
برای پیشگیری از سرطانی شدن پولیپ، مصرف مواد غذایی زیر به دلیل داشتن ترکیبات سالم و مغذی توصیه میشود:
- میوههایی همچون سیب، انواع توت، طالبی، انبه، پرتقال و گلابی که سرشار از فیبر، آنتیاکسیدانها و فیتوکمیکالها هستند.
- سبزیجات غیر نشاستهای همچون کنگر فرنگی، کلمبروکلی، کاهو، هویج، گلکلم، خیار و اسفناج که فیبر، ویتامین و مواد معدنی مفیدی دارند.
- ماهیهای تازه همچون سالمون، ساردین، تن و ماکرل که به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش التهاب کمک میکنند.
- مرغ و بوقلمون بدون پوست و تخممرغ، که جایگزین سالمتری برای گوشتهای قرمز و فراوریشده محسوب میشوند.
- حبوبات مختلف همچون عدس، لوبیا سیاه و لوبیاچیتی که سرشار از پروتئین، فیبر، ویتامین B و E هستند.
- غلات کامل مانند جو، برنج قهوهای و کینوآ که محتوای فیبر بالایی دارند.
- آجیلهایی مانند پسته، بادام، بادامهندی، فندق و گردو که حاوی اسیدهای چرب سالم، فیبر و فلاونوئیدها هستند.
۴. کنترل التهاب های مزمن روده ای
از آنجایی که التهاب یکی از عوامل اصلی در تغییر شکل سلولها، آسیب به آنها و تبدیل پولیپ به سرطان است، کنترل آن میتواند از بروز سرطان روده جلوگیری کند. شایعترین شرایط التهابی روده شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هستند. این دو نوع التهاب با استفاده از داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب و داروهای سرکوبکننده ایمنی قابل کنترل هستند. علاوه بر این، بیماران باید یک رژیم غذایی ضدالتهاب، کم فیبر و فاقد مواد تحریککننده (مانند غذاهای تند) را دنبال کنند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
در پاسخ به این سوال که آیا پولیپ روده همان سرطان است باید گفت پولیپها بهخودیخود سرطان نیستند، اما در صورت بیتوجهی میتوانند زمینهساز بروز سرطان کولون شوند. تشخیص و درمان زودهنگام این ضایعات نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت آنها دارد؛ بنابراین اگر سابقه خانوادگی یا علائم مشکوک دارید، توصیه میشود هر چه زودتر به یک متخصص گوارش مراجعه کنید. این متخصصان با انجام کولونوسکوپی، از سلامت سیستم گوارش شما اطمینان حاصل میکنند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی مناسب را برای شما انجام میدهند. اما اگر به پزشک دسترسی ندارید نگران باشید چرا که میتوانید از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!