فهرست مطالب
سرطان دهانه رحم یکی از علل اصلی مرگومیر ناشی از سرطان در زنان، بهویژه در کشورهای درحالتوسعه است. این بیماری معمولاً بهصورت تدریجی و در نتیجه تغییرات سلولی غیرطبیعی در ناحیه دهانه رحم شکل میگیرد. علت سرطان دهانه رحم همیشه واضح نیست، برخی عوامل پنهان و سبک زندگی ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند. شناسایی این ریسکها و اقدام به موقع، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند نقش چشمگیری در پیشگیری از ابتلا به این بیماری داشته باشد. در این مقاله دکترتو، به شما کمک میکنیم تا با شناخت بهتر علت سرطان دهانه رحم، آگاهانهتر مراقب سلامت خود باشید.
علت سرطان دهانه رحم چیست؟
اصلیترین علت سرطان دهانه رحم، عفونت پایدار با ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است. این ویروس از طریق تماس جنسی منتقل میشود و انواع خاصی از آن، بهویژه نوع ۱۶ و ۱۸، بیش از ۷۰ درصد موارد سرطان دهانه رحم را ایجاد میکنند. در بیشتر موارد، سیستم ایمنی بدن ویروس را از بین میبرد، اما اگر عفونت مزمن شود، میتواند تغییرات غیرطبیعی در سلولهای دهانه رحم ایجاد کند که به مرور به سرطان تبدیل میشوند. عوامل دیگری نیز خطر ابتلا را افزایش میدهند؛ دلایل سرطان دهانه رحم عبارتاند از:
- عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- شروع رابطه جنسی در سن پایین
- داشتن چند شریک جنسی
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- مصرف طولانیمدت قرصهای ضدبارداری
- سیگار کشیدن
- عفونتهای منتقله از راه جنسی دیگر
متن انگلیسی:
به نقل از WHO
Risk factors for cancer progression include the grade of oncogenicity of the HPV type, immune status, the presence of other sexually transmitted infections, number of births, young age at first pregnancy, hormonal contraceptive use, and smoking
ترجمه متن:
عوامل خطر برای پیشرفت به سمت سرطان دهانه رحم شامل مواردی مانند میزان سرطانزایی نوع ویروس HPV، وضعیت سیستم ایمنی بدن، وجود سایر عفونتهای منتقله از راه جنسی، تعداد زایمانها، بارداری در سنین پایین، استفاده از قرصهای ضدبارداری هورمونی و سیگار کشیدن هستند.
۱. عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
عفونت با hpv (ویروس پاپیلومای انسانی) اصلیترین عامل بروز سرطان دهانه رحم است و در تقریبا تمامی موارد ابتلا به سرطان دهانه رحم نقش دارد. این ویروس از طریق تماس جنسی منتقل میشود و انواع پرخطر آن، بهویژه نوع ۱۶ و ۱۸، موجب تغییرات ژنتیکی در سلولهای دهانه رحم میگردند. در حالت طبیعی، سیستم ایمنی بدن ویروس را ظرف چند ماه از بین میبرد، اما اگر عفونت ماندگار شود، سلولهای دهانه رحم به تدریج دچار ناهنجاری میشوند که میتواند در طول چند سال به سرطان تبدیل شود.
۲. شروع رابطه جنسی در سن پایین
شروع فعالیت جنسی در نوجوانی خطر ابتلا به HPV را افزایش میدهد، زیرا بافت دهانه رحم در این سن هنوز بهطور کامل بالغ نشده و حساستر است. تماس زودهنگام با ویروس و آسیبهای احتمالی ناشی از روابط محافظتنشده میتوانند احتمال ایجاد تغییرات سلولی پیشسرطانی را بالا ببرند. هرچه سن شروع رابطه پایینتر باشد، احتمال بروز عفونت پایدار بیشتر است.
۳. داشتن چند شریک جنسی
داشتن چند شریک جنسی یا شریک جنسیای که خود روابط متعددی دارد، خطر مواجهه با ویروس HPV را بهشدت افزایش میدهد. هر تماس جدید میتواند منبع تازهای برای انتقال انواع مختلف ویروس باشد. این عامل در کنار روابط جنسی محافظتنشده احتمال عفونت مزمن را بالا میبرد و مسیر پیشرفت به سمت سرطان دهانه رحم را هموار میکند.
۴. ضعف سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی نقش مهمی در کنترل و حذف ویروس HPV دارد. در افرادی که ایمنی ضعیف دارند، مانند مبتلایان به HIV، بیماران پیوند عضو یا افرادی که داروهای سرکوبکننده ایمنی مصرف میکنند، بدن قادر به مقابله مؤثر با عفونت نیست. این امر باعث ماندگاری ویروس در سلولهای دهانه رحم و افزایش خطر تغییرات پیشسرطانی میشود.
نگرانی ضعف سیستم ایمنی باعث سرطان رحم بشه؟
از متخصص سوال کن.
۵. مصرف طولانی مدت قرص های ضدبارداری
مطالعات بزرگ اپیدمیولوژیک نشان دادهاند زنانی که بیش از پنج سال بهطور مداوم از قرصهای ضدبارداری استفاده میکنند، اندکی بیشتر در معرض سرطان دهانه رحم قرار دارند. احتمالاً تغییرات هورمونی ناشی از مصرف طولانیمدت قرصها باعث تسهیل رشد سلولهای آلوده به HPV میشود. با این حال، پس از قطع مصرف، این خطر به مرور کاهش مییابد.
۶. سیگار کشیدن
سیگار حاوی مواد شیمیایی سرطانزا است که در ترشحات مخاطی دهانه رحم تجمع مییابد و به DNA سلولها آسیب میزند. علاوه بر این، نیکوتین و سایر ترکیبات دخانی باعث تضعیف ایمنی موضعی و کاهش توانایی بدن برای حذف ویروس HPV میشوند. در نتیجه، خطر پیشرفت تغییرات پیشسرطانی در زنان سیگاری دو برابر افراد غیرسیگاری است.
نگرانی داروهای پیشگیری از بارداری باعث سرطان رحم بشن؟ مشاوره بگیر.
۷. عفونت های منتقله از راه جنسی دیگر
عفونتهایی مانند کلامیدیا، هرپس تناسلی، سوزاک یا تریکومونیازیس میتوانند به طور غیرمستقیم باعث التهاب مزمن در دهانه رحم شوند. این التهاب مداوم موجب آسیب به بافت و تسهیل ورود و ماندگاری ویروس HPV در سلولهای دهانه رحم میشود. در نتیجه، احتمال ایجاد تغییرات غیرطبیعی سلولی و پیشرفت آنها به سرطان افزایش مییابد.
متن انگلیسی:
nhs
Nearly all cervical cancers are caused by an infection with certain high-risk types of human papillomavirus (HPV). You can get HPV from: any skin-to-skin contact of the genital area. vaginal, anal or oral sex.
ترجمه متن:
تقریباً تمام سرطان های دهانه رحم به دلیل عفونت با برخی از انواع پرخطر ویروس پاپیلوما انسانی (HPV) ایجاد میشوند. شما میتوانید HPV را از طریق هرگونه تماس پوست به پوست در ناحیه تناسلی، رابطه جنسی واژنی، مقعدی یا دهانی دریافت کنید.
۴.۸ (۲۰۸۵ نظر)۴.۱ (۲۲۷۱ نظر)۴.۸ (۱۸۷۹ نظر)۵ (۱۶۴۵ نظر)۴.۱ (۱۲۳۷ نظر)۴.۸ (۹۸۷ نظر)مهمترین علت سرطان دهانه رحم
مهمترین علت سرطان دهانه رحم، عفونت مداوم با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) بهویژه انواع پرخطر آن است. این ویروس از طریق تماس جنسی منتقل میشود و در صورتی که بدن نتواند آن را بهطور کامل دفع کند، میتواند تغییرات سلولی غیرطبیعی در دهانه رحم ایجاد کند که در نهایت منجر به سرطان میشود. بدون حضور این ویروس، بروز سرطان دهانه رحم بسیار نادر است، به همین دلیل در اغلب تحقیقات و آمارهای جهانی، نقش آن بهعنوان عامل اصلی این بیماری تأیید شده است. یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه، غربالگری منظم برای شناسایی زودهنگام HPV و تغییرات سلولی مشکوک است. همچنین تزریق واکسن HPV در دوران نوجوانی و پیش از شروع فعالیت جنسی، میتواند تا حد زیادی احتمال ابتلا را کاهش دهد.
چه کسانی بیشتر در معرض سرطان دهانه رحم هستند؟
برخی زنان بیش از دیگران در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند، بهویژه افرادی که سبک زندگی یا شرایط خاصی دارند که احتمال بروز تغییرات سلولی در سرویکس را افزایش میدهد. آگاهی از این عوامل خطر میتواند به پیشگیری و تشخیص زودهنگام کمک کند.افراد در معرض خطر بیشتر سرطان دهانه رحم عبارتانداز:
- زنانی که در دوران بارداری مادرشان در معرض داروی DES (دیاتیلاستیلبسترول) قرار گرفته است
- زنان مبتلا به عفونت مزمن ویروس HPV
- افرادی که رابطه جنسی در سن پایین یا با شرکای متعدد داشتهاند
- زنانی که سیگار میکشند
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (مثلاً مبتلایان به HIV یا مصرفکنندگان داروهای سرکوبکننده ایمنی)
- زنانی که برای مدت طولانی از قرصهای ضدبارداری هورمونی استفاده کردهاند
- کسانی که غربالگریهای منظم پاپ اسمیر یا تست HPV انجام نمیدهند
| دلیل | توضیحات |
|---|---|
| عفونت با ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) | شایعترین علت سرطان دهانه رحم است. برخی انواع HPV، مانند نوع ۱۶ و ۱۸، بیشترین خطر را دارند. |
| رابطه جنسی در سنین پایین | شروع رابطه جنسی در سنین پایین میتواند ریسک ابتلا به HPV را افزایش دهد. |
| تعدد شرکای جنسی | هر چه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، احتمال تماس با HPV بیشتر میشود. |
| سیگار کشیدن | مواد شیمیایی موجود در دود سیگار میتوانند سلولهای دهانه رحم را آسیب بزنند و خطر سرطان را افزایش دهند. |
| سیستم ایمنی ضعیف | افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مثلاً مبتلایان به HIV)، بیشتر در معرض خطر هستند. |
| استفاده طولانی مدت از قرصهای ضد بارداری | مصرف طولانیمدت این قرصها با افزایش خطر سرطان دهانه رحم در برخی مطالعات مرتبط دانسته شده است. |
| سابقه خانوادگی سرطان دهانه رحم | در برخی موارد، عوامل ژنتیکی نیز میتوانند نقش داشته باشند. |
نتیجه گیری
سرطان دهانه رحم نتیجه تعامل چند عامل است. عفونت پایدار با ویروس HPV نقطهی آغاز این فرایند محسوب میشود، اما عواملی مانند ضعف سیستم ایمنی، مصرف دخانیات و تغییرات هورمونی میتوانند مسیر پیشرفت بیماری را تسریع کنند. در واقع، ویروس بهتنهایی تعیینکننده نیست، بلکه پاسخ بدن و مراقبت از سلامت فردی نقش کلیدی در جلوگیری از سرطانیشدن سلولها دارد. به همین دلیل، شناسایی زودهنگام عفونت و اصلاح سبک زندگی در کنار غربالگری منظم، مؤثرترین راه برای پیشگیری از این سرطان است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!