کبد چرب در بارداری، خطری نادر در کمین مادر و جنین

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

کبد چرب در بارداری بیماری نادر اما بسیار جدی است. اگر در دوران بارداری هستید و پزشک این بیماری را تشخیص داده است یا در خانواده شما سابقه کبد چرب در حاملگی وجود دارد، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که علائم این بیماری در بارداری چیست و چرا برخی خانم‌ها دچار این عارضه می‌شوند؟

درصورتی‌که دچار کبد چرب بارداری هستید یا علائم مشکوکی دارید، حتما برای تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری به دکتر داخلی و کبد یا دکتر زنان مراجعه کنید. برای ارتباط با این متخصصان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین، متنی و تلفنی هم وجود دارد.

کبد چرب بارداری (AFLP) چیست؟

کبد چرب بارداری یا AFLP یکی از انواع بیماری های خطرناک دوران بارداری است. تقریبا از هر صدهزار بارداری ۵ نفر دچار کبد چرب حاد بارداری می‌شوند. در ین بیماری چربی بیش از حد طبیعی در سلول‌های کبد و اطراف آن تجمع پیدا می‌کنند. چربی جمع شده در کبد معمولا تری گلیسیرید یا اسیدهای چرب است. هر چه چربی در سلول‌های کبد بیشتر شود، خطرات بارداری برای مادر و جنین افزایش پیدا می‌کند.

در دوران بارداری ممکن است خانم‌ها دچار بیماری های کبدی مختلفی شوند. علاوه بر کبد چرب احتمال بیماری‌هایی مانند اختلال عملکرد کبد، پره اکلامپسی، افزایش آنزیم‌های کبدی و سندروم پلاکت کم وجود دارد. کبد چرب معمولا در اواخر دوره حاملگی ظاهر می‌شود. با نفوذ چربی به پارانشیم کبد و اختلال در عملکرد این اندام، بیماری تشخیص داده می‌شود.

متن انگلیسی:
Acute fatty liver of pregnancy (AFLP) is a moderately rare complication of pregnancy that affects women in the third trimester of pregnancy
ترجمه فارسی:
کبد چرب حاد بارداری (AFLP) یک عارضه نسبتا نادر در حاملگی است که برخی زنان را در سه ماهه سوم بارداری تحت تأثیر قرار می‌دهد.

به نقل از سایت ncbi

علائم کبد چرب بارداری (علائم بالا بودن آنزیم کبد در بارداری)

این عارضه معمولا در اواخر سه‌ماهه سوم بارداری ظاهر می‌شود. برخی از علائم کبد چرب مشابه سایر علائم معمول در بارداری است. به همین دلیل لازم است توسط پزشک تشخیص داده شود. از مهم‌ترین نشانه های کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تهوع و استفراغ
• درد در قسمت راست و بالای شکم
• احساس ناخوشی
• سردرد
• گیجی و خستگی
• زردی پوست، سفیدی چشم و غشاهای مخاطی (یرقان).

دچار علائم کبد چرب بارداری شدی و نگران جنین هستی؟

برای اطمینان، از متخصص نوبت بگیر!

دکتر داخلی آنلایندکتر متخصص داخلی

علت کبد چرب بارداری (علت بالا رفتن آنزیم های کبدی در بارداری)

علت دقیق بروز عارضه AFLP در بارداری مشخص نیست. برخی از تحقیقات جدید نشان داده‌اند که احتمالا این بیماری مربوط به اختلال در عملکرد میتوکندری است. این اختلال باعث ایجاد مشکل در اکسیداسیون اسیدهای چرب در کبد می‌شود. یک آنزیم خاص در تجزیه طولانی‌مدت اسیدهای چرب نقش دارد. کمبود این آنزیم در میتوکندری باعث ایجاد کبد چرب می‌شود.

ممکن است در بارداری قبلی خود این عارضه را تجربه کرده باشید. متاسفانه در حاملگی بعدی نمی‌توان ابتلا به کبد چرب را تشخیص داد. ممکن است باز هم به این بیماری مبتلا شوید. این مشکل مربوط به اختلالات ژنتیکی بوده و ممکن است بین اعضای خانواده کبد چرب بارداری به ارث برسد.

عوامل خطر کبد چرب بارداری، آیا بالا بودن آنزیم های کبدی در بارداری خطرناک است؟

این بیماری مربوط به اختلالات ژنتیکی است. اما برخی از عوامل می‌توانند ریسک ابتلا به آن را افزایش دهند. اگر در خانواده شما سابقه کبد چرب بارداری وجود دارد، باید به عوامل خطر زیر توجه داشته باشید؛

• اولین بارداری
• بارداری چندقلو
• جنین پسر
• لاغر بودن

احتمال بروز بیماری AFLP در اولین بارداری بیشتر است. اما به این معنی نیست که در بارداری‌های بعدی اتفاق نمی‌افتد.

تشخیص کبد چرب در بارداری چگونه انجام میشود؟

پزشک برای تشخیص این بیماری ابتدا علائم کلی شما و سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده را بررسی می‌کند. بهترین راه برای تشخیص کبد چرب، بیوپسی کبد است. اما گاهی ممکن است برای خانم باردار این روش مناسب نباشد. در این شرایط آزمایش‌های دیگری انجام می‌شود.

در بیمارانی که مشکوک به کبد چرب حاد بارداری هستند، نیاز به بررسی کامل شامل آزمایش‌های شمارش کامل خون، آزمایش‌های عملکرد کبد، سطح آسپارتات و آلانین آمینو ترانسفراز، کراتینین و ارزیابی پروتئین ادرار است. آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) و آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) همیشه در بیماران مبتلا به AFLP افزایش می‌یابد.

برای تشخیص کبد چرب در حاملگی آزمایش‌های زیر کاربرد دارند:

• بیوپسی کبد: از بافت کبد نمونه‌برداری شده و در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.
• آزمایش خون و آزمایش آنزیم کبدی در بارداری: برای بررسی عملکرد آنزیم‌های کبد و دیگر بیماری‌ها با علائم مشابه انجام می‌شود. مهم‌ترین تست، آزمایش عملکرد کبد یا آزمایش کبد چرب است.
• سونوگرافی: با استفاده از امواج صوتی از رگ‌ها، کبد و بافت‌های اطراف تصاویری تهیه می‌شود.
• سی‌تی‌اسکن: با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از کبد تهیه می‌شود.

چه کسانی در معرض ابتلا به کبد چرب در بارداری قرار دارند؟

عوامل متعددی خطر ابتلا به کبد چرب در بارداری را افزایش می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• اولین حاملگی
• چاقی و اضافه وزن
• سابقه بیماری کبدی قبلی
• برخی اختلالات متابولیک مانند دیابت، مقاومت به انسولین یا سندرم متابولیک.

درمان کبد چرب در دوران بارداری چیست؟

برای درمان کبد چرب بارداری در اولین اقدام باید نوزاد به دنیا بیاید. پزشک در سریع‌ترین زمان ممکن زایمان را انجام می‌دهد. تا زمان زایمان باید ضربان قلب جنین به طور مداوم بررسی شود. کبد چرب می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. پس از زایمان لازم است مادر چند روز تحت مراقبت‌های ویژه باشد. معمولا با گذشت چند هفته از زایمان عملکرد کبد به حالت طبیعی بازگشته و دیگر خطری شخص را تهدید نمی‌کند.

اگر مشکلی در زایمان وجود نداشته باشد، متخصص زنان زایمان طبیعی را انتخاب می‌کند. این نوع زایمان هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما گاهی به دلیل وضعیت بد مادر و جنین لازم است سریعا زایمان سزارین انجام شود. احتمالا در زایمان سزارین تزریق پلاکت انجام می‌شود.

در بیشتر مواقع عملکرد کبد بعد از زایمان به حالت طبیعی بازمی‌گردد. اما اگر نشانه‌ای از بهبودی دیده نشود، پیوند کبد باید در گزینه‌های درمانی قرار بگیرد. روی نوزاد هم باید آزمایش‌هایی انجام شود تا احتمال ابتلا به کبد چرب و هیپوگلیسمی بررسی شود.

۱. درمان کبد چرب بارداری در طب سنتی (پاکسازی کبد چرب در بارداری)

کبد چرب بارداری یک بیماری جدی است که نیاز به بررسی پزشکی دارد. در حالی که طب سنتی ممکن است روش‌های خاصی در زمینه درمان بالا بودن آنزیم های کبدی در بارداری ارائه دهد، اما از نظر علمی تاکنون هیچ درمان سنتی خاصی برای تنظیم آنزیم های کبدی در بارداری ارائه نشده است.

بهتر است برای جلوگیری از عوارض کبد چرب بعد از زایمان و بارداری با کبد چرب گرید ۱ و ۲، حتما با دکتر داخلی یا متخصص گوارش مشورت کنید.

۲. درمان کبد چرب گرید ۱ در بارداری

کبد چرب گرید ۱ اولین مرحله این بیماری است. معمولا در این مرحله نیازی به درمان خاصی نیست. در دوره بارداری باید به رژیم غذایی توجه داشت. از خوردن غذاهای چرب و فست‌فود دوری کنید. سعی کنید هر روز کمی پیاده‌روی کنید.

۳. درمان کبد چرب گرید ۲ در بارداری

دومین مرحله از این بیماری کبد چرب گرید ۲ است. در این مرحله چربی اطراف کبد قرار داشته و ممکن است این اندام ملتهب شود. اگر کبد چرب در این مرحله باشد، پزشک توصیه می‌کند، قبل از بارداری مقداری از وزن خود را کاهش دهید. در زمان بارداری باید مراقب تغذیه خود باشید.

۴. درمان کبد چرب گرید ۳ در بارداری

کبد چرب گرید ۳ باعث التهاب و آسیب به کبد می‌شود. در این مرحله ممکن است در کبد زخم ایجاد شده و شخص دچار فیبروز کبدی شود. این مرحله از بیماری می‌تواند خطراتی در بارداری ایجاد کند. به همین دلیل برای سلامت خود و جنین باید تحت مراقبت پزشک قرار بگیرید و سبک زندگی خود را تغییر دهید.

بالا بودن آنزیم کبد در بارداری چه خطری دارد؟ با متخصص مشورت کن.

دکتر کبد چرب

عوارض کبد چرب در بارداری چیست؟

در صورت عدم درمان AFLP در دوره بارداری، خطرات جدی شما و جنین را تهدید می‌کند. به همین دلیل در اولین فرصت زایمان انجام می‌شود. ادامه پیداکردن بارداری می‌تواند عوارض زیر را برای شما ایجاد کند:

• نارسایی کبد
• خونریزی شدید
• نارسایی کلیه
• عفونت شدید

این عوارض هم برای مادر و هم جنین خطرناک هستند. درصورتی‌که مادر دچار این مشکلات شود، زندگی جنین تهدید می‌شود.

علائم بیماری کبدی در حاملگی	عوارض جانبی کبد چرب در بارداری	روش تشخیص
تهوع و استفراغ	نارسایی کبد	آزمایش خون
درد شکمی	اختلال عملکرد کلیه	اسکن سونوگرافی و MRI
زردی پوست و چشم‌ها	مرگ و میر مادر و جنین (در موارد حاد)	بیوپسی کبد

مهم‌ترین عوارض کبد چرب بارداری برای جنین و نوزاد چیست؟

کبد چرب در بارداری می‌تواند روی جنین تاثیر داشته باشد. به همین دلیل تا قبل از زایمان باید به طور منظم ضربان قلب جنین بررسی شود. بعد از زایمان هم سلامت کلی نوزاد بررسی شده تا پزشک مطمئن شود، نوزاد مبتلا به کبد چرب نیست.

پیشگیری از کبد چرب بارداری ممکن است؟

کبد چرب در بارداری مشکل ژنتیکی است و نمی‌توان از آن پیشگیری کرد. به همین دلیل باید به علائم اولیه آن توجه داشته باشید. به‌خصوص در اولین بارداری احتمال بروز آن بیشتر بوده و در صورت مشکوک شدن باید در سریع‌ترین زمان ممکن آزمایش‌های لازم انجام شود.

تغذیه برای کبد چرب در بارداری

اگر با وجود بیماری کبد چرب، حامله هستید، باید بیشتر از قبل به تغذیه خود توجه داشته باشید. خوردن میوه و سبزیجات تازه در هر وعده غذایی به کنترل کبد چرب کمک می‌کند. سعی کنید مصرف چربی‌های مضر را کاهش دهید. غذاهای سرخ‌شده و فست‌فود مصرف نکنید. مصرف حبوبات و غلات کامل می‌تواند برای شما مفید باشد.

بهتر است برای کاهش خطرات کبد چرب بارداری با متخصص تغذیه مشاوره داشته باشید تا رژیم اصولی برای شما تهیه شود. برای ارتباط با دکتر تغذیه می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

کبد چرب بارداری یک بیماری نادر اما خطرناک است. در اواخر بارداری ممکن است ظاهر شود. این عارضه می‌تواند به مادر و جنین آسیب جدی وارد کند. برای تشخیص آن آزمایش خون، سونوگرافی و بیوپسی کبد انجام می‌شود. علائم آن مشابه بسیاری از علائم طبیعی در حاملگی یا علائم مسمومیت بارداری است.

معمولا این بیماری با نشانه‌هایی مانند حالت تهوع، درد شکم و خستگی خود را نشان می‌دهد. تنها راه درمان آن زایمان در سریع‌ترین زمان ممکن است. برای پیداکردن بهترین دکتر متخصص زنان، پزشک متخصص مامایی یا دکتر متخصص داخلی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر زنان آنلاین، دکتر مامایی آنلاین و دکتر داخلی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!