اختلال بد شکلی بدن چیست؟ علائم و روش درمان آن

اختلال بد شکلی بدن (BDD) یا بیماری دیسفورمیک یک بیماری روانی است که فرد زمان زیادی را صرف نگرانی در مورد نقص ظاهری خود می‌کند و معمولا این نقص‌ها برای دیگران قابل توجه نیستند. افراد در هر سنی می‌توانند به بیماری دیسفورمیک مبتلا شوند اما معمولا در نوجوانان و بزرگسالان جوان (به خصوص دختران و زنان) شیوع بیشتری دارد. ابتلا به BDD می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و تاثیر زیادی روی زندگی شما بگذارد پس در صورتیکه به اختلال بدریخت انگاری مبتلا هستید و می‌خواهید هرچه زودتر درمان شوید، بهترین کار این است که به روانشناس مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره تلفنی و آنلاین برای شما فراهم شده است.

اختلال بد شکلی بدن (BDD) چیست؟

اختلال بدریختی بدن یا Body Dysmorphic Disorder نوعی اختلال روانی و اختلال شبه جسمی است که فرد مبتلا به آن به شدت نگران یک نقص خیالی یا بسیار کوچک در بدن خود می‌شود و دائما به آن فکر می‌کند. این نقص معمولا خیالی است یا اگر نقص فیزیکی واقعا وجود داشته باشد افراد مبتلا به این اختلال آن را بسیار بزرگ می‌کنند.

افراد مبتلا به BDD، مثل مبتلایان به بی‌اشتهایی عصبی، تصویر بدنی غیرواقع بینانه از خود دارند. این اختلال با نام‌های دیگری مثل اختلال بدشکلی بدن، اختلال بدریخت انگاری بدن، بادی دیسفوریا، اختلال خود زشت انگاری و خود بدشکل پنداری نیز نامیده می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهند اختلال بدریختی بدن نوعی بیماری روانی است که ۲۰% از داوطلبان جراحی پلاستیک به آن دچار هستند.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

علائم افراد مبتلا به اختلال بد شکلی بدن

بیشتر افراد مبتلا به اختلال بادی دیسمورفیک ناراحت‌اند که چرا اجزای صورتشان زشت است، جای زخم و چین و چروک دارد یا نامتقارن است. ناحیه متمرکز بدن برای زشت پنداری در این بیماران می‌تواند هر ناحیه‌ای باشد اما معمولاً صورت، مو، شکم، ران یا باسن را شامل می‌شود.

سایر علائم بیماری دیسفورمیک عبارت است از:

• نارضایتی از اندام‌های خاص مثل سینه یا باسن
• خجالت کشیدن از نقص‌های بدن خود (معمولا نقص خیالی)
• فکر کردن مداوم به عمل زیبایی (۴۰ درصد افرادی که متقاضی جراحی زیبایی هستند، هیچ نقصی ندارند یا نقص آنها بسیار کوچک است)
• زمان زیادی را صرف مقایسه ظاهر خود با دیگران کردن
• نگاه کردن زیاد به آینه
• تلاش برای پنهان کردن نقص‌ها با آرایش زیاد یا پوشیدن ماسک

علت اختلال بدریختی بدن چیست؟

علت اختلال بدریخت انگاری پیچیده است و از طریق تعامل عوامل مختلفی از جمله ژنتیکی، رشدی، روانی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد می‌شود. یک مطالعه پزشکی موروثی بودن آن را تا ۴۳٪ درصد تخمین زده است.

اختلال بدریختی بدن معمولا در اوایل نوجوانی شروع می‌شود و معمولا با ریشه‌هایی از اضطراب اجتماعی همراه است. عوامل دیگر ممکن است درونگرایی، تصویر منفی از بدن، کمال گرایی، افزایش حساسیت زیبایی شناسی و کودک آزاری و غفلت باشد. به طور کلی دلایل اختلال بد شکلی بدن عبارت است از:

• ژنتیک (اگر شما یک خویشاوند مبتلا به BDD، اختلال وسواسی اجباری (OCD) یا افسردگی داشته باشید احتمال ابتلا به بد شکل انگاری بیشتر است)
• عدم تعادل شیمیایی در مغز
• تجربه آسیب‌زا در گذشته (اگر در کودکی مورد آزار و اذیت یا سوء استفاده قرار گرفتید، احتمال ابتلا به BDD بیشتر است)

اختلال بدشکلی بدن (BDD) و اختلال وسواس فکری اجباری (OCD)

اختلال بدشکلی بدن باعث می‌شود فرد احساس کند که قسمتی از بدنش ناقص یا زشت است. DSM5 (کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) بدریخت انگاری بدن را در طیف اختلال شخصیت وسواسی جبری (OCD) طبقه‌بندی می‌کند و افراد مبتلا به این بیماری تا چندین ساعت به نقص ظاهری خودشان فکر می‌کنند.

اختلال بدریختی بدن دارای ویژگی‌های مشترک با اختلال وسواس است، اما شامل افسردگی و اجتناب اجتماعی هم می‌شود و با اختلال اضطراب اجتماعی ارتباط دارد.

سریع‌ترین راه برای درمان اختلال بدریختی بدن چیه؟

همین حالا مشاوره بگیر.

دکتر روانشناس آنلاینبهترین دکتر روانشناس

روش تشخیص بیماری دیسفورمیک

تشخیص اختلال بدشکلی بدن معمولا بر اساس ارزیابی روانشناختی صورت می‌گیرد که عوامل خطر، افکار، احساسات و رفتارهای مربوط به تصویر منفی از خود و سابقه فردی، اجتماعی و خانوادگی را ارزیابی می‌کند. این اختلال در سنین نوجوانی و جوانی، زمانی که فرد بیش از هر زمان دیگری به ظاهر خود اهمیت می دهند، شایع‌تر است.

معیارهای اختلال بدریخت انگاری در dsm 5

در کتاب dsm 5 یا گنجینه تشخیص بیماری‌های روانی، بیماری دیسفورمیک با موارد زیر شناسایی می‌شود:

• فرد به طور دائم نگران است و فکر می‌کند یک یا چند نقص یا عبيب در ظاهر فیزیکی خود دارد ولی دیگران این نقص‌ها را نمی‌بینند یا آنها را بسیار جزئی می‌دانند.
• در مرحله‌ای از این اختلال، فرد در واکنش به نگرانی‌های خود درباره ظاهرش رفتارهای تکراری دارد (به طور مثال خودش را دائم در آینه برانداز می‌کند، به طور افراطی موهایش را شانه زده یا خودش را آرایش می‌کند یا از دیگران قوت قلب و دلگرمی می‌خواهد) یا ظاهرش را با دیگران مقایسه می‌کند.
• این اشتغال ذهنی باعث رنج شخصی یا نابسامانی شدید در عملکرد اجتماعی و شغلی می‌شود.
• اشتغال ذهنی درباره ظاهر خود، علت دیگری نداشته باشد. مثلا افکار مزاحم درباره وزن زیاد و چربی بدن به اختلال غذا خوردن مربوط نباشد.

به گفته روزنبرگ با توجه به تعریف این اختلال، فقط وسواس فکری و اشتغال خاطر با یک نقص بدنی فرد را در این رده تشخیصی قرار نمی‌دهد، و فرد باید به اعمال اجبارآمیز هم دست بزند.

برای درمان اختلال بدريختی بدن دکترت رو انتخاب کردی؟ حالا از دکترتو نوبت بگیر.

دکتر مشاوره روانشناختی

درمان اختلال بد ریختی بدن (BDD)

اگر علائم بادی دیسفوریا یا اختلال بدشکلی شما نسبتا خفیف است، از گفتار درمانی و درمان رفتاری شناختی (CBT) استفاده کنید. اگر علائم متوسطی دارید، معمولا درمان رفتاری شناختی (CBT) یا نوعی داروی ضد افسردگی به نام مهار کننده انتخابی جذب مجدد سروتونین (ssri) به شما پیشنهاد می‌شود. برای موارد شدیدتر یا زمانی که سایر روش‌های درمانی جواب نمی‌دهد، درمان رفتاری شناختی و دارو درمانی با هم تجویز می‌شوند:

دارودرمانی: داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازگشت مجدد سروتونین (SSRI) از گزینه‌های درمان دارویی این اختلال هستند.

روان درمانی: برای پیشگیری و از بین‌بردن رفتارهای نامطلوب می‌توان از روان درمانگر و مشاور کمک گرفت. درمان شناختی رفتاری (CBT)، حساسیت‌زدایی منظم ( از بهترین  روش‌های روان درمانی موجود برای اختلال بدشکلی بدن) و مواجهه درمانی از گزینه‌های روان درمانی این اختلال هستند.

افراد مبتلا به این اختلال مجموعه‌ای از باورهای غلط را دارند. جلسات روان درمانی این باورهای غلط را شناسایی می‌کند و به چالش می‌کشد. هدف این است که درمانجویان متوجه شوند که زیبایی یک برداشت و باور شخصی است و اعتماد به نفس پیچیده‌تر از آن است که تنها بر اساس ظاهر فیزیکی تعیین شود.

عوارض اختلال بدریخت انگاری یا بد شکل انگاری بدن

مهمترین پیامدها و عوارض اختلال بدریخت انگاری می‌تواند شامل احساس گناه، شرم و خجالت، احساس تنهایی مفرط، افسردگی و اضطراب، وابستگی به الکل یا مواد مخدر، احساس مداوم نیاز به عمل‌های زیبایی غیر ضروری، اختلالات خوردن یا اختلالات خواب و آسیب به خود یا افکار خودکشی (گاهی اقدام به خودکشی نافرجام) باشد.

روش پیشگیری از اختلال خود زشت‌ انگاری

در حال حاضر راهی برای جلوگیری از اختلال بدشکلی بدن وجود ندارد. با این حال از آنجا که اختلال بدشکلی بیشتر در اوایل سال‌های نوجوانی شروع می‌شود، شناسایی زودهنگام این اختلال و شروع درمان آن ممکن است مفید باشد. درمان طولانی مدت همچنین ممکن است به جلوگیری از عود علائم اختلال بدشکلی بدن کمک کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اختلال دیسمورفیک (BDD) یا اختلال بد شکلی بدن یک اختلال روانپزشکی است که در آن افراد به یک نقص جزئی یا نقص خیالی در بدن حساس می‌شود. به طور معمول افراد دیگر حتی نمی‌توانند نقصی را که فرد مبتلا به BDD متوجه می‌شود را ببینند. مهم نیست که بقیه افراد چقدر به بیماران دچار اختلال بدریختی اطمینان خاطر می‌دهند، تا زمانی که دیسفورمیک درمان نشود مبتلایان نمی‌توانند این موضوع را بپذیرند که زیبا و بدون نقص هستند.

اگر با علائم این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنید، از دکتر روانشناس خوب یا دکتر روانپزشک کمک بگیرید. در دکترتو می‌توانید با بهترین روانپزشک در شهر خود آشنا شوید و علاوه بر دریافت نوبت ویزیت حضوری از سیستم مشاوره روانشناسی آنلاین و مشاوره آنلاین روانپزشک استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!