فهرست مطالب
اگزما واکنش بدن نسبت به مواد و ترکیبات آلرژن است که می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن و به اشکال متفاوت، ظاهر شود. یکی از انواع رایج اگزما، اگزما دست است. این نوع از اگزما را می‌توان رایج‌ترین نوع اگزما در نظر گرفت. اما اگر علائم غیرطبیعی و مزمنی را روی پوست دست خود تجربه می‌کنید بهتر است در این باره با متخصص پوست مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
اگزما دست چیست؟
اگزمای دست یا درماتیت دست یک بیماری التهابی پوستی است که با بثورات خارش‌دار روی دست مشخص می‌شود. در این بیماری التهابی، پوست ممکن است تاول بزند، ترک بخورد و سوزش و خارش شدیدی داشته باشد. این وضعیت معمولا به شدت دردناک و ناراحت‌کننده است. اگزمای پوستی دست یک بیماری مسری نیست. استرس و قرار گرفتن در معرض محرک‌ها و آلرژن‌های خارجی می‌تواند باعث تحریک یا بدتر شدن این بیماری شود. این عارضه عمدتاً روی کف دست‌ها تأثیر می‌گذارد، اما می‌تواند سایر قسمت‌های دست را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این مشکلی است که به گروه سنی خاصی محدود نمی‌شود و تمامی افراد در هر سن و شرایطی ممکن است تحت تاثیر درماتیت دست قرار بگیرند.
متن انگلیسی:
medicalnewstoday
Hand eczema, also called hand dermatitis, is an inflammatory skin condition that causes dry, itchy rashes on the hands.
ترجمه متن:
اگزمای دست که درماتیت دست هم نامیده می‌شود، یک بیماری التهابی پوستی است که باعث خشکی و راش‌های خارش‌دار روی دست‌ها می‌شود.
اگزما دست کودکان
کودکان جزو گروهی هستند که به شدت با مشکل اگزما دست درگیرند. در کودکان شایع‌ترین نوع اگزما، درماتیت آتوپیک است. این یک بیماری شایع است که باعث خشکی، خارش و گاهی ترک پوست در دست‌های کودک می‌شود. در اکثر مواقع این حساسیت پوستی در اثر تماس با محرک‌هایی مانند صابون‌های معطر یا سایر آلرژن‌ها تشدید می‌شود و علائم ناراحت‌کننده‌تری را ایجاد می‌کند. خصوصا زمانی که کودکان در محیط‌های عمومی مشغول بازی هستند، تماس با گردوخاک یا برخی وسایل بازی حساسیت‌زا می‌تواند این نوع اگزما در کودکان را بدتر کند.
عکس اگزما دست
اگزما ممکن است با الگوها و شکل‌های مختلفی روی دست‌ها ظاهر شود. گاهی تنها علائم در کف دست ایجاد می‌شوند و گاهی هم روی دست‌ها را در برمی‌گیرند. به همین دلیل تصاویر مربوط به اگزمای دست، نمونه‌های متفاوتی را نشان می‌دهد. در زیر می‌توانید چند نمونه از عکس‌های اگزما دست در بیماران مختلف را مشاهده کنید.
علائم اگزما دست (نشانه های اگزما دست)
در افراد مختلف، ضایعات مرتبط با اگزما در دست‌ها ممکن است شکل و ظاهر متفاوتی داشته باشد. اغلب این ضایعات، به صورت پوسته‌ها یا ضایعات ملتهب و برجسته‌ای است که متورم است و معمولا سوزش و خارش زیادی دارد. به صورت کلی علائم اگزما شامل موارد زیر است:
- درد
- سوزش
- خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست دست
- تورم
- ترک‌خوردگی
- چرک و عفونت یا ترشحات خونی
- خونریزی
- تاول‌های اگزما
گاهی اوقات تاول‌های کوچک پر از مایع شفاف، در کف دست یا کناره‌های انگشتان دیده می‌شود. این ضایعات در صورت عفونت باکتریایی، حاوی چرک و عفونت می‌شوند.
خشکی و اگزمای پوست دست کلافه‌ات کرده؟
برای درمان نوبت بگیر.
علت اگزما دست
اگزمای دست می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. حتی در بسیاری از موارد پزشکان قادر به تشخیص علت اصلی اگزما نیستند. اصلی‌ترین علت اگزمای پوستی دست عبارتند از:
- ژنتیک افراد؛ در بسیاری از موارد اگزما زمینه ژنتیکی دارد و اکثر افرادی که اعضای خانواده آنها سابقه ابتلا به اگزما را دارند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری التهابی پوستی هستند.
- آسیب‌های پوستی
- تماس مداوم با ترکیبات آلرژن
- تماس با محرک‌هایی مانند مواد شوینده، سرمای شدید، گرما و تعریق و اصطکاک
- استرس هم می‌تواند یکی از علل مهم اگزما دست باشد.
- سابقه ابتلا به درماتیت آتوپیک
راه های تشخیص اگزما دست
شناسایی علت درماتیت دست شامل بررسی الگوی این بیماری و برجسته‌کردن و شناختن محرک‌های بالقوه است. علاوه بر این، گاهی پزشک از تست‌های متعددی برای شناسایی علت و عامل بروز اگزما دست کمک می‌گیرد تا به این ترتیب تشخیص و درمان راحت‌تر و سریع‌تر شود. این تست‌ها شامل موارد زیر است:
- تست پچ
- تست‌های ایمنی‌شناسی
- بیوپسی از بافت
- آزمایشات خون
راه های درمان اگزما دست
درمان‌های مختلفی برای درمان اگزما دست وجود دارد که بسته به ماهیت و شدت اگزما به صورت تک درمانی یا ترکیبی استفاده می‌شود. اولین گام برای درمان اگزمای دست، ایجاد برخی اصلاحات در سبک زندگی است، اما اگر آنها موثر واقع نشدند، ممکن است به درمان پزشکی نیاز باشد. در کل مجموعه روش‌های درمانی مورد استفاده شامل موارد زیر است:
- کورتیزون به صورت کرم برای استفاده موضعی یا به صورت قرص
- داروهای ضد خارش که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند و شامل پردنیزون، آلیترتینوئین و داروهایی از این دست هستند. زمانی که داروهای موضعی موثر نباشند پزشک این داروهای خوراکی را برای درمان درماتیت دست تجویز می‌کند.
- نوردرمانی یا فتوتراپی
- داروهای ضدالتهاب و تعدیل‌کننده ایمنی برای اگزمای شدید و مزمن (مانند ویتامین A اسید)
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی برای درمان عفونت‌های باکتریایی مرتبط با اگزما
- درمان‌های خانگی و نکات خودمراقبتی در خانه برای تسکین علائم و جلوگیری از تشدید آنها
۱. صابون برای اگزما دست
یکی از مواردی که می‌تواند اگزما دست و علائم آن را تشدید کند، شستن مداوم دست‌ها و استفاده از صابون‌های شیمیایی و معطر است. یک سری صابون‌ها وجود دارد که به صورت اختصاصی برای افرادی که با درماتیت درگیرند فرموله شده‌اند و استفاده از آنها موجب تحریک علائم نمی‌شود. صابون‌های ضد اگزما معمولا دارای خواص تسکین دهنده، ضدالتهابی و ضد خارش‌اند و می‌توانند به میزان قابل توجهی علائم ناراحت‌کننده ناشی از اگزما روی دست‌ها را کاهش دهند. برخی از این صابون‌ها، خواص ضدمیکروبی هم دارند.
۲. پماد برای اگزما دست
رایج‌ترین درمان پزشکی اگزما در دست‌ها، درمان موضعی است. در این روش از یک سری پمادها، کرم‌ها یا ژل‌ها به صورت مستقیم روی ضایعات استفاده می‌شود. آنها انواع مختلفی دارند. کورتیکواستروئیدهای موضعی اولین داروهایی هستند که برای درمان اگزما دست تجویز می‌شوند. اما کورتیکواستروئیدهای موضعی بدون نسخه اغلب به‌قدر کافی موثر نیستند؛ بنابراین ممکن است پزشک کورتیکواستروئیدهای قوی‌تری را تجویز کند. در نهایت زمانی که عارضه‌های پوستی عفونی شوند و ترشح داشته باشند، احتمالا پزشک از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌کند.
۳. درمان خانگی اگزما دست
قبل از درمان‌های پزشکی، عمدتا با برخی روش‌های مراقبتی در خانه می‌توان علائم اگزما دست را تسکین داد. برخی از انواع درمان خانگی اگزما دست شامل موارد زیر است:
| درمان | شرح |
|---|---|
| استفاده از کمپرس‌های مرطوب | این کمپرس‌ها می‌توانند التهاب را کاهش دهند و به تسکین خارش کمک کنند. |
| استفاده از مرطوب‌کننده‌های پوستی | برای آبرسانی بیشتر و رفع خشکی پوست |
| درمان خانگی اگزما در دست‌ها با ژل آلوئه‌ورا | آلوئه‌ورا دارای خواص ضدباکتریایی و ضدمیکروبی است. یک مطالعه سال ۲۰۱۹ نشان داد که این ماده به بهبود زخم‌ها نیز کمک می‌کند. |
| عسل | یک منبع معتبر در سال ۲۰۲۰ مطالعاتی را گزارش کرد که نشان داد چگونه عسل، از جمله عسل مانوکا، به کاهش ضایعات اگزما و بهبود سوختگی‌ها و زخم‌ها کمک می‌کند. |
| مرطوب کردن منظم پوست | این کار خشکی را از بین می‌برد و از سد پوستی حمایت می‌کند. انجام این کار برای جلوگیری از عفونت موثر است. |
| درمان خانگی اگزما با روغن نارگیل | روغن نارگیل حاوی اسید لوریک است که می‌تواند به مبارزه با باکتری‌ها و ویروس‌ها کمک کند. می‌توان استفاده از روغن نارگیل را برای مدیریت اگزما انتخاب کرد. |
| روغن آفتاب‌گردان | روغن آفتاب‌گردان دارای خواص ضدالتهابی و التیام دهنده زخم است. همچنین زمانی که فرد آن را روی پوست مرطوب بمالد، به ویژه پس از حمام کردن، به عنوان یک مرطوب کننده عمل می‌کند. |
۴. درمان اگزما دست در طب سنتی
طب سنتی هم گزینه‌های متعددی را برای درمان اگزما دست معرفی کرده که برخی از آنها می‌توانند برای رفع علائم، خصوصا در موارد خفیف موثر باشند. بهترین گزینه‌های درمان اگزمای دست در طب سنتی شامل موارد زیر است:
- استفاده از برخی داروهای گیاهی در طب سنتی برای رفع علائم اگزما؛ این داروها دارای ترکیبات ضد آلرژی و ضدالتهابی هستند که می‌توانند به تسکین علائم اگزما کمک کنند. معمولا در این داروهای گیاهی از ترکیبات طبیعی مانند بابونه یا ریشه شیرین‌بیان استفاده می‌شود.
- درمان اگزما در طب سنتی با طب سوزنی
- استفاده از رژیم غذایی در طب سنتی برای رفع علائم درماتیت دست؛ برای مثال پرهیز از مصرف ادویه‌جات یا غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از لوسیون‌های حاوی آلوئه‌ورا برای رفع علائم اگزما
- استفاده از پماد کالامین برای رفع اگزما در دست‌ها
- استفاده موضعی از روغن زیتون یا روغن نارگیل روی پوست آسیب دیده
- استفاده از دمنوش بابونه یا گل‌گاوزبان
دنبال درمان خانگی برای اگزمای دست هستی؟ مشاوره بگیر.
انواع اگزما دست
بسته به علت، چند نوع اگزما می‌تواند دست‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد:
- اگزمای تحریک‌کننده دست؛ زمانی اتفاق می‌افتد که پوست دست با یک فاکتور تحریک‌کننده و آلرژن مانند گردوغبار یا مواد شیمیایی تماس پیدا کند. گاهی نیز در اثر شست‌وشوی زیاد دست‌ها این نوع اگزما ایجاد می‌شود. این تماس‌های مکرر در سد محافظتی پوست مشکلاتی ایجاد کرده و منجر به اگزما می‌شود.
- اگزمای آلرژیک دست یا درماتیت تماسی آلرژیک که در اثر واکنش آلرژیک به چیزی در اطراف شما ایجاد می‌شود. علل شایع عبارتند از نیکل، عطرها، لاستیک و گیاهان خاص.
- اگزمای دیسیدروتیک دست؛ یا اگزمای پومفولیکس که باعث ایجاد تاول‌های آبکی و خارش‌دار در کف دست‌ها و کناره‌های انگشتان می‌شود. این نوع اگزما دست معمولا به صورت دوره‌ای و چرخه‌ای ظاهر می‌شود. پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث آن می‌شود. اما چیزهایی مانند فلزات، آلرژی‌ها، استرس، گرما و تعریق می‌توانند آن را بدتر کنند. این اگزما گاهی در بخش‌های مختلف بدن از جمله پاها هم دیده می‌شود.
متن انگلیسی:
eczema
Pompholyx eczema involves the development of intensely itchy, watery blisters, mostly affecting the sides of the fingers, the palms of the hands and soles of the feet. Some people have pompholyx eczema on their hands and/or feet with other types of eczema elsewhere on the body.
ترجمه متن:
اگزمای پومفولیکس شامل ایجاد تاول‌های آبکی و خارش‌دار شدید است که بیشتر روی دو طرف انگشتان، کف دست‌ها و کف پاها تاثیر می‌گذارد. برخی از افراد دارای اگزمای پومفولیکس در دست‌ها و پاها و انواع دیگر اگزما در نقاط دیگر بدن هستند.
عوارض اگزما دست
اگزما به‌خودی‌خود دردناک و آزاردهنده است و می‌تواند خارش و سوزش زیادی ایجاد کند. گاهی اوقات هم اگزما دست باعث ایجاد تاول‌های دردناکی می‌شوند که خونریزی می‌کنند. این علائم نه‌تنها از نظر فیزیکی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند مشکلات روحی روانی را هم ایجاد کند. بسیاری از افراد درگیر با اگزما در درازمدت ممکن است دچار استرس و افسردگی شدید شوند.
در نهایت یکی از بدترین عوارض مرتبط با اگزما، عفونت است. اگزما و ترک‌ها و تاول‌های ناشی از آن زمینه را برای ابتلا به انواع عفونت‌های پوستی هموار می‌کند و بسیاری از افراد ممکن است دچار یک سری عفونت‌های باکتریایی پوستی شوند. عفونت استرپتوکوکی و عفونت با استافیلوکوک از شایع‌ترین عفونت‌های پوستی مرتبط با اگزما هستند. در موارد نادر، ویروس هرپس سیمپلکس هم می‌تواند باعث عفونت پوستی در افراد مبتلا به اگزما شود.
اگر عفونت به عمق پوست سرایت کند، عفونت‌ها می‌توانند باعث تورم، پوست دردناک، ترشح و حتی سلولیت شوند. حتی گاهی درماتیت در انتهای انگشتان باعث تغییر شکل ناخن‌ها می‌شود یا این که به سایر نواحی بدن هم سرایت خواهد کرد.
راه های پیشگیری اگزما دست
در بیشتر مواقع نمی‌توان به صورت کامل از اگزما دست پیشگیری کرد. اما رعایت یکسری موارد به کنترل بیماری و مدیریت علائم کمک زیادی می‌کند. این راهکارها شامل موارد زیر است:
- اجتناب از مواد آلرژی‌زا و محرک
- پوشیدن دستکش هنگام شستن ظروف
- استفاده از صابون‌ها و مواد شوینده ملایم بدون عطر
- استفاده از مرطوب کننده بعد از شستن دست‌ها
- حمام کردن و دوش‌گرفتن با آب گرم به جای آب داغ
- داشتن یک رژیم غذایی غنی از غذاهای ضدالتهاب مانند سبزیجات، ماهی، لوبیا و سبزیجات برگ‌دار
- هیدراته ماندن
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
از آن جایی که در بیشتر مواقع تشخیص علت اگزما دست و پیشگیری از آن دشوار است، بهترین راهکار برای افراد درگیر با اگزما، تشخیص علائم محرک و مدیریت عود بیماری است. به همین دلیل بهتر است افراد مبتلا به اگزما و افرادی که سابقه آلرژی دارند، حتما تحت نظر یک متخصص پوست یا متخصص آلرژی باشند تا پزشک با ارائه بهترین راهکارها، به مدیریت هر چه بهتر این بیماری کمک کند. خوشبختانه شما می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!