تلخی دهان و سرطان معده با هم چه ارتباطی دارند؟

عوامل مختلفی می‌تواند باعث تغییر طعم و بوی دهان شوند. برای مثال برخی از افراد بعد از خوردن برخی از غذاها، یک طعم تلخ را در دهانشان احساس می‌کنند. زمانی که علت تلخی دهان مواردی از این دست است، تنها با نوشیدن آب زیاد یا خوردن یک نوشیدنی طعم دار، می‌توان طعم بد دهان را از بین برد. اما زمانی که طعم تلخ دهان دائمی است و با سایر علائم همراه است، باید آن را جدی گرفت، چرا که ممکن است به دلیل یک اختلال گوارشی یا یک بیماری زمینه ای باشد. یکی از بیماری‌هایی که تلخی دهان با آن مرتبط است، سرطان معده است. در این مقاله از دکترتو به صورت کامل به ارتباط بین تلخی دهان و سرطان معده می‌پردازیم تا ببینیم که در چه مواقعی طعم تلخ دهان می‌تواند نشانه سرطان معده باشد. اگر به صورت مداوم دچار تلخی دهان می‌شوید بهتر است در این باره با متخصص گوارش مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه نوبت دهی دکترتو نسبت به دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان اقدام کنید.

تلخی دهان و سرطان معده چه ارتباطی دارند؟

یکی از ناراحت‌کننده‌ترین تجربیاتی که افراد مبتلا به سرطان معده دارند، احساس طعم ناخوشایند تلخی در دهان است. تلخی دهان و سرطان معده را می‌تواند از چندین جهت به هم ربط داد. این احساس تلخی در هنگام خوردن غذاها و نوشیدنی‌ها، بسیار آزاردهنده است و لذت خوردن غذا را از بین می‌برد. اما هنوز دقیقا تحقیقات علمی نشان نداده که چه ارتباطی بین سرطان معده و تلخی دهان وجود دارد.

برخی مطالعات محدود نشان می‌دهد که از چه طریقی ممکن است طعم تلخ دهان با سرطان معده یا انواع سرطان‌های دستگاه گوارش مرتبط باشد. گیرنده‌های TAS2R عامل درک ما از طعم تلخی هستند. آنها ابتدا در سلول‌های چشایی موجود در دهان شناسایی شدند، اما بعد مشخص شد که TAS2Rها به طور گسترده در سراسر بدن و در بافت‌های غیر چشایی هم بیان می‌شوند. TAS2Rها در دستگاه گوارش و فراتر از آن در بسیاری از بافت‌های خارج دهانی از جمله راه‌های هوایی، قلب، تیروئید، کلیه، لوزالمعده، پوست، بیضه، رحم، سینه و سلول‌های ایمنی و همچنین در خون یافت شده‌اند. در صورت فعال شدن نابجای TAS2R در بافت‌های مختلف از جمله بافت معده، ممکن است با احساس تلخی در دهان ارتباط داشته باشد.

موضوع مهم بعدی، ارتباط تلخی دهان با سایر بیماری‌های گوارشی مانند ریفلاکس معده است. ریفلاکس زمانی اتفاق می‌افتد که محتوای معده در طول هضم به مری بازگردد. اسید می‌تواند به سمت دهان برگردد و طعم تلخی به جا بگذارد. ریفلاکس مزمن به‌خودی‌خود می‌تواند یکی از مشکلات زمینه ای برای ابتلا به سرطان معده باشد. حتی عفونت‌های دهانی هم می‌توانند عامل بوی بد دهان و احساس تلخی در دهان شوند. این شرایط در صورت ادامه‌دار شدن، زمینه‌ساز ابتلا به سرطان معده می‌شود.

ارتباط دیگری که بین تلخی دهان و سرطان معده وجود دارد، تاثیر درمان‌های سرطان است. افرادی که تحت درمان سرطان هستند، ممکن است طعم تلخی یا طعم فلزی را در دهانشان احساس کنند. شیمی درمانی یکی از اصلی‌ترین علل تلخی دهان در بیماران مبتلا به سرطان است.

علائم تلخی دهان و سرطان معده

طعم تلخ دهان به تنهایی نشانه ابتلا به سرطان معده نیست و معمولا این مشکل با یک سری علائم دیگر همراه می‌شود. در واقع برای این که بتوان بین تلخی دهان و سرطان معده ارتباطی وجود دارد، باید علاوه‌برآن، نشانه‌های زیر هم وجود داشته باشد:

• تغییر حس بویایی به صورت مزمن
• افزایش حس طعم‌های مختلف مانند شوری یا ترشی
• حس‌نکردن طعم واقعی غذاها
• از دست دادن کامل حس چشایی
• مشکلات‌ هاضمه
• ریفلاکس شدید
• درد معده
• حالت تهوع و استفراغ
• عفونت‌های دهانی و تلخی دهان

علل تلخی دهان و سرطان معده

اگر بین سرطان معده و تلخی دهان ارتباطی وجود داشته باشد، عمدتا علت آن تغییراتی است که به دلیل ابتلا به سرطان، در سیستم گوارشی ایجاد می‌شود. بیماری‌های گوارشی مختلف ناشی از سرطان معده یا سایر بیماری‌هایی که به دلیل سرطان معده ایجاد می‌شوند، مانند عفونت‌های دهان و مصرف برخی از داروهای درمان سرطان، همگی از مهم‌ترین دلایل تلخی دهان و سرطان معده هستند. یکی دیگر از علل مهم تلخ شدن دهان به دلیل ابتلا به سرطان معده، درمان سرطان و شیمی درمانی است. تلخی دهان یکی از عارضه‌های شایع در افرادی است که تحت درمان سرطان هستند و دوره‌های شیمی درمانی را پشت سر می‌گذارند. معمولا بعد از شیمی درمانی، افراد طعم تلخ و فلزی در دهانشان دارند.

علت تلخی دهانت رو نمی‌دونی؟

برای بررسی نوبت بگیر.

فوق تخصص گوارش

۱. تغییرات در سیستم گوارشی

سرطان معده باعث بروز مشکلات گوارشی متعددی می‌شود و به صورت کلی ساختار گوارشی افراد را تغییر می‌دهد. زخم معده یا التهاب معده از جمله عوارض رایج ابتلا به سرطان معده است. به همین دلیل هم گاهی اوقات علت تلخی دهان و سرطان معده، به دلیل مشکلات و تغییراتی است که در سیستم گوارشی رخ می‌دهد. از طرفی خود این عارضه‌ها می‌توانند زمینه‌ساز ابتلا به سرطان معده باشند و در نتیجه اگر همراه با طعم تلخی در دهان باشند، باید حتما آنها را جدی گرفت و به پزشک مراجعه کرد. موضوع مهم بعدی، تغییراتی است که در رژیم غذایی و رژیم دارویی برخی از افراد مبتلا به سرطان ایجاد می‌شود. افرادی که به سرطان معده مبتلا هستند، ممکن است مجبور به تغییر رژیم غذایی یا مصرف برخی از داروها و غذاهایی شوند که روی گوارش آنها تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل هم یکی از عارضه‌های این تغییرات، احساس طعم تلخی در دهان است.

۲. ترشح اسیدهای معده و تأثیر آن بر طعم دهان

یکی دیگر از دلایل بسیار مهم تلخی دهان و سرطان معده، رفلاکس اسیدی معده است. این احتمالا شایع‌ترین علت طعم تلخ در دهان است. ریفلاکس اسیدی زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر تحتانی مری ضعیف می‌شود و اجازه می‌دهد غذا و اسید معده از معده به سمت بالا، به مری و دهان برگردد. اسفنکتر تحتانی مری ماهیچه‌ای در انتهای مری است که غذا را از دهان به معده می‌برد. از آنجایی که این ماده غذایی حاوی اسید و آنزیم‌های گوارشی است، می‌تواند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شود. علائم دیگری که همراه با طعم تلخ دهان احساس می‌شود عبارتند از:

• سوزش در قفسه سینه
• مشکلات بلع
• سرفه خشک مزمن

۳. اثرات داروهای شیمی درمانی و درمان های ضدسرطان

مصرف برخی از داروها، خصوصا داروهای شیمی درمانی یا داروهای ضدسرطان می‌توانند علت مهم تلخی دهان و سرطان معده باشند. گاهی اوقات بقایای این داروها به بزاق دفع می‌شوند و به همین دلیل هم طعم تلخی در دهان احساس می‌شود. علاوه بر این گاهی این داروها، دارای عناصر تلخ یا فلزی هستند و طعم تلخی را در دهان به جا می‌گذارد. تاثیر دیگر داروهای شیمی درمانی روی جوانه‌های چشایی است. این داروها باعث فعال‌شدن و حساس شدن بیش از حد جوانه‌های چشایی می‌شوند و به همین دلیل هم با مصرفشان، طعم تلخ در دهان احساس می‌شود.

۴. کاهش فعالیت غدد بزاقی

خشکی دهان، عفونت‌های دهانی و التهاب یا انسداد مجاری گوارشی می‌تواند روی عملکرد غدد بزاقی تاثیر بگذارد و باعث کم‌شدن فعالیت این غدد شود. تمام این عوارض با سرطان معده مرتبط‌ هستند. با کاهش فعالیت غدد بزاقی گاهی اوقات یک طعم تلخ در دهان بیماران مبتلا به سرطان ایجاد می‌شود.

۵. التهاب معده و تأثیر آن بر مزه دهان

بیماری‌های گوارشی مانند گاستریت معده و التهاب شدید معده، یکی از عوارض شایع سرطان معده است. این شرایط می‌تواند باعث طعم تلخ فلزی در دهان شود و به همین دلیل هم معمولا افرادی که طعم دهان آنها تغییر می‌کند، علائم دیگری مانند درد و ناراحتی شدید معده نیز دارند.

فکر می‌کنی تلخی دهانت به خاطر گاستریت معده است؟ مشاوره بگیر.

دکتر گاستريت

۶. اختلال در تعادل باکتری های دهانی

ابتلا به سرطان و درمان‌های ضدسرطان، روی سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و به همین دلیل افراد مبتلا به سرطان معمولا بیشتر مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها هستند. در خصوص سرطان معده، گاهی اوقات عفونت‌های دهانی مکرر و اختلال در تعادل باکتری‌های مفید دهان می‌تواند عامل تغییر طعم دهان، از جمله تلخی دهان و سرطان معده باشد. برای مثال یکی از عفونت‌های دهان که در اثر به هم خوردن تعادل باکتریایی ایجاد می‌شود، برفک دهانی است. این عفونت در اثر رشد بیش از حد یک مخمر به نام کاندیدا ایجاد می‌شود. برخی از افراد مبتلا به برفک دهانی، ممکن است طعم تلخ یا نامطبوعی را در دهانشان تجربه کنند.

تشخیص علت تلخی دهان در سرطان معده

تشخیص سرطان معده و تلخی دهان عمدتا دشوار است، چرا که تلخی دهان یکی از علائم غیراختصاصی برای این بیماری است. با این حال زمانی که تلخی دهان برای مدت زمانی طولانی ادامه داشت و عوارض دیگری هم همراه آن وجود داشت، پزشک با بررسی علائم و انجام تست‌های تخصصی تشخیص سرطان، می‌تواند سرطان معده را تشخیص دهد. پزشک ابتدا باید سایر دلایل را رد کند و سپس با انجام بررسی‌های دقیقی همچون تست تصویربرداری آندوسکوپی، سرطان معده را تشخیص دهد. به دنبال آندوسکوپی، پزشک با نمونه برداری یا بیوپسی از بافت معده، می‌تواند علت تلخی دهان و سرطان معده را شناسایی کند. در صورت نیاز، پزشک از دیگر تست‌های تشخیصی مانند آزمایش خون یا آنالیز نمونه مدفوع هم برای تشخیص نهایی کمک می‌گیرد.

درمان تلخی دهان ناشی از سرطان معده

زمانی که مشخص شد تلخی دهان ناشی از سرطان معده است و به دیگر عوامل ربطی ندارد، چندین گزینه برای رفع مشکل به وجود آمده به بیماران توصیه می‌شود. باز هم باید عامل به‌وجودآورنده این طعم تلخ در دهان را برای درمان آن در نظر گرفت.

برای مثال اگر تلخی دهان و سرطان معده به دلیل شیمی درمانی باشد، می‌توان با راهکارهای ساده‌ای مانند جویدن آدامس، مکیدن آب‌نبات یا مصرف بیشتر آب در طول روز، تلخی دهان را کاهش داد. پزشک معمولا به بیماران مبتلا به سرطان معده توصیه می‌کند تا با پرهیز از مصرف غذاهای کنسروی و تمیز نگه داشتن دهان، طعم تلخ و نامطلوب دهان را کاهش دهند.

همچنین می‌توان برای کمک به بهبود طعم غذا، غرغره بی‌کربنات سدیم، نمک و آب را امتحان کرد. یک قاشق چایخوری نمک و یک قاشق چایخوری بی‌کربنات سدیم را در ۴ فنجان آب مخلوط کنید و با غرغره کردن آن، به کاهش طعم تلخ دهان کمک کنید.

در مواردی که تلخی دهان و سرطان معده به ریفلاکس شدید اسیدی مربوط است، پزشک با تجویز داروهای ضد اسید و کنترل اسید بازگشتی به دهان، طعم تلخ دهان را کنترل می‌کند. در نهایت اگر علت این تلخی در دهان عفونت دهان یا سایر مشکلات مشابه باشد، باید با درمان عفونت، تلخی دهان را از بین برد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

تلخی دهان همیشه نشان دهنده ابتلا به سرطان معده نیست و معمولا عوامل مختلفی مانند بهداشت ضعیف دهان و دندان یا رفلاکس معده موجب بروز چنین حالتی می‌شود. با این حال اگر مدتی است که به صورت مداوم طعم تلخی را در دهانتان احساس می‌کنید یا این که طعم غذاها را آن‌طور که باید احساس نمی‌کنید، بهتر است برای بررسی تمامی احتمالات از جمله احتمال تلخی دهان و سرطان معده، حتما به یک پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک با در نظر گرفتن تمامی علائم و مشکلات زمینه‌ای شما می‌تواند تشخیص دهد که دقیقا دلیل طعم تلخ دهان چیست. اما اگر به پزشک دسترسی ندارید می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو در این باره کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!