معرفی چندین راهکار موثر برای درمان سریع اسهال کودکان

درمان اسهال کودکان بر اساس علت، سن، علائم و سلامت عمومی کودک متفاوت است و هر چقدر که اسهال شدیدتر باشد، درمان آن هم پیچیده‌تر است. در مواردی که اسهال شدید و مزمن است، به درمان سریع اسهال کودکان نیاز است. در این مقاله از دکترتو به بررسی تمامی روش های درمان اسهال در کودکان می‌پردازیم. اگر با چنین وضعیتی مواجه شده‌اید بهتر است با یک متخصص اطفال در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه نوبت دهی دکترتو نسبت به دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین اقدام کنید.

درمان سریع اسهال کودکان چیست؟

اسهال در کودکان ممکن است باعث از دست رفتن مقدار زیادی آب و الکترولیت شود و به همین دلیل هم درمان فوری اسهال کودکان بسیار مهم و ضروری است. کم آبی ناشی از اسهال حتی می‌تواند برای کودکان کم‌سن‌وسال کشنده باشد، به همین دلیل هم اصلی‌ترین گزینه درمان اسهال کودکان، جبران آب از دست رفته بدن آنهاست.

در بیشتر مواقع برای درمان سریع اسهال کودکان به درمان دارویی نیاز نیست و تنها با جبران آب از دست رفته بدن و رعایت رژیم غذایی مناسب، اسهال بعد از چند روز از بین می‌رود. اما اگر اسهال شدیدتر شد یا این که برخی علائم دیگر هم همراه آن دیده شد، می‌توان با کمک برخی درمان‌های خانگی یا درمان‌های دارویی، به رفع سریع‌تر اسهال و کاهش علائم آن کمک کرد. با این حال درمان دارویی اسهال برای کودکان تنها باید تحت نظر پزشک باشد. در صورتی که اسهال کودکان عفونی باشد، با نظر پزشک باید از آنتی‌بیوتیک‌ها برای رفع اسهال در آنها استفاده کرد.

۱. اقدامات اولیه در هنگام اسهال کودک

در ساعات اولیه اسهال‌شدن کودک، اولین اقدام تامین آب مورد نیاز بدن و نظارت بر علائم و نشانه‌هایی است که همراه اسهال در کودک ایجاد می‌شود. استراحت کردن و نوشیدن آب و مایعات معمولا می‌تواند اکثر اسهال‌های خفیف را در کودکان درمان کند. اقدام مهم بعدی، نظارت بر تغذیه کودک است. با توجه به سن کودک، باید مراقب نوع غذاهایی که می‌خورد باشید، چرا که برخی از غذاها می‌تواند به توقف اسهال کمک کنند و برعکس مصرف برخی از مواد غذایی ممکن است اسهال را بدتر کند.

اقدام مهم بعدی در روزهای اولیه اسهال‌شدن کودک، بررسی علائم کم آبی بدن کودک است. کم آبی و دهیدراته شدن بدن برای کودکان، خصوصا نوزادان خطرناک است. نشانه‌هایی مانند خشکی دهان و لب‌ها یا بی‌حالی و تحریک‌پذیر بودن نشان می‌دهد که کودک احتمالا دچار کم آبی شده و به درمان سریع اسهال کودکان نیاز است.

۲. درمان اسهال کودکان زیر دو سال

در کودکان زیر دوسال، درمان سریع اسهال کودکان بسیار مهم است. شما باید ابتدا تمام علائم و شرایط کودک را در نظر بگیرید و مطمئن شوید که کودک دچار کم آبی نشده باشد. از طرفی برای کودکان زیر دو سال شما نباید هیچ نوع دارو یا ماده غذایی را بدون مشورت با پزشک به کودک بدهید. اگر کودک زیر یک سال است، برای تامین کم آبی تنها می‌توانید شیرخشک یا شیر مادر (با دفعات بیشتر) به کودک بدهید. البته یک سری محلول خوراکی آبرسانی مخصوص نوزادان و کودکان زیر دو سال هم وجود دارد که می‌توانید با نظر پزشک، از آنها برای تامین آب از دست رفته بدن کودک استفاده کنید. زمانی که اسهال کودک بیش از دو روز ادامه داشت، حتما برای بررسی دلیل اسهال و درمان مناسب آن به پزشک اطفال مراجعه نمایید.

۳. درمان اسهال در کودکان بالای دو سال

اگر کودک شما بالای دو سال دارد، برای درمان فوری اسهال کودکان اولین کاری که باید انجام دهید، دادن آب و مایعات بدون قند به کودک است. کودک بالای دو سال ممنوعیت غذایی ندارد و حالا می‌توانید با غذاهایی مانند برنج کته و ماست پروبیوتیک، به کاهش علائم اسهال کودک کمک کنید. زمانی که علائم اسهال کودک شدیدتر شد یا این که علائمی مانند تب و استفراغ هم وجود داشت، باید حتما برای درمان سریع اسهال کودکان به یک متخصص اطفال مراجعه کنید.

دنیال درمان سریع اسهال کودکت هستی؟

برای بررسی نوبت بگیر.

دکتر فوق تخصص کودکان

۴. درمان اسهال کودکان بالای پنج سال

برای کودکان بالای ۵ سال می‌توانید با کمک تغذیه مناسب، اکثر موارد اسهال را درمان کنید. درمان‌های خانگی مانند سوپ آبگوشت یا مکمل‌های فیبری به درمان اسهال کودک کمک می‌کند. پودر او آر اس هم برای تامین آب و الکترولیت‌های از دست رفته بدن کودک مناسب است. حتی برای کودکان بالای ۵ سال هم در صورت نیاز به مصرف دارو برای رفع اسهال، حتما باید نسخه پزشک را داشته باشید و بدون تجویز پزشک نباید به کودک دارو بدهید.

درمان دارویی اسهال کودکان

در صورتی که به درمان دارویی اسهال کودکان نیاز باشد، ابتدا باید علت اسهال مشخص شود. داروهای بدون نسخه، مصرف فیبرهای محلول و برخی از پودرهای محلول در آب می‌توانند به درمان سریع اسهال کودکان کمک کنند. گاهی هم به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها نیاز است. اما موضوع مهم این است که درمان دارویی باید فقط با تجویز پزشک باشد و شما نباید به هیچ عنوان از این داروها به صورت خودسرانه برای رفع اسهال کودکان استفاده کنید.

۱. شربت برای درمان اسهال کودکان

درمان دارویی اسهال کودکان باید بر اساس علت آن انجام شود. برخی از شربت‌های خوراکی ممکن است توسط پزشک برای درمان سریع اسهال کودکان تجویز شوند. برای مثال یکی از آنها، شربت مترونیدازول است که برای رفع اسهال عفونی ناشی از باکتری‌ها و انگل‌ها تجویز می‌شود. شربت لوپرامید و شربت دی سیکلومین هم دو داروی دیگری هستند که به عنوان داروی ضداسهال، با نظر پزشک برای تسکین علائم اسهال در کودکان تجویز می‌شوند. مصرف این داروها بدون نظر پزشک برای کودک مجاز نیست.

۲. پودر درمان اسهال کودکان

پودرهای ضداسهال به صورت پودرهای محلول در آب مصرف می‌شوند. محلول‌های آب‌رسان خوراکی بهترین گزینه برای درمان سریع اسهال کودکان هستند. این محلول‌ها از آب ساده بهترند، چرا که حاوی غلظت مناسبی از نمک و قند هستند تا به این ترتیب هم مایعات از دست رفته بدن و هم الکترولیت‌ها را جایگزین کنند. پودر او آر اس یکی از بهترین گزینه‌های درمان اسهال در کودکان است. پودرهای حاوی فیبر و پودرهای پروبیوتیک هم گزینه‌های درمانی دیگری برای اسهال هستند که مصرف آنها تنها باید تحت نظر پزشک باشد.

۳. قرص درمان اسهال کودکان

داروهای بدون نسخه ضداسهال مانند لوپرامید، جزو گزینه‌های بسیار موثر برای درمان سریع اسهال کودکان، در موارد شدید است. لوپرامید به کند کردن روند هضم کمک می‌کند تا به تدریج مدفوع سفت شود. بیسموت سالیسیلات هم یک قرص برای اسهال دیگر است که تنها با تجویز پزشک می‌توان از آن استفاده کرد. در نهایت ممکن است پزشک از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان اسهال عفونی ناشی از باکتری‌ها و انگل‌ها استفاده کند.

درمان سریع اسهال کودکان در خانه

در بیشتر مواقع می‌توان با درمان‌های خانگی و مراقبت از کودک در خانه، اسهال را درمان کرد. البته تنها زمانی که اسهال شدید نیست یا این که علائم هشداردهنده دیگری مانند تب یا اسهال خونی وجود ندارد، می‌توانید از درمان‌های خانگی برای رفع اسهال کودکان کمک بگیرید. این روش‌ها شامل استراحت کردن در خانه، افزایش مصرف مایعات و پیروی از یک رژیم غذایی مناسب هستند.

۱. درمان خانگی اسهال کودکان زیر دو سال

در کودکان زیر دو سال، درمان در خانه تنها شامل استراحت کردن کودک و تحت نظرداشتن علائم آنهاست. کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، باید دفعات بیشتری شیر بخورند و بعد از هر بار استفراغ‌کردن، حتما به آنها شیر بدهید. به کودکانی که شیرخشک می‌خورند باید در ۱۲ ساعت اول، محلول های آبرسانی خوراکی مجاز برای کودکان زیر دو سال را جایگزین شیرخشک آنها کنید. اگر کودک شما زیر دو سال است، به هیچ عنوان نباید از درمان‌های خانگی دیگری برای رفع اسهال آنها استفاده کنید.

۲. درمان خانگی اسهال کودکان ناشی از دندان درآوردن

برخی از کودکان با هر بار دندان‌درآوردن، اسهال می‌شوند. این اسهال یک عارضه طبیعی ناشی از دندان‌درآوردن است و خود به خود برطرف می‌شود. اگر کودک بالای یکسال است، می‌توانید با کمک رژیم غذایی مناسب از جمله برنج کته و ماست پروبیوتیک و افزایش مصرف غلات فیبری، به درمان سریع‌تر اسهال آنها کمک کنید. ماست پروبیوتیک یک درمان بسیار موثر برای درمان سریع اسهال کودکان است.

۳. درمان خانگی اسهال چرب در کودکان

در اسهال چرب، چربی‌ها در روده به صورت ناقص جذب می‌شوند و در نتیجه مدفوع حجیم و چرب است. این وضعیت معمولا به مشکلات سیستم گوارش مربوط است و به همین دلیل بهترین درمان خانگی اسهال چرب در کودکان، تغییر رژیم غذایی آنها است. یکی از اقدامات مهم، حذف لبنیات از رژیم غذایی کودک است. منابع غذایی مانند پوره سیب‌زمینی می‌تواند به بهبود اسهال چرب در کودکان کمک زیادی کند.

۴. داروهای گیاهی برای درمان اسهال کودکان

درمان‌های گیاهی برای رفع اسهال کودکان نباید بدون مشورت با پزشک استفاده شود. داروها و درمان‌های گیاهی مانند دم‌نوش بابونه یا دم‌نوش عرق نعناع به رفع اسهال کمک می‌کند، اما مشخص نیست که استفاده آنها برای کودکان، خصوصا کودکان زیر دو سال چه تاثیری دارد. در مواردی که کودک بالای دو سال سن دارد، می‌توان با نظر پزشک از داروهای گیاهی حاوی عرق نعناع، دم‌نوش زنجبیل و عسل یا دم‌نوش بابونه برای درمان سریع اسهال کودکان استفاده کرد.

۵. رژیم غذایی مناسب در اسهال کودکان

در بسیاری از موارد، می‌توانید به طور معمول به تغذیه کودک خود ادامه دهید. اسهال معمولا به‌مرور زمان و بدون نیاز به هیچ‌گونه تغییری در رژیم غذایی یا درمان خاصی از بین می‌رود. اما درحالی‌که کودکان اسهال دارند، باید:

• به جای ۳ وعده غذایی بزرگ‌تر، در طول روز وعده‌های غذایی کوچک بخورند.
• برخی از غذاهای شور مانند چوب‌شور و سوپ بخورند.
• غذاهای ملایم بیشتری مانند موز یا سایر میوه‌های تازه، تان تست یا گوشت کبابی بخورند.
• از شیر، پنیر یا ماست کم‌چرب استفاده کنید.
• در زمان اسهال بودن کودک از مصرف غذاهای سرخ شده یا غذاهای بیش از چرب و فست‌فودی خودداری کنید.
• از دادن آب سیب و آب‌میوه‌های ملین به کودکان خودداری کنید، زیرا می‌تواند مدفوع آنها را شل کند.

درمان اسهال کودکان بر اساس گروه سنی

درمان اسهال کودکان باید بر اساس سن آنها و علائمی که دارند انجام شود. برای مثال، در کودکان زیر دوسال شما مجاز به مصرف داروهای ضداسهال یا حتی برخی از درمان‌های خانگی نیستید. برای کودکان زیر ۵ سال هم نباید بیش از حد از آب ساده برای تامین آب و الکترولیت‌های از دست رفته استفاده کنید. بهترین گزینه استفاده از نوشیدنی‌هایی به نام محلول‌های گلوکز – الکترولیت است که می‌توانند تعادل مناسبی از آب، قند و نمک را ارائه دهند. همچنین برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که برای کودکان بالای شش ماه می‌توان از مکمل‌های حاوی زینک برای درمان اسهال استفاده کرد. در نتیجه حتما باید برای انتخاب درمان مناسب کودکان، به سن و شرایط سلامتی آنها توجه کرد.

درمان انواع اسهال در کودکان

اسهال در کودکان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و به همین دلیل هم به اشکال متفاوتی ظاهر شود. بسته به علت اسهال، قوام، رنگ‌وبو و شدت اسهال متفاوت است. به این ترتیب روش‌های درمان هم بر اساس نوع اسهال تعیین می‌شود.

۱. درمان اسهال آبکی زرد در کودکان

اسهال آبکی زرد در کودکان معمولا ناشی از عفونت ویروسی است. ویروس‌ها شایع‌ترین علت اسهال کودکان هستند. همراه با مدفوع شل یا آبکی، علائم عفونت گاستروانتریت ویروسی اغلب شامل استفراغ، معده درد، سردرد و تب است. درمان در بیشتر مواقع شامل مصرف مایعات، خصوصا محلول های آبرسان خوراکی است. در کودکان بزرگ‌تر می‌توانید از خوراکی‌هایی مانند بستنی برای رساندن مایعات به بدن کودک استفاده کنید.

۲. درمان اسهال شدید در کودکان

زمانی که اسهال کودک شدید است و برای چند روز متوالی ادامه دارد، بهتر است حتما برای درمان به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات لازم است تا برای تامین آب و الکترولیت‌های از دست رفته بدن کودک، سرم دریافت کند.

۳. درمان اسهال سبز رنگ در کودکان

برای درمان سریع اسهال کودکان در صورتی که رنگ آن سبزرنگ است، باید به سایر علائم توجه کرد. اگر نفخ، درد و تورم شکم یا تب هم وجود داشت، باید برای ارزیابی شرایط و تشخیص علت اسهال سبز در کودک به پزشک مراجعه کنید. با این حال باز هم درمان اسهال سبز شامل مصرف زیاد مایعات، مصرف الکترولیت‌ها و پروبیوتیک‌ها و تعیین علت اصلی مشکل است.

۴. درمان اسهال سفید در کودکان

اسهال یا مدفوع بی‌رنگ یا سفیدرنگ در کودکان و خصوصا نوزادان می‌تواند نشان دهنده وجود یک مشکل زمینه‌ای، مانند مشکلات کبدی باشد. به همین دلیل هم باید سریعا برای بررسی علت و درمان مناسب به پزشک اطفال مراجعه کنید.

۵. درمان اسهال خونی در کودکان

اسهال خونی در کودکان هشداردهنده است و قطعا در این شرایط، به درمان فوری اسهال کودکان نیاز است. معمولا اسهال خونی نتیجه مشکلات گوارشی یا عفونت‌های باکتریایی و انگلی است. برای درمان اسهال خونی کودکان باید سریعا به پزشک مراجعه کرد تا با تشخیص دقیق، درمان مناسب برای کودک انجام شود.

۶. درمان اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک در کودکان

گاهی اوقات اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها است. در این شرایط برای درمان سریع اسهال کودکان نباید مصرف داروها را متوقف کرد. تنها باید با مراقبت از کودک و هیدراته نگه داشتن او، جلوی کم آبی بدن را گرفت. معمولا بعد از اتمام دوره مصرف دارو، اسهال هم متوقف می‌شود.

فرزندت بعد از خوردن آنتی بیوتیک دچار اسهال شده؟ مشاوره بگیر.

دکتر اسهال کودکان

نکات مهم در مراقبت از کودک مبتلا به اسهال

اسهال در کودکان طبیعی و رایج است و به صورت معمول خود به خود از بین می‌رود. اکثر روش‌های خانگی می‌تواند به درمان سریع اسهال کودکان کمک کند. اما از آن جایی که دهیدراته شدن یا عوارض ناشی از اسهال ممکن است برای سلامت کودک تهدید کننده باشد، باید به یک سری نکات در مراقبت از کودکی که اسهال دارد توجه داشت. این نکات عبارتند از:

• به کودکان در هر سنی آب ساده زیاد ندهید، این شرایط ممکن است تعادل الکترولیت‌های آنها را به هم بزند. بهترین گزینه برای کودکان، محلول‌های آبرسانی خوراکی هستند.
• علائم دیگر کودک را در نظر بگیرید و اگر تب و استفراغ شدید هم وجود داشت، حتما به پزشک مراجعه کنید.
• برای بازگشت کودکان به رژیم عادی غذایی صبور باشید و آنها را مجبور به خوردن بیش از حد غذا نکنید.
• به هیچ عنوان از داروهای گیاهی بدون نظر پزشک برای درمان اسهال کودکان استفاده نکنید.
• داروهای بدون نسخه ضداسهال نباید بدون نظر پزشک برای کودکان استفاده شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اسهال در کودکان معمولا با مراقبت از آنها در خانه، بعد از چند روز خود به خود برطرف می‌شود. تنها نکته مهم، هیدراته نگه داشتن آنهاست. با این حال اگر کودک شما برای بیش از چند روز اسهال بود و علائمی مانند تورم شکم یا تب داشت، حتما برای ارزیابی علائم و درمان سریع اسهال کودکان باید به متخصص اطفال مراجعه کنید. شما می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو به منظور پاسخ به تمامی سوالات خود در این باره کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!