فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ریفامپین یا ریفامپیسین یک آنتی‌بیوتیک (ضد باکتری) است که معمولا برای درمان عفونت‌های باکتریایی سل (TB) و انواع خاصی از مننژیت استفاده میشود. این دارو با جلوگیری از ساخت RNA باکتری، مانع رشد و تولید مثل آنها میشود. ریفامپین معمولا همراه با سایر آنتی‌بیوتیک‌ها برای اطمینان از درمان موثر، جلوگیری از مقاومت دارویی و افزایش نتایج درمانی تجویز میشود. در ادامه این مطلب از مجله سلامت دکترتو همراه ما باشید تا با نحوه مصرف و عوارض جانبی این دارو آشنا شویم. برای دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره با بهترین متخصصان نیز می‌توانید از سایت دکترتو نوبت بگیرید.
داروی ریفامپین چیست؟
داروی ریفامپین نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای درمان و جلوگیری از سل و دیگر عفونت‌های میکروبی موثر است. همچنین دارو به همراه داروهای دیگر برای درمان عفونت‌های مختلف مانند بیماری مننگوکوک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آنتی‌بیوتیک فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی موثر است و روی عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا تاثیری ندارد.
| شناسنامه دارویی | توضیحات |
|---|---|
| ریفامپین چیست؟ | داروی ریفامپین (Rifampin) یک آنتی‌بیوتیک از دسته داروهای ریفامایسین است که برای درمان عفونت سل و سایر بیماری‌های تنفسی استفاده میشود. البته ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا این دارو میکروب سل را از بین ببرد. ریفامپین فقط با نسخه پزشک در دسترس است. |
| نام عمومی دارو | ریفامپین |
| نام تجاری | کِفلکس، Rifadin، Rimactane |
| نوع دارو | آنتی‌بیوتیک |
| فرمول شیمیایی | C43H58N4O12 |
| دسته بندی بارداری | دسته C (هیچ مطالعه کافی و کنترل‌شده‌ای روی زنان باردار وجود ندارد) |
| نیمه عمر | ۱.۵ تا ۵ ساعت |
| دفع دارو | به‌سرعت در صفرا از بین می‌رود و کمتر از ۳۰ درصد آن از ادرار دفع میشود. |
| مکانیسم اثر | ریفامپین با مهار پلیمراز rna وابسته به DNA (RNAP) اثرات ضد میکروبی و ضد باکتری اعمال می‌کند. |
| بهترین شرایط نگهداری | در دمای اتاق، دور از رطوبت و گرما نگهداری شود. |
| نحوه مصرف | معمولا مصرف ۱ عدد کپسول در روز، ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا |
| اشکال دارویی | کپسول خوراکی، شربت خوراکی، پودر برای تزریق |
| داروهای هم گروه | ایزونیازید-پی ار، آمینوسالیسیلیک اسید، کاپرئومایسین سولفات، سیکلوسرین، اتامبوتول، اتیونامید، ایزونیازید، پیرازینامید، ریفابوتین، ریفاپنتین، ریفامپین+ایزونیازید+اتامبوتول، ریفامپین+ایزونیازید+پیرازینامید+اتامبوتول، ریفامپین+ایزونیازید+پیرازینامید ایزونیازید+ریفامپین |
نحوه مصرف ریفامپین و دوز مصرف آن
بهتر است قرص یا کپسول ریفامپین را با معده خالی و ۱ تا ۲ ساعت قبل از وعده غذایی اصلی همراه با ۱ لیوان آب مصرف کنید. اگر در بلعیدن کپسول دچار مشکل شدید، می‌توانید محتویات کپسول را روی یک قاشق ژله یا مربای خنک بریزید و آن را سریع بخورید:
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی که به آنها نیازی نیست باعث میشود اثربخشی دارو در مواقع نیاز از بین برود.
- از آنجایی که داروهای ضد اسید باعث کاهش اثر ریفامپین می‌شوند، در صورتی که پس از مصرف ریفامپین احساس تهوع داشتید از مصرف این دارو با داروهای ضد اسید خودداری کنید.
- حداقل ۱ ساعت بین مصرف ریفامپین با داروهای دیگر فاصله بیندازید.
- در صورت مصرف شربت ریفامپین قبل از مصرف، شیشه دارو را خوب تکان دهید.
- دوز مصرفی شربت یا قرص ریفامپین را با دقت اندازه‌گیری کنید و سپس آن را مصرف کنید.
- بهتر داروی ریفامپین را در ساعات مشخص بخورید تا میزان دارو در بدنتان ثابت بماند.
| نوع بیماری | دوز مصرف بزرگسالان | دوز مصرف کودکان |
|---|---|---|
| بیماری سل (توبرکلوزیس) | ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یکبار در روز (حداکثر ۶۰۰ میلی‌گرم قرص یا پودر تزریقی روزانه) | ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یکبار در روز (حداکثر ۶۰۰ میلی‌گرم قرص یا پودر تزریقی روزانه) |
| مننژیت (مننگوکوک) | ۶۰۰ میلی‌گرم دوبار در روز | کودکان بالای ۱ ماه: ۱۰میلی‌گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن (حداکثر ۶۰۰ میلی‌گرم) ۲ بار در روز کودکان زیر ۱ ماه: ۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بده هر ۱۲ ساعت |
با نحوه مصرف داروی ریفامپین به طور کامل آشنایی داری؟
حتما قبل از مصرف مشاوره بگیر!
موارد مصرف ریفامپین: قرص یا کپسول ریفامپین برای چیست؟
کپسول ریفامپین یا ریفامپیسین برای عفونت‌های مختلف باکتریایی به‌خصوص برای درمان بیماری سل فعال تجویز میشود. همچنین این دارو برای جلوگیری از گسترش نیسریا مننژیتیدیس که باعث مننژیت میشود، در افراد بدون علائم که با یک فرد آلوده در تماس بودند موثر است. ریفامپین گاهی اوقات برای سایر عفونت‌های باکتریایی مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌های سنتی هم استفاده دارد:
- درمان عفونت‌هایی مثل جذام
- عفونت حاد استافیلوکوکی
- عفونت‌های آتیپیک ناشی از انواع میکوباکتریوم
- پیشگیری از مننژیت باکتریایی مننگوکوکی مقاوم به پنی‌سیلین
- عفونت ناشی از هموفیلوس آنفلوانزا
کپسول ریفامپین ۳۰۰ برای جوش
قرص ریفامپین برای جوش به‌طور خاص کاربرد ندارد. کپسول ریفامپین ۳۰۰ میلی‌گرم نقش مهمی در درمان عفونت‌های باکتریایی دارد و ممکن است برای افراد مبتلا به مشکلات تنفسی مزمن تجویز شود. با این حال این دارو به‌طور مستقیم برای درمان جوش یا آکنه صورت تجویز نمی‌شود. ریفامپین می‌تواند بخشی از یک رژیم آنتی‌بیوتیکی در عفونت‌های حاد باکتریایی باشد که افراد را مستعد عوارض ثانویه مانند جوش می‌کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت uptodate
The rifamycins include rifampin, rifapentine, and rifabutin. Of these, rifampin is most commonly used, either as first-line therapy (in combination with other agents) for treatment of mycobacterial disease (including tuberculosis) or for select invasive staphylococcal infections.
ترجمه فارسی:
ریفامایسین‌ها شامل ریفامپین، ریفاپنتین و ریفابوتین هستند. از این تعداد، ریفامپین معمولا به‌عنوان درمان اصلی (در ترکیب با سایر داروها) برای بیماری میکوباکتریال (از جمله سل) یا عفونت‌های استافیلوکوک تهاجمی محسوب میشود.
کپسول ریفامپین برای تب مالت
ریفامپیسین ۱۵۰ یا ۳۰۰ گاهی اوقات در ترکیب با سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مانند داکسی سایکلین برای درمان تب مالت (بروسلوز مزمن) استفاده میشود. مدت زمان درمان ریفامپین همراه با داکسی سایکلین به طور کلی چندین هفته طول می‌کشد و نیاز به نظارت منظم پزشک دارد.
درد قفسه سینه داری و دچار عفونت ریه شدی؟ همین الان برای درمان بیماری نوبت بگیر.
عوارض قرص ریفامپین
یکی از عوارض رایج قرص ریفامپین، تغییر رنگ مایعات بدن (مانند ادرار، عرق، بزاق یا اشک) به رنگ‌های زرد، نارنجی، قرمز یا قهوه‌ای است. این تغییرات رنگی بی‌ضرر است و بعد از توقف مصرف دارو از بین می‌رود. سایر عوارض جانبی کپسول ریفامپین ۱۵۰ یا ۳۰۰ میلی‌گرمی عبارت است از:
- کاهش فشارخون
- گرگرفتگی
- سردرد و سرگیجه
- خستگی غیر طبیعی
- سوزش سر دل
- اسهال
- خون در ادرار
- اختلال عملکرد کبدی
- اختلال بینایی
- خواب‌آلودگی
اگر هریک از عوارض جانبی نادر و خطرناک زیر را مشاهده کردید حتما به اورژانس مراجعه کنید:
- بیماری شدید روده (کلوستریدیوم دیفیسیل با اسهال شدید)
- ترشحات دهانی و عفونت‌های مخمری جدید (عفونت‌های قارچی دهان و واژن)
- مشاهده لکه‌های سفید در دهان یا تغییر در ترشحات واژن
- اسهال مداوم
- دردهای شکمی غیرعادی
- مدفوع مخاطی یا خونی
موارد احتیاط مصرف ریفامپین
قبل از مصرف داروی ریفامپین اگر به این دارو یا داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید:
- داروی ریفامپین ممکن است باعث خواب‌آلودگی و تاری دید شود.
- قرص یا کپسول ریفامپین را همزمان با واکسن‌های باکتریایی مانند واکسن تیفوئید مصرف نکنید.
- قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک در میان بگذارید.
- در صورت استفاده از داروی ریفامپین در هفته‌های پایانی بارداری، خطر خونریزی در مادر و جنین افزایش می‌یابد.
- این دارو از طریق شیر مادر منتقل میشود.
- اگر مشکلات کبدی و کلیوی، سوء مصرف الکل، بیماری ایدز یا دیابت دارید، حتما قبل از مصرف قرص ریفامپین سابقه پزشکیتان با دکتر متخصص در میان بگذارید.
ریفامپین و پیشگیری از بارداری
تقریبا بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها روی هورمون‌های کنترل بارداری مانند قرص‌ها، برچسب‌ها و حلقه‌های کنترل بارداری تاثیر می‌گذارند و برخی از این آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند ریفامپین و ریفابوتین) تاثیر این محصولات را کاهش می‌دهند و ممکن است باعث بارداری شوند.
اگر از هورمون‌های کنترل‌کننده بارداری استفاده می‌کنید، قبل از مصرف این آنتی‌بیوتیک درباره روش‌های ایمن جلوگیری از بارداری با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین اگر دچار خونریزی شدید با پزشک تماس بگیرید زیرا ممکن است نشان‌دهنده این باشد که قرص‌های جلوگیری از بارداری به‌خوبی عمل نمی‌کنند.
تداخل دارویی ریفامپین
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی ریفامپین را تغییر دهد یا باعث افزایش بروز عوارض جانبی آن شود. برخی از داروهایی که عوارض جانبی ریفامپین را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- آبماسیکلیب
- آلپلیسیب
- فراورده‌های ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی
- آپیکسابان
- اپرمیلاست
- ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)
- اپرپیتانت
- آسوناپرویر
- بورتزومیب
- آتوواکون
- آواپریتینیب
- بریگاتینیب
- کریزوتینیب
- بتریکسابان
- کپماتینیب
| اشکال دارویی | تداخل دارویی | عوارض جانبی |
|---|---|---|
| کپسول ریفامپین-الحاوی ۳۰۰ میلی‌گرم | آسوناپرویر | کاهش فشارخون |
| کپسول ریفامپین-حکیم ۱۵۰ میلی‌گرم | بورتزومیب | گرگرفتگی |
| قرص ریفامپین-حکیم ۳۰۰ میلی‌گرم | آتوواکون | سردرد و سرگیجه |
| کپسول ریفامپین-الحاوی ۱۵۰ میلی‌گرم | آواپریتینیب | سوزش سر دل |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
ریفامپین یا ریفامپیسین همراه با داروهای دیگر برای درمان سل (TB) استفاده میشود. همچنین ممکن است برای بیمارانی که باکتری مننژیت در بینی یا گلو دارند و علائم عفونت را نشان نمی‌دهند تجویز شود. ریفامپین نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای از بین‌بردن یا جلوگیری از رشد باکتری‌ها کاربرد دارد. این دارو نمی‌تواند برای عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا موثر باشد. اگر دچار عفونت تنفسی شدید، حتما به فوق تخصص ریه، دکتر متخصص داخلی یا دکتر متخصص عفونی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره با بهترین پزشکان برای شما قرار گرفته است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من بیماری هیدرادنیت چرکی در ناحیه زیر بغلام دارم و دکترم این سری قرصامو عوض کرد و داکسی سیکلین و ریفامپین تجویز کرد
ایا موثر هست در این بیماری؟
سلام دوست عزیز
اگه این دارو توسط متخصص عفونی تجویز شده قطعا موثر خواهد بود. دوره درمان را کامل کنید.
سلام وقت بخیر
قرص ریفامپین باعث افت تب میشه؟
تب های من شده ۳۵.۵
سلام دوست عزیز
درجه حرارت بدن شما مناسب هست و اگه احساس سرما و لرز دارید ممکنه دچار افت فشارخون باشید و نمیتونه ارتباطی با مصرف قرص داشته باشه.
سلام من ۷ ماهه که تشخیص دادن تب مالت دارم داکسی وریفامپین وکوتریماکسازول مصرف میکنم رنگ دندانهام تیره شده آیا بعد از قطع دارو برمیگرده …
سلام دوست عزیز
تیرگی دندان ها به علت مصرف داکسی ساکلین بوده و ممکنه باقی بمونه و برای رفع تیرگی ممکنه نیاز به بلیچینگ و سفید کردن دندان باشه.
سلام وقت بخیر، من ی مدت مصرف کردم و خیلی راضی بودم، و بعد ولش کردم، الان میخوام شرو کنم ، ولی نمیدکنم‌چجور مصرف کنم ، بهترین روش مصرف ریفامپین چیه؟
منظورم برای جوشام بود
سلام دوست عزیز
ریفامپین در برخی نوع جوش های پوستی توسط متخصص پوست تجویز می شود ولی مصرف طولانی مدت بدون نظر پزشک میتونه آسیب کبدی جدی به شما وارد کند. بهتره برای بررسی علت اصلی جوش ها و درمان مناسب به متخصص پوست مراجعه کنی.
بهترین دکتر پوست
سلام، من اولین نوبت داروی ریفامپین رو مصرف کردم و همزمان با نارنجی شدن افراد حالت تهوع و استفراغ داشتم. آیا باید مصرف دارو رو قطع کنم؟
ممنون
سلام دوست عزیز
این دارو باعث تغییر شکل ادرار شده و طبیعی می باشد. دارو با آب فراوان مصرف شود و با ادامه مصرف حالت تهوع و استفراغ اگر برطرف نشد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
سلام وقتتون بخیر من صورتم مدتی هست که جوش میزنه و آزمایش کامل دادم (هورمون ویتامین کبد و کلیه عفونت) و هیچ مشکلی نداشتم، دکتر برای درمان جوشها بهم کپسول ریفامپین داده دوز ۳۰۰ و ۶۰عدد اما با توجه به عوارض تو مصرفش مردد شدم ممکنه نظر شما رو بدونم؟
سلام دوست عزیز
جوش هایی که منشا عفونی دارن با این آنتی بیوتیک برطرف میشن ولی این دارو بر جوش های هورمونی تاثیری نداره. بهتره آزمایشات هورمونی هم چک بشه و طبق نظر متخصص پوست این دارو رو مصرف کنی.
پزشک پوست و مو و زیبایی
باسلام از موقعی که ریفامپین مصرف میکنم الان سه ماهه طوری نشدم الان تازگی هم احساس ضعف داذم هم تنگی نفس ولی در ضمن آسم دارم ولی بدتر شده از همه مهمتر الان پاهام ورم کرده رویه پنجهام میخواستم بدونم از این قرصهاست یه نه
سلام دوست عزیز
ورم پاها میتونه از این قرص باشه. تنگی نفس شما و ضعف میتونه از آسم باشه و ریفامپین آسم را تشدید نمیکنه. بهتره برای تورم پا با پزشک خود مشورت کنید.
سلام وقت بخیر
من ازفروردین ۱۴۰۰ دچار بیماری تب مالت شدم از مهر۱۴۰۰شروع به درمان کردم داروی داکسی سایکلین۱۰۰و ریفامپین ۳۰۰ الان به مدت ۷هفته هست ک مصرف میکنم پزشکم گفتن که تایکماه دیگه باید دارو هارو مصرف کنم
هرروز احساس تورم استخوان داخل گلو دارم فشارگلو
خواستم بدونم ک ایا از عوارض داروهاست یا خیر؟
سلام دوست عزیز
از عوارض داکسی ساکلین مشکلات تنفسی و درد گلو ممکنه باشه که بهتره با متخصص عفونی صحبت کنی تا داروی دیگه ای برای شما تجویز کنند.
دکتر عفونی
سلام علائم تب مالت شما چی بود وwbcچند بود؟
سلام دوست عزیز
تب مالت طیفی از علامت دارد ولی تشخیص آزمایشگاهی در کنار علایم ضروری هست. چند فاکتور در خون سنجیده می شود که این بیماری را ثابت می کند. از این لینک با متخصصان عفونی جهت تشخیص و درمان در ارتباط باشید.
پزشک عفونی
سلام وقت بخیر من تقریبا یکسال پیش قرص ریفامپین با تتراسایکلین برای جوش صورت میخوردم تا حدود ۷یا۸ماه پیش که دکتر قطعش کرد برام و فقط تترامیخوردم اما دوماه پیش یهو شدیدا جوش زدم که گاها ملتهب میشه و میخاره و ریزو چرکی هست حتی تتراهم دیگه تاثیرنداره…ممکنه عوارض ریفامپین باشه یا حساسیت به چیز دیگه هست
سلام دوست عزیز
عوارض ریفامپین پس از ۷ ماه خودش رو نشون نمیده و مشکل شما میتونه حساسیت و اگزمای پوستی باشه که بهتره متخصص پوست شما رو ویزیت کنه.
متخصص زیبایی پوست
سلام وقتتون بخیر
من طبق دستور پشت داکسی سایکلین ۱۰۰ و ریفامپین ۳۰۰ برای بیماری تب مالت مصرف می کنم
از وقتی ک مصرف میکنم دو زی دو سه بار ادرار دارم خواستم ببینم از عوارض قرص هست و مشکلی داره مصرف کنم
سلام دوست عزیز
از عوارض قرص هست و رنگ ادرار هم نزدیک قرمز یا نارنجی میشه که جای نگرانی نداره. این داروها با ید با آب فراوان مصرف شود.
سلام.سال ۹۹به کرونا مبتلا شدم وبه مدت یک هفته در بیمارستان بستری شدم و فعلا خرداد ماه امسال به تب مالت درگیر شدم و دارم داروی ریفامپین و داکسی مصرف می کنم و هنوز بنا برنظر دکتر معالجم واکسن کرونا تزریق نکردم .می خواستم نظر شما رو در این بدونم.ممنونم
سلام دوست عزیز
اگه بیماری شما فعال نیست و تحت کنترله میتونی واکسن تزریق کنی. با استفاده از این لینک از بهترین متخصصان عفونی ما مشورت بگیر.
متخصص عفونی
سلام دکتر مادرم سه ماه قرص سل مصرف میکنه سردرد و شکم درد داره دو ماه اول سردرد نبود
سلام دوست عزیز
سردرد و شکم درد از عارضه قرصه و اگه مادر رو داره اذیت میکنه باید با پزشک مشورت کنی تا داروی جایگزین به مادر بده. لینک متخصص سل و آسم رو برات میزارم تا سریعتر نوبت بگیری.
متخصص سل، آسم و آلرژی
سلام آقای دکتر. مادرم چند وقتیه از این دارو برای سل پوستیش مصرف میکنه. چند روزیه رنگ پوستش خیلی زرده. یکی دوروز هم چشماشم زرده. خیلی اوضاعش وخیمه؟ یا با ترک دارو درست میشه؟
سلام دوست عزیز
زردی پوست و چشم از عوارض جانبی جدی دارو هست که نیازه در اولین فرصت پزشک معالج را در جریان بگذارید.