فهرست مطالب
سوکرالفیت (Sucralfate) دارویی موثر در درمان زخمهای دستگاه گوارش است. به احتمال زیاد شما نیز با بیماریهای دستگاه گوارش مانند زخم معده، زخم اثنی عشر، زخم مری و غیره آشنا هستید. این دارو که با نام تجاری کارافات (Carafate) هم شناخته میشود، با ایجاد یک لایه محافظ بر روی زخمها، به تسریع فرآیند بهبود کمک میکند. در این مطلب از دکترتو سعی میکنیم معرفی جامعی از کاربردهای سوکرالفیت، نحوه عملکرد، عوارض جانبی و احتیاطات لازم برای مصرف این دارو داشته باشیم. اما قبل از مصرف دارو بهتر است مشاوره با متخصص گوارش را در نظر بگیرید و با مشاوره دارویی در سایت دکترتو خیالتان را راحت کنید.
سوکرالفیت چیست؟
سوکرالفیت دارویی است که برای درمان زخمهای فعال دوازدهه (اثنی عشر) و زخمهای معده و سایر بخش هایی از دستگاه گوارشی که دچار زخم یا التهاب هستند تجویز میشود. این دارو به شکل های زیر در بازار ارائه میشود:
- قرصهای یک گرمی
- قرصهای خط دار ۵۰۰ میلی گرمی
- پودر برای تهیه سوسپانسیون
- سوسپانسیون یا شربت
قرص سوکرالفیت پس از مصرف با اسید هیدروکلریک موجود در معده واکنش داده و یک ماده خمیری و چسبناک ایجاد میکند. این ماده خمیری به بافت های آسیب دیده میچسبد و از بافت در مقابل اسید معده، نمکهای صفراوی و آنزیمهایی مانند پپسین محافظت میکند، و به این شکل به بهبود زخم کمک میکند.
شناسنامه دارویی | توضیحات |
---|---|
سوکرالفیت چیست؟ | سوکرالفیت یک داروی موثر برای درمان زخمهای معده و دوازدهه و پیشگیری از زخمهای ناشی از استرس است. این دارو با تشکیل یک لایه محافظ روی زخم، از آن در برابر اسید معده محافظت میکند. |
نام عمومی دارو | سوکرالفیت (Sucralfate) |
نام تجاری | انواع مختلفی از برندهای تجاری برای سوکرالفیت وجود دارد که ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد. |
نوع دارو | داروی محافظ مخاط معده |
فرمول شیمیایی | C۱۲H۵۴Al۱۶O۷۵S۸ |
دسته بندی بارداری | دسته B: مطالعات حیوانی نشاندهنده خطر جنین نبوده است، اما مطالعات کافی در انسان انجام نشده است. |
نیمه عمر | به دلیل اینکه سوکرالفیت در روده جذب نمیشود، مفهوم نیمهعمر برای آن به طور دقیق تعریف نمیشود. |
دفع دارو | عمدتاً به صورت دفع نشده از طریق مدفوع. |
مکانیسم اثر | با ایجاد یک لایه محافظتی بر روی زخمهای معده و دوازدهه، از تماس مستقیم اسید معده با زخم جلوگیری کرده و به ترمیم آن کمک میکند. |
بهترین شرایط نگهداری | در دمای اتاق، دور از نور مستقیم و رطوبت نگهداری شود. |
نحوه مصرف | معمولاً یک ساعت قبل از غذا و قبل از خواب، به صورت خوراکی مصرف میشود. دوز مصرفی و مدت درمان به تشخیص پزشک بستگی دارد. |
اشکال دارویی | معمولاً به صورت قرص یا پودر قابل حل در آب موجود است. |
داروهای هم گروه | داروهای محافظ مخاط معده مانند بیسموت سالیسیلات (مثل پپتو بیسمول) |
نحوه مصرف سوکرالفیت
قرص سوکرالفیت ۵۰۰ برای چیست؟ بهترین زمان مصرف قرص سوکرالفیت چیست؟ سوکرالفیت را قبل یا بعد غذا بخوریم؟ اگر شما یا یکی از عزیزانتان هم با مشکلات دستگاه گوارشی درگیر هستید سوالهای زیادی در مورد مصرف این دارو ذهنتان را درگیر کردهاند، که ما در ادامه مطلب به آنها جواب خواهیم داد.
۱. قرص سوکرالفیت ۱ گرمی
- معمولا چهار بار در روز.
- یک ساعت قبل از هر وعده غذایی (صبحانه، ناهار، شام) و یک دوز اضافی قبل از خواب.
- معمولا برای زخمهای فعال اثنی عشر و معده تجویز میشود.
۲. قرص سوکرالفیت ۵۰۰ میلیگرمی
- دو بار در روز.
- یک ساعت قبل از صبحانه و قبل از خواب.
- استفاده به عنوان دوز نگهدارنده پس از درمان اولیه.
۳. سوسپانسیون یا شربت سوکرالفیت
- چهار بار در روز، هر وعده ۱۰ میلیلیتر.
- یک ساعت قبل از وعدههای غذایی و قبل از خواب.
- قبل از مصرف به خوبی شربت را تکان دهید.
نکات کلی در مصرف سوکرالفیت
سوکرالفیت یک درمان دائمی برای زخم معده نیست و تنها به بهبود زخم کمک میکند. برای پیشگیری از عود زخم، لازم است به توصیههای پزشک در مورد تغییر سبک زندگی، تغذیه و ترک عادات مضر مانند سیگار کشیدن عمل کنید.
- دارو را طبق دستورالعملهای گفته شده در بروشور دارویی استفاده کنید.
- سوکرالفیت حتما باید با معده خالی مصرف شود تا اثربخشی آن به حداکثر برسد.
- داروهای آنتیاسید باید حداقل ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از مصرف سوکرالفیت مصرف شوند.
- در صورتی که به سوسپانسیون دسترسی ندارید میتوانید قرص سوکرالفیت پودر کنید، و در ۱۰ یا ۱۵ میلیلیتر آب حل کرده و مصرف کنید. اما باید به یاد داشته باشید که این کار باید تحت نظارت پزشک انجام شود تا اطمینان حاصل شود که دوز مصرفی آن صحیح است.
- طول مدت درمان و اثربخشی سوکرالفیت در هر فرد متفاوت است. اما به طور معمول ۴ تا ۸ هفته طول میکشد.
- دارو را طبق دستور سر ساعت مشخص مصرف کنید.
- ممکن است علائم شما زودتر از مدت تعیین شده توسط پزشک بهبود یابد. به هیچ عنوان خودتان دوز دارو را کم نکرده و مصرف دارو را قطع نکنید.
- بیشترین دوز مجاز مصرف این دارو، روزانه ۸ گرم میباشد.
موارد مصرف سوکرالفیت (سوکرالفیت برای چیست؟)
در ادامه به بیماریهایی میپردازیم که مصرف سوکرالفیت به بهبود سریعتر آنها کمک میکند و با خواص سوکرالفیت آشنا خواهیم شد. اصلیترین کاربردهای آن عبارتند از:
۱. درمان زخم های اثنی عشر یا دوازدهه
سوکرالفیت بیشترین کاربرد را هم در بهبود زخمهای فعال و هم در جلوگیری از عود مجدد آنها در اثنی عشر دارد. دوازدهه اولین بخش روده کوچک است که به معده متصل است. این زخمها به دلیل ترشح بیش از حد اسید معده یا عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد میشوند. علائم زخم اثنی عشر شامل درد شکم، سوزش معده، نفخ و در برخی موارد خونریزی گوارشی است.
۲. درمان زخم های معده با سوکرالفیت
علائم زخم معده شامل درد و سوزش معده، نفخ، سوءهاضمه، تهوع و گاهی استفراغ خونی یا مدفوع سیاه است. زخم معده در صورت عدم درمان بهموقع، میتواند باعث خونریزی شدید، سوراخ شدن دیواره معده یا انسداد دستگاه گوارش منجر شوند. سوکرالفیت از معده در برابر اسید معده محافظت میکند و نقش مهمی در بهبود زخم معده دارد.
۳. پیشگیری از زخم های استرسی در دستگاه گوارش
زخمهای استرسی ناشی از استرسهای شدید است که به دلیل شوک، عفونت شدید، تروما یا سوختگی رخ میدهد. در این شرایط افزایش تولید اسید معده همراه با کاهش جریان خون به معده، منجر به آسیب به دیواره معده و تشکیل زخم میشود. مصرف این دارو برای بیمارهایی که در شرایط بحرانی هستند بهعنوان بخشی از پروتکلهای پیشگیری از زخمهای استرسی رایج است.
۴. نقش سوکرالفیت در درمان زخم های مری
زخم مری معمولاً به دلیل تماس مکرر اسید معده با دیواره مری در اثر بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ایجاد میشوند. در بیماری GERD اسید معده به مری بازمیگردد و باعث التهاب، سوزش سر دل و در نهایت زخمهای مری میشود. سوکرالفیت به مخاط مری چسبیده و از آسیب بیشتر به مری جلوگیری میکند و باعث بهبود زخم مری میشود.
۵. تاثیر داروی سوکرالفیت بر درمان زخم های دهانی (موکوزیت) و استوماتیت
سوکرالفیت معمولا به عنوان درمان حمایتی در افراد مبتلا به زخم دهان استفاده میشود. این زخمها میتوانند به دلایل مختلفی از جمله شیمیدرمانی، پرتودرمانی و عفونت ایجاد شوند. سوکرالفیت در بیماران مبتلا به اپیدرمولیز بولوزا و بیماری که تحت درمانهای ضد سرطان هستند استفاده میشود.
۶. درمان زخم های گوارشی ناشی از داروها
برخی از داروها مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، ضدانعقادها، داروهای بیسفسفونات، داروهای شیمیدرمانی و برخی داروهای ضدافسردگی و ضدفشار خون میتوانند به مخاط گوارشی آسیب رسانده و منجر به زخم های دستگاه گوارش شوند.
عوارض جانبی سوکرالفیت و مدیریت آنها
مصرف کارافات هم مانند هر داروی دیگری منجر به برخی عوارض میشود، که در ادامه با عوارض و روشهای کنترل آنها آشنا خواهیم شد. خوشبختانه، عوارض جانبی سوکرالفیت معمولاً خفیف هستند و با مدیریت مناسب قابل کنترل میباشند.
۱. عوارض جانبی رایج
یبوست یکی از شایعترین عوارض جانبی سوکرالفیت است. برای کاهش این عارضه، مصرف مایعات فراوان، افزایش فیبر در رژیم غذایی و انجام فعالیت بدنی منظم توصیه میشود.
- یبوست: مصرف آب بیشتر، اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی، ورزش و در صورت نیاز استفاده از ملینهای خفیف.
- خشکی دهان: افزایش مصرف مایعات و استفاده از آدامسهای بدون قند.
- ناراحتی معده: مصرف سوکرالفیت با معده خالی و در صورت نیاز مشاوره با پزشک.
- نفخ و سوءهاضمه: مصرف دارو با معده خالی، نخوردن مواد نفاخ مانند لوبیا، عدس و استفاده از غذاهای ضدنفخ مانند خیار و ماست
۲. عوارض جانبی نادر سوکرالفیت
در موارد نادر، ممکن است به سوکرالفیت حساسیت نشان دهید که با علائمی مانند راش پوستی، خارش، تورم صورت، لبها، زبان یا گلو، تنگی نفس و مشکل در بلع همراه باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- سرگیجه: سریع از جایتان بلند نشوید، نوشیدن مایعات و انجام ندادن کارهای سنگین و رانندگی.
- تهوع: مصرف دارو با معده خالی، خوردن وعدههای غذایی کوچک ولی مکرر، نخوردن غذاهای چرب، نوشیدن آب و در آخر مصرف داروهای ضدتهوع.
- بیاشتهایی: داشتن وعدههای مغذی و سبک و تنظیم زمان مشخص برای هر وعده.
۳. عوارض جانبی خطرناک
اگر عوارض جانبی شما شدید یا طولانیمدت بود و یا بعد از مصرف دارو دچار این عوارض شدید سریعا دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- واکنشهای آلرژیک: مانند خارش، تورم صورت یا لب، مشکل در تنفس و کهیر.
- درد شدید معده یا شکم: این مورد اکثرا با استفراغ همراه است.
- خونریزی دستگاه گوارش: علائم شامل خون در مدفوع (مدفوع سیاه یا قیری) استفراغ خونی یا قهوهای تیره است.
موارد احتیاط و منع مصرف سوکرالفیت
قبل از شروع مصرف سوکرالفیت هر فرد باید آگاهی کافی را داشته باشد، و موارد احتیاط و منع مصرف را در نظر داشته باشد. در این ادامه با مواردی که باید به آنها دقت کرد اشاره خواهیم کرد.
- قبل از شروع درمان، باید حساسیت به دارو یا ترکیبات آن بررسی شود.
- بیماران کلیوی و افرادی که نارسایی کلیه دارند: سوکرالیفت حاوی آلومینیوم است که در این بیماران تجمع یافته و منجربه مسمومیت با آلومینیوم میشود. و میتواند زمینهساز مشکلاتی مانند آنسفالوپاتی، اختلالات مغزی و ضعف عضلانی شود. به همین دلیل در این موارد به طور منظم باید بر عملکرد کلیه نظارت شود.
- در بیماران دیابتی بهتر است شربت مصرف نشود. چون شربت سوکرالفیت ممکن است دارای قند و شیرین کننده باشد.
- بیمارانی که در بلع مشکل دارند بهتر است به جای قرص از سوسپانسیون استفاده کنند، یا با نظارت پزشک قرص را پودر کرده و در آب حل کنند.
- سوکرالفیت در افرادی که دچار انسداد یا تأخیر در تخلیه معده هستند میتواند موجب انسداد لولههای گوارشی شود.
- در حین استفاده از داروهای دیگر مانند مسکنها، داروهای گیاهی، مکملها و ویتامینها توصیه میشود که بین زمان مصرف سوکرالفیت و بقیه داروها حداقل ۲ ساعت فاصله باشد. چون این دارو میتواند جذب سایر دارو ها را کاهش بدهد.
- تا نیم ساعت بعد یا قبل از مصرف سوکرالفیت داروهای آنتیاسید نخورید.
- در افرادی که از طریق لوله تغذیه میکنند بهتر است حداقل نیم ساعت قبل و بعد مصرف دارو تغذیه قطع شود. قبل و بعد از مصرف دارو، لوله تغذیه شستوشو داده شود.
- در صورت مصرف بیشازحد دارو با اورژانس تماس بگیرید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
آیا در دوران بارداری و شیردهی مصرف سوکرالفیت توصیه میشود؟
این دارو به عنوان یک داروی دسته B در دوران بارداری طبقهبندی میشود، به این معنی که تحقیقات کافی در مورد اثرات آن در انسان انجام نشده است. این دارو ممکن است به شیر مادر منتقل شود اما اثرات آن بر نوزادان مشخص نیست. به همین دلیل زنان باردار یا شیرده باید قبل از مصرف کارافات با پزشک خود مشورت کنند. و در صورت تجویز، دارو باید با دوز مناسب و تحت نظارت پزشک مصرف شود.
مصرف سوکرالفیت در کودکان و سالمندان
این افراد به دلیل سنشان بیشتر با عوارض جانبی درگیر میشوند و بدن حساستری دارند. به همین دلیل در افراد مسن به دوز مصرفی و علائم باید بیشتر دقت کرد، و بهتر است که این دارو برای کودکان تجویز نشود. اما در صورت تجویز دارو باید با دوز مناسب و تحت نظر پزشک مصرف شود.
در صورت فراموشی مصرف یک دوز از سوکرالفیت چه باید کرد؟
اگر یک دوز را فراموش کردید اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید، و دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
تداخلات دارویی سوکرالفیت
سوکرالفیت میتواند با داروهای مختلفی تداخل ایجاد کند و جذب داروها را با چسبیدن به آنها کاهش دهد، و علائم را تشدید کند. این داروها عبارتند از:
- داروهای آنتی بیوتیک ازجمله:
- تتراسایکلینها مانند داکسیسایکلین، مینوسایکلین.
- فلوئوروکینولونها مانند سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین.
- کینولونها مانند نالیدیکسیک اسید.
- کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب مانند پردنیزون
- داروهای تیروئید مانند لووتیروکسین
- داروهای سیستم قلبی و عروقی مانند وارفارین و دیگوکسین
- داروهای مهارکنندههای پمپ پروتون مانند لانسوپرازول و آمپرازول.
- بیسفسفوناتها مانند آلندرونات.
- داروهای ضدتشنج مانند فنیتوئین.
- آنتیاسیدها مانند هیدروکسید منیزیم، آلومینیوم هیدروکسید
بررسی تداخل سوکرالفیت با الکل:
داروی سوکرالفیت به طور مستقیم با الکل تداخل مشخصی ندارد. اما به علت تاثیر الکل در تحریک معده، افزایش اسید معده و تشدید عوارض جانبی از جمله سرگیجه و تهوع مصرف همزمان این دو توصیه نمیشود.
جایگزین های سوکرالفیت در صورت ایجاد تداخل دارویی:
در صورتی که سوکرالفیت با سایر داروهایی که بیمار مصرف میکند تداخل داشته باشد و پزشک به این نتیجه برسد که دارو نیاز به جایگزین دارد، ممکن است یکی از جایگزینهای زیر توصیه شود:
- مهارکنندههای پمپ پروتون (PPIs) مانند آمپرازول، لانسوپرازول.
- آنتاگونیستهای گیرنده H2 مانند فاموتیدین.
- بیسموت سابسالیسلات.
- آنتیاسیدها مانند هیدروکسید منیزیم، آلومینیوم هیدروکسید.
اطلاعات دارویی سوکرالفیت
اسامی، عوارض و تداخلات دارویی سوکرالفیت را در جدول زیر مشاهده میکنید:
اسامی رایج | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
سوکرالفیت (Sucralfate) | یبوست و نفخ | تتراسایکلین |
کارافات (Carafate) | خشکی دهان | آنتی اسیدها مثل هیدروکسید منیزیم |
آنتپسین (Antepsin) | درد معده و شکم | وارفارین |
کرم سیکالفیت آون | سرگیجه و حالت تهوع | آمپرازول |
قرص سوکرالفیت سها ۵۰۰ میلی گرم | خطر بیشتر برای بیماران با نارسایی کلیه و دیابت | فنیتوئین |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سوکرالفیت دارویی است که با ایجاد یک لایه محافظ بر روی زخمهای معده و دوازدهه، به بهبود و تسکین درد ناشی از این زخمها کمک میکند. این دارو بهویژه برای درمان بیماریهایی مانند زخم معده، زخم اثنی عشر، و بیماری ریفلاکس معده به مری مؤثر است. با این حال مانند هر دارویی سوکرالفیت هم میتواند عوارض جانبی از جمله یبوست، خشکی دهان و در موارد نادر واکنشهای آلرژیک ایجاد کند. همچنین، تداخلات دارویی با آنتیاسیدها و برخی دیگر از داروها ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق سایت دکترتو با فوق تخصص گوارش در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره متنی و تلفنی با متخصص گوارش آنلاین و مشاوره دارویی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!