ملاتونین؛ کاربرد، عوارض و نحوه مصرف

ملاتونین هورمونی طبیعی است که توسط غده صنوبری در مغز ترشح می‌شود و چرخه خواب و بیداری بدن را تنظیم می‌کند. شکل دارویی ملاتونین به‌صورت قرص، کپسول یا قطره برای درمان مشکلاتی مثل بی‌خوابی استفاده می‌شود. ملاتونین به بدن کمک می‌کند تا احساس خواب‌آلودگی در شب ایجاد شود؛ کاهش طبیعی آن در نور روز شرایط بیداری را فراهم می‌کند. داروی ملاتونین را می‌توان برای دوره‌های کوتاه‌مدت در مشکلات خواب مانند بی‌خوابی استفاده کرد. ملاتونین خوراکی، نسخهٔ مصنوعی هورمون را وارد بدن می‌کند تا جایگزین یا مکمل ترشح طبیعی شود. در نتیجه سریع‌تر می‌خوابید و احتمال بیدار شدن در طول شب کمتر می‌شود. برخی افراد ممکن است روز بعد از مصرف دچار سردرد، خستگی، حالت تهوع یا تحریک‌پذیری شوند.

ملاتونین چیست؟

ملاتونین (به انگلیسی Melatonin) نام هورمونی در بدن است که نقش موثری در خواب دارد. این هورمون در مغز و برای پاسخ به تاریکی ترشح می‌شود. اگر شب در معرض نور قرار بگیرید، احتمالا تولید ملاتونین متوقف می‌شود. هورمون Melatonin به زمان‌بندی ریتم‌های شبانه‌روزی کمک می‌کند. با افزایش سن تولید این هورمون در بدن کم می‌شود. ملاتونین مانند یک پیام‌رسان شیمیایی عمل می‌کند و به بدن علامت می‌دهد که زمان آرامش و استراحت فرا رسیده است. غده صنوبری هر روز تقریباً در زمان مشخصی، معمولاً با غروب خورشید، مقدار بیشتری ملاتونین آزاد می‌کند.

ملاتونین روی سلول‌های هیپوتالاموس مغز اثر می‌گذارد و به آن پیام می‌دهد که فعالیت‌های بدن را برای پایان روز کاهش دهد. سپس هیپوتالاموس عملکردهایی مانند دمای بدن، فشار خون و خلق‌وخو را کاهش می‌دهد تا برای خواب آماده شوید. در چشم‌ها، ملاتونین تغییراتی در شبکیه ایجاد می‌کند تا برای استراحت آماده شود. این هورمون باعث کاهش حساسیت شبکیه به نور کمتر می‌شود. روز بعد، با افزایش نور طبیعی، شبکیه دوباره فعال‌تر می‌شود و بدن ترشح ملاتونین را کاهش می‌دهد.

چه زمانی داروی ملاتونین رو مصرف کنیم؟

برای اثربخشی بیشتر مشاوره دارویی بگیر!

بهترین دکتر اعصاب و روان

اشکال دارویی ملاتونین

ملاتونین در شکل‌های مختلفی عرضه می‌شود تا پزشک متناسب با شرایط بیمار بهترین نوع آن را تجویز کند. انتخاب شکل دارویی به عواملی مانند شدت مشکل خواب، سرعت اثرگذاری موردنیاز و سن فرد بستگی دارد. برای مصرف دوزهای بالا به‌عنوان‌مثال در درمان سرطان معمولا دارو تزریق می‌شود. جهت درمان اختلالات خواب پزشک قرص یا کپسول ملاتونین را تجویز می‌کند. نوع خوراکی آن به شکل قرص، کپسول یا قطره است.

قرص‌های معمولی یا آهسته‌رهش، قطره و شربت برای استفاده خوراکی رایج‌ترین شکل‌ها هستند. اسپری و پن استنشاقی بیشتر برای اثر سریع‌تر یا راحتی مصرف کاربرد دارند. مکمل‌های ملاتونین نیز در دوزهای مختلف موجودند و به صورت عمومی برای بهبود کیفیت خواب مصرف می‌شوند. مکمل‌های غذایی از حیوانات یا میکروارگانیسم‌ها تهیه می‌شود. اما معمولا این مکمل را به‌صورت مصنوعی در آزمایشگاه تهیه می‌کنند. به طورکلی اشکال دارویی ملاتونین عبارت است از:

• قرص ملاتونین
• قرص ملاتونین زیر زبانی
• قطره ملاتونین
• شربت ملاتونین
• اسپری ملاتونین
• پن استنشاقی ملاتونین
• مکمل ملاتونین.

قرص ملاتونین چیست؟

این دارو نوعی قرص خواب است. قرص ملاتونین به گیرنده‌های MT₁ و MT₂ در مغز متصل شده و فعالیت‌های مرتبط با بیداری را کاهش می‌دهد تا خواب‌آمادگی ایجاد شود. در نتیجه همانند زمانی که ترشح ملاتونین در مغز افزایش پیدا می‌کند، شخص دچار خواب‌آلودگی شده و سریع‌تر می‌خوابد. قرص ملاتونین یک مکمل غذایی است که به تنظیم چرخه خواب و بیداری بدن کمک می‌کند. قرص ملاتونین داروی درمانی یا پیشگیرانه برای بیماری‌ها محسوب نمی‌شود و باید طبق دستور پزشک یا داروساز مصرف شود.

عنوان	توضیحات
نام عمومی دارو	ملاتونین (Melatonin)
نام تجاری (برخی در ایران و جهان)	ملاتونین رازک، ملاتونین زهراوی، Melatonex، Circadin، Natrol Melatonin
نوع دارو	هورمون طبیعی – مکمل غذایی – داروی تنظیم‌کننده خواب
فرمول شیمیایی	C13H16N2O2
دسته‌بندی بارداری (FDA)	گروه C (ایمنی در بارداری به طور کامل مشخص نشده است)
نیمه‌عمر (Half-life)	حدود ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت (بسته به فرم دارویی؛ آهسته‌رهش طولانی‌تر است)
متابولیسم دارو	عمدتاً در کبد، از طریق آنزیم CYP1A2
نحوه دفع دارو	بیشتر از طریق ادرار به شکل متابولیت ۶-sulfatoxymelatonin
بهترین شرایط نگهداری	در دمای اتاق (۱۵–۳۰ درجه سانتی‌گراد)، به دور از نور و رطوبت
نحوه مصرف اشکال دارویی	خوراکی به صورت قرص، کپسول، قطره، شربت، اسپری زیرزبانی و پن استنشاقی
داروهای هم‌گروه	آگونیست‌های گیرنده ملاتونین مانند رامelteon (Rozerem)، تاسیملتئون (Hetlioz)، آگوملاتین (Valdoxan)

طریقه مصرف قرص ملاتونین

این قرص معمولاً به‌صورت خوراکی همراه با یک لیوان آب استفاده می‌شود. معمولا پزشک این دارو را از ۱ تا ۱۰ میلی‌گرم در روز تجویز می‌کند. مکمل‌های ملاتونین با هم تفاوت داشته و باید پیش از مصرف برچسب دستورالعمل آن را بادقت بخوانید. اگر این دارو به‌عنوان داروی خواب‌آور استفاده شود، پیشنهاد می‌شود که مصرف آن از دوز پایین شروع شده و هر هفته مقدار آن افزایش پیدا کند.

بهتر است آن را همراه با غذا نخورید. معمولاً این دارو ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب مصرف می‌شود. بعد از مصرف دارو، خود را برای خواب آماده کنید. برخی محصولات را می‌توان قبل از بلعیدن جوید یا در دهان حل کرد. برخی قرص‌ها یا کپسول‌ها باید کامل بلعیده شوند؛ آن‌ها را نصف و خرد نکنید و نجوید.

دستورالعمل روی بسته دارو یا توصیه تیم درمانی خود را دنبال کنید. دارو را بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. اگر یک نوبت مصرف را فراموش کردید، همان دوز را رد کنید. اگر نزدیک به زمان نوبت بعدی هستید، فقط همان دوز بعدی را مصرف کنید. از مصرف دو برابر یا بیش‌ازحد دارو خودداری کنید.

طریقه مصرف قرص ملاتونین رازک ۳

قرص ملاتونین معمولاً به شکل قرص ملاتونین ۳ میلی گرم تجویز می‌شود که ملاتونین را به‌تدریج در طول شب در بدن آزاد می‌کند. برای مشکلات کوتاه‌مدت خواب در بزرگسالان، یک قرص ملاتونین ۳ میلی‌گرمی حدود ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب مصرف می‌شود و حداکثر مدت مصرف معمولاً ۱۳ هفته است. در برخی موارد، پزشک توصیه می‌کند ابتدا فقط ۲ تا ۳ بار در هفته مصرف شود تا اثربخشی بررسی گردد.

طریقه مصرف قرص ملاتونین ۵

قرص ملاتونین ۵ میلی‌گرمی معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که دوزهای پایین‌تر در بهبود خواب آن‌ها مؤثر نبوده است. این قرص باید ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت قبل از خواب همراه با یک لیوان آب و بدون غذا مصرف شود. مصرف همزمان با الکل یا نیکوتین می‌تواند اثر دارو را کاهش دهد. مقدار دقیق و مدت مصرف باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا مصرف خودسرانه یا طولانی‌مدت می‌تواند منجر به عوارضی مانند خواب‌آلودگی روزانه یا تغییر در ریتم طبیعی بدن شود.

بهترین زمان مصرف قرص ملاتونین

بهترین زمان مصرف قرص ملاتونین معمولاً نزدیک به زمان خواب شبانه است، یعنی حدود ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب. این زمان با ترشح طبیعی ملاتونین در بدن هماهنگ است و به بدن علامت می‌دهد که برای خواب آماده شود. مصرف زودتر یا دیرتر از این بازه می‌تواند اثر دارو را کاهش دهد یا ریتم خواب را بر هم بزند. در مواردی مانند خستگی ناشی از پرواز، زمان مصرف ملاتونین باید متناسب با مقصد و برنامه خواب جدید تنظیم شود که این کار باید زیر نظر پزشک انجام گیرد.

قرص ملاتونین تا چند ساعت اثر دارد؟

تاثیر قرص ملاتونین معمولا بین ۳.۵–۴ ساعت است. قرص‌های معمولی سریع‌تر جذب می‌شوند و در مدت کوتاه‌تری اثر می‌گذارند، در حالی که قرص‌های آهسته‌رهش ملاتونین را به‌تدریج آزاد کرده و باعث حفظ اثر آن در طول شب می‌شوند. مدت اثر دقیق به عواملی مانند دوز مصرفی، نوع دارو ، سن و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. به همین دلیل پزشک بر اساس شرایط بیمار، شکل مناسب دارو را تجویز می‌کند تا خواب کافی و باکیفیت تأمین شود.

قرص ملاتونین برای چیست؟

ملاتونین دارویی است که به مشکلات خواب کمک می‌کند و در بزرگسالان و کودکان برای درمان سریع بی خوابی کاربرد دارد. این دارو در درمان اختلالات ریتم شبانه‌روزی خواب در نابینایان، اختلال تأخیر در فاز خواب و همچنین بی‌خوابی به‌ویژه در افراد مسن تجویز می‌شود. یکی دیگر از خواص قرص ملاتونین، کاهش علائم جت‌لگ (پرواززدگی) پس از سفرهای طولانی هوایی بین مناطق زمانی مختلف است. مکمل‌های ملاتونین بیشتر برای درمان موارد زیر به کار می‌روند:

• بی‌خوابی (مصرف کوتاه‌مدت برای مشکل در به خواب رفتن)
• اختلال چرخه خواب و بیداری به‌ویژه در افراد نابینا
• جت‌لگ ناشی از سفر در مناطق با چندین منطقه زمانی
• بی‌خوابی ناشی از شیفت کاری در افرادی که برنامه کاری متغیر دارند
• اختلال فاز تأخیری خواب-بیداری به دلیل ترشح دیرهنگام ملاتونین
• اختلال رفتار در خواب REM.

مصرف ملاتونین می‌تواند به بیمارانی که از داروهای بتابلاکر (مانند داروهای فشار خون) استفاده می‌کنند و دچار بی‌خوابی می‌شوند نیز کمک کند. در برخی موارد خاص، دوزهای بالای ملاتونین به صورت خوراکی یا تزریقی همراه با شیمی‌درمانی یا درمان‌های دیگر برای کمک به کوچک شدن تومورهای سرطانی به کار می‌رود. همچنین در کودکان، پیش از عمل جراحی ممکن است برای کاهش اضطراب و بی‌قراری هنگام بیدار شدن از بیهوشی، ملاتونین تجویز شود.

قرص ملاتونین ۳ برای چیست؟

قرص ملاتونین ۳ میلی‌گرمی معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که دچار بی‌خوابی خفیف یا مشکلات موقت خواب هستند. این دوز پایین کمک می‌کند تا ریتم طبیعی خواب و بیداری تنظیم شود و زمان به خواب رفتن کاهش یابد، بدون اینکه احتمال بروز عوارض جانبی زیاد باشد. پزشکان اغلب این دوز را برای شروع درمان توصیه می‌کنند، به‌ویژه در افراد مسن که ترشح طبیعی ملاتونین در بدنشان کاهش یافته است.

قرص ملاتونین ۵ برای چیست؟

قرص ملاتونین ۵ میلی‌گرمی معمولاً زمانی تجویز می‌شود که دوزهای پایین‌تر مانند ۲ یا ۳ میلی‌گرم اثر کافی نداشته باشند. این دوز می‌تواند برای درمان بی‌خوابی متوسط، جت‌لگ، یا اختلال تأخیر در فاز خواب مؤثر باشد. همچنین در برخی افراد که به دلیل مصرف داروهای خاص مانند بتابلاکرها دچار اختلال خواب می‌شوند، پزشک ممکن است دوز ۵ میلی‌گرمی را توصیه کند. مصرف این دوز باید زیر نظر پزشک باشد، زیرا احتمال بروز عوارضی مانند خواب‌آلودگی روزانه در برخی افراد وجود دارد.

قرص ملاتونین ۱۰ برای چیست؟

قرص ملاتونین ۱۰ میلی‌گرمی معمولاً برای موارد شدیدتر اختلال خواب یا شرایط خاص پزشکی تجویز می‌شود. این دوز بالاتر ممکن است در درمان مشکلات خواب مرتبط با بیماری‌هایی مانند ADHD، پارکینسون یا فیبرومیالژیا به کار رود. همچنین گاهی در مطالعات تحقیقاتی، دوزهای بالای ملاتونین برای کمک به درمان سرطان یا کاهش اضطراب پیش از جراحی مورد استفاده قرار گرفته است. به دلیل قدرت بالاتر، مصرف ملاتونین ۱۰ میلی‌گرمی باید حتماً با نسخه پزشک متخصص انجام شود تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.

اگر برای کمک به خوابیدن ملاتونین مصرف می‌کنید، همزمان از داروهای گیاهی که ممکن است بر خواب اثر بگذارند استفاده نکنید. این کار می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شدید شود.

متن انگلیسی:
If you’re taking melatonin to help you sleep, do not take any herbal remedies which may affect sleep at the same time. This may make you very drowsy.
ترجمه فارسی:
اگر برای کمک به خوابیدن ملاتونین مصرف می‌کنید، همزمان از داروهای گیاهی که ممکن است بر خواب اثر بگذارند استفاده نکنید. این کار می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شدید شود.

به نقل از nhs

کاربرد ملاتونین برای خواب

مکمل‌های ملاتونین با افزایش سطح این هورمون در بدن، به تنظیم چرخه خواب کمک می‌کنند. در برخی افراد، این مکمل‌ها اثر خواب‌آور دارند و باعث می‌شوند راحت‌تر به خواب بروند. ملاتونین می‌تواند کیفیت خواب را افزایش دهد، زمان به خواب رفتن را کوتاه‌تر کند و مدت خواب را طولانی‌تر نماید. این مکمل به افرادی که دچار بی‌خوابی و سایر اختلالات مرتبط با خواب هستند، کمک می‌کند.

کاربرد قرص ملاتونین برای افسردگی

اثر مستقیم ملاتونین در درمان افسردگی هنوز به طور کامل مشخص نیست. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ملاتونین می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و در نتیجه کاهش برخی علائم افسردگی مانند خستگی و کمبود انرژی کمک کند. همچنین در برخی پژوهش‌ها، مصرف ملاتونین توانسته است علائم افسردگی را در بعضی افراد کاهش دهد، اما این اثرات چندان قوی و قطعی نبوده‌اند.

می‌خوای بدونی می‌تونی ملاتونین مصرف کنی یا نه؟ همین الآن مشاوره بگیر!

دکتر اختلال خواب

عوارض قرص ملاتونین چیست؟

شایع‌ترین عوارض مصرف مکمل‌های ملاتونین خواب‌آلودگی و سردرد هستند. بسیاری از افراد هنگام مصرف ملاتونین دچار رویاهای واضح یا کابوس می‌شوند. به طور کلی، در دوزهای پایین و در صورتی که برای مدت زمان کوتاه و به شکل مناسب مصرف شود، ملاتونین معمولاً ایمن و قابل تحمل است. در دوزهای بالاتر، برخی افراد ممکن است عوارض دیگری را تجربه کنند، از جمله:

• سردرد
• سرگیجه
• حالت تهوع
• خواب‌آلودگی
• شب‌ادراری
• تحریک‌پذیری
• رویا یا کابوس غیرمعمول.

برخی از عوارض کمتر شایع بوده و احتمال بروز آنها بسیار کم است. از جمله:

• احساس کوتاه‌مدت افسردگی
• لرزش خفیف
• اضطراب
• گرفتگی عضلات شکم
• تحریک‌پذیری
• کاهش هوشیاری
• گیجی
• افت فشارخون به طور غیرعادی.

عوارض قرص ملاتونین رازک ۳ چیست؟

قرص ملاتونین رازک ۳ میلی‌گرمی معمولاً عوارض خفیف و موقتی دارد. شایع‌ترین عوارض آن شامل خواب‌آلودگی روزانه، سردرد، سرگیجه و حالت تهوع است. در برخی افراد ممکن است تغییرات خلقی مانند تحریک‌پذیری یا کاهش تمرکز نیز مشاهده شود. مصرف خودسرانه و طولانی‌مدت این دارو می‌تواند نظم طبیعی ترشح ملاتونین در بدن را بر هم بزند، بنابراین توصیه می‌شود فقط تحت نظر پزشک مصرف شود.

عوارض قرص ملاتونین ۵ و ۱۰ میلی گرم چیست؟

مصرف قرص ملاتونین در دوزهای ۵ و ۱۰ میلی‌گرم ممکن است باعث خواب‌آلودگی صبحگاهی، خستگی، مشکلات گوارشی، کاهش فشار خون، گیجی و تغییرات خلقی کوتاه‌مدت شود. دوز ۱۰ میلی‌گرمی به دلیل مقدار بالاتر می‌تواند عوارض شدیدتری مانند سردرد بیشتر، خواب‌آلودگی روزانه و در موارد نادر افسردگی کوتاه‌مدت ایجاد کند. استفاده طولانی‌مدت یا خودسرانه به‌ویژه در دوزهای بالا توصیه نمی‌شود و باید تنها تحت نظر پزشک باشد.

قطره ملاتونین چیست؟

قطره ملاتونین شکل مایع این هورمون است که می‌تواند به‌صورت زیرزبانی (قرار دادن زیر زبان) یا همراه با آب و سایر نوشیدنی‌ها مصرف شود. این شکل دارویی معمولاً برای افرادی که در بلع قرص مشکل دارند یا به دنبال جذب سریع‌تر هستند، ترجیح داده می‌شود. همچنین قطره ملاتونین انتخاب رایجی برای کودکان یا بزرگسالانی است که نیاز به دوزهای کوچک‌تر و دقیق‌تر دارند.

از آنجایی که ملاتونین مایع مستقیماً وارد جریان خون می‌شود، معمولاً سریع‌تر از قرص اثر می‌گذارد. مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های ملاتونین، از جمله قطره، می‌توانند مدت زمان به خواب رفتن را کاهش داده و کیفیت کلی خواب را بهبود بخشند. اگرچه اثربخشی قطره ملاتونین ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. در برخی محصولات، ملاتونین همراه با ویتامین B6 عرضه می‌شود (قطره ملاتونین ب۶) تا در تقویت سیستم عصبی و کاهش خستگی نیز مؤثر باشد.

قطره ملاتونین برای کودکان

در کودکان، قطره ملاتونین معمولاً برای درمان مشکلات خواب مانند بی‌خوابی، اختلال تأخیر در فاز خواب و تنظیم ریتم شبانه‌روزی استفاده می‌شود. این دارو به‌ویژه در کودکانی که مبتلا به اختلالاتی مانند اوتیسم یا ADHD هستند و با بی‌خوابی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند، می‌تواند مفید باشد. مصرف آن باید حتماً زیر نظر پزشک متخصص اطفال باشد، زیرا نیاز به تنظیم دوز متناسب با شرایط کودک دارد.

دوز قطره ملاتونین برای کودکان

پیش از تجویز ملاتونین برای کودک، باید حتماً با پزشک متخصص مشورت شود، زیرا مقدار دقیق مصرف بسته به سن کودک و نوع اختلال خواب متفاوت است. به طور معمول، دوز پیشنهادی به این شکل است:

• کودکان پیش‌دبستانی (حدود ۵ سال): ۱ تا ۲ میلی‌گرم
• کودکان دبستانی (۶ تا ۱۲ سال): ۱ تا ۳ میلی‌گرم
• نوجوانان (۱۳ تا ۱۸ سال): ۱ تا ۵ میلی‌گرم.

در همه گروه‌های سنی توصیه می‌شود مصرف از کمترین دوز ممکن آغاز شود و تنها در صورت نیاز و با نظر پزشک افزایش یابد.

قطره ملاتونین برای نوزاد

استفاده از قطره ملاتونین برای نوزادان تنها در شرایط خاص و با تجویز پزشک امکان‌پذیر است. سیستم عصبی و هورمونی نوزادان هنوز در حال تکامل است و مصرف خودسرانه این دارو می‌تواند خطرناک باشد. در بیشتر موارد، مشکلات خواب نوزاد با اصلاح محیط خواب، تنظیم نور و روتین مناسب برطرف می‌شود و استفاده از ملاتونین فقط در موارد خاص پزشکی توصیه می‌شود.

عوارض قطره ملاتونین برای کودکان

هنگام شروع هر داروی جدید، مهم است که با پزشک مشورت کرده و خطرات احتمالی را پیش از مصرف بررسی کنید. هرچند مطالعات بیشتری برای ارزیابی خطرات مصرف طولانی‌مدت ملاتونین لازم است، اما عوارض گزارش‌شده در کودکان و نوجوانان شامل موارد زیر است:

• بی‌قراری
• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• خستگی
• سردرد
• افزایش شب‌ادراری
• نوسانات خلقی.

از آنجا که ملاتونین یک هورمون است، برخی متخصصان سلامت مصرف آن به‌عنوان مکمل می‌تواند در روند رشد و تکامل کودک اختلال ایجاد کند.

کاربرد قطره ملاتونین برای بزرگسالان چیست؟

قطره ملاتونین گزینه‌ای عالی برای بزرگسالانی است که به دنبال یک مکمل سریع‌الاثر و قابل تنظیم هستند. قطره ملاتونین به سرعت جذب می‌شود و برای افرادی که نیاز به اثر فوری دارند بسیار مناسب است. علاوه بر این، ملاتونین مایع امکان تنظیم دقیق دوز را فراهم می‌کند که برای افرادی با حساسیت به مکمل‌ها یا نیاز به مقادیر کمتر بسیار مفید است.

کاربرد قطره ماتونین درمان بی‌خوابی، جت‌لگ یا اختلال خواب ناشی از شیفت کاری است. دوز معمول قطره ملاتونین برای بزرگسالان بین ۱ تا ۳ میلی‌گرم است که حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب مصرف می‌شود. با این حال، برخی افراد ممکن است بسته به شرایط خود به دوزهای بیشتر یا کمتر نیاز داشته باشند.

شربت ملاتونین چیست؟

شربت ملاتونین یکی از اشکال دارویی ملاتونین است که معمولاً برای کودکان یا افرادی که بلع قرص برایشان دشوار است تجویز می‌شود. این دارو همانند سایر اشکال ملاتونین عمل می‌کند و با تنظیم چرخه خواب و بیداری، به کاهش زمان به خواب رفتن کمک می‌کند. شربت ملاتونین اغلب در دوزهای پایین‌تر عرضه می‌شود تا امکان تنظیم دقیق‌تر مقدار مصرفی بر اساس سن و وزن فرد وجود داشته باشد.

کاربرد شربت ملاتونین برای کودکان

شربت ملاتونین بیشتر برای کودکانی تجویز می‌شود که دچار اختلالات خواب مانند بی‌خوابی، تأخیر در فاز خواب یا مشکلات خواب ناشی از اختلالاتی مثل ADHD یا اوتیسم هستند. این دارو می‌تواند به تنظیم ریتم خواب کودک، کاهش بی‌قراری هنگام خواب و افزایش کیفیت خواب شبانه کمک کند. مصرف شربت ملاتونین باید همیشه با تجویز پزشک و بر اساس شرایط کودک باشد، زیرا دوز آن بسته به سن، وزن و شدت مشکل خواب متغیر است.

عوارض شربت ملاتونین برای کودکان

عوارض شربت ملاتونین در کودکان معمولاً خفیف و موقتی هستند، اما می‌توانند شامل خواب‌آلودگی صبحگاهی، سردرد، سرگیجه، خستگی، تحریک‌پذیری یا تغییرات خلقی باشند. در برخی موارد، گزارش‌هایی از شب‌ادراری یا مشکلات گوارشی خفیف نیز دیده شده است. مصرف طولانی‌مدت یا خودسرانه می‌تواند باعث اختلال در ترشح طبیعی هورمون‌ها و حتی تأثیر بر رشد کودک شود. به همین دلیل توصیه می‌شود شربت ملاتونین تنها با نظر پزشک و برای مدت محدود استفاده شود.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۴۳۳ نظر)

دکتر منصور آگاهی

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۴.۶ (۳۳۷ نظر)

دکتر مهدی عبدلی

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۴.۹ (۲۶۸ نظر)

پیمان آزموده

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۵ (۲۴۶ نظر)

دکتر مینا خانحسینی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۲۴۴ نظر)

دکتر محمد نویدی

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۵ (۲۱۴ نظر)

دکتر حسن پاک روان

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

موارد احتیاط و منع مصرف ملاتونین

به ساعات مصرف این دارو دقت کنید. ازآنجایی‌که دارو باعث خواب‌آلودگی می‌شود، فقط باید در شب مصرف شود. پس از مصرف دارو تا ۵ ساعت از کارهایی با دقت بالا مانند رانندگی اجتناب کنید. حتما پیش از مصرف دارو در مورد سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود با پزشک صحبت کنید. این دارو انعقاد خون را کاهش داده و می‌تواند خطر خونریزی را بیشتر کند.

اگر هر یک از موارد زیر شامل حال شما می‌شود، حتما این مورد را با پزشک در میان بگذارید. ممکن است پزشک داروی شما را تغییر داده یا دوز مصرفی را کاهش دهد.

• سرطان
• افسردگی یا بیماری روانی
• دیابت
• مشکلات هورمونی
• مصرف زیاد الکل
• مشکلات سیستم ایمنی
• بیماری کبد
• بیماری ریوی یا تنفسی مانند آسم
• پیوند عضو
• تشنج
• واکنش آلرژیک یا غیرمعمول به ملاتونین
• بارداری یا تلاش برای باردار شدن
• شیر دادن به کودک.

مصرف داروی ملاتونین در بارداری مجاز است؟

معمولاً مصرف ملاتونین در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، زیرا اطلاعات کافی درباره تأثیر آن بر جنین وجود ندارد. اگر هنگام مصرف ملاتونین باردار شدید، باید با پزشک مشورت کنید. پزشک به شما کمک می‌کند تصمیم بگیرید که مصرف دارو را ادامه دهید یا آن را قطع کنید.

مصرف داروی ملاتونین در شیردهی مجاز است؟

اگر پزشک تأیید کند، می‌توانید در دوران شیردهی ملاتونین مصرف کنید. شیر مادر به طور طبیعی حاوی ملاتونین است، اما مشخص نیست که چه مقدار از ملاتونین صنعتی پس از مصرف وارد شیر مادر می‌شود. تصور می‌شود مقدار آن بسیار کم باشد و به احتمال زیاد عارضه‌ای برای نوزاد ایجاد نکند. با این حال، در صورت مصرف طولانی‌مدت، ممکن است باعث خواب‌آلودگی نوزاد شود.

این دارو می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. به همین دلیل نوزادان شیردهی که مادران آنها از این دارو استفاده می‌کنند، دچار خواب‌آلودگی می‌شوند. در این شرایط باید داروی دیگری جایگزین کرده یا به نوزاد شیر مادر ندهید.

قرص ملاتونین برای کودکان مجاز است؟

مصرف قرص ملاتونین برای کودکان تنها در شرایط خاص و با تجویز پزشک متخصص مجاز است. دوز آن باید متناسب با سن، وزن و وضعیت سلامت کودک تنظیم گردد و مصرف خودسرانه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند باعث عوارضی مانند خواب‌آلودگی روزانه، تغییرات خلقی یا اختلال در رشد طبیعی هورمونی شود.

قرص ملاتونین برای سالمندان مجاز است؟

ملاتونین برای افراد بالای ۵۵ سال اغلب به عنوان درمان کوتاه‌مدت توصیه می‌شود. با این حال، مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد، زیرا ممکن است در برخی افراد باعث عوارضی مانند خواب‌آلودگی صبحگاهی، سرگیجه یا تداخل با داروهای قلبی و فشارخون شود. استفاده خودسرانه یا طولانی‌مدت توصیه نمی‌گردد.

موارد تداخل دارویی ملاتونین چیست؟

ملاتونین با برخی از داروها تداخل دارد. ممکن است برخی از داروها تاثیر آن را از بین برده و برخی دیگر باعث افزایش عوارض جدی شوند. به همین دلیل حتما پیش از مصرف دارو در مورد سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. برخی از داروهایی که ممکن است تداخل ایجاد کنند، عبارتند از:

• داروهای ضدانعقاد، ضد پلاکت، گیاهان دارویی و مکمل‌ها: مصرف این دسته از داروها با ملاتونین خطر خونریزی را افزایش می‌دهد.
• داروهای ضدتشنج: مصرف هم‌زمان این دو دارو باعث کاهش اثر ضدتشنج شده و دفعات تشنج را افزایش می‌دهد.
• داروی فشارخون: فشارخون در این افراد بدتر می‌شود.
• داروهای ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی: اثر آرام‌بخش بیش از حد معمول می‌شود.
• داروی دیابت: سطح قند خون تحت تاثیر تداخل این دو دارو قرار می‌گیرد.
• داروهای ضدبارداری: اثرات جانبی ملاتونین افزایش پیدا می‌کند و اثر آرام‌بخش دارو بیشتر می‌شود.
• فلووکسامین: این دارو برای درمان اختلال وسواس فکری تجویز می‌شود. می‌تواند سطح ملاتونین را افزایش دهد و شخص بیش از حد دچار خواب‌آلودگی شود.
• سرکوب‌کننده ایمنی: عملکرد سیستم ایمنی توسط این دارو تحریک شده و با این دسته از داروها تداخل ایجاد می‌کند.
• داروهای پایین‌آورنده آستانه تشنج: مصرف هم‌زمان این داروها باعث افزایش احتمال تشنج می‌شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

ملاتونین یک هورمون کلیدی در بدن است که به عنوان مکمل و داروی خواب‌آور نیز کاربرد دارد. مصرف آن می‌تواند در درمان بی‌خوابی، جت‌لگ، اختلالات ریتم شبانه‌روزی و مشکلات خواب مرتبط با برخی بیماری‌ها مفید باشد. با این حال، مصرف ملاتونین باید حتماً زیر نظر پزشک انجام گیرد، زیرا انتخاب دوز مناسب و مدت زمان مصرف برای پیشگیری از عوارض و تداخلات دارویی ضروری است. در نهایت، ملاتونین راهکاری کمکی برای بهبود خواب است، اما جایگزین اصلاح سبک زندگی و رعایت بهداشت خواب نمی‌شود. برای درمان بی‌خوابی و سایر اختلالات خواب باید به دکتر روانپزشک یا بهترین دکتر روانشناس مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!