فهرست مطالب
همه ماهیچهها محدودیتهایی در مورد این که تا چه حد میتوانند کشش داشته باشند دارند. در نتیجه اگر عضلات بیش از حد معمول کشیده شوند، ممکن است دچار پارگی شوند. در واقع زمانی که عضلات به شدت منقبض میشوند به حدی که بافتها نتوانند با آن مقابله کنند، ممکن است پاره شوند. هر نوع فعالیتی مانند پرش یا دوی سریع میتواند موجب وارد شدن فشار بیش از حد به عضلات شود. یکی از عضلاتی که ممکن است بیشتر دچار چنین شرایطی خصوصاً در افراد ورزشکار شود کشیدگی عضله ساق پاست. در این مقاله از دکترتو به صورت کامل با کشیدگی عضله ساق پا و علائم و عوارض آن آشنا خواهید شد. اما اگر درد خاصی در ساق پای خود دارید در این باره با متخصص ارتوپد یا یک فیزیوتراپ مشورت کنید. چنانچه به پزشکان دسترسی ندارید میتوانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان کمک بگیرید.
کشیدگی عضله ساق چیست؟
درد ساق پا، درد در ماهیچه ساق پا است که در قسمت پشت پاها قرار دارد. ساق پا از دو عضله به نامهای گاستروکنمیوس و کف پا تشکیل شده است. آنها در تاندون آشیل که به استخوان پاشنه میچسبد، به هم میرسند. این عضلات در قسمت پایین و پشت استخوان ساق پا قرار دارند و از پایه ران تا پاشنه پا امتداد دارند. آنها به شما کمک میکنند تا پا، مچ پا و زانوی خود را خم کنید. کشش ساق پا میتواند باعث درد شود و شما را از دویدن، پریدن و انجام فعالیتهای دیگر باز دارد. کشش شدید ماهیچه ساق پا میتواند منجر به پارگی جزئی یا کامل شود. پارگی ماهیچه ساق پا ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
یکی از رایجترین انواع آسیب و کشیدگی عضلات در این قسمت، کشیدگی قسمت داخلی عضله گاستروکنمیوس است که چون بیشتر در بین تنیسبازان چنین آسیبی رایج است، به آن کشیدگی ساق تنیسبازان هم گفته میشود.
علائم کشیدگی عضله ساق
کشیدگی عضلات ساق پا را میتوان با یک سری علائم و نشانهها تشخیص داد، چرا که بعد از کشیدگی عضلات این ناحیه یک سری علائم در آن دیده میشود. رایجترین علائم کشیدگی عضله ساق شامل موارد زیر میشود:
- اکثر افراد در کشش عضلات ساق پا یا ایستادن روی انگشتان پا مشکل دارند.
- کسانی که عضله ساق پای کش آمده دارند معمولا درد عضلانی هنگام خم کردن مچ پا یا حرکت دادن انگشتان پا را تجربه میکنند.
- مشکلات خم شدن زانو در این افراد رایج است.
- احساس ضربه زدن یا ترکیدن در ساق پا وجود دارد.
- درد ناگهانی در پشت ساق پای افراد آسیبدیده حس میشود (درد پا نشانه چیست؟).
- تورم در ماهیچه ساق پا (ورم پا نشانه چیست؟)
- کبودی روی ماهیچه ساق پا
- اکثر افرادی که عضله ساق پا کشیده شده دارند، گزارش میدهند که بلافاصله پس از آسیب نمیتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
- کاهش دامنه حرکتی مفصل مچ پا
نکته مهم در خصوص علائم این است که اگر عضلات پشت ساق پا علاوه بر کشیدگی، پاره شده باشند، معمولا علائم بعد از چند روز به جای این که بهتر شوند، بدتر شده و درد ساق پا بسیار بیشتر میشود. معمولا دامنه حرکتی هم بسیار محدود خواهد شد، بهنحویکه فرد برای راه رفتن معمولی درد بسیار شدید و ناتوانکنندهای را احساس میکند.
کشیدگی عضله پشت ساق پا
علت درد ماهیچه پشت ساق پا ممکن است کشیدگی در این ناحیه باشد. زمانی که فردی دچار کشیدگی عضله ساق میشود معمولا یک حس کشیدگی و سفتی در پشت عضله خود دارد، درست مانند زمانی که یک رگ از پایین تا بالای عضله در حال کشیده شدن است. این حالت میتواند موجب محدودیت حرکتی در فرد شده و درد شدیدی را ایجاد کند.
علت کشیدگی عضله ساق
کشیدگی عضلات ساق پا معمولاً زمانی اتفاق میافتد که شخصی پس از ایستادن ناگهان حرکت میکند یا ساق پا را بیش از حد دراز میکند. چرخش سریع، پرش یا توقف ناگهانی میتواند باعث ایجاد فشار شود. این آسیب به ویژه زمانی رایج است که انگشتان پا به زور به سمت بالا (به سمت بدن شما) میروند و مچ پای شما عضلات ساق پا را خیلی سریع به سمت پایین میکشد.
هر کسی میتواند دچار مشکل عضله ساق پا کشیده شود. اما این فشارها و آسیبها در ورزشکارانی که حرکات پرشی شدید و زیادی را با سرعت بالا انجام میدهند، رایجتر است. دوندگان سرعت، بازیکنان فوتبال و بازیکنان تنیس مستعد کشیده شدن عضلات ساق پا هستند.
سن بالاتر یکی دیگر از فاکتورهایی است که میتواند موجب کشیده شدن عضلات ساق شوند. افراد بالای ۴۰ سال ممکن است بیشتر در حین فعالیت بدنی دچار استرس و آسیب عضلانی ساق پا شوند. همچنین برخی از مطالعات نشان میدهد که مردان بیشتر در معرض آسیب عضله ساق پا هستند.
عدم آمادگی بدنی یکی دیگر از دلایل کشیدگی عضله ساق است. مهم است که قبل از شروع فعالیت بدنی بدن خود را گرم کنید و قبل از شروع هر نوع فعالیت ورزشی، عضلات خود را آماده کنید. از طرفی کیفیت عضله هم میتواند علت کش آمدن آن باشد. افرادی که عضلات ساق پا سفت یا کوتاهی دارند، بیشتر در معرض خطر کشیدگی ساق پا هستند. پرشهای ناگهانی، شروع به دویدن سریع بدون آمادگی، سقوط، اضافهوزن و وارد شدن ضربات مستقیم به عضلات ساق پا از دیگر دلایل کشیدگی عضله ساق است.
راه های تشخیص کشیدگی عضله ساق
پزشک یا متخصص مربوطه یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و علائم شما را بررسی میکند. این مهم است که با جزئیات نحوه آسیبدیدگی و احساسی که در ساق پاها بلافاصله پس از آسیب داشتید را برای پزشک شرح دهید. این اطلاعات میتواند به پزشک شما در تشخیص بیماری و این که چه گزینههای درمانی برای شما مناسبتر است کمک کند.
ممکن است برای تعیین اینکه آیا پارگی جزئی یا کامل در عضلات ساق پا وجود دارد، نیاز به معاینات تصویربرداری، مانند امآرآی هم وجود داشته باشید. این آزمایشها و بررسیهای تکمیلی همچنین میتوانند سایر شرایطی که باعث درد ساق پا میشوند، مانند پارگی تاندون آشیل یا ترومبوز ورید عمقی را رد یا تایید کنند. تحقیقات نشان میدهد که تا ده درصد از افرادی که علائم کشش ساق پا دارند، در واقع درگیر ترومبوز ورید عمقی یا DVT هستند که میتواند یک وضعیت تهدیدکننده زندگی باشد. پزشک برای بررسی کامل ممکن است بررسی سونوگرافی را انجام دهد. سونوگرافی، برای بررسی پارگی یا تجمع مایع در اطراف عضلات ساق پا انجام میشود. همچنین بررسی MRI، میتواند به پزشک برای بررسی لختههای خون، پارگی یا خونریزی داخلی کمک کند.
راه های درمان کشیدگی عضله ساق
درمان فوری برای کشیده شدن عضلات ساق پا معمولاً شامل RICE میشود که مخفف عبارت زیر است:
- استراحت: برای جلوگیری از آسیب بیشتر به ساق پا، دویدن یا فعالیت بدنی را متوقف کنید.
- یخ: یک کیسه یخ یا کمپرس سرد را به مدت ۲۰ دقیقه هر دو ساعت یکبار استفاده کنید. یخ را مستقیماً روی پوست خود قرار ندهید.
- فشردهسازی: تورم و تجمع مایع را با استفاده از یک باند فشاری یا بانداژ روی ناحیه آسیبدیده کاهش دهید.
- ارتفاع: پای خود را به حالت مرتفع ببرید، ترجیحاً بالاتر از سطح قلب. تمام طول پای خود را با بالش، پتو یا کوسن در سطح بالاتری قرار دهید.
علاوه بر این زمانی که آسیب خیلی شدید نباشد، خصوصاً در ورزشکاران در حین بازی میتوان با کشش سبک ساق پا، درد و ناراحتی را به میزان زیادی کاهش داد. این درمانهای اولیه برای درجات خفیفتر کشیدگی عضلات ساق پا موثر است. پارگی کامل عضلات ساق پا معمولاً نیاز به جراحی دارد. یک جراح یک برش در ساق پا ایجاد میکند و دو انتهای عضله را با بخیه دوباره به هم وصل میکند. برای این روش نیاز به بیهوشی عمومی وجود دارد و ممکن است به بستری شدن در بیمارستان هم نیاز باشد.
درمان دارویی کشیدگی عضله ساق
درمان دارویی در درجه اول شامل داروهای بدون نسخه مسکن و تسکیندهنده درد مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن است. با این حال در برخی مواقع نیز داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای کاهش التهاب تجویز میشوند. به ندرت ممکن است بسته شرایط فرد مراجعهکننده، پزشک داروهای شلکننده عضلانی مانند متوکاربامول را هم تجویز کند.
درمان خانگی
برای درمان خانگی کشیدگی عضله در قسمت ساق پا میتوان همان چهار راهکار سریع اولیه، یعنی استراحت، کمپرس یخ، بانداژ و ارتفاع دادن به عضلات را در خانه هم انجام داد. البته بهتر است با پزشک در مورد دستورالعملهای خاص مورد نیاز هم مشورت کرد. برای مثال معمولا توصیه میشود که از اعمال گرما در ناحیه آسیبدیده خودداری کنید. همچنین مصرف الکل، ماساژ دادن ساق پا و پیادهروی و انجام فعالیتهای بدنی از جمله مواردی است که باید از آنها اجتناب کرد. در کنار این موارد، در توصیههای سنتی و درمانهای خانگی استفاده از ترکیباتی مانند سرکه سیب، نمک اپسوم یا زردچوبه که خاصیت ضدالتهابی و ضددرد دارند هم توصیه میشود.
مرحله | اقدامات | توضیحات |
---|---|---|
مرحله حاد (۲۴-۷۲ ساعت اول) | استراحت: از فعالیتهایی که باعث درد میشوند خودداری کنید. | عضلات آسیبدیده برای بهبودی به زمان نیاز دارند. |
یخ: به مدت ۲۰ دقیقه هر ۲ تا ۳ ساعت از کمپرس یخ استفاده کنید. | یخ به کاهش درد و التهاب کمک میکند. | – |
فشردهسازی: از بانداژ فشاری یا جوراب فشاری برای فشردهسازی ساق پا استفاده کنید. | فشردهسازی به کاهش ورم کمک میکند. | – |
بالا بردن: هنگامی که دراز میکشید، ساق پا را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. | بالا بردن به کاهش ورم کمک میکند. | – |
دارو: از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید. | – | – |
مرحله زیر حاد (۷-۱۰ روز) | گرم کردن: قبل از فعالیت، عضلات ساق پا را با ۵ تا ۱۰ دقیقه فعالیت سبک مانند پیاده روی یا دویدن درجا گرم کنید. | گرم کردن به افزایش جریان خون و انعطافپذیری عضلات کمک میکند. |
کشش: به آرامی عضلات ساق پا را کشش دهید. | کشش به بهبود دامنه حرکتی و کاهش خطر آسیبدیدگی مجدد کمک میکند. | – |
ماساژ: از یک توپ تنیس یا غلتک فوم برای ماساژ عضلات ساق پا استفاده کنید. | ماساژ به کاهش درد و سفتی عضلات کمک میکند. | – |
تقویت: به تدریج تمرینات تقویتی را برای عضلات ساق پا اضافه کنید. | تقویت عضلات به جلوگیری از آسیبدیدگی مجدد کمک میکند. | – |
بازگشت به فعالیت: به تدریج به فعالیتهای عادی خود بازگردید و از درد خود به عنوان راهنما استفاده کنید. | از انجام فعالیتهایی که باعث درد میشوند خودداری کنید. | – |
درمان با فیزیوتراپی
اکثر گرفتگیهای خفیف یا کشیدگی های درجه یک ساق پا بین ۶ تا ۱۲ هفته از بین میروند. با این حال زمان بهبودی در افراد مختلف متفاوت است. در برخی مواقع، خصوصاً آسیبهای جدیتر یا در افرادی که جراحی ساق پا داشته اند، برای تسریع در روند بهبودی و بازگشت به فعالیتهای عادی ورزشی، به درمان فیزیوتراپی هم نیاز است. در درمانهای فیزیوتراپی انجام یک سری تمرینات کششی استاتیک و در ادامه انجام یک سری تمرینات قدرتی، برای بازیابی توان و حرکت ماهیچههای ساق پا به بیماران توصیه میشود. با این حال معمولا تمرینات و برنامههای توانبخشی برای هر فرد، بر اساس سن، میزان آسیب و شرایطی که دارد تعیین میشود.
عوارض کشیدگی عضله ساق پا
عوارض معمول کشیدگی عضله ساق پا شامل همان درد، محدودیت در حرکت، کشیدگی، گرفتگی و کبودی است. با این حال در برخی از افراد ریسک بروز مشکلات جدیتری مانند بیماری dvt یا ترومبوز وریدی در ساق پا هم وجود دارد. در این شرایط ساق پا متورم و دردناک میشود و پوست ناحیه مورد نظر قرمز رنگ است. بروز چنین عارضهای بسیار خطرناک و جدی است و باید سریعاً پیگیریهای پزشکی برای آن انجام شود. گزگز شدن و بیحسی پاها، بدترشدن و شدیدتر شدن درد پا با راه رفتن، عدم بهبودی بعد از درمانهای اولیه و گرم و حساسشدن ناحیه آسیبدیده از دیگر عوارض جدیتر کشیدگی عضلات ساق پا هستند.
راه های پیشگیری از کشیدگی عضله ساق پا
با وجودی که آسیب عضلات ساق پا و کشیدگی آنها در بسیاری از مواقع اجتنابناپذیر است و حتی ممکن است به دنبال یک راه رفتن تند روزمره یا دویدن معمولی هم این اتفاق بیفتد، اما با این حال شما میتوانید از درد و صدمات ساق پا با رعایت موارد زیر جلوگیری کنید:
- همیشه قبل و بعد از ورزش برای ترمیم و تقویت ساق پا، حرکات کششی انجام دهید.
- اگر اخیراً فعالیت ورزشی جدیدی را شروع کردهاید، بیش از حد ورزش نکنید و به تدریج فعالیت خود را افزایش دهید.
- پوشیدن کفش و تجهیزات حفاظتی صحیح در زمان فعالیتهای ورزشی میتواند ریسک بروز صدمات را کم کند.
- نوشیدن آب زیاد در حین و بعد از فعالیت بدنی بسیار مهم است.
- برخی از افراد برای جلوگیری از گرفتگی، مکملهای منیزیم مصرف میکنند، اگرچه شواهد قطعی نیست. اگر دیابت دارید، برای جلوگیری از بیماری نوروپاتی دیابتی، سطح قند خون خود را کنترل کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
عضلات ساق پا به شدت در معرض خطر کشیدگی و پارگی هستند. خصوصاً افرادی که فعالیتهای بدنی بیشتری دارند و ساق پای آنها بیشتر در معرض فشار و آسیب است. با این حال کشیدگی عضله ساق پا ممکن است در هر فردی، حتی با راه رفتن یا دویدن عادی هم اتفاق بیفتد. اکثر افراد بدون هیچ آسیب دائمی از کشیدگی عضلات ساق، بهبودی کامل خود را به دست میآورند. با این حال مهمترین موضوع زمان شروع فعالیتها بعد از آسیب عضلات ساق پا است.
مشاوره با یک پزشک ارتوپد یا دکتر فیزیوتراپی میتواند به شما بگوید که چه زمانی میتوانید فعالیتهای کامل خود را شروع کنید. دقت کنید که بعد از کشیدگی در عضلات ساق پا بیشتر در معرض کشیدگیها و آسیبهای بعدی هستید. در نتیجه حتماً قبل از بازگشت به فعالیتهای عادی، مراحل درمان و بهبودی را کامل طی کنید تا خطر آسیبهای بیشتر را کاهش دهید. بنابراین روند درمان خود را به تعویق نیندازید حتی با کمک دکتر آنلاین ارتوپدی و مشاوره فیزیوتراپی آنلاین دکترتو میتوانید این روند را سرعت بخشید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام چند روز پیش از پله افتادم انگشت پام برگشت خورد زمین عضلات رویی ساق پام کشیده شد و الان درد شدیدی داره البته از قبل گاهی همگام خواب دچار اسپاسم میشد بطوری که مجبور بودم بلندشم کمی راه برم من ۴۳ سالمه وارفارین میخورم چون دریچه قلب فلزی دارم
سلام
در این وضعیت هم از نظر کم خونی و فقر اهن
وهمچنین کمبود ویتامین دی۳ باید ازمایش دهید
از هر دارویی مصرف نکنید چون اغلب داروها با وارفارین تداخل دارند