فهرست مطالب
افسردگی ویروس روح است؛ بیماری شایعی که میتواند بدون هیچ سروصدایی هر فردی را درگیر کند و زندگی روزمره و روابط شخصی او را مختل کند. افرادی که از افسردگی شدید و مقاوم به درمان رنج میبرند، ممکن است احساس کنند که هیچ دارویی نمیتواند به آنها کمک کند. ایزوکربوکسازید (Isocarboxazid) یک داروی ضدافسردگی قوی، برای افرادی است که نسبت به داروهای دیگر مقاوم شدهاند و دیگر به آنها جواب نمیدهند. در این مطلب از دکترتو با نحوه مصرف، دوز مناسب، موارد منع مصرف، عوارض جانبی و تداخلات قرص ایزوکربوکسازید و نقش آن در درمان افسردگی بیشتر آشنا خواهیم شد. در سایت دکترتو میتوانید به صورت حضوری، تلفنی و آنلاین با بهترین روانپزشکها و یا مشاورین دارویی در ارتباط باشید.
ایزوکربوکسازید چیست؟
ایزوکربوکسازید یک داروی ضد افسردگی از دسته مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI) است. این دارو که با نام تجاری مارپلان (Marplan) هم شناخته میشود برای درمان افسردگیهای شدید استفاده میشود. قبل از تجویز ایزوکربوکسازید، پزشکان معمولاً بازدارندههای اختصاصی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا داروهای ضد افسردگی چند حلقهای تجویز میکنند، که به دلیل عوارض کمتر انتخابهای بهتری برای درمان افسردگی هستند. اگر بیمار به این داروها پاسخ ندهد یا علائم افسردگی بسیار شدید باشد، پزشک ممکن است به سراغ قرص ایزوکربوکسازید برود. این دارو با افزایش سطح مواد شیمیایی مهمی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین به بهبود خلق و خو، افزایش انرژی و کاهش علائم افسردگی کمک میکند.
شناسنامه دارویی | توضیحات |
---|---|
قرص ایزوکربوکسازید چیست؟ | ایزوکربوکسازید یک نوع داروی ضد افسردگی از گروه مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI) است. این دارو با تأثیر بر روی انتقالدهندههای عصبی در مغز، به بهبود علائم افسردگی کمک میکند. |
نام عمومی دارو | ایزوکربوکسازید (Isocarboxazid) |
نام تجاری | این دارو معمولاً با نام تجاری مارپلان (Marplan) شناخته میشود. |
نوع دارو | داروی ضد افسردگی از گروه مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI) |
فرمول شیمیایی | C11H13N3O2 |
دستهبندی بارداری | دستهبندی بارداری این دارو D است. این بدان معنی است که مطالعات روی حیوانات یا انسان نشان دادهاند که این دارو میتواند باعث ناهنجاریهای جنینی شود و خطر سقط جنین یا آسیب به نوزاد را افزایش دهد. بنابراین، مصرف این دارو در دوران بارداری به شدت ممنوع است. |
نیمه عمر | نیمه عمر ایزوکربوکسازید به عوامل مختلفی از جمله سن، وزن و سایر داروهای مصرفی بستگی دارد. به طور متوسط، نیمه عمر این دارو حدود ۱ تا ۲ روز است. |
دفع دارو | ایزوکربوکسازید عمدتاً از طریق ادرار و مدفوع از بدن دفع میشود. |
مکانیسم اثر | ایزوکربوکسازید با مهار آنزیم مونوآمین اکسیداز (MAO) عمل میکند. این آنزیم مسئول تجزیه برخی از انتقالدهندههای عصبی مانند سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین است. با مهار MAO، سطح این انتقالدهندهها در مغز افزایش مییابد و در نتیجه علائم افسردگی بهبود مییابد. |
بهترین شرایط نگهداری | ایزوکربوکسازید باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری شود. این دارو را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید. |
نحوه مصرف | نحوه مصرف ایزوکربوکسازید باید دقیقاً طبق دستور پزشک انجام شود. دوز دارو و مدت زمان درمان به وضعیت بیمار و پاسخ به درمان بستگی دارد. این دارو معمولاً به صورت خوراکی و همراه با غذا مصرف میشود. |
اشکال دارویی | ایزوکربوکسازید معمولاً به صورت قرص موجود است. |
داروهای هم گروه | فنلزین (Phenelzine) ترانیل سیپرومین (Tranylcypromine) سلژلین (Selegiline) |
نحوه مصرف قرص ایزوکربوکسازید
ایزوکربوکسازید تنها به شکل قرص ۱۰ میلیگرمی موجود است. پزشک ممکن است درمان را با دوزهای پایین شروع کند، و با در نظر گرفتن سن و پاسخ درمانی دوز دارو را هر ۲ تا ۴ روز، به میزان ۱۰ میلیگرم افزایش دهد. این دارو حداکثر با دوز ۶۰ میلیگرم در روز میتواند مصرف شود، و در مصرف دوز بالای ۴۰ میلیگرم باید به شدت احتیاط کنید.
این دارو را با یا بدون غذا، ۲ تا ۴ بار در روز در ساعات مشخصی مصرف کنید. قبل از مصرف این دارو بروشور دارویی را بخوانید و با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است ۳ تا ۶ هفته یا بیشتر طول بکشد تا احساس بهبود بکنید، به هیچ عنوان با بهبود علائم بدون مشورت با پزشک دوز دارو را تغییر نداده و مصرف دارو را قطع نکنید. در طول مصرف این دارو فشار خون شما باید مرتب بررسی شود و تحت کنترل باشد. قرص را به طور کامل ببلعید، و از خرد کردن یا جویدن قرص خودداری کنید. (در صورت دستور پزشک میتوانید دارو را خرد کنید.)
در صورت فراموش کردن مصرف ایزوکربوکساید چه باید کرد؟
دوز فراموش شده را به محض یادآوری مصرف کنید. با این حال، اگر بیش از ۲ ساعت از زمان تعیین شده میگذرد، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. به هیچ عنوان دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.
موارد استفاده قرص ایزوکربوکسازید (ایزوکربوکسازید برای چی خوبه؟)
یکی از شایعترین و جدیترین انواع افسردگی، افسردگی شدید است که با دورههای طولانی غم، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیتهایی که قبلاً لذتبخش بودهاند، شناخته میشود. این علائم میتوانند به طور جدی توانایی فرد برای کار کردن، حفظ روابط شخصی و لذت بردن از زندگی را مختل کنند. افسردگی شدید میتواند با نامهای دیگر هم شناخته شود، مانند:
- افسردگی بالینی
- افسردگی اساسی
- افسردگی ماژور (MDD)
تحقیقات نشان میدهد که حدود نیمی از افراد مبتلا به افسردگی شدید ممکن است به درمانهای اولیه پاسخ ندهند و در دسته افسردگی مقاوم به درمان قرار بگیرند. قرص ایزوکربوکسازید با گذر زمان به کاهش علائم این افراد بسیار کمک میکند.
عوارض جانبی مصرف داروی ایزوکربوکسازید
این دارو در درمان افسردگی شدید که به درمانهای دیگر پاسخ نداده است، استفاده میشود. با این حال، مانند هر داروی دیگری، ایزوکربوکسازید نیز ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. عوارض مصرف ایزوکربوکسازید اغلب خفیف هستند و گذشت زمان بهبود مییابند. در صورت عدم بهبود این عوارض یا بدتر شدن آنها، میتوانید با مشاوران دارویی دکترتو مشورت کنید.
- سرگیجه
- خشکی دهان
- یبوست
- ضعف و خستگی زیاد
- فراموشی
- کاهش توان جنسی
- اسهال
- تکرر ادرار
- بیخوابی
در صورت بروز هر یک از عوارض زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- سردردهای شدید
- درد قفسه سینه یا ضربان نامنظم قلب
- تب
- تعریق
- حالت تهوع و استفراغ
- تاری دید
- غش یا تشنج
- زرد شدن پوست یا چشم
- سفتی عضلات یا لرزش
- تغییرات شدید خلقی
- سوزن سوزن شدن دست و پا
موارد احتیاط و منع مصرف ایزوکربوکسازید
بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، آنژین صدری و اختلالات ریتم قلب از جمله موارد منع مصرف ایزوکربوکسازید هستند. توجه به نکات زیر از بروز عوارض جانبی جدی جلوگیری میکند.
- اگر تابهحال هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشتهاید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- لیست کاملی از داروها و مکملهای مصرفی (تجویزی و غیر تجویزی) را به پزشک ارائه دهید.
- برخی از جوانان به خصوص افراد زیر ۲۵ سال در اولین مصرف دارو افکار خودکشی دارند. در حین مصرف این دارو پزشک و اطرافیان شما باید بسیار مراقب باشند.
- اگر اختلال دوقطبی، میگرن یا سردرد شدید، مشکلات قبلی و عروقی، فئوکروموسیتوما، فشار خون بالا یا پایین، سکته مغزی، پرکاری تیروئید، صرع، تشنج، مشکل کبد یا کلیه، بیشفعالی، آب سیاه، پارکینسون، اسکیزوفرنی (خودتان یا یکی از اعضای خانواده شما) و دیابت دارید یا داشتهاید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- قبل از عملهای جراحی مصرف این دارو را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید. ممکن است لازم باشد حداقل ۱۰ روز قبل از جراحی مصرف دارو را قطع کنید.
- باید بدانید که ایزوکاربوکسازید ممکن است باعث خواب آلودگی شما شود، در حین مصرف کارهای پرخطر مانند رانندگی نکنید.
- در حین مصرف ایزوکاربوکسازید الکل ننوشید. همچنین از مصرف موادی که باعث توهم میشوند، خودداری کنید.
- در هنگام بلند شدن ممکن است این دارو باعث سرگیجه شدید شود، مراقب باشید.
- در افراد مسن به دلیل خطر افزایش فشار خون، دارو باید با احتیاط مصرف شود.
- اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، این دارو ممکن است درد قفسه سینه را پنهان کند.
- قبل از انجام سیتیاسکن و MRI و عکسبرداری با اشعه ایکس مانند فلوروسکوپی، مصرف این دارو را با پزشک در میان بگذارید.
- اگر دیابت دارید، این دارو میتواند قند خون شما را کاهش دهد. در طول مصرف قند خون خود را منظم بررسی کنید.
- ایزوکربوکسازید را بههیچوجه بدون مشورت با پزشک به افراد زیر ۱۶ سال ندهید.
مصرف ایزوکربوکساید در بارداری
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این دارو را در دسته C طبقهبندی کرده است، به این معنی که مطالعات کافی بر روی انسانها انجام نشده است، اما مطالعات حیوانی نشان دادهاند که مصرف ایزوکربوکسازید ممکن است به جنین آسیب برساند. مصرف ایزوکربوکسازید در دوران بارداری معمولاً توصیه نمیشود، زیرا این دارو میتواندمنجر به بروز برخی عوارض خطرناک مانند سندرم ترک نوزاد شود. این دارو در دوران بارداری باید با احتیاط و تنها تحت نظر پزشک مصرف شود.
مصرف ایزوکربوکساید در شیردهی
ایزوکربوکسازید میتواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود، و باعث بروز عوارضی مانند بیقراری، بیاشتهایی، اختلالات خواب و حتی سندرم ترک در نوزادان شود. با توجه به این خطرات، پزشکان معمولاً توصیه میکنند که در دوران شیردهی از مصرف ایزوکربوکسازید خودداری شود یا در صورت نیاز ضروری، شیردهی قطع شود.
هنگام مصرف ایزوکربوکسازید از خوردن چه غذاهایی باید بپرهیزیم؟
تیرامین مادهای است که به طور طبیعی در برخی مواد غذایی یافت میشود و در بدن توسط آنزیم مونوآمین اکسیداز (MAO) تجزیه میشود. قرص ایزوکربوکسازید با مهار تجزیه این ماده باعث تجمع تیرامین در بدن میشود، که منجر به تنگ شدن رگهای خونی و افزایش شدید و ناگهانی فشار خون میگردد. افرادی که این دارو را مصرف میکنند برای جلوگیری از بروز عوارض جدی مانند سکته مغزی و قلبی باید از خوردن غذاهای زیر اجتناب کنند:
- پنیرهای کهنه مانند چدار، پارمسان و فتا و پنیرهای محلی مانند پنیر کوزه و لیقوان
- کشک و ماست محلی
- ترشیجات و خیارشور
- برخی از نانها که با خمیر ترش درست میشوند مانند نان بربری و سنگک
- نوشیدنیهای الکلی به خصوص شراب قرمز و آبجو
- سس سویا و میسو (غذای ژاپنی)
- غذاهای تخمیر شده مانند کیمچی و توفو
- ماهی دودی و کنسروی مانند ساردین
- باقالا یا باقالی
- گوشتهای فرآوریشده مانند سوسیس، کالباس و بیکن
- عصاره گوشت یا مرغ
- میوههای بیش از حد رسیده مانند آووکادو و موز
- میوههای خشک
- قهوه و نوشیدنیهای حاوی کافئین
- چای سیاه و سبز
- شکلات و کاکائو
- نوشیدنیهای انرژیزا
حتی مقدار کمی از این غذاها میتواند باعث افزایش خطرناک فشار خون شود. همیشه برچسبهای مواد غذایی را با دقت بررسی کنید و از پزشک خود بخواهید که لیست کاملی از غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید، به شما بدهد.
اختلالات دارویی ایزوکربوکسازید
ایزوکاربوکسازید ممکن است تا ۲ هفته پس از قطع مصرف دارو در بدن شما باقی بماند، برای اطمینان از عدم تداخل دارویی میتوانید از مشاوره دارویی آنلاین دکترتو استفاده کنید. در ادامه به مهمترین تداخلات قرص نیتروفورانتوئین خواهیم پرداخت.
- قرصهای ضد افسردگی:
- SSRIs: فلوکستین، سرترالین و سیتالوپرام
- SNRIs: ونلافاکسین و دولوکستین
- داروهای ضدافسردگی سهحلقهای: آمیتریپتیلین و ایمیپرامین
- داروهای ضدسرفه: سودوافدرین و دکسترومتورفان
- داروهای مخدر: ترامادول و فنتانیل
- آمفتامینها
- داروهای میگرن بهویژه آنهایی که از گروه تریپتانها هستند مانند سوماتریپتان
- داروهای پارکینسون: لوودوپا و سلژیلین
- داروهای فشار خون: کاپتوپریل و آتنولول
در صورتی که در ۱۴ روز گذشته از مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAO) دیگری مانند فنلزین، ترانیلسیپرومین، راساژیلین، سلژیلین، لینزولید، و متیلن بلو استفاده کردهاید، نباید ایزوکربوکسازید مصرف کنید.
اطلاعات دارویی ایزوکربوکسازید
ایزوکربوکسازید با مهار آنزیمی به نام مونوآمین اکسیداز (MAO) عمل میکند. این آنزیم مسئول تجزیه برخی از انتقالدهندههای عصبی مانند سروتونین، نوراپینفرین و دوپامین است. با مهار MAO، سطح این انتقالدهندهها در مغز افزایش مییابد و در نتیجه علائم افسردگی بهبود مییابد. در جدول زیر میتوانید با اسمی رایج، عوارض جانبی و تداخلات دارویی این دارو آشنا شوید.
اسامی رایج | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
قرص مارپلان ۱۰ میلیگرم | خشکی دهان | قرصهای ضد افسردگی مانند فلوکستین |
قرص ایزوکربوکسازید ۱۰ میلیگرم | گیجی و سرگیجه | مسکنهای مخدر مانند فنتانیل |
– | افت فشار خون | داروهای میگرن |
– | سردرد | لوودوپا |
– | ضعف | آمفتامینها |
نحوه عملکرد ایزوکربوکسازید
ایزوکربوکسازید با جلوگیری از فعالیت دو آنزیم مونوآمین اکسیداز به نامهای MAO-A و MAO-B در مغز عمل میکند. این آنزیمها وظیفه تجزیه و کاهش مواد شیمیایی مهمی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین را دارند. این انتقالدهندههای عصبی، نقش مهمی در تنظیم خلق و خوی فرد و احساسات دارند، که با کاهش آنها علائم افسردگی افزایش مییابد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
ایزوکربوکسازید یک داروی ضدافسردگی از دسته بازدارندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI) است. این دارو برای درمان و کنترل علائم افسردگی شدید، به خصوص برای افرادی که به سایر داروهای ضدافسردگی پاسخ ندادهاند، تجویز میشود. مصرف قرص ایزوکربوکسازید میتواند با عوارض جانبی مانند خشکی دهان، سرگیجه و ضعف همراه باشد. قبل از مصرف این دارو از عوارض جانبی، اختلالات دارویی و نحوه مصرف آن آگاه باشید و در صورت بروز عوارض جدی سریعا به پزشک مراجعه کنید.
بههیچعنوان بدون مشورت با پزشک مقدار دوز دارو را کاهش یا افزایش ندهید و با بهبود علائم مصرف دارو را قطع نکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین دکتر اعصاب و روان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر روانپزشک آنلاین و مشاوره دارویی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!