کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یا ضخیم شدن ماهیچه قلب چگونه اتفاق می افتد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) یکی از انواع بیماری‌های قلبی است که در آن عضله قلب ضخیم می‌شود. ضخیم شدن ماهیچه قلب می‌تواند پمپاژ خون را برای قلب سخت‌تر کند. این بیماری در بیشتر موارد تشخیص داده نمی‌شود، زیرا علائم کمی دارد. بااین‌حال، در تعداد کمی از افراد مبتلا به HCM، تنگی نفس، درد قفسه سینه یا تغییراتی در سیستم الکتریکی قلب مشاهده شده که منجر به ریتم‌های نامنظم قلب (آریتمی) یا مرگ ناگهانی می‌شود. اگر علائم این بیماری را دارید بهتر است به متخصص قلب مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با دکتر قلب به صورت آنلاین یا تلفنی مشورت کنید یا برای ویزیت حضوری نوبت بگیرید.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک چیست؟

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) یکی از انواع بیماری قلبی ژنتیکی است که با ضخیم شدن غیر طبیعی عضله قلب مشخص می‌شود. این ضخیم شدن را هیپرتروفی می‌گویند که عملکرد صحیح قلب را مختل می‌کند و با علائم مختلفی از جمله تنگی نفس، درد قفسه سینه و غش مشخص می‌شود. در حالی که این بیماری ارثی است اما خوشبختانه همه افراد دارای ژن به HCM مبتلا نمی‌شوند.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک همان بزرگ شدن قلب است؟

ضخیم شدن سپتوم در کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک با بزرگ شدن قلب متفاوت است. بزرگ شدن قلب بیماری نیست و به‌عنوان علامتی برای برخی بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود.

ضخامت دیواره قلب چقدر است؟

میانگین ضخامت دیواره بطن راست ۹ میلی‌متر، میانگین ضخامت بطن چپ ۱۳ میلی‌متر است. همچنین میانگین ضخامت قسمت پایینی بطن راست ۶.۶ میلی‌متر و میانگین ضخامت جداره پایینی بطن چپ ۱۲.۸ میلی‌متر اندازه‌گیری شده است.

علائم کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک چیست؟

بسیاری از افراد مبتلا به HCM هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. بااین‌حال، علائم زیر ممکن است در طول فعالیت بدنی رخ دهد:

• احساس درد در قفسه سینه
• تنگی نفس و وجود علائم نارسایی قلبی
• غش کردن
• سرگیجه.

افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولا علائمی را تجربه نمی‌کنند، هرچند این بیماری می‌تواند منجر به علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس سرگیجه، تپش قلب و خستگی شود.

برای درمان کاردیومیوپاتی دکترت رو انتخاب کردی؟

حالا از دکترتو نوبت بگیر

مشاوره آنلاین دکتر قلب وعروقلیست بهترین پزشکان قلب و عروق

۱. نشانه های کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک نوزادان و کودکان

در حالی که بسیاری از کودکان مبتلا به HCM هیچ علامتی ندارند، برخی از آنها ممکن است علائمی مانند سبکی سر، مشکل در تنفس یا درد قفسه سینه را بعد از ورزش کردن تجربه کنند. HCM با ریتم‌های غیرطبیعی قلب که منجر به سنکوپ (از دست دادن هوشیاری) یا مرگ ناگهانی می‌شود، مرتبط است.

۲. علائم کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک مردان و زنان

علائم دیگری که ممکن است در هر زمانی رخ دهد عبارت‌اند از:

• خستگی
• تنگی نفس
• تپش قلب
• آریتمی قلب
• فشارخون بالا.

۳. کاردیومیوپاتی در بارداری

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) با روند رو به افزایشی در زنان باردار تشخیص داده می‌شود. زنان مبتلا به HCM به‌طورکلی بارداری را به‌خوبی تحمل می‌کنند. اما این خطر در زنانی که قبل از بارداری علائم یا زمینه‌ دارند یا در زنانی که انسداد شدید مجرای خروجی بطن چپ دارند بیشتر است. قبل از لقاح، زنان مبتلا به HCM باید با انجام آزمایش‌ها، ارزیابی خطر و همچنین مشاوره ژنتیکی داشته باشند.

۴. تنگی نفس چه زمانی نشانه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک است؟ (ضخیم شدن دیواره قلب و ورزش)

تنگی نفس یکی از علائم رایج بیماری‌های قلبی و حتی برخی بیماری‌های دیگر است. معمولاً پس از بروز این‌گونه علائم و دیگر علائم همراه آن مانند ورم پا، احساس درد در بالاتنه و غیره بهتر است برای تشخیص قطعی و صحیح نوع بیماری که فرد به آن مبتلا شده است به پزشک قلب و عروق مراجعه شود.

۵. درد قفسه سینه نشانه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک است؟

درد قفسه سینه نیز به علت جایگاه قلب در سینه بوده و از علائم رایج و معمول بیماری‌های قلبی است. بیماری‌های قلبی انواع بسیاری دارند و صرف اینکه فرد درد قفسه سینه دارد نمی‌توان گفت قطعاً دچار بیش‌پروردگی عضله قلب یا HCM شده است. برای تشخیص صحیح باید با درنظرگرفتن همه علائم و انجام معاینات و آزمایش‌های مختلف توسط مراکز درمانی به نوع بیماری پی برد.

متن انگلیسی:
Hypertrophic cardiomyopathy (HCM) is a condition affecting the left ventricle, the main pumping chamber of the heart.
ترجمه فارسی:
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) وضعیتی است که بر بطن چپ، اتاق پمپاژ اصلی قلب تأثیر می‌گذارد.

به نقل از سایت uptodate

علل ایجاد کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (علت ضخیم شدن دیواره قلب)

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً به دلیل تغییرات در ژن‌ها (جهش ژنی) ایجاد شده که باعث ضخیم شدن عضله قلب می‌شود. یعنی بیشتر یک بیماری ژنتیکی است. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً دیواره عضلانی (سپتوم) بین دو حفره پایینی قلب (بطن) را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

در کاردیومیوپاتی انسدادی و غیرانسدادی محفظه اصلی پمپاژ خون در قلب یعنی بطن چپ ممکن است سفت شود. این موضوع باعث می‌شود که قلب به‌سختی به حالت آرامش بازگردد و میزان خونی که بطن می‌تواند در هر ضربان قلب نگه دارد و به بدن بفرستد را کاهش می‌دهد.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک همچنین منجر به بازآرایی سلول‌های عضله قلب یا اختلال میوفیبر می‌شود. این می‌تواند باعث ایجاد آریتمی در برخی افراد شود.

علت ضخیم شدن دریچه میترال قلب چیست؟

چه چیزی باعث ضخامت یا تنگی دریچه میترال می‌شود؟ شایع‌ترین علت تنگی میترال تب روماتیسمی است (یکی از عوارض گلودرد استرپتوکوکی). این عفونت می‌تواند دریچه میترال را زخمی کرده و باعث ضخیم شدن آن با بافت اسکار شود.

عوامل خطر ابتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً از طریق خانواده‌ها (ارثی) منتقل می‌شود. افرادی که یکی از والدینشان مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک است، ۵۰ درصد احتمال دارد که جهش ژنتیکی این بیماری را داشته باشند. والدین، فرزندان یا خواهر و برادر یک فرد مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک باید از مراکز درمانی و سلامت در مورد غربالگری این بیماری سؤال کنند.

راه های تشخیص کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یا دیواره قلب ضخیم

پزشکان تخمین می‌زنند که تنها بخش کوچکی از افراد مبتلا به HCM تشخیص داده می‌شوند. این افراد معمولا زمانی که در حال انجام تست‌های تصویربرداری به علت دیگری هستند، تشخیص داده می‌شود و پزشک متوجه یک ویژگی غیرمعمول می‌شود.

پزشکان می‌توانند از روش‌های مختلفی برای تشخیص HCM استفاده کنند.

تشت‌های تشخیصی	روش پی بردن به علت ضخیم شدن دیواره قلب
اکوکاردیوگرافی	این رایج‌ترین تست تشخیصی برای HCM است. اکو قلب با استفاده از امواج صوتی تصاویری از قلب شما ایجاد می‌کند. با این روش ضخامت عضله قلب و جریان خون در قلب را بررسی می‌کنند. پزشک شما با تصاویر حرکت غیرعادیقلب به ضخیم شدن دیواره قلب در اکو پی می‌برد.
الکتروکاردیوگرام	الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب و تغییرات نوار قلب در کاردیومیوپاتی شما را اندازه‌گیری می‌کند. HCM می‌تواند نتایج غیرمعمول ایجاد کند.
مانیتور هولتر	مانیتور یک الکتروکاردیوگرام قابل‌حمل است که می‌توانید در طول روز از آن استفاده کنید. می‌توانید آن را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت یا تا ۱ ماه بپوشید. این به پزشک شما اجازه می‌دهد ببیند ضربان قلب شما در طول فعالیت‌های مختلف چگونه تغییر می‌کند و آیا در معرض خطر مرگ ناگهانی قلبی یا کلفت شدن دیواره قلب هستید یا خیر.
ام‌آرآی قلب	MRI قلب از یک میدان مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق از قلب شما استفاده می‌کند.
	تست ورزش قلب

۱. معاینه بدنی بیماران دارای کاردیومیوپاتی مادرزادی

پزشک شما با گوشی پزشکی به قلب و ریه‌های شما گوش می‌دهد. اگر صدایی به نام سوفل را بشنوند، می‌تواند به این معنی باشد که جریان خون در قلب مشکل دارد که ممکن است نشان‌دهنده HCM باشد.

۲. بررسی سوابق پزشکی بیماران با علائم کاردیومیوپاتی

دانستن تاریخچه پزشکی و هرگونه علائم و نشانه‌هایی که ممکن است داشته باشید اولین قدم برای تشخیص است. ازآنجایی‌که HCM می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود، پزشک شما همچنین می‌خواهد بداند که آیا در خانواده شما به HCM، نارسایی قلبی یا ایست قلبی تشخیص‌داده‌شده است یا خیر. آزمایش‌های ژنتیکی نیز به بررسی سوابق خانوادگی شما می‌پردازند.

آیا کاردیومیوپاتی درمان دارد؟

دکتر جراحی قلب مادرزادی

راه های درمان کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک کدامند؟

آیا ضخیم شدن دیواره قلب درمان دارد؟ درمان HCM بستگی به این دارد که آیا در مسیری که خون برای خروج از قلب طی می‌کند انسداد صورت‌گرفته یا نه؟ یعنی بستگی به نوع عارضه دارد که انسدادی یا غیرانسدادی باشد. همچنین وجود یا عدم وجود آریتمی قلبی دارای اهمیت است. هدف از درمان، پیشگیری از علائم و عوارض است و شامل شناسایی و چکاپ منظم، تغییر شیوه زندگی، استفاده از داروها و اقدامات پزشکی و جراحی در صورت نیاز است.

۱. درمان دارویی هایپرتروفی قلب (داروهای کاردیومیوپاتی)

داروها اغلب برای درمان علائم و جلوگیری از عوارض HCM استفاده می‌شوند. می‌توانند به آرامش قلب و کاهش درجه انسداد کمک کنند تا قلب بتواند به طور مؤثرتری پمپاژ کند. مسدودکننده‌های بتا و مسدودکننده‌های کانال کلسیم دو دسته از داروهایی هستند که ممکن است تجویز شوند. اگر آریتمی دارید، پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل ضربان قلب یا کاهش بروز آریتمی تجویز کند.

ممکن است به شما گفته شود که از مصرف برخی داروها مانند نیترات‌ها اجتناب کنید، زیرا فشارخون را کاهش می‌دهند یا دیگوکسین، زیرا باعث افزایش نیروی انقباض قلب می‌شود.

هم علائم انسدادی و هم غیرانسدادی HCM ممکن است با دارو درمان شوند. اگر نارسایی قلبی رخ دهد، درمان با هدف کنترل آن از طریق داروهای نارسایی قلبی و تغییر رژیم غذایی انجام می‌شود. پزشک شما درباره اینکه کدام نسخه‌ها برای شما بهترین هستند صحبت خواهد کرد. شما نباید بدون دستور پزشک از داروها استفاده کنید.

۲. روش های جراحی و بیمارستانی برای درمان کاردیومیوپاتی

روش‌های مورداستفاده برای درمان HCM عبارت‌اند از:

• جراحی برای برداشتن بخشی از سپتوم (مایکتومی سپتال): در طی این روش جراحی، جراح مقدار کمی از دیواره ضخیم شده سپتوم قلب را برمی‌دارد تا مجرای خروجی (مسیری که خون طی می‌کند) را از بطن چپ به آئورت باز کند.

• فرسایش اتانول: ابتدا یک متخصص قلب (پزشک قلب) کاتتریزاسیون (واردکردن نوعی لوله به قلب) قلبی را انجام می‌دهد تا شریان کرونر کوچکی را که جریان خون را به سپتوم تأمین می‌کند، پیدا کند. یک کاتتر بالونی به داخل شریان وارد شده و باد می‌شود. یک ماده حاجب برای تعیین محل دیواره متورم سپتوم که راه عبور از بطن چپ به آئورت را باریک می‌کند، تزریق می‌شود. الکل در تماس سلول‌ها را می‌کشد و باعث حمله قلبی کوچک و کنترل شده می‌شود. سپس سپتوم در ماه‌های بعد به‌اندازه طبیعی‌تری کوچک می‌شود و مسیر جریان خون را باز می‌کند.

• دفیبریلاتورهای کاردیوورتر قابل کاشت: ICD برای افرادی که در معرض خطر آریتمی‌های تهدیدکننده زندگی یا مرگ ناگهانی قلبی هستند پیشنهاد می‌شود. ICD دائماً ریتم قلب را کنترل می‌کند. هنگامی که ضربان قلب بسیار سریع و غیرطبیعی را تشخیص می‌دهد، انرژی را به عضله قلب می‌رساند تا باعث شود که قلب دوباره با ریتم طبیعی ضربان خود را انجام دهد. (نوعی ابزار الکتریکی است و انرژی تولید می‌کند).

۳. درمان خانگی ضخیم شدن ماهیچه قلب

با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید تا حد زیادی ضخیم بودن دیواره قلب را کنترل کنید:

• رژیم غذایی مناسب: آب کافی را در رژیم غذایی حفظ کنید، مگر اینکه پزشک مایعات شما را محدود کند (ممکن است محدودیت مایعات و نمک برای برخی از بیماران دارای ضخیم شدن جداره قلب در صورت وجود علائم نارسایی قلبی ضروری باشد).
• ورزش: اکثر افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی قادر به انجام تمرینات هوازی غیررقابتی هستند. بااین‌حال، پزشک ممکن است از شما بخواهد که بر اساس علائم و شدت بیماری که دارید، ورزش نکنید. بلندکردن وزنه‌های سنگین توصیه نمی‌شود.
• چکاپ و ویزیت‌های منظم: بیماران مبتلا به HCM باید یک ویزیت پیگیری سالانه با متخصص قلب خود برای نظارت بر وضعیت خود داشته باشند.

۴. درمان گیاهی کاردیومیوپاتی ممکن است؟

مطالعات نشان داده‌اند که زالزالک برای علائم و نشانه‌های نارسایی احتقانی قلب در مراحل اولیه، که عارضه اصلی کاردیومیوپاتی است، موثر است. بسیاری از پزشکان متخصص در طب گیاهی، زالزالک را یک درمان موثر و کم‌خطر برای نارسایی احتقانی قلب، عارضه اصلی کاردیومیوپاتی می‌دانند.

انواع کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک قلب کدامند؟

این عارضه بیشتر در سپتوم قلب رخ می‌دهد. سپتوم دیواره عضلانی است که سمت چپ و راست قلب شما را جدا می‌کند (تیغه میانی قلب). این عارضه زمانی اتفاق می‌افتند که سپتوم بین حفره‌های پایینی قلب (بطن‌ها) ضخیم شود. بیماری التهابی عضله قلب یا کاردیومیوپاتی باتوجه‌به اینکه منجر به مسدودکردن جریان خون بشود یا خیر، به چند دسته تقسیم می‌شود.

انواع بیماری‌های کاردیومیوپاتی	علائم و ویژگی‌ها
کاردیومیوپاتی اتساعی	کاردیومیوپاتی اتساع یافته با بزرگ و ضعیف شدن حفره‌های قلب مشخص شده که در نهایت منجر به کاهش راندمان پمپاژ قلب می‌شود.
بیماری کاردیومیوپاتی محدود کننده	کاردیومیوپاتی محدود کننده شامل سفت‌شدن حفره‌های قلب و محدود کردن توانایی آنها برای پر شدن از خون است.
کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو	به عنوان سندرم قلب شکسته نیز شناخته می‌شود، یک اختلال موقتی در عملکرد قلب است که بیشتر در اثر استرس عاطفی ایجاد می‌شود و باعث درد قفسه سینه و علائم نارسایی قلبی میگردد.
بیماری کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک انسدادی	با ضخیم شدن عضله قلب به ویژه دیواره‌های بطن چپ مشخص می‌شود که جریان خون را مسدود می‌کند و ممکن است منجر به علائمی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه شود.
کاردیومیوپاتی غیر انسدادی	به گروهی از بیماری‌های عضله قلب گفته می‌شود که بدون انسداد جریان خون، باعث اختلال در عملکرد قلب و علائمی مانند خستگی و تپش قلب می‌شود.

عوارض کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک چیست؟

به گفته انجمن قلب آمریکا HCM یک بیماری مزمن است که می‌تواند باگذشت زمان بدتر شود. این می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف‌تر قلب و تأثیر بر کیفیت زندگی، عوارض طولانی‌مدت و بار مالی و اجتماعی بیشتر شود. افراد مبتلا به HCM ممکن است نیاز به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود داشته باشند، مانند محدودکردن فعالیت خود، تا با بیماری خود سازگار شوند.

همان‌طور که HCM پیشرفت می‌کند، می‌تواند باعث سایر مشکلات سلامتی شود. افراد مبتلا به HCM در معرض خطر بیشتری برای ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی هستند که علت لخته شدن خون، سکته مغزی و سایر عوارض مرتبط با قلب است. HCM همچنین ممکن است منجر به نارسایی قلبی و حتی سکته قلبی ناگهانی شود، اما این نادر است.

عوارض شایع کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک

مهم‌ترین معایب ضخیم شدن جداره قلب شامل موارد زیر است:

• مسدود شدن جریان خون: در بسیاری از افراد، عضله قلب ضخیم شده، جریان خون را که از قلب خارج می‌شود، مسدود می‌کند و باعث تنگی نفس همراه با درد قفسه سینه، سرگیجه و غش می‌شود.
• بیماری دریچه میترال: اگر عضله قلب ضخیم شده مانع جریان خون خروجی از قلب شود، دریچه بین دهلیز چپ و بطن چپ یعنی دریچه میترال ممکن است به‌درستی بسته نشود. در نتیجه، خون می‌تواند به سمت عقب به دهلیز چپ نشت کند که احتمالاً علائم را بدتر می‌کند.

آیا راهی برای پیشگیری از HCM وجود دارد؟

هیچ راه پیشگیری شناخته شده‌ای برای کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک وجود ندارد. برای درمان مناسب و جلوگیری از عوارض جدی و مشکل‌ساز بهتر است که هر چه زودتر بیماری تشخیص داده شود.

اگر شما یکی از بستگان درجه یک والدین، خواهر و برادر یا فرزند مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک دارید، ممکن است برای غربالگری این بیماری با آزمایش ژنتیک معرفی شوید. بااین‌حال، همه افراد مبتلا به HCM یک جهش قابل تشخیص ندارند که حتماً با غربالگری ژنتیک تشخیص داده شود. همچنین، برخی از شرکت‌های بیمه، آزمایش ژنتیک را پوشش نمی‌دهند.

اگر آزمایش ژنتیکی انجام نشود، یا اگر نتایج مفید نباشد و یکی از اعضای خانواده‌تان مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک باشد، ممکن است دکتر قلب و عروق اکو کاردیوگرام منظم و دوره‌ای را توصیه کند. نوجوانان و ورزشکاران رقابتی باید سالی یک‌بار غربالگری شوند. بزرگسالانی که در مسابقات دوومیدانی شرکت نمی‌کنند باید هر پنج سال یک‌بار غربالگری شوند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

HCM یک بیماری ژنتیکی و مادام‌العمر است که باعث ضخیم شدن سپتوم قلب می‌شود. این بیماری در برخی افراد، می‌تواند منجر به مرگ زودرس و ناتوانی شود. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً بدون علائم است و اگر علائمی هم وجود داشته باشد، تقریباً مشابه دیگر بیماری‌های قلبی است.

روشی برای پیشگیری از این بیماری ژنتیکی وجود ندارد. در صورت داشتن هر یک از علائم گفته شده بهتر است فوراً به فوق تخصص قلب یا در موارد شدید به متخصص جراح قلب مراجعه کنید تا فرایند درمان سریع‌تر آغاز شود. در دکترتو شما می توانید با پزشکتان مشاوره متنی یا تلفنی داشته باشید، از سیستم مشاوره با دکتر قلب و عروق آنلاین استفاده کنید و همچنین برای مشاوره حضوری نوبت بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!